%PDF-1.6
%
44788 0 obj
>
endobj
44819 0 obj
>/Filter/FlateDecode/ID[]/Index[44788 70]/Info 44787 0 R/Length 131/Prev 2434795/Root 44789 0 R/Size 44858/Type/XRef/W[1 3 1]>>stream
hbbd“`b“=”A$.^-
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
ارسال دیدگاه
وبسایت بیاموز، توسط مجموعه ای از کارشناسان زبان با هدف کمک به یادگیری زبان های مختلف برای فارسی زبانان طراحی شده است. تمام تلاش ما در طراحی این وبسایت ایجاد یک محیط کامل آموزشی برای یادگیری به ویژه برای نوآموزان بوده. محصولات گروه آموزشی بیاموز در حال حاضر شامل این وبسایت، اپلیکیشن و دیکشنری آموزشی بیاموز است.
از طریق معرفی ما به دوستان یا لینک کردن وبسایت ما، به ما در انتشار محتوای بهتر کمک کنید.
اپلیکیشن “زبان بیاموز” با هدف بهبود فضای یادگیری و دسترسی پذیری بهتر برای زبان آموزان توسط تیم بیاموز ایجاد شده است. این اپلیکیشن در حال حاضر شامل محتوای بسیار وسیعی برای زبان های انگلیسی، آلمانی و فرانسه است. ما به صورت دائم در تلاش برای بهبود محتوا و امکانات این اپلیکیشن هستیم.
اپلیکیشن زبان بیاموز را می توانید از طریق این صفحه دانلود کنید.
تمام مطالب این وبسایت به وسیله نویسندگان وبسایت ترجمه، تالیف یا آماده سازی شده و هرگونه کپی برداری یا استفاده تجاری از آن ممنوع است.
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Виконується…
Завантаження…
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
Виконується…
Завантаження…
Завантаження…
Виконується…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
یادگیری کلمات زبان ترکی استانبولی http://www.realdevelop.com/lessons.phpآموزش کلمات زبان ترکی استانبولی | شغل هاexchange languages, video Lyrics, discussion forum, video chat-room.
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Виконується…
Завантаження списків відтворення…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Виконується…
Завантаження…
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
Виконується…
Завантаження…
Завантаження…
Виконується…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
یادگیری کلمات زبان ترکی استانبولی http://www.realdevelop.com/lessons.phpآموزش کلمات زبان ترکی استانبولی | شغل هاexchange languages, video Lyrics, discussion forum, video chat-room.
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Завантаження…
Виконується…
Завантаження списків відтворення…
جهت عضویت در گروه تلگرامی “اسامی ترکی گیاهان” که در راستای جمع آوری و احیای اسامی ترکی گیاهان با هدف استخراج و گسترش دانش بومی گیاهان آذربایجان ایجاد شده است، از لینک زیر کمک بگیرید:
https://t .me/joinchat/BmkY0BW2dF _YAe7PrRPmfg
————————————————————————-
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
کتاب “اسامی محلی گیاهان آذربایجان” منتشر شد.
تألیف دکتر سلیمان جمشیدی و مهندس عادل رمضانی
ا بیش از 1400 نام محلی ترکی آذربایجانی و مطابقت آن با اسامی فارسی، انگلیسی و علمی
برای اطلاعات بیشتر با s.jamshidy@gmail.com تماس حاصل کنید.
(این کتاب فعلا در بازار موجود نمی باشد)
آشنایی کلی با گیاهان به رشته و تخصص خاصی نیاز و اختصاص ندارد. مردم عادی بومی واژه هایی را برای نامگذاری گیاهان استفاده می کنند که در بسیاری موارد هم بسیار دقیق بوده و با نامگذاری های علمی همخوانی دارد.
با این وجود، بسیاری از متخصصین آذری زبانی که به نوعی با گیاهان سروکار دارند نیز با واژه های بومی ترکی آذربایجانی آشنایی کامل ندارد. در این نوشته، مجموع های از اسامی گیاهان بومی شهرستان میانه به زبان ترکی آذربایجانی با زبان محاوره ای عامه مردم میانه جهت آشنایی همشهریان محترم و آذری زبانان عزیز و متخصصین رشته های مختلف مرتبط با گیاهان تهیه و تدوین شده و معادل فارسی هر کدام از آنها نیز آورده شده است، باشد که به سوالات مکرری که در این زمینه از سوی مردم عادی و دانشجویان و حتی متخصصین می شود، به طور قابل قبول پاسخ داده شود.
در مطلب قبلی در همین سایت، 70 مورد از این گیاهان مفصلاً معرفی شد و در آن تلفظ آذری، نام عمومی انگلیسی، نام علمی، تیره (خانواده) گیاهی نیز برای تک تک این گیاهان درج شد. در این مطلب، از درج موارد مذکور به دلیل تخصصی کردن مبحث خودداری شده است. با این وجود علاقمندان می تواند با مکاتبه با نگارنده از طریق آدرس ایمیل s.jamshidy@gmail.com علاوه بر دریافت این مطالب، نظرات و پیشنهادات خود را ارایه فرمایند. در صورتی که به نظر شما گیاهی از قلم افتاده و یا در این زمینه مشخصات گیاهی را که به زبان محلی نام آن را می دانید، اطلاعاتی مدنظرتان بود، مطرح بفرمایید تا حد توان پاسخگو باشیم.
این مجموعه پس از تکمیل، در مجموعه ای همراه با تصاویر و مختصری در خصوص خواص این گیاهان به چاپ خواهد رسید. باشد که در صیانت و حفظ واژه های اصیل گیاهان و انتقال آن به نسل های جدید قدمی برداشته شود.
شماره ترکی آذربایجانی (محاوره میانه ای) معادل فارسی
1 آت قویروغو دم اسب – بهمن (شال دم)
2 آجی بیآن تلخه بیان
3 آغ اُت، وَلَه میر یولاف وحشی
4 آلا قانقال (آلا قالقان) کنگر صحرایی
5 اَستوقودوس اسطوخودوس
6 اِشَّک خشخاشی ورث
7 اِشّک/سَبَرگه یونجاسی، ساری یونجا یونجه زرد
8 اَمَن کُومَنجی (دوگمَچَه) پنیرک
9 اوزَرّلیک اسپند
10 اوش قولاخ، سَبَرگَه شبدر
11 اوشقون ریواس
12 اَوَلیک ترشک مواج
13 ایپلیکجًه تمشکین
14 ایت اوتو، آغ باش، قوخاغان ازمک
15 ایت سوآلاغی کلاغک
16 ایلیشیم، بوستان پوزان، سرطان، ساریلیخ، لیف سس
17 ایسپناخ اسفناج
18 ایلان یاستیغی نی لویی
19 اینَک امجَه یی مگس گیر، سیلن
20 بابانِح بابونه
21 بادامچا بادام کوهی
22 بالاغ اُتو کاهوی وحشی
23 بالِح دنی تخم بالنگو
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
24 بالدیرقان گلپر
25 بَنوشَه بنفشه
26 بورانی کدو تنبل
27 بَزَرَک بزرک، بذر کتان
28 بورک آغاجی دارواش
29 بوی شنبلیله
30 بوی تیکان (بوییک تیکان) تمشک
31 بویاق روناس
32 بویمادَرَن بومادران
33 بیزوشا بارهنگ کبیر
34 بیسم اله گولی درخت اقاقیا
35 بولاغ اوتو علف چشمه
36 پازی تره سی برگ چغندر
37 پَرپینَه خرفه
38 پُؤلیک، سَنگَنَح ماشک
39 پیتیراخ (دُووز پیتراغی) توق
40 پیرپیز آتشین
41 پیش پیشی بیدمشک
42 پیشیک اوتو علف گربه، سنبل الطیب
43 پیشیک جیرناغی، جوجَه گوزو، چنته چوبان کیسه کشیش
44 تَرَه توندَ، آجی تَرَه شاهی، تره تیزک
45 تل کمبوزه
46 توپّیز (قوش قونماز) شکرتیغال، قندورک
47 توکلوجَه چای کوهی
48 تورپَح (تورپک) خردل وحشی
49 تورشَک ترشک
50 تولکو قویریغو دم روباهی، جو وحشی
51 جین جیلن (جین جیلم) علف جوجه
52 جَیَن جگن
53 جین قارپیزی کَوَر، هندوانه ابوجهل
54 چاتلانقوش، آغ ساقیزی، پیرآغاجی بنه
55 چاقّیرتیکانی گل گندم چمنزار
56 چالی سنجد تلخ
57 چای آلاغی مرزنگوش
58 چای دوویسی (آش دووسی) برنج گرده، برنج چلیپا
59 چاییر مرغ
60 چوبان یاستیغی کلاه میرحسن
61 چیتدیخ (چیرتدیق) کاسنی
62 خانم سالّاندی، قیرمیزی پاچا، قاراگُز تاج خروس
63 ختمی گولی گل ختمی
64 خَشَ اسپرس
65 داری ارزن
66 داش جاباغی گلسنگ
67 داغ سوغانی پیاز کوهی
68 داغ مَرزَسی مرزه کوهی
69 دامارّیجا (بوی یارپاغی) بارهنگ صغیر
70 دَلَ بنگ رازیانه
71 دلی بات بات بنگدانه
72 دمیرتیکانی خارخاسک
73 دَوَ تیکانی یانداخ (یانداق) خار شتر
74 دَوَدابانی گوش خرگوش
75 دوشان آلماسی، چالقی شیرخشت، چالگو
76 دوه دابانی زیره هرز زراعی
77 دیل قانادان شیرپنیر
78 زیریش (زیریشک) زرشک
79 ساباح گُرَسَن اویارسلام، آبیارسلام
80 سارماشیخ، پوشَنَ پیچک صحرایی
81 ساری تیکان گلرنگ وحشی
82 ساری گول نسترن مطعر (زرد)
83 سرچَه اُتو گندمک، گندم دانه تسبیحی
84 سوپورگَه سورگوم جارویی
85 سوتتوجَ، سوتّی یَن فرفیون
86 سووآلاخ موسیر
87 سُوید/سوگود بید
88 سُوید اُتو هفت بند ایرانی
89 سهلاب ثعلب باتلاقی
90 سیغیر/سیری قویروغو گل ماهور، خرگوشک
91 سیلیف سوروف
92 شادَنَه، چَتَنه شاهدانه
93 شاماما دستنبو
94 شَتَره (شاتَرَه سی) شاه تره
95 شقّنَه (اِشّک لالَه سی) شقایق وحشی
96 شلقم سیب زمینی ترشی
97 شومو (شومون) اسفناج چهار دانه ای
98 شووَرَن خاکشیر
99 شیرین بیآن شیرین بیان
100 صابون سیلن، قلیونک
101 قاپاخلیجا (خُروز داشّاغی) قدومه
102 قارا بَزَرَح، زَی رَح بالنگو
103 قارا یمیشان زالزالک وحشی
104 قاراغاش (قَرَغاش) نارون
105 قارامیخ شبیه چالی
106 قارایارپاخ، قاراقولاخ مریم گلی
107 قارچیچهیی (دانا داشّاغی) گل حسرت
108 قارقا تاباغی، هویارپاغی باباآدم
109 قاطیر قویریغی پنجهک، علف باغ
110 قان قورودان قیاق
111 قیرخ بوروم، گِچی اوتو، آت قویروغو دم اسب
112 قَزاَیاغی (قازاَیاغی) پای غازی، غازپا
113 قزیل گول گل محمدی، گل گلاب
114 قلمه تبریزی
115 قَمیش نی
116 قوزی قولاغی گاوزبان بدل (ایتالیایی)
117 قوش اَبَّیی، خرمن اوتو علف هفت بند
118 قی نَنَه دیلی کاکتوس راکتی
119 قیندیرقا سازو
120 قیزلار اوشقونو گیاهی شبیه اسپند
121 قیلپین جومیش (علف پشمکی)
122 کاوار (سوزی) تره
123 کروشنه گاودانه
124 کروویز کرفس وحشی
125 کّکیرَه (قاراباش، گوباش) گل گندم
126 کلوخا گل جالیز
127 کورا سپیدار
128 کهلیک اوتو آویشن
129 گچی بوینوزو خرنوب، جولدوزک
130 گلین بارماغی انگشت عروس
131 گوزبان، گوزابان، سیغیر دیلی، دیل اوتو گاوزبان
132 گوش اوزومو تاج ریزی
133 گوش دیلی درخت زبان گنجشک، ون
134 گیزی تیکانی، اَل یاندیران گزنه
135 گیلدیک (ایت بورنو) نسترن کوهی، نسترن شرقی
136 میخنگ (قرنفیل) میخک
137 مین چیچک شاهپسند
138 نوروز گولو زنبق وحشی
139 وَرَک رز ایرانی، علف خرس
140 هنقیلیش/خنقیلیش، داغ تَرَسی شیر مرغ، علف تگرگی
141 یارا اوتو، قان قورودان بومادران هزاربرگ
142 یارپز پونه
143 یارما بلغور
144 یاغلوجا، شوران سلمه تره
145 یربادامی بادام زمینی
146 یِل آپاران، یل قووان، شوشَه قلیان گل قاصد
147 یِملیک شنگ
148 یمیشان زالزالک
149 یورقون/یولقون (آغاجی) درخت گز
150 یوشان درمنه
چند نکته مهم:
§ کاکوتی همان کهلیک اوتی نیست.
§ قارچیچگی گل یخ نیست.
§ گلسنگ نوعی گیاه نیست بلکه موجودی است که از همکاری قارچ و جلبک ایجاد شده است
§ نوروز گولو در میانه به خیارک گفته می شود در حالی که در سایر نقاط آذربایحان به این نام به زنبق وحشی اتلاق می شود.
§ مرحله کال میوه‌هایی مثل طالبی، گرمگ و خربزه را “کمبوزه” میگویند.
§ یارما (بلغور) خرده های دانه غلات مثل گندم، جو و یولاف است.
در جمع آوری این مطالب مهندس عادل رمضانی، مهندس محمدرضا مختاری، مهندس سعید صادقی، طهماسب کاوسی و محمدباقر مشایخی کمک های ارزنده ای نمودند که بدین وسیله از ایشان قدردانی می نمایم.
مطالب مرتبط:
کتاب “اسامی محلی گیاهان آذربایجان” منتشر شد.
معرفی 70 گیاه بومی میانه (با گویش میانه ای)
کتاب “اسامی محلی گیاهان آذربایجان” به زیر چاپ رفت.
نویسنده: سلیمان جمشیدی http://www miau. ac .ir/ blogs/ jamshidi
پیتیراخ اولار
سلام معادل فارسیش میشه شیرین بیان سا
با توجه به اینکه من دیابتی درجه ۲ هستم به من سفارش اکید کرده اند که گیاه گالگا مصرف کنم ولی هرچه به عطاری ها مراجعه می کنم در مورد این گیاه اظهار بی اطلاعی می کنند خواهشا اگر کسی نام و یا معادل ترکی و فارسی این گیاه را می داند راهنمایی و به دیگران نیز در مصرف آن توصیه اکید کنند – با تشکر فراوان
سلام خسته نباشید شرمند قوچ اوتی چیه اسم فارسیش چیه چه گیاهیه قوچ اوتی
لطفآ بفرماييد، اسم محلي گياه “مريم گلي” به تركي ميانه اي چي هست؟
ممنون ميشم
فکر کنم دونگ کوئی. این رو بنویس تو گوگل برات میاره
سلام نمیدونم چرا دوستان اصرار به دانستن نام فارسی بعضی از گیاهان دارند فقط همینقدر گفته باشم که بیشتر این گیاهان معادل فارسی ندارند و بیشتر من در آوردی هستند
سلام فارسی یاستی یارپاق
نام فارسی بستان ترسی چیه،؟ ممنون از لطفتان
معادل فارسی زنیان چی میشه ممنون
معادل فارسي گياه دارويي عشوت يا اشفت يا عشفت چيه؟؟
بسيار سپاسگزارم از راهنمايي شما
لطفا کسی بگه گیاه قنبر اوتی در فارسی چیست؟
از خیلیا پرسیدم گفتن همون کاسنی هس
معادل فارسی آن چوبک هستش.
سلام خیلی خوبه ازتون ممنونم.
آیا افتیمون همان ایریشیم نیست؟
سلام…در زبان ترکی به کندر چی میگن؟؟
سلام خوبين ببخشيد اسم فارسي گياه فيلانتوس نيروري چيه؟براي سنگ كيسه صفراست لطفا خيلي نياز دارم
برای این قبیل واژه ها به این پست مراجعه بفرمایید:
https://vom.ir/sjamshidi/posts/88910
اصطلاحات ترکی در رشته گیاهپزشکی (با تاکید بر واژه های مصطلح در شهرستان میانه)
اریک قیزاردان: حشره بالغ (سوسک شاخدار) کرم سفید ریشه
ببخشید گیاه چادان گوش”ترکی”
به فارسی اسمش چیه؟؟
گیاهی که برا بیماری برص و لکه پیسکی استفاده میشه
اریک گیزاردان چی میشه؟؟
سلام
نام ترکی اش بویاق است که در متن بالا نیز آمده است.
چوبک همان چوغانه
آویشن.گیاههای تب گرم
فارسی گیاه زولا چی میشه
کسی میدونه ترکی زیره سیاه چی هس.ممنون میشم هر چ زودتر پاسخ بدین
سیاه دانه میشه قره دنه
چمن اوتو یا آت اوتو
فارسی آت الماسی چیه و برای چی خوبه؟
صبر زرد همون الوئه وراست برای پوست استفاده میکنند
دقیقا آویشن جداست کاکوتی جداست کاکوتی همون کهیلیو اوتی
دوستان چه گیاهی برای بیماری ام اس خوبه؟
سلام لطفا ترخدا بگین چجوری میشه کتاب شمارا خرید و
نام های ترکی رزماری و ترنجبین و خار مریم و زیرفون و گل راعی رو بگین؟
من شدیدا به کتاب شما احتیاج دارم لطفا قیمت و اینکه چجوری برام میفرستین را بگین؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟
بزرک در واقه همان بذر کتان قهوه ای است که خوراکی انسان هم است کتان سفید مخصوص پرندگان و. .. است
باباآدم به چه معنی آذری
ترکی می شه يارپوز، ولی به فارسی پونه می گن
كاكوتي=كهليك اوتي(من ترك تبريزم ودر تهران زندگي ميكنم وآويشن تازه خريدم، به هيچ عنوان آويشنمعادل كهليك اوتي نيست)
فعلا خیر. گرانی کاغذ و بقیه هم مزید بر علت شده که دلسرد شده باشیم.
کتاب تصویری تان در مورد گیاهان آماده چاپ نشد؟
بله دقیقا درسته. در مورد خواصش جستجو کنید و مطالب زیادی هست.
قره چور اوتی
سلام خسته نباشید میخاستم بدونم ازوای یا همون صبر زرد ایا همون الوورا هست؟خواص ازوای چیه؟اگه کسی میدونه جواب بده لطفا
به گوسفند نر قوچ میگن
نام ترکی گیاه باروسما چیه
سلام
خداقوت
معادل ترکی گیاه کام که برای شکستگی استفاده میشه چیه ؟
ممنون میشم جواب بدید
گیاه بابا ادم
نام فارسی گیاه اچلیک اوتو را میخاستم
کلاغه فکرکنم
اویشن میشه کهلیک اوتو
کاکوتی پس چیه؟
سلام نام فارسی اینگ امجگه چه میشه
خارمریم مارتیغال میشه و با خار مقدس فرق داره
سلام نام فارسی غارغا بورکی چی میشود ممنون ازلطف شما
گیاه قوچ اوتی در زبان محلی خلخالی ها معدل فارسیش چیه؟
در پست های قبلی چندین بار گفته شده. خودتان یک جستجو کرده و ببینید.
باسلام.میشه معادل فارسی اینجیبیروبگید.ممنون میشم.
بوی یعنی شنبلیله
مایانا یعنی رازیانه
ترکیب این دو داخل نان محلی بسیارخوشبو وخوشمزه هم میشود
بوین مایانا.رازیانه.اون یکی هم اویشن
سلام گیاه حماس به فارسی چی میشه کسی میدونه ممنون
کسی میدونه نام فارسی ازوای چیست وچه مزایای داره ؟
کسی میدونه نام فارسی ازوای چیست وچه مزایای داره؟
توی گروه تلگرامی گیاهان به صورت مصور و با اطلاعات بیتر فراهم است.
کسی هست به من کمک کنه بیام تو کار گیاه دارویی
میشه نام گیاهارو همراه عکس قرهر بدیم
معادل ترکی گیاه زوفاچی میشه؟
گونه ای از بومادران است. چون بسیار سریع اتش می گیرد به آن چوبان کیبریتی می گویند
در کشور ایران رشد نمی کند تا نام ترکی داشته باشد
چله داغی در مکان های مختلف به گیاهان مختلف گفته می شود اما از نظر علمی به گونه های جنس Eremostachys مثل E. laciniata, E.macrophilla, E levigata و E. Azarbaijania گفته می شود.
اسفرزه هست
فکر کنم مخلصه
سرهویجک
این گیاه نوعی بومادران صحرایی است.
معادل فارسی جاجوخ چی میشه
سلام
دوستان چوبان کبریتی به فارسی چی میشه کیاهش تقریبا شبیه شوید هست و ما در مناتق اذربایجان باهاش توی سوتی شوربا و غداهایی که شیر داره میریزیم
در صورت امکان اسم فارسیشو به 09356665320 اس ام اس کنید
با تشکر
سریش تماشایی
معادل فارسی زَیَرَح یا زَیَرَ چی هست دوستان؟
در مناطق مختلف به گیاهان مختلفی گفته می شوه ولی یکی از گیاهانی که به این نام شناخته می شود سورولو یا شوید کوهی است.
شوید کوهی
نام فارسی سورولو
که آش میپزن باهاش چیه؟
اوغلان اوتی چیه
خار مریم: آلا قانقال در برخی منابع هم خوجا باشی نوشته شده است
ازوای = ساری صبیر یا صبر زرد یا آلوه را
Sarısabır (azvay)
اینجیبیر یا قیرخ ایاخ گیاهی هست که در فارسی به بومادران بیابانی معروف است.
سلام کهلیک اوتو میشه اویشن
لطفا اینو یکی جواب بده منم میخوام ممنون
ترکی چه زبان شیرین و لطیفی است
نام ترکی خار مقدس چی میشه ممنونم
نام فارسی و نام علمی گیاه اینجبیر چیست؟
ئول اوتی چیست؟
بزرک همان تخم کتان نیست ما به ۲ نوع گیاه بزرک میگیم به تخم کتان که به رنگ سبز میره نمی گیم بعدا براتون عکس می فرستم الان ندارم
قار چیچکی همان نوروز گلی میباشد
باسلام وسپاس از این جمع اوری اسامی کهلیک اوتی همان اویشن کوهی می باشد
اسم فارسی بویون مایانا چیه،و کهلیک اوتو
با سلام
نام فارسی شاه گلی رو می خواستم بدونم
سلام ببخشین فارسی مازی چیه؟میگن واسه فتق ناف بچه خوبه..ممنون
قره چوئرك اوتي(سياه دانه)
ایستی قودوز در ترکی گفته میشه و با استوخودوس فارسی فرق داره. چیزی که در اذربایجان به نام استوقودوس فروخته میشه بر حسب منطقه فرق میکنه در بیشتر جاها گل اروانه ( الوانا گولی ، داغ گزل اوتی) که گونه ای سالویا هست به جای استوقودوس میفروشندو در روستای کندوان گیاه استاکیس را بجای آن عرضه میکنند.
به گیاه هو چوه در زبان فارسی شنگرف گفته میشود. البته در برخ مناطق آذربایجان به گیاه گاوزبان کاذب( اکیوم ایتالیکوم ) نیز هوه چوه می گویند.
در زبان ترکی آذری دو نوع زیرح یا زیره داریم یک قزل زیرح یا قزل بزره نامیده میشه که تخم کتان است و دیگری قره زیرح که تخم بالنگوی شهری است.
به این گیاه که در مناطق مختلف آذربایجان با نام های قشنگی، قیشنگی، سیمکش نیز شناخته می شود مخلصه می گویند
در زبان فارسی به ان چوبک گویند
چورک اوتی چیست
در مورد این گیاه توضیحی دارید یا عکسی که بتوان از آن استفاده کرد؟
سلام
ببخشید ترکی گیاه جاشیر یا گاوشیر چه میشود
لطفا هرکی میدونه بگه
سلام.سیاهدانه به زبان ترکی *قره چورک اوتی* میشه
گوله اسم یه گیاه کوهی هست بافارسی چه میشه
نام فارسیش میشه هوا چوبه…
نام فارسی سیم اوتی چیست
سیاهدانه به زبان ترکی چی میشه؟
بابا برکی ، فارسیش چیه
با سپاس فراوان بسیار جالب و مفیده
سلام خسته نباشید نام ترکی گیاه ماریانا چیه
سلام کاربرانی که بدنبال اسم فارسی گیاه زرح یا زیره هستند… اسم فارسیش “ریزه” است
با سلام “الگَز” یک نوع سبزی کوهی است که در منطقه خوی ییلاق حاجی بیگ در محدوده روستای کاپوت به فراوانی یافت میشه که اسم آن در اصل کُردی میباشد و در مناطق کُردنشین وجود دارد و ترکهای عزیز با آشنایی آن و جمع کردن آن با همان اسم به کار میبرند این گیاه به استثنای سایر گیاهان دیگر دارای محبوبیت بیشتر و از اردیبهشت تا اواخر خرداد رشد و قابل برداشت میباشد. در خدمت شما عزیزان و میزبان دل گرمتون هستیم? “روستای تاریخی کاپوت”
سلام ، بادرنحبویه به ترکی بادریش گفته میشه
گل گوسفند?????
گل گوسفندی
بزرک همون زیرح است که به رنگ قهوه ای تیره است ولی قیزیل زیرح ، به تخم کتان میگن که دانه های اون کلا با بزرک فرق داره و درشت تر هست
به بادرنجبویه، بادرش هم میگن
یارما همون بلغور هست
سلام
پرش اسم غلاتی به زبان ترکیِ، فارسیش چی می شه؟!
بزرک همون زَیرح هس به ترکی
ما یه نوع داریم به رنگ قهوه ای سوخته که طبعش گرمه تفت میدیم و اسیاب میکنیم با پنیرمیخوریم یا یه جور دیگه
و یجور هم هس که همون تخم کتان به رنگ تیره هس بهش میگیم قیزیل زیرح
سلام. معنی گیاه هوه جویه چیه به فارسی ؟،
و خواص ان؟؟؟
تشکر
سلام با تشکر خیلی خوب بود. میخاستم بدونم که اسم ترکی گیاه اوسطوخودوس داغ قیزیل گولی نمیشه چرا که من به این اسم گرفتمش و همون خواص رو هم داره.
سلام نام فارسی قویون گولی چیست
82ساری گول
نام فارسی گیاه کیریش چیست
بلغورفارسی یارما هست
کلمه فارسی (مایانا) چیست؟
کرفس سیاه
فارسی زریلی چی میشه؟
بزرک همان برزک بفارسی است
سوپیرگه تخومی
معنی ماریانا به ترکی
بزرح فارسیش چیمیشه
خیلی مفید بود ممنونم
خیلی خوبه ممنون از راهنمایی هاتون اگه میشدکتاب کامل معرفی گیاهان دارویی به زبانهای ترکی وفارسی با ارسال پیامک به در خانه فرستاده میشد خیلی خوب میشد
زی همان زاج است که در زبان ترکی به آن زی میگویند
نام گیاه هوه جوا فارسیش, چی میشه
اشنان کلمه فارسی چوغان است.
صبر زردیا آلبا
معادل فارسی گیاه تاش گلی چیست؟ تشکر
الگز ، نام فارسیش چیه ؟؟؟
تو خوی آش الگز میپزن
سلام وخسته نباشید
معادل ترکی انیسون چیست؟
نام ومعادل فارسی دوه قارنی که تو ۱۵۰ تا نیستش
دانه جارو. معنی لغوی
ممنون ساغ اول حداد عادلین جدوابادین ده بو فرهنگ وبوفولکلور وسواد یوخدی شکر اولسون بوجود غنی دیلیمیز وار
دوستان عزیز توجه کنید بعضی از کلمات واسمها معادل فارسی ندارند و مخصوص زبانزیبای ترکی میباشد خواهشا تلاش نکنید که حتما معادل فارسی برایش پیدا کنید شاید در آینده فرهنگستان حداد عادل یه چیزی برایش پیدا کند که زبان از گفتنش قاصر باشد
نام کردی گیاه بوقناق چیست؟
سلام بزرک که پودر شده رو از بچگی ما میخوردیم وبهمون میگفتن اسمش گووود هستش امروز من تخم کتان خوردم خیلی با اون فرق میکرد ایا همونه یا فرق میکنه
فارسی ات الماسی چی میشه؟
معادل فارسی بزرح دانه ای شبیه کنجد
هیزم قطعه قطعه شده یا غله خرد شده
سیپیرکه دنی
گفته دییگه بلغور
سلام. فارسی چوقان چی میشه ؟ ممنون
سلام خیلی ممنونم بابت اطلاعاتتون. خیلی عالی
ازواي چيه ؟
کیاه خرکوشگ ساچ چیه
زرح همان بزرک یا تخم کتان هستش
نام ترکی گیاه افکنان چیست
سلام. میشه لطف کنید و ترکی رزماری رو بهم بگید؟ممنون
قزل زعرح بزبان فارسی چی میشه؟
یارما اسم فارس چی میشه
سلام نام فارسی قره کرویز چی میشه؟
فارسی زیرح چیه؟؟؟؟
گیاه اکلیل کوهی به ترکی چی میشه ؟
به فارسی میگن بزرک که دونوع هست بزرک زرد و بزرک سیاه
معادل فارسی یاستی يارپاق چیست
لطفا زره را معادل فارسیشو بگین
باسلام وتشکرازاطلاعات جامع شما.لطفا بفرماییدنام ترکی خارمشک چیست.
احتمالا همان باریجه است که در ترکی به آن قاسنی و در انگلیسی به آن گالبانوم می گویند.
گمان می کنم که مکه باشد یعنی ذرت
دم اسب همان گیاه آت قویروغی است.
خیلی خوب بود.به خیلی جواب هام رسیدم.متشکرم
فارسی زیرح یا زره چیه
با سلام و تشکر از اطلاعات خوبتان. میخواستم ببینم گیاه منداب یا شابانک به ترکی چی میشه؟ و اینکه در آذربایجان رویش دارد یا نه؟ ممنونم
هووه جووه به فارسی گل ماهور یا خرگوشک می شود.
سلام اسمش گل محمدی
با عرض سلام وادب…واقعا جاداره از این عزیزان برای گرداوری این مطالب تشکر کرد
معنی فارسی هوجوع چی میشه؟
زره به فارسی چیست
بزرک کنجد نیست بلکه بالنگو همان بزرک میباشد
زرله چیست و فارسی چی میشود
نام فارسی زرییح
ترکی سیاهدانه چورک اوتو میباشد
سلام آویشن برگش کرده ولی کهکلیک اوته تیزه و از لحاظ طعم و بو زمین تا آسمان فرق دارد آویشن تنده ورنگ تیره تری دارد
فقط یک درگزی تخصصش تشخیص ای هاست
بزرک یعنی کنجد
نام ترکی بادرنجویه چی میشه
سلام‌گیاه سیماتو به ترکی چی میشه؟
همان شهرمیانه آذربایجان شرقی هست مابین زنجان وتبریز که قدیمی ترین شهرمیباشد.راه ابریشم ورودخانه قزل اوزن هم دراین شهرموجودیت دارد.
نام گل گازبان به ترکی آذری چی هستش
قارنی یاریق
یا پاچان در زبان فارسی
سلام. اسم مایانا در زبان فارسی را میخوام
سلام.خسته نباشید.گیاه بومی ترکیه ای به اسم ها یید اوتو،معادل فارسیش چیه؟ایادرایران میتونم این گیاه رو تهیه کنم؟ممنون و سپاس فراوان.
سلام. دانه تخم جارو به ترکی چی میشه؟
ملیسا نام ترکی باردرنجبویه
در شهر بناب و مراغه به ان باد رشبی می گویند
یکی از گیاهان زنیان است که در میانه می رود در زبان محلی به ان جاجیخ می گویند
با سلام
اسم ترکی بادرنجبویه چیست ؟
معادل فارسی یاستی یاپراق و میخواستم لطفا
طراحی و تولید: قافلانتی
ترکی استانبولی (به ترکی استانبولی: Türkçe) یا ترکی ترکیه (Türkiye Türkçesi) یکی از زبانهای شاخه جنوب غربی یا گروه اوغوز، زبانهای ترکی است که ۸۸٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر در سراسر جهان به عنوان زبان نخست یا دوم با آن سخن میگویند[۸][۹][۱۰][۱۱] این زبان رایج‌ترین زبان از شاخهٔ زبانهای ترکی میباشد. جغرافیای آن شامل ترکیه و قبرس شمالی و قسمت‌هایی از عراق، یونان، بلغارستان، جمهوری مقدونیه، کوزوو، آلبانی و دیگر قسمت‌های شرقی اروپا را شامل میشود. سالانه جمعیت بسیاری نیز از ترکیه به غرب اروپا و به ویژه آلمان مهاجرت میکنند که موجب تکلم ترکی در آن مناطق می‌گردد.
ریشهٔ زبان ترکی را میتوان در ترکستان چین در آسیای مرکزی جست. با گسترش قلمرو امپراتوری عثمانی این زبان که زبان رسمی آنها بود اصلاحات بسیاری می‌یافت. آتاترک (اولین رئیس‌جمهور ترکیه) در سال ۱۹۲۸، الفبای عثمانی را با الفبای آوایی لاتین جایگزین نمود و کلمات بیشمار عربی، فارسی و… را از این زبان حذف نمود.[۱۲]
الفبای ترکی استانبولی، از بیست و نه حرف از حروف لاتین تشکیل شده‌است؛ که با تغییرات جزئی به صورت الفبای ترکی درآمده‌است. تغییر خط و جایگزینی حروف لاتین به جای حروف عربی با قانون شماره ۱۳۵۳ که در سال ۱۹۲۸ میلادی به تصویب رسید و مقرر گردید که حروف الفبای عربی، از مجموعه سازمانی الفبا و زبان کشور ترکیه نسخ و به جای آن ۲۹ حرف از حروف لاتین جایگزین گردد. بدین طریق سیستم نوشتاری ترکیه از ترکی عثمانی به ترکی لاتین (Latince yazılan türkçe) تغییر یافت.[۱۳]
این حروف عبارتند از:
A a,
B b,
C c,
Ç ç,
D d,
E e,
F f,
G g,
Ğ ğ,
H h,
I ı,
İ i,
J j,
K k,
L l,
M m,
N n,
O o,
Ö ö,
P p,
R r,
S s,
Ş ş,
T t,
U u,
Ü ü,
V v,
Y y,
Z z
گفتنی است که همخوان H در زبانهای ترکی وجود نداشته[۱۳] و بخش بزرگی از واژگانی که این همخوان در آنها بکار رفته وامواژه‌اند[۱۴] و در بقیه نیز بر اثر تغییرات زبانی این همخوان به آنها افزوده شده‌است.[۱۵]
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
در ترکی استانبولی زمان حال کامل (ماضی نقلی) وجود ندارد[۱۶] و برای این منظور واژگانی به همان گذشته ساده افزوده میشود تا معنی ماضی نقلی از آن برداشت بشود.
نمونه:
Bu filmi daha önce/önceden izledin mi? (این فیلم را دیدی؟) “daha önce” به معنی “پیشتر/در گذشته” است.
Bu filmi (daha önce) hiç izledin mi? (تاکنون این فیلم را دیده‌ای؟) “hiç” همان “هیچ” فارسی که در این جمله معنی “تاکنون” می‌دهد.
برخی [۱۷] حتی احتمال می‌دهند که صرف ماضی نقلی مانند «گلمیشم» یا «گلیپسن» (آمده‌ام، آمده‌ای) که در ترکی ترکیه موجود نیست، نتیجهٔ تأثیر فعل ماضی نقلی در زبان فارسی است.
[۱]
مشاغل و خدمات محبوب ایرانی
نشونه بزرگترین بانک اطلاعات مشاغل ایران
Copyright 2009 AkaElectric! Inc. All rights reserved. W3C HTML
منبع: akairan.com
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
گياه شناسي:
گياه خاکشي گياهي است علفي و بوته اي که يک ساله يا دو ساله مي باشد. ارتفاع آن گاهي به يک متر مي رسد و اصولاً از قسمت هاي بالاي ساقه منشعب مي شود. برگ ها داراي بريدگي هاي زياد بوده و گاهي نخ مانند شده است. ميوه ها به صورت خورجين باريک به طول تا 3/5 سانتيمتر به صورت تقريباً عمودي بر روي انتهاي ساقه قرار مي گيرند. گل ها کوچک و به رنگ زرد روشن است. دانه ها بسيار ريز و به رنگ تقريباً نارنجي و يا مايل به قهوه اي و بيضي شکل هستند که در يک رديف داخل خورجين قرار گرفته اند. دانه هاي خاکشي که قسمت مورد استفاده دارويي گياه مي باشند را پس از رسيدن کامل ميوه و در مرداد و شهريور ماه جمع آوري مي کنند. گياه خاکشي در اکثر نقاط ايران رويش دارد. خاکشي بومي اروپا و نواحي معتدل و قاره آسيا، از جمله ايران، عراق، پاکستان، افغانستان، چين، هند و شمال آفريقا مانند مصر، مراکش و الجزيره مي باشد.
تاريخچه:
خاکشي از قديم به عنوان اشتهاآور، مقوي معده، ضد تب، ملين و در مشکلات سوء هاضمه مورد استفاده بوده است. همچنين در زمان باستان جهت درمان اسهال خوني مورد استفاده بوده و توسط متخصصان گياهان دارويي به نام Sophia .chirugorum به معني « عقل جراحان» ناميده مي شده است
ترکيبات مهم:
مهم ترين ترکيبات دانه خاکشي شامل گلوکز اينولات ها بوده که شامل آليل ايزوتيوسيانات، بوتنيل ايزوتيوسيانات، سيانو 3 و 4- اپي تيو بوتان، 5- متيل تيوپنتانيتريل، 3- فنيل پروپيونيتريل، 4- متيل تيوبوتيل ايزوتيوسيانات و 2- فنيل اتيل ايزوتيوسيانات مي باشند. ترکيبات ديگر شامل اسيدهاي چرب پالميتيک، لينولنيک، اولئيک و استئاريک مي باشند. املاح موجود در دانه شامل گوگرد، کلر، فسفر، آهن، پتاسيم، کلسيم، سديم و منيزيم مي باشند. دانه همچنين حاوي پروتئين، صمغ، موسيلاژ، چربي و ترکيبات ازت دار است.
اثرات مهم:
در طب عوام و سنتي از دانه هاي خاکشي به عنوان درمان اسهال، ادرارآور، تب بر، رفع التهاب کليه، دفع کرم و درمان آب آوردن انساج به صورت جوشانده استفاده مي شده است. از قديم در ايران خاکشي را با آب سرد مخلوط و به عنوان ملين و خنکي مصرف مي نموده اند.
مطالعات فارماکولوژيکي در مورد خاکشي چندين خاصيت آن را روشن نموده است: صمغ و موسيلاژ روي دانه خاکشي با جذب آب متورم شده و توليد ژل حجيمي مي نمايد که داراي خاصيت نرم کننده بوده و باعث سهولت خروج مدفوع و اثر ملين آن مي شود. اصولاً ايزوتيوسيانات ها داراي خاصيت ضد ميکروب بوده، به همين دليل خاصيت ضد تب خاکشي را مي توان به آنها نسبت داد. از طرفي چون هورمون تيروئيد ظاهراً وابسته به تنظيم درجه حرارت بدن مي باشد، ممکن است با کاهش توليد و ترشح تيروکسين، متابوليسم بازال کاهش يافته و درجه حرارت بدن متعاقب آن کاهش يابد.
طريقه و ميزان مصرف :
_خيسانده: خاکشي را در آب سرد براي چندين ساعت بخيسانيد و ميل کنيد.
_جوشانده: خاکشي را به مدت 10 دقيقه با آب بجوشانيد و پس از سرد شدن مخلوط را ميل نماييد.
_ضماد: براي رفع زخم، جراحات و رفع ورم ها، خاکشي را کوبيده و به صورت ضماد درآوريد. ضماد به صورت موضعي مورد استفاده خواهد بود.
در کتاب مخزن الدويه درباره خاکشي چنين نوشته است:
خبه يا خاکشي دو نوع مي باشد، يکي ريزه که رنگ آن مايل به سرخي و طعم آن اندکي مايل به تلخي است و دوم از آن بزرگتر و رنگ آن سرخ مايل به تيرگي مي باشد و هر دو خودرو در صحراها و باغ ها و دامن کوه ها مي رويند. داراي خاصيت مقوي معده و هاضمه بوده و جهت گرفتگي آواز و نيکويي رنگ رخسار مفيد است. براي حصبه و برودت احشا و خروج خلط سينه و ريه مفيد است. محرک قواي جنسي است، به خصوص اگر هر روز دو مثقال ( 10 گرم) از آن را با چهار مثقال( 20 گرم) شکر کف نمايند. ضماد آن براي زخم ها، ورم ها و نقرس سودمند است. همچنين براي سرفه مزمن و جهت شش، جگر و زخم هاي رحم نافع است.
از قديم خاکشي در طب عاميانه به اشکال زير مورد استفاده بوده است:
به عنوان ضد سم حدود 1 مثقال(پنج گرم) از دانه ها را بشوييد و با آب يا گلاب به اندازه اي بجوشانيد تا دانه ها شکفته گردند. سپس نيم گرم از آن را به مسموم بخورانيد. در اين حالت ايجاد تهوع و قي مي کند. اين کار بايد تکرار شود تا قي متوقف گردد. براي رفع اسهال کودکان يک قاشق خاکشير را بشوييد و در ظرفي بريزيد و روي حرارت کم به هم بزنيد تا بو داده شود. آنگاه به آن کمي عسل بيفزاييد و هر نيم ساعت يک قاشق چايخوري از آن به کودک بخورانيد.
براي نيکويي رنگ رخسار هر روز دو مثقال خاکشي و چهار مثقال شکر تا 10 روز به صورت خوراکي مصرف کنيد.
براي درمان زخم ها و ورم هاي بدن از ضماد آن استفاده مي شود. ضماد آن براي تسکين دردهاي نقرس مفيد است. براي دفع سنگ کليه از مخلوط خارشتر، خاکشير و ترنجبين به صورت جوشانده، صبح ناشتا مصرف گردد.
براي چاق شدن، خاکشير با شير تازه مصرف شود. براي برطرف شدن جوش هاي صورت يک قاشق ترنجبين و دو قاشق غذاخوري خاکشير را مخلوط کرده و هر روز صبح، ناشتا ميل شود. اين عمل بايد دو هفته ادامه يابد.
نکات قابل توجه:
1 – دانه هاي خاکشي بايد در ظروف سربسته، دور از نور، حرارت و رطوبت نگهداري شوند.
2 – گاهي دانه هاي گياهان خانواده خاکشي که مشابه با آن مي باشند به اشتباه توسط مردم مورد استفاده قرار مي گيرند، لذا بايد به رنگ، اندازه و شکل دانه ها دقت کافي نمود.
خواص خاک شیر
خاکشیر : ضد عفونی کننده . پاد زهرخوبی برای نقرس می باشد به نوعی در درمان سرطان مفید است . برای کسانی که مزاجشان سودایی است مفید می باشد . اثر معجزه آسا ئارئ . تب بر خوبی است . تقویت کننده معده است اشتها را تحریک می کند . رنگ تیره شما را باز می کند . و خواص های دیگر به شرح ذیل :
خاكشير گياهي است علفي يكساله يا دو ساله كه ارتفاع ساقه آن تا يك متر نيز مي رسد . پائين گياه كرك دراست در حاليكه بالاي آن بدون كرك مي باشد.
تخم اين گياه كه همان خاكشير است ريز و كمي دراز و معمولا به دو رنگ وجود دارد يكي از آنها قرمز كه داراي طعم كمي تلخ است و ديگري برنگ قرمز تيره مي باشد.
خواص داروئي:
1) خاكشير از نظر طب قديم ايران گرم و تر است.
2) التيام دهنده زخم و جراحات است .
3) جوشانده خاكشير براي رفع اسهال هاي ساده و رفع ترشحات زنانگي مفيد است .
4) خاكشير ادرار آور است .
5) خاكشير تب بر است .
6) براي دفع كرم مفيد است .
7) التهاب كليه را برطرف مي كند.
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
8) سرخك و مخملك را دوا مي كند و به عنوان خنک کننده در امراض حصبه مطبقه و آبله تجویز شده است
9) خاكشير صدا را باز مي كند .
10) براي از بين بردن كهير و التهابات پوستي از خاكشير استفاده كنيد .
11) از گلها و برگهاي گياه مي توان براي رفع بيماري ناشي از كمبود ويتامين C استفاده كرد.
12) سنگ كليه را دفع مي كند.
13) براي برطرف كردن جوشهاي صورت كه بعلت خوردن چربي و شيريني زياد ايجاد مي شود بايد جوشانده يك قاشق ترنجبين را با دو قاشق غذاخوري خاكشير مخلوط كرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته آنرا ميل ميل كنيد تا جوشها از بين برود. شربت خاکشیر علاوه بر اینکه طعم بسیار خوبی دارد برای رفع عطش نیز میتوان از آن استفاده کرد.
از این گیاه به شیوه های دیگر هم میتوان استفاده نمود که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد.
منبع : attarikimia88.blogfa.com
منبع: beytoote.com
بهترین مشاغل و خدمات شهر خود را ، در سایت نشونه پیدا کنید.
جمعیت:
زبان ترکی آذربایجانی زبانی از خانواده زبانهای ترکی است که با دو گویش در جمهوری آذربایجان و مناطق آذربایجانی نشین ایران تکلم
می شود. عمده تفاوت بین دو گویش در تلفظ برخی واژگان، وام‌واژگان روسی ، فارسی، عربی و انگلیسی و تفاوت‌هایی مختصر در چند مورد دستوری است.[۸] این زبان در جمهوری آذربایجان زبان رسمی و در داغستان یکی از زبانهای رسمی مصوب فدراسیون روسیه است. زبان ترکی آذربایجانی بخشی از شاخه زبانهای اغوز زبانهای ترکی است و به ترکی استانبولی و ترکمنی بسیار نزدیک است. ترکی آذربایجانی به عنوان زبان گفتاری همچنین در نواحی شرقی ترکیه و جنوب گرجستان[۹] و داغستان[۱۰] رایج است. زبان ترکی آذربایجانی از زبانهای فارسی و عربی در واژگان، سامانه آوایی و دستوری اثر پذیرفته است. در ایران، شهرهای تبریز، ارومیه و اردبیل به ترتیب بزرگترین شهرهایی اند که ترکی آذربایجانی در آنها تکلم میشود.[۱۱][۱۲]
این زبان در زبان‌ها و موقعیت‌های مختلف به نام‌های مختلفی نامیده میشود، ازجمله: ترکی،[۱۳]تورکی،[۱۳]تورکو[۱۴]، آذربایجانی، ترکی آذربایجانی و آذری.
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
ترکی آذربایجانی یکی از زبانهای ترکی‌تبار و زبان اکثر مناطق ترک‌نشین ایران از جمله آذربایجان است. این زبان در کنار ترکی استانبولی و گاگائوز در زیرشاخه غربی از گروه زبانهای اوغوز قرار می‌گیرد. ترکی خراسان و ترکمنی زیر شاخه شرقی زبانهای اوغوز را تشکیل می‌دهند.[۱۵]
زبان ترکی آذربایجانی به صورت دوطرفه، توسط ترکمن‌ها و ترک‌ها (شامل ترکی استانبولی و لهجه‌های گفتاری نظیر زبان ترکی قبرسی، ترکمنهای عراق و قشقایی) قابل فهم است.[۱۶][۱۷]
سایر زیرشاخه‌های مختلف زبان ترکی موجود در ایران عبارتند از:
در مورد شمار سخنگویان به زبان ترکی آذربایجانی، اتفاق نظر وجود ندارد و برآوردها ناهمسانند. بنیاد این تفاوت، ارائه نشدن آمار رسمی از سوی ایران و ترکیه و عراق است. تمامی ارقام ارائه‌شده بر پایه برآوردها است. اتنولوگ یکی از معتبرترین مراجع آمارهای زبانی، جمعیت گویشوران تمام لهجه‌ها و گروه‌های این زبان (شامل دو زیرگروه اصلی آذری شمالی و آذری جنوبی و گویش سلجوقی) در سال ۲۰۱۸ میلادی را در مجموع اندکی بیش از ۲۳ میلیون نفر برآورد کرده‌است. تمامی آذری‌های جمهوری آذربایجان، ایرانیان آذری، ترکمنهای عراق و سوریه، آذری‌های روسیه و ترکیه و آمریکا و سایر اقلیت‌های آذری زبان در تمام دنیا در این برآورد منظور شده‌اند. سایت اتنولوگ، گویش سلجوقی این زبان را در حال حاضر منقرض اعلام کرده‌است.[۳][۴][۵][۶][۷][۱۸]
اتنولوگ، جمعیت آذری‌زبانان ایرانی را در سال ۲۰۱۶ میلادی را ۱۰٬۹۰۰٬۰۰۰ برآورد کرده، و گسترش آن را در شمال (غربی) و مرکز ایران می‌داند.[۵][۱۹]
منابع پژوهشی دیگری جمعیت گویشوران زبان ترکی آذربایجانی در ایران را ۱۵ میلیون نفر ذکر میکنند.[۲۰][۲۱] کتابچهٔ سازمان سیا، شمار سخنگویان ترکی آذربایجانی در ایران را معادل ۱۶٪ کل جمعیت این کشور تخمین زده است [۲۲]. برآورد دانش‌نامهٔ زبان کمبریج[۲۳] برای سال ۱۹۸۶، ۱۲ میلیون در کل و ۷ میلیون در ایران (۱۵٪) بوده است (با احتساب قشقایی‌ها). دانش‌نامهٔ بین‌المللی زبان‌شناسی[۲۴] نیز در برآورد سال ۱۹۸۶، تعداد سخنگویان این زبان را در ایران ۷٬۷۶۰٬۰۰۰ نفر (۱۶٪ درصد) برآورد میکند که به تخمین دانش‌نامهٔ زبان کمبریج بسیار نزدیک است. در تخمین‌های دیگری مانند سایت اتنولوگ جمعیت ایرانیان آذری ۱۵٬۵۰۰٬۰۰۰ نفر اعلام کرده است.[۲۵] همچنین، سازمان سیا در سال ۲۰۰۸ جمعیت ترک‌زبانان جمهوری آذربایجان را ۹۰٫۳٪ از مردم آن کشور گزارش کرده‌است.[۲۶]
فارسی[۲۸]
لاتین
سیریلیک
لاتین کنونی
تاریخ‌چه نگارش به زبان آذربایجانی به سده چهاردهم میلادی باز می‌گردد. امروزه در آذربایجان ایران از خط عربی یا فارسی برای نگارش استفاده میشود و در کشور جمهوری آذربایجان پس از کنار گذاشتن خط نوشتاری سیریلیک (کریل) مانند ترکیه از خط لاتین بهره می‌گیرند.[۸]
گفتنی است که همخوان H در زبانهای ترکی وجود نداشته[۲۹] و بخش بزرگی از واژگانی که این همخوان در آنها بکار رفته وامواژه اند[۳۰] و در بقیه نیز بر اثر تغییرات زبانی این همخوان به آنها افزوده شده‌است.[۳۱]
در سده ۱۹ میلادی افرادی مسئلهٔ تغییر الفبای ترکی آذربایجانی را مطرح کردند. میرزا فتحعلی آخوندزاده (۱۸۷۸) و جلیل محمد قلی‌زاده از این دسته افراد بودند. البته این امر با مخالفت شدید گروه‌های دیگر از جمله برخی فرهنگیان و روحانیان روبرو شد. صرف نظر از دغدغهٔ روحانیان که معتقد بودند تغییر خط ارتباط مردم را با قرآن و دیگر متون دینی قطع خواهد کرد برخی اهالی فرهنگ اعتقاد داشتند که خط بخشی از هویت هر قوم را تشکیل می‌دهد و از آنجایی که چند صد سال است که تمام متون ادبی ترکی و هزاران هزار کتاب در این خط تألیف شده‌اند تغییر خط به نوعی یک گسستگی فرهنگی به وجود خواهد آورد. این مسئله در دورهٔ بسیار کوتاه جمهوری دمکراتیک آذربایجان (۱۹۱۸-۱۹۱۹) نیز مطرح گشت. بعد از پیروزی بلشویک‌ها چندین روزنامه به خط لاتین در باکو چاپ میشد؛ ولی خط عربی هنوز به کار گرفته میشد. در سال ۱۹۲۴ نریمان نریمانف رهبر بلشویک آذربایجان توانست قانون استفاده از لاتین در امور دولتی را به تصویب مجلس جمهوری آذربایجان شوروی برساند.[۳۲]
در سال ۱۹۲۶ اولین کنفرانس ترک‌شناسی در باکو برگزار شد. گردآمدگان تصمیم گرفتند که خط لاتین را خط مورد استفادهٔ تمام ترک‌زبانان آذربایجانی جهان اعلام کنند. دو سال بعد به رهبری آتاترک اصلاح خط در ترکیه به اجرا گذاشته شد و الفبای لاتین جایگزین الفبای عثمانی (عربی) گردید. در همین سال کمیته‌ای به نام یئنی اَلیفبا (الفبای جدید) در مسکو به تدوین الفبای یکدستی پرداخت که در تمامی جمهوری‌های ترک‌زبان اتحاد جماهیر شوروی (آذربایجان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان) استفاده شود. این الفبا به مدت بیش از ده سال مورد استفاده بود.[۳۲][۳۳]
در سال ۱۹۳۹ الفبای لاتین کنار گذاشته شده و خط سیریلیک روسی جایگزین خط لاتین گردید. همچنین تدریس زبان روسی در تمام مدارس اجباری اعلام شد. سیاست تجزیه کردن ملت‌ها و ممانعت از احساسات ملی‌گرایانه می‌تواند از دلایل تغییر دوبارهٔ خط در این دوره و عدم هماهنگی بین گروه‌های زبانی مشترک در تدوین الفبای جدید باشد. ترس استالین که از اتحاد و قدرت گرفتن دوبارهٔ مسلمانان -که اغلب آنها ترک بودند- سرکوب زبانهای غیرروس در محدودهٔ جغرافیای اتحاد شوروی با جایگزینی زبان روسی به شدت ادامه یافت که تا سقوط این اتحادیهٔ در ۱۹۹۱ ادامه داشت؛ ولی بعضی از این جمهوری‌ها پس از استقلال خود در سال ۱۹۹۱ الفبای خود را دوباره به لاتین بر گرداندند.[۳۲][۳۵]
در سال ۱۹۹۱ پس از فروپاشی شوروی و استقلال جمهوری آذربایجان الفبای لاتین دوباره رسمی و الفبای سیریلیک کنار گذاشته شد. آثار مکتوب زیادی به زبان آذربایجانی با الفبای عربی بر جای مانده‌است که تمامی این کتب هنوز به خط لاتین در دسترس نیستند. خط لاتین آذربایجانی با چند حرف اضافه (x,q، ə) یعنی (اَ، ق، خ) اندکی با خط لاتین ترکی استانبولی متفاوت است. در ایران زبان آذربایجانی با الفبای عربی نوشته میشود. البته از الفبای لاتین نیز بعضاً در اینترنت استفاده میشود. در حال حاضر زبانهای ترکی که از الفبای لاتین استفاده میکنند، عبارتند از ترکی آذربایجانی (جمهوری آذربایجان)، ترکی ترکیه، ترکمنی، قزاقی، ازبکی، اویغوری (بخشا) و تاتاری.[۳۲]
دستور زبان ترکی آذربایجانی متأثر از هم آوائی صوتی حروف است. در زبان ترکی آذربایجانی صداهای خشن (O,U،A,I) و صداهای نازک (Ö,Ü،E,Ə، İ) نمی‌توانند در ریشه یک واژه با هم مخلوط شوند و با همان ترتیب فوق در کلمه می‌آیند. مانند Gözəllik و Ayrılıq. واژه‌های بیگانه نیز تا حد امکان تحت تأثیر این قانون قرار می‌گیرند. مانند کلمه عربی حسین (Hoseyn) که در ترکی Hüseyn و کلمه عربی عباس (Əbbas) که در ترکی (Abbas) گفته میشود. گروهی از ترکی آذربایجانی‌زبانان هنگام صحبت کردن به زبانهای دیگری، ناخودآگاه از این قانون طبیعی زبان خود پیروی میکنند.[۳۶][۳۷]
زبان ترکی آذربایجانی همانند سایر شاخه‌های زبان ترکی از نظر ساختاری جزو زبانهای التصاقی به‌شمار می‌آید. در این زبان ریشه یک فعل یا یک اسم را میتوان با اضافه کردن پسوندهای متعدد تغییر زمانی، جمعی و صفتی داد.[۳۸]
افعال متعدی در ترکی آذربایجانی با اضافه کردن پسوند به افعال لازم ساخته میشود. به‌طور مثال:
اوخشاماق=شبیه بودن ← اوخشاتماق= شبیه کردن
افعال متعدی درجه دو و درجه سه نیز قابل ساخت است: یازماق = نوشتن (متعدی)← یازدیرماق = نویساندن (متعدی درجه دو)← یازدیرتماق = وسیله نوشتن کسی را فراهم کردن (متعدی درجه سه).[۳۹] [نیازمند منابع بیشتر]
زبان ترکی آذربایجانی شاید پس از زبان ازبکی دومین زبان از زبانهای ترکی باشد که بیشترین تأثیر را از فارسی گرفته‌است. این تأثیر بیشتر در واج‌شناسی، مجموعه لغات و ساختار بوده‌است و به صورت کمتر در صرف این زبان بوده‌است. تأثیر عناصر زبانهای ایرانی بر اغوزی از آسیای میانه آغاز شده‌است.[۴۳]
جمله‌های مرکب در ترکی تحت تأثیر زبان فارسی تغییر بنیادینی کرده‌است. خیلی از حروف ربط در زبان ترکی از پارسی وام گرفته شده‌است :ü (و)[۴۴] ve (و)، ya (یا)، ägär (اگر)، čünki (چونکه), gah . . . gah (گه گاه)، häm (هم، نیز)، hämčinin (همچنین)، häṛčänd (هرچند)، härgah (هرگاه)، nä . . . nä (نه ..نه)، näinki (نه اینکه)، yainki (یعنی که)، y axud(یا)، zira (زیرا)، bälkä (بلکه)، hämišä (همیشه)، mägär (مگر).[۴۵]
بیشتر این حروف ربط با توجه ساختار متفاوت ترکی، در ترکی وجود ندارند و برخی هم وجود دارند اما به صورت مستقل نمی‌توانند بکار روند و تنها در جمله یا عبارت مرکب به انتهای فعل یا اسم می‌چسبند. به عنوان مثال در ترکی نمی‌توانید بگویید اگر الف و ب (if a and b) چرا که حرف ربط “و” وجود ندارد و همچنین معادل حرف ربط “اگر” در ترکی (سه) فقط به انتهای فعل می‌چسبد. به همین دلایل زبان ترکی عثمانی، ازبکی، ترکی آذری تحت تأثیر زبان فارسی تغییرات بنیادینی کرده‌است؛ مانند نمونه‌های زیر:[۴۶][۴۷][۴۸]
از نگاه ریخت‌شناسی یا مورفولوژی: کاربرد بسیاری از پسوندهای فارسی، مانند -باز، -ستان، -دار، -دان، -پرست، -کار، -گر و پیشوندهای فارسی مانند بی-، با- و نا- مانند «قماربار»، «همکار»، «بی ادب» یا «نامرد.» کاربرد وجه التزامی مشابه فارسی مانند «آلام» به جای «آلسام» (؟) (بخرم) که بنظر می‌رسد مخصوص ترکی آذری ایران باشد. در صفت تفضیلی و عالی پرهیز از ادات «داها» و «ان» (تر، ترین)، مانند «بو اوندان یاواشدی» به جای «بو اوندان داها یاواشدیر» (این از آن آهسته تر است) و «لاپ گؤزل طبیعت» به جای «ان گؤزل طبیعت» (زیباترین طبیعت). با توجه به اینکه درترکی استانبولی زمان حال کامل(ماضی نقلی) وجود ندارد[۴۰] برخی [۴۲] حتی احتمال می‌دهند که صرف ماضی نقلی مانند «گلمیشم» یا «گلیپسن» (آمده ام، آمده ای) که در ترکی ترکیه موجود نیست، نتیجهٔ تأثیر فعل ماضی نقلی در زبان فارسی است.[۴۳]
زبان ترکی آذربایجانی مانند سایر زبانهای ترکی از لحاظ واژه تحت تأثیر فارسی قرار گرفته‌است و وام‌واژه‌هایی از فارسی وارد این زبان شده‌اند. برای نمونه:
ازسوی دیگر زبان فارسی نیز وام‌واژه‌هایی را از زبان ترکی گرفته‌است.[۵۳] در طول تاریخ،سرزمین فارسی زبانان، از جمله فلات ایران، شاهد فرمانروایی سلسلسه‌هایی با منشأ ترکی بوده‌است و این عامل بر تأثیر متقابل زبانهای فارسی و ترکی برهم مؤثر بوده‌است . غزنویان، سلجوقیان، تیموریان، صفویان و قاجاریان هر یک تأثیر و ردپایی از خود بر فرهنگ و ادبیات فارسی گذاشته‌اند.[۵۴]
اولین شکل شناخته شده در ادبیات آذربایجانی مربوط به شیخ عزالدین پورحسن اسفراینی که یک دیوان شامل غزل فارسی و ترکی آذری سروده‌بود.[۵۷][۵۸] غزل‌های ترکی آذربایجانی خود را تحت نام حسن‌اوغلو ثبت کرده‌است.[۵۷]
در قرن چهاردهم میلادی آذربایجان، قفقاز و بخش‌های غربی ایران تحت سلطه حکومت‌های قره قویونلو و آق قویونلو بود.[۵۹] در دوران این حکومت‌ها شاعرانی مانند قاضی برهان‌الدین، حبیبی و جهانشاه قراقویونلو با تخلص حقیقی زندگی می‌کردند؛ که نخستین آثار ترکی آذری را در آن دوران از خود به جا گذاشته‌اند. اواخر قرن چهاردهم، زمان ظهور یکی از بزرگترین شعرای آذربایجانی، عمادالدین نسیمی بود؛[۶۰] دیوان اشعار وی از بزرگترین دیوان شعرهای زبانهای ترکی به‌شمار می‌رود.[۶۱][۶۲][۶۳] آموزه‌های صوفی و عرفانی حروفیه از اواخر قرن ۱۴اُم تا اوایل قرن ۱۵اُم میلادی رواج داشت[۶۴] عمادالدین نسیمی یکی از برجسته‌ترین استادان دیوان ادبیات در تاریخ ادبی زبانهای ترکی‌تبار بوده‌است.[۶۴] وی به زبان فارسی[۶۲][۶۵] و عربی[۶۴] نیز آثاری داشته‌است. پس از معرفی سبک دیوان ادبیات و غزل، عمادالدین نسیمی در قرن ۱۵اُم، شاعران مشهور آذربایجانی چون شاه اسماعیل خطایی، قاسم انوار و محمد فضولی ادبیات آذربایجانی را گسترش دادند.
کتاب دده قورقود نیز نام یکی از قدیمی‌ترین داستان‌های اسطوره‌ای ترکهای اغوز است که در حدود قرن شانزده میلادی به صورت مکتوب در آمده‌است.[۶۶][۶۷] این مجموعه از ۱۲ داستان به نثر و نظم تشکیل شده و مجموعه پر ارزشی است که زندگی، ارزش‌های اجتماعی و باورهای ایل‌های ترکی را نشان می‌دهد. قدمت داستان‌ها مربوط به قرن‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی میباشد[۶۸][۶۹][۷۰].
شاعر قرن ۱۶اُم آذربایجانی، محمد فضولی غزل‌های فلسفی، تغزلی و بزمی خود را در زبانهای ترکی آی، عربی و فارسی می‌سرود. وی با بهره‌گیری از سنت‌های زیبای ادبی از محیط خود، و پیروی از میراث پشتیبانش، موجب شد تا فضولی به یکی از چهره‌های برجسته ادبی جامعه ادبیات آذربایجانی تبدیل شود. از محمد فضولی دیوان غزل و قصیده‌ای به یادگار مانده‌است.
سبک شاعران آذربایجانی در ادامه قرن ۱۶اُم به سمت عاشیق‌ها رفت و قرن شانزدهم پس از تثبیت سیطره سلسله صفوی بر ایران قویاً توسعه یافت؛ و شاه اسماعیل یکم با تخلص خطایی[۷۱] و بعد با پیدایش “سبک قوشما فرزند شاه اسماعیل، شاه تهماسب و بعدتر شاه عباس دوم نیز در گسترش ادبیات آذربایجانی کوشید.[۷۲]قوسی تبریزی[۷۳] از شاعران مشهور آذری زبان[۷۴] دو نسخه از دیوان ترکی آذربایجانی از وی به جا مانده‌است[۷۵] و صائب تبریزی شاعر تبریزی‌تبار اهل اصفهان نیز از معروف‌ترین شاعران عصر کلاسیک می‌باشند که هفده غزل به زبان ترکی آذربایجانی سروده‌است.[۷۶]
ادبیات شفاهی مردم آذربایجان به قسمتی از ادبیات مردم آذری، باورهای عامه، افسانه‌ها، داستان‌ها، موسیقی، ضرب‌المثل‌ها و رسوم‌های دهان به دهان یا سینه به سینه یا نسل به نسل از نسل‌های گذشته بجا مانده گفته میشود.[۷۷][۷۸]
ادبیات شفاهی و عاشیقی آذربایجانی به علت مردمی بودن، توانسته‌است بالندگی خود را بسیار خوب حفظ کند. داستان‌های کاملی چون کوراوغلو و اصلی و کرم با سوژه‌های بسیار متفاوتی به‌طور زنده توسط هنرمندان مردمی پدید آمده‌اند. این داستان‌ها برای اولین بار در قرن بیستم به صورت کتبی در آمده و مانند بسیاری از آثار ادبی جمع‌آوری شده‌اند.
بایاتی‌ها یا دوبیتی‌های شفاهی آذربایجان از غنای بالایی برخوردارند. ادبیات و موسیقی عاشیق‌ها با قدمتی دیرینه جایگاه و تقدس خاصی بین ترک‌زبان‌ها و آذربایجانیان دارد.[۷۹][۸۰] آتالار سؤزو یا امثال زبان ترکی که عموماً پندهایی عاقلانه و انسانی است. آغیلار (مرثیه‌ها) و لایلالار نیز قسمتی از ادبیات شفاهی ترکی آذربایجانی را تشکیل می‌دهند. داستان‌های فولکلوری چون کوراوغلو، اصلی و کرم، آرزی و قمبر، عباس و کولگز، عاشیق‌غریب، قاچاق‌نبی،… از غنای ادبیات شفاهی مردم آذربایجان آذربایجان سخن میگویند.
شمارش اعداد از عدد یازده به بعد در زبان ترکی آذربایجانی تابع قاعده معینی است و از لحاظ دستوری و نوشتاری مطلقاً استثنایی در آن وجود ندارد. به همین دلیل یادگیریِ آن آسان است. اعداد شامل: بیر (۱)، ایکی (۲)، اوچ (۳)، دؤرد (۴)، بئش (۵)، آلتی (۶)، یئددی (۷)، سککیز (۸)، دوققوز (۹) است. برای نمونه به این نام‌گذاری‌ها توجه کنید:[۸۱][۸۲]
از لحاظ محاوره و گفتگوی شفاهی به این زبان در ایران و در بعضی از مناطق جمهوری آذربایجان استثنایی وجود دارد؛ و آن کاربرد کلمه فارسی هشتاد به جای کلمه ترکی آن یعنی سکسن است. البته کلمه هشتاد در این حالت تابع قواعد شمارش اعداد در ترکی آذربایجانی است. این استثنا در مورد آذربایجانی‌های شرق ترکیه، گرجستان، داغستان و مناطق شمالی جمهوری آذربایجان صادق نیست.[۸۳]
چگونگی نامگذاری، شمارش و بیان اعداد در ترکی آذربایجانی در جدول زیر ارائه شده‌است.[۸۴]
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
صفت‌ها که ویژگی و حالت اسم (موصوف) را بیان میکند اغلب به همراه اسم می‌آیند. صفت در ترکی آذربایجانی قبل از اسم (موصوف) می‌آید: ساری آلما (سیب زرد)
خاکشی – نام عمومی: Flixweed – نام علمی Descurainia sophia ، که با نام خاکشیر نیز شناخته میشود، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب بویان است.
خاکشی در دشت و کوهستان می‌روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک میباشد.
تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره میباشد.
خاکشی دارای تعدادی اسید چرب مانند اسید لینوئیک، اسید لینولنیک، اسید اولئیک، اسید پالمتیک و اسید استئاریک میباشد. ضمناً در خاکشی اسانس روغن فرّاری وجود دارد که دارای مواد بنزیل و ایزوسیانات است
نگاه باغداران به این گیاه
درصورتی که این گیاه در باغات به‌صورت خود رو سبز شده باشد از نگاه باغداران، علف هرز محسوب شده و ریشه کن میشود، نکته دیگر اینکه دام علاقه ای به این گیاه ندارد و به عبارتی این گیاه جزء علوفه دامی محسوب نمی‌شود.
چند بوته خاکشیر
خاکشیر به زبان ترکی استانبولی
خاکشی (عکس از بالا)
نمای نزدیک(Macro) از خاکشیر
دانه خاکشیر، زیر میکروسکوپ
دانه‌های خاکشیر زیر میکروسکوپ
