فوايد و ضرر هاي قطع درختان

به طور کلی جنگل به بیوم‌هایی گفته می‌شود که درختان و سایر گیاهان چوبی در آنها غالب هستند. جنگل‌ها بر اساس خصوصیات گوناگونی دسته بندی شده‌اند. بر حسب عرض جغرافیایی، جنگل‌ها را به سه نوع یا تیپ عمده دسته بندی می‌کنند که هر یک از این انواع، خود به گروه‌های کوچکتری تقسیم می‌گردند. این سه نوع جنگل بر اساس طبقه بندی بر حسب عرض جغرافیایی عبارتند از: جنگل‌های حاره‌ای یا گرمسیری، جنگل‌های معتدله، جنگل‌های شمالی یا تایگا.

جنگل‌های معتدله در شرق آمریکای شمالی، شمال شرقی آسیا و غرب و مرکز اروپا به چشم می‌خورند. فصل‌های مشخص با یک زمستان مشخص، خصوصیت این جنگل‌ها هستند. آب و هوای این جنگل‌ها معتدل است و یک فصل رویش ۲۰۰-۱۴۰ روزه در آنها وجود دارد. دما از ۳۰- درجه تا ۳۰ درجه سانتی گراد متغیر است و میزان بارندگی سالیانه ۱۵۰۰-۷۵۰ میلی متر می‌باشد. خاک این جنگل‌ها حاصلخیز است و به وسیله تجزیه بقایای گیاهی و جانوری، غنی شده‌است. چتر یا سایه بان جنگل‌های معتدله تراکم متوسط دارد و به نور خورشید اجازه نفوذ می‌دهد و در نتیجه، در طبقه زیرین این جنگل‌ها پوشش گیاهی متنوع، غنی و بسیار توسعه یافته‌ای می‌روید و جانوران در طبقات مختلف این جنگل‌ها زندگی می‌کنند. پوشش گیاهی جنگل‌های معتدله با ۴-۳ گونه درختی در هر کیلومتر مربع مشخص می‌شود. خصوصیت درختان این جنگل‌ها برگ‌های پهنشان است که هر ساله می‌ریزد. گونه‌هایی از بلوط، گردو، شوکران، راش، لاله درختی، صنوبر، نارون، افرا، بید و انواع گیاهان علفی که در بهار گل می‌دهند از جمله گیاهان این جنگل‌ها هستند. پوشش جانوری این جنگل‌ها با خرگوش‌ها، سنجاب‌ها، انواع راسوها، پرندگان، گوزن، شیرکوهی، گرگ جنگلی، روباه، خرس سیاه و انواعی از گربه‌های وحشی مشخص می‌شود.

جنگل‌های معتدله در یک طبقه بندی کوچکتر، برحسب توزیع فصل بارندگی شان، به جنگل‌های مرطوب پهن برگ همیشه سبز و مخروطیان، جنگل‌های خشک مخروطیان، جنگل‌های مدیترانه‌ای، جنگل‌های معتدل مخروطیان و جنگل‌های بارانی پهن برگ معتدل تقسیم می‌گردند.

در حال حاضر، جنگل‌های معتدله فقط در نواحی پراکنده و اندکی در جهان باقی مانده‌اند.

جنگل‌های شمالی یا تایگا بزرگترین بیوم خشکی هستند. این جنگل‌ها در بین عرض‌های جغرافیایی ۵۰ و ۶۰ درجه شمالی در کمربندی پهن در اوراسیا (اروپا و آسیا) و آمریکای شمالی یافت می‌شوند: دو سوم در سیبری و بقیه در اسکاندیناوی، آلاسکا و کانادا. فصل‌ها در جنگل‌های شمالی به تابستان‌های نسبتاً گرم، مرطوب و کوتاه و زمستان‌های خشک، سرد و طولانی تقسیم شده‌اند. طول فصل رویش در این جنگل‌ها ۱۳۰ روز است. در جنگل‌های شمالی یا تایگا، دماها بسیار پایین هستند. بارندگی عمدتاً به صورت برف است و به ۱۰۰۰-۴۰۰ میلی متر در سال می‌رسد. خاک دارای ضخامت اندک، فقیر از مواد غذایی و اسیدی است. سایه بان یا چتر این جنگل‌ها به شکلی است که نور اندکی اجازه نفوذ پیدا می‌کند و در نتیجه، طبقه زیرین محدود شده و فقیر است. پوشش گیاهی جنگل‌های شمالی عمدتاً شامل مخروط داران همیشه سبز و مقاوم به سرماست که برگ‌های سوزنی شکل دارند. کاج، صنوبر و سدر از جمله این گونه‌های گیاهی هستند. پوشش جانوری این جنگل‌ها شامل جانورانی از جمله دارکوب‌ها، بازها، موش، خرس، گربه وحشی، روباه، گرگ، گوزن، موش‌های پوزه دار، خفاش‌ها، راسو، انواعی از خرگوش‌ها و انواعی از سنجاب‌ها می‌باشد. قطع درختان به طور گسترده که همچنان در جنگل‌های شمالی ادامه دارد می‌تواند به زودی منجر به نابودی کامل آنها گردد.

در طول ساحل غربی آمریکای شمالی، آب و هوای مرطوب و معتدل، جنگلهای کاج بارانی را که از آلاسکا تا شمال کالیفرنیا امتداد یافته‌اند بوجود آورده‌است. این جنگل منحصر به فرد، مدتهای مدید در معرض تهدید بوده‌است زیرا می‌توان از درختانش برای سوخت و کاغذ سازی استفاده کرد. حدود ۹۰ درصد ازجنگلهای اولیه اکنون کاملاًَ از بین رفته‌اند. گرچه جنگلهایی که درختانشان قطع شده‌اند معمولاَ دوباره کاری می‌شوند، اما رستنی‌های جدید، حیات وحش کمتری را نسبت به جنگلهای اولیه در خود پناه می‌دهند.

گر چه بعضی از نواحی جنگلهای شمالی برای سوخت و کاغذ سازی قطع شده‌اند این منطقه از بسیاری از تغییراتی که برای انواع دیگر جنگلها رخ داده گریخته‌است. حدود ۱۲۰۰۰ سال پیش، اواخر دوران یخبندان که یخچالهای طبیعی، عقب نشینی کردند جنگلهای شمالی اندک اندک به سمت شمال پیش رفته‌اند. قسمت‌های عظیمی از این جنگلها بر روی خاک یخ زده که به جز در قسمت سطحی در طول تابستان، همیشه یخ زده هستند رشد می‌کنند.

جنگل‌ها اهمیتی حیاتی دارند زیرا مأوای متنوع ترین جوامع زیستی جهان و غنی ترین تنوع زیستی زمین هستند. در درون جنگل‌ها تعداد زیادی از داروهای بالقوه و هزاران هزار گونه دیده نشده و کشف نشده، پنهان هستند. همچنین جنگل‌ها توانایی تعدیل آب و هوای جهان را دارند و شرایط آب و هوایی کل زمین را پایدار نگه می‌دارند. این نقش آنها به حدی مهم است که تخریب آنها می‌تواند موجب تغییراتی در مقیاس عظیم و گسترده در آب و هوای کره زمین شود.

با کمال تأسف، قطع درختان بسیاری از جنگل‌های معتدله باستانی و دارای قدمت طولانی را که اهمیت حیاتی برای ما و برای تمامی گونه‌های زیستی جهان دارند رو به نابودی برده‌است. تقاضای فزاینده برای مسکن، کاغذ و انواع محصولات چوبی از حفاظت مطلوب جنگل‌ها جلوگیری کرده‌است و تنها عاملی که می‌تواند جلوی نابودی کامل آنها را بگیرد استفاده عاقلانه تر و محتاطانه تر از جنگل‌ها و تلاش گسترده و جدی برای کاشت مجدد درختان در آنهاست. بهره برداری بی رویه از چوب‌های درختان جنگل‌ها، جنگل زدایی و کشاورزی به صورت سوزاندن زمین و به طور ضربتی در این بیوم‌ها و چرای بیش از حد دام در آنها ضربات مهلکی بر این بیوم‌های ارزشمند هستند. تقاضای روزافزون انسان برای محصولات گوشتی به این وقایع دامن می‌زند. تخریب جنگل‌ها طی سال‌ها در حد وسیع و با سرعتی هولناک اتفاق افتاده‌است و در حال حاضر بسیاری از جنگل‌ها را از دست داده‌ایم و آینده بقیه آنها در گرو این است که انسان، این گونه خردمند! هر چه سریعتر از خواب غفلت بیدار شود و بقایای این گنج گرانبهای هستی را از نابودی مطلق نجات دهد.

                                       

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

قدس آنلاین-ساحل عباسی:یکی از زیباییهای دین مبین اسلام، کامل بودن آن است. به تعبیر دیگر، در این دین هیچ چیز ارزشمندی نادیده گرفته نشده و از قلم نیفتاده و هر چیز به میزان اهمیت آن مورد امر یا نهی قرار گرفته است.

به گزارش قدس آنلاین،یکی از نعمتهای الهی که در قرآن کریم بسیار بر آن تأکید شده است، درخت است. گرچه در نظر نخست، درخت، موضوع قابل توجه و دقت نظری نیست كه یک دین جاویدان در عصر جاهلیت بر اهمیت آن تأکید ورزد، اما دقت فزون‌تر نشان می دهد که این نعمت الهی، يكي از زيباترين مظاهر خلقت و جلوه‌اي از تجليات آفريدگار عالم است. درخت از گرانبهاترين آفريده‌هاي خداوند دانا براي انسان است و به دليل نقش حياتي كه در زندگي تمامي موجودات زنده، به خصوص انسانها دارا مي‌باشد در اسلام مورد توجه خاص قرار گرفته است.در جمهوری اسلامی ایران از 15 تا 22اسفند هفته منابع طبیعی نامگذاری شده است با توجه به اهمیت لزوم فضای سبز و حفاظت از منابع طبیعی و محیط زیست در گفتگویی با حجت الاسلام و المسمین دکتر جواد نصرالله پور کارشناس و محقق دینی اهمیت درختکاری و توجه به محیط زیست را از منظر اسلام و نظر معصومین (علیهم السلام ) مورد بررسی قرار دادیم

   آغاز و پایان زندگی بشر با درختان همراه است

درخت ، درختکاری و سرسبزی واژه هایی هستند که از ابتدای آفرینش انسان همواره در مسائل دینی مطرح بوده  و باغهای بهشت اولین محل زندگی آغازین انسان یعنی حضرت آدم و حوا (علیهما السلام) بوده است و به عنوان محل پایانی مومنین در عالم تکوین مورد توجه خداوند متعال قرار گرفته ،بنابراین بشر با طبیعت انس خاصی دارد در دنیایی که محل زندگی موقت و گذرای آدمی است درخت و منابع طبیعی از اهمیت خاصی در زندگی بشر برخوردار است در واقع کشاورزی اولین شغل و صنعتی است که انسان بعد از هبوط بر روی زمین  از طریق هدایت باطنی فراگرفته و به کار برده تا زمین را آباد و مایحتاج خود را از آن به دست آورد در حقیقت نماد آبادانی زمین مراتع،باغها،جنگلها و مزارع می باشند.

قرآن کریم در این زمینه در سوره طه آیه 53 می فرماید:همان خدایی که زمین را برای شما محل آسایش قرار داد و راههای را در آن ایجاد نمود و از آسمان آبی فرستاد که انواع گوناگون گیاهان را از خاک تیره برآورد.در آیه 99سوره مبارکه انعام همچنین می فرماید:او کسی است که از آسمان آبی نازل کردیم و به وسیله آن گیاهان گوناگون رویاندیم و از آن ساقه ها و شاخه های سبز خارج ساختیم واز آن دانه های متراکم و شکوفه هایی با رشته های باریک بیرون فرستادیم و باغهایی از انواع زیتون و انجیر و انار و گاهی شبیه به یکدیگر و گاهی بی شباهت .هنگامی که میوه می دهد به میوه آن و طرز رسیدنش بنگرید که درآن برای مومنین از عظمت خداوند نشانه هایی قرار گرفته است.در آیه 58سوره مبارکه اعراف می فرماید:(سرزمین پاکیزه گیاهش به فرمان پروردگار می روید و اما سرزمینهای بد و بدطینت و شوره زار جز گیاه بی ارزش و ناچیز از آن سبز نمی شود و نمی روید)

   رسالت انسان آبادانی زمین است

خدای متعال به انسان ماموریت داده تا زمین را آباد کند.گویا رسالت انسان آبادانی زمین است در تفسیر این آیه روایتی از امام علی (ع) نقل شده که ایشان با تقسیم بندی کسب معاش انسانها یکی از این موارد را در آباد کردن زمین و کشاورزی  دانسته و حضرت در تفسیر آیه اشاره شده می فرماید:دانستیم که خداوند سبحان به کشاورزی و آبادانی زمین امر نمود تا نیازهای غذایی و معیشتی مردم از آنچه از گندم و…می روید تامین گردد.در روایات دیگری امام صادق (ع) فلسفه همت انسانها در آبادانی زمین را آفرینش آدمی از آب و خاک دانسته اند و فرموده اند خداوند متعال انسان را از آب و خاک آفرید به همین دلیل هم به طور طبیعی همت آدمی در آب و خاک است .

 اهمیت درختان و گیاهان در دین اسلام

اهمیت گیاهان ، درختان و ارزش غذایی،دارویی و صنعتی و همچنین تاثیرات اخلاقی و رفتاری که در بعضی از میوه ها و ثمرات آنها قرار گرفته و انسانها و موجودات زنده از آن بهره مند می شوند برهیچ کس پوشیده نیست.

امام صادق (ع) به مفضل که از شاگردان برجسته ایشان است فرمودند :در این گیاهان و انواع مختلف آن تفکر کن ،میوه ها برای خوردن ،برگ ها به عنوان علوفه و هیزم برای تهیه آتش ،وچوب برای استفاده در انواع نجاری و…آفریده شده است .شما در فلسفه گیاهان بیابانی و دشتی شک دارید و با خود می اندیشید که بیهوده آفریده شده اند در حالی که آنها غذای حیوانات است و برای معالجه بسیاری از بیماریها بسیار سودمند است .در واقع حضرت صادق (ع) در این روایت معروف ،مومنین را به تفکر درخصوص چیستی و اهمیت جایگاه گیاهان دعوت می نمایند تا مردم به عظمت گیاهان و درختان به عنوان یکی از سودمندترین خلقت های الهی پی ببرند

  جایگاه کشاورزی و مقام کشاورز در اسلام

در قرآن کریم بر این مطلب تصریح شده که کار و فعالیت کشاورزی وظیفه انسان است و رشد و نمو و پرورش آن به دست خداوند متعال است .

درایه 63 سوره مبارکه واقعه خداوند متعال می فرمایند:(آیا شما آن را بدون یاری ما زراعت می کنید یا ما هستیم که آن را زراعت می نماییم) در تفسیر مجمع البیان از پیامبر مکرم اسلام (ص) نقل شده که ایشان فرمودند:هیچ کس ازشما نگوید که من زراعت کردم بلکه بگوید من کاشتم .

پیامبر اکرم(ص) از درختکاری به عنوان صدقه جاریه و مستمر یاد کردند و در مستدرک الوسائل جلد 13ص 460 فرمودند: مسلمانی نیست که درختی بکارد یا زراعتی انجام بدهد که انسان یا پرنده یا چارپایانی از آن تغذیه کنند مگر آنکه برای او صدقه ای شمرده شود.ابو ایوب انصاری از پیامبر نقل کرده که حضرت فرمود:هر کس نهالی بکارد تا میوه دهد خداوند به همان میزان که میوه می دهد به او ثواب خواهد داد.همچنین پیامبر فرمودند:هر کس بدون ستم و تجاوز درختی بکارد تا زمانی که بندگان خدا از آن استفاده می کنند برای او پاداش و ثواب نوشته می شود.امام صادق (ع) درختکاری را از جمله اعمالی دانسته اند که مومن فایده آن را پس از مرگش خواهد دید بدین معنی که صدقه جاریه ای است که ثوابش بعد از مرگ بدو خواهد رسید.درختکاری آن قدر مهم است که شیخ صدوق در کتاب خصال از قول پیامبر فرموده اند:(اگر قیامت نیز برپا شود و در دست شما نهال و هسته ای باشد اگر توانستی بکاری درنگ نکن و آن را انجام بده ) هنگامی که از پیامبر پرسیده می شود کدام مال برتر است می فرمایند:بالاترین مال زراعتی است که صاحبش می کارد و از آن مراقبت می کند و حق آن را روز جمع آوری محصول می پردازد که بهترین مالی است که خمس و زکات آن موقع جمع آوری محصول پرداخته بشود و حق فقرا و ایتام هم در آن درنظر گرفته شود.

همچنین محمد بن عطیه می گوید از امام صادق (ع) شنیدم :خداوند در میان شغلها برای انبیا کار کشاورزی و دامپروری را برگزید تا از یک قطره اسمانی ناخشنود نباشند.همچنین حضرت علی (ع) فرمود :هر کس آب و خاک پیدا کند و با آنها نیازمند و فقیر بماند خدا او را از خود می راند.یعنی اگر از راههای دیگرفردی نتواند اقتصاد خود را تامین نماید اگر بتواند از طریق کشاورزی معاش خود را تامین نماید می بایست به ای مسئله اهتمام ورزد.شخصی از حضرت صادق پرسید:برخی از مردم معتقدند کشاوری کار ناپسندی است و این کار را برای خود عار می دانند .حضرت در پاسخ فرمودند:زراعت و کشاورزی کنید به خدا قسم هیچ عملی حلال تر و پاک تر از آن نیست سپس ادامه دادند:به خدا قسم پس از خروج دجال درعصر ظهور مهدی موعود (ع) کشاورزی و زراعت رونق پیدا خواهد کرد .بخش مهمی از  دستورات راهبردی و اساسی مقام معظم رهبری در اقتصاد مقاومتی  توصیه به تکیه بر کشاورزی و رونق دادن و حمایت از آن و جلوگیری از وارادت بی رویه محصولات کشاورزی برای حمایت از کشاورزی داخلی است که متاسفانه دولتهای مختلف به این مهم اهتمام کافی نداشته اند.امام باقر (ع) در روایتی فرموده اند:(بالاترین کارها زراعتی است که کشاورز می کند و همه از آن منتفع می شوند)در تفسیر عیاشی جلد 2در ذیل آیه (و علی الله فلیتوکل المومنون) از امام صادق (ع) نقل شده حضرت مصداق این آیه را کشاورزان دانسته اند .یعنی کسانی که بر خدا توکل می کنند کشاورزان هستند.همچنین یزید بن هارون می گوید از امام صادق شنیدم حضرت فرمودند:کشاورزان گنجهای جامعه هستند طیباتی را زراعت می کنند که خداوند آن را از دل خاک بیرون می آورد و خداوند در روز قیامت نیکوترین جایگاه را از بین مردم خواهند داشت و آنها به نام مبارک فرا خوانده می شوند یعنی وجود کشاورزان خود مظهر برکت و مبارکی است .همچنین امام صادق (ع) فرموده اند:کیمیای بزرگ کشاورزی است.

  قطع درختان عذاب الهی را نازل می کند

مقام معظم رهبری با علمی که به روایات و آیات قرآن مبنی بر اهمیت درخت و درختکاری دارند  هر ساله با اهتمام به مسئله درختکاری و افزایش فضای سبز و کاشت درخت به دستان خود اهمیت این مسئله را به مسئولان متذکر می شوند .

آنچه امروزه بیش از پیش مهم است و می بایست مورد توجه دست اندرکاران قرار بگیرد و بیش از هر مسئله ای  محیط زیست را با خطر مواجه کرده قطع درختان و از بین بردن مراتع و جنگل ها است که متاسفانه جدای از مطامع سوداگران و قاچاقیانی که موجب نابودی جنگل ها و درختان می شوند برخی از ادارات و نهادهای دولتی و مسئولین وزارتخانه ها برای ساخت و سازهایشان اولین راه را قطع درختان می دانند که مقام معظم رهبری همواره مسئولین را از اینگونه فعالیت ها نهی نموده اند حتی در روایات هم اهل بیت (علیهم السلام) قطع نمودن درختان را موجب نزول  عذاب الهی دانسته اند .امام صادق(ع) فرموده اند)هرگز درختان را قطع نکنید که خداوند عذاب شدیدی بر شما نازل خواهد کرد) در برخی از روایات آمده  قطع کردن درختان و نابودی محیط زیست و طبیعت به دست آدمی  غضب خداوند را به همراه دارد به طوری که خشکسالی یکی از آثار عذاب الهی در این باره است.

شاید در زمان امام صادق مردم از شنیدن چنین روایاتی شگفت زده می شدند وبه درستی امروز اهمیت عظمت و جایگاه درختان را در زندگی درک  نمی کردند، امروزه که نقش درختان در تلطیف هوا و کاهش آلودگی و کاهش سیلاب ها ،ایجاد نشاط روحی و آرامش و بسیاری از دیگر فواید شناخته شده است و از آن سو آثار مخرب قطع درختان و نابودی محیط زیست به لحاظ علمی ثابت شده است نقش حیاتی و زیست محیطی تاکیدات صادق آل محمد (ع) به خوبی روشن می شود جالب است بدانیم در سیره وروش بزرگان دین علاوه بر مبارزه با قطع درختان در صورت لزوم اگر درختی قطع می شد خود را ملزم می نمودند به جای آن درخت دیگری بکارند  .بنابراین با توجه به آموزه ها و روایات دینی اگر مسئولین مجبور به قطع درختانی می شوند حتما به همان تعداد در جای دیگری درخت بکارند تا مورد خشم و غضب الهی قرار نگیرند.

تمامی حقوق برای قدس آنلاین محفوظ است.

© 2018 www.qudsonline.ir

10