خواص دارویی و گیاهی :

 

 

 

 

 

آب ماست یا پنیر که در عربی به آن ماء الجبن گفته می شود خواص بیشماری دارد و در طب سنتی قدیم دارای جایگاه ویژه ای است آب پنیر و ماست به عنوان نوشیدنی شفا بخش در کتب طب سنتی قدیم یاد شده است

بعضی ها مزه آب پنیر یا آب ماست را دوست ندارند، در حالیكه دیگران آن را خیلی دوست دارند. آب پنیر یا آب ماست مایعی است كه هنگام تهیه ماست یا پنیر از شیر جوشیده و غلیظ شده تشكیل می شود و روی سطح ماست یا پنیر قرار می گیرد

خواص انواع ماست و روش تهیه فرآورده های ماستدر حالیكه تمام پروتئین به پنیر یا ماست منتقل می شود ، مواد حیاتی در آب آن جمع می گردد .( به دلیل یكسان بودن خاصیت آب پنیر و آب ماست، برای جلوگیری از تكرار هر دو لغت در این مطلب، فقط از كلمه آب ماست استفاده میكنیم ولی منظور هر دوی آنهاست.) « آب ماست از یبوست جلوگیری می كند . منبع پروتئین خوبی برای مشكلات كلیوی است و سلول های ایمنی بدن را فعال می كند. »

تا به حال شاید هنگام تهیه ماست و پنیر آب زرد رنگ آن را ماده ای زائد فرض کرده دور ریخته اید ، در واقع این ماده همان سرم و یا قسمت مایع شیر است . زمانی که شیر بریده و دلمه شود به دو بخش مایع و تکه های جامد تبدیل می شود که اصطلاح همان آب ماست و یا پنیر است. معمولاً در زمان تولید ماست و یا پنیر خانگی همیشه مقدار زیادی از این ماده زرد رنگ تولید می شود و افراد غافل از اینکه بسیاری از گروه مواد آلی، معدنی و همچنین بسیاری از ویتامین های گروه ب در این ماده وجود دارد آن دور ریخته و با این کار از باقیمانده که در صد زیادی انواع اسید از جمله اسید لاکتیک و برخی پروتئین ها است را استفاده می کنند.

خواص دسر ماست میوه ایبا توجه به اینكه آب ماست مقدار كمی چربی و پروتئین دارد ولی دارای مقادیر زیادی مواد معدنی خصوصاً كلسیم و ویتامین های محلول در آب مثل2B و6B می باشد ، در مقایسه با شیر میزان مواد با ارزش آن در هر كالری بیشتر است. بنابراین به فردی كه باید چربی و پروتئین كمی مصرف كند و در مقابل به مواد معدنی و ویتامین نیاز دارد ، توصیه می شود آب ماست بیشتری مصرف كند .

خواص درمانی آب ماست و پنیربالا برنده سرعت هضم غذابهترین ضد یبوستبهترین کاهش دهنده وزنبهترین از بین برنده سلولیتبهترین پایین آورنده چربی خونبهترین تنظیم کننده قند خونبهترین تنظیم کننده فشارخون بالابهترین مکمل غذایی برای ورزشکاران

بهترین مکمل غذایی برای سالمنداناثر آنتی اکسیدانی فوق العادهمفید در رشد و تقویت استخوانتقویت سیستم ایمنی بدنکمک به دفع سنگ کلیهکمک به دفع سنگ صفرادرمان تورم مفاصل ، دست و با پامفید برای افرادی که از خوردن مواد حاوی پروتئین منع شده اند

خواص غذایی ماست فیبردارمصرف آب ماست، نه بار كلیه ها را سنگین می كند و نه دارای پروتئین است كه در اثر تجزیه موادی تشكیل گردد كه باعث چاق شدن باسن و ران و شكم گردد .

كلیه ها می توانند مقادیر كم پروتئین را تحمل كنند ، زیرا در صورت مصرف زیاد پروتئین مواد حاصل از تجزیه آن، فشار را در كلیه ها افزایش داده و در نهایت اجزاء تشكیل دهنده كلیه صدمه دیده و حساس می شوند .

طرز تهیه آب پنیریک لیتر شیر طبیعی را به مدت ۲۰ دقیقه جوشانده و پس از این اجازه دهید تا کمی حرارت از دست داده و نسبتاً ولرم شود سپس یک استکان سرکه خرما(توجه داشته باشید که می توان برای تهیه آب پنیر از سرکه انگور و حتی از آب لیمو نیز استفاده کرد، اما برای داشتن بهترین تاثیر از سرکه خرما استفاده کنید) را به شیر اضافه کرده و به مدت ۱ الی ۲ ساعت ظرف را کنار گذاشته تا شیر بریده و دلمه شود. شیر دلمه شده را داخل کیسه پارچه ای ریخته و آب حاصل از آن را که همان آب پنیر است را با این کار جدا کرده و در ظرفی برای مصرف نگهداری کنید.

خاصیت های فراوان ماست پروبیوتیکبه استثنای آب ماست، تقریباً تمام مواد لبنی كه منبع تأمین كلسیم و ویتامین می باشند ، دارای مقادیر زیادی پروتئین هستند . آب ماست دارای مقادیر كمی پروتئین است و بدن می تواند به راحتی از این مقدار پروتئین ، به طور مطلوب استفاده كند . بنابراین برای افرادی كه به دلیل داشتن پروتئین بالا ، از خوردن شیر منع شده اند ، آب ماست به عنوان یك جایگزین مناسب توصیه می شود .

با نوشیدن آب ماست به جنگ سلول های چربی برویدبا رژیم محتوی آب ماست ، خیلی از افراد چاق وزن خود را كم می كنند . نبودن چربی ، پایین بودن كالری ، و وجود ویتامین و مواد معدنی در آب ماست، بدون ایجاد كمبود مواد مغذی ، لاغر شدن را تسهیل می كند . علاوه بر این ، خوردن آب ماست هضم غذا را شدت می بخشد.

پروتئین آب ماست برای سیستم ایمنی بدن مناسب استعلاوه بر باكتریهای اسید لاكتیك موجود در آب ماست تازه ، پروتئین موجود در آن به سیستم ایمنی بدن قدرت می بخشد .

ماست چکیده کم چرب هم چاق کننده است؟آب ماست كمك خوبی برای رفع یبوست استكسانی كه از یبوست رنج می برند با خوردن آب ماست می توانند این مشكل را رفع كنند . كافی است هر روز یك لیوان آب ماست بنوشند . با نوشیدن آب ماست ، اسید لاكتیك و میكروب های اسید لاكتیك موجود در آب ماست ، روده را به راحتی تحریك می كند .

نسخه آب ماستیك هندوانه را نصف كنید ، هسته های آن را خارج كنید ، گوشت آن را جدا كرده و با نیم لیتر آب ماست ، آن را به صورت پوره در آورید . با افزودن وانیل و شكر ، مزه آن را بهتر كنید.

توجه: كسانی كه یبوست ندارند باید از مصرف زیاد آب پنیر یا آب ماست خودداری كنند زیرا باعث اسهال می شود.

 

 

افرادی که تحمل لاکتوز را ندارند و قادر به مصرف شیر نیستند یا کسانی که درد مفصلی دارند و با مصرف ماست، دردشان تشدید می‌شود، می‌توانند برای تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز بدن از کشک استفاده کنند.

همان‌گونه که امروزه کارشناسان و متخصصان علوم غذایی درباره خواص تغذیه‌ای و درمانی شیر و فرآورده‌های آن نظرات مختلفی ارائه می‌دهند، در طب سنتی نیز براساس نوع مزاج فرآورده لبنی و طبع افراد، توصیه‌های غذایی زیادی شده اما یکی از سردرگمی‌های مردم درباره توصیه‌های طب سنتی درخصوص لبنیات این است که در برخی منابع قدیمی، مصرف فرآورده‌هایی چون شیر، ماست و دوغ به‌طور کلی منع شده است.

دکتر نازلی نمازی، متخصص تغذیه و رژیم درمانی و عضو انجمن تحقیقات طب سنتی ایران، ضمن اشاره به این موضوع که این قبیل توصیه‌ها صحت علمی ندارد و نباید آن را اجرا کرد، به بررسی شیر و تعدادی از فرآورده‌های لبنی همچون ماست و دوغ و کشک از نظر طب سنتی می‌پردازد و به این سوال پاسخ می‌دهد که طب سنتی برای تامین کلسیم بدن، از میان فرآورده‌های لبنی مصرف کدام فرآورده را بیشتر توصیه می‌کند.

بهترین شیر، شیر گاو جوان، چاق و سالم است که در مراتع چریده باشد و آن شیر، طعم و بوی نامطبوع نداشته باشد. دکترنمازی ضمن اشاره به این موضوع می‌گوید: از نظر این که شیر چه حیوانی برای انسان مناسب‌تر است، باید گفت شیر حیوانی که مدت حاملگی آن نزدیک به مدت زمان بارداری انسان باشد، از نظر تغذیه مناسب‌تر است. شیر گاو که مدت بارداری آن همچون انسان 9 ماه است، برای تغذیه بخصوص اطفال مناسب‌تر بوده، در درجه بعد شیر بز و سپس شیر گوسفند مفید است. این متخصص می‌افزاید، شیر گاو برای شکل‌گیری و استحکام استخوان‌ها، بهبود علائم پیش از قاعدگی، داشتن ناخن و دندان و موی سالم‌تر، کنترل دیابت نوع دو و پیشگیری از سرطان پستان و روده بزرگ بسیار مفید است و از نظر طب سنتی در افراد گرم مزاج، اشتها آور و چاق‌کننده است و سبب لینت مزاج و رفع یبوست می‌شود.

این پژوهشگر طب سنتی پاسخ می‌دهد: مصلح، خوراکی است که مزاج خوردنی یا آشامیدنی را اصلاح می‌کند یعنی اگر همراه با غذایی مصرف شود، ضرر آن خوراکی را رفع می‌‌کند یا به اثر بیشتر آن کمک یا قوت آن را حفظ می‌‌کند. این متخصص در پاسخ این پرسش که شیر در چه کسانی سبب تشدید ناراحتی می‌شود، می‌گوید: بیماران با مشکلات طحال، مبتلایان التهاب کبد، مبتلایان صرع، کسانی که تپش قلب و معده ضعیف دارند و افراد دچار بیماری‌های ناشی از سوء مزاج بلغمی از جمله دردهای مفصلی، سردرد و ضعف اعصاب، نباید در مصرف شیر زیاده‌روی کنند. به توصیه دکتر نمازی، مصرف همزمان شیر با گوشت، تخم مرغ، ماهی، میوه (به صورت شیرموز) و خوراکی‌های ترش و شور زیان‌آور است، ضمن این که مصرف غذا بلافاصله پس از نوشیدن شیر و خوابیدن به دنبال آن توصیه نمی‌شود.

از نظر طب سنتی بهترین ماست، ماستی است که از شیر تازه گاو تهیه شده باشد. به گفته دکتر نمازی، طبیعت ماست، سرد و ‌تر است و هر چه ترش‌تر و رقیق‌تر باشد، ‌سردی و تری آن زیادتر میشود. مصلح ماست، مربای زنجبیل، زنیان، نعناع، آویشن، سیر، کاکوتی، زیتون، سیاه دانه و پونه است. این پژوهشگر می‌افزاید، برای رفع سردی ماست به آن فلفل اضافه نکنید، زیرا ترکیب حاصل از آن برای بدن مضر است. چون ماست سبب افزایش رطوبت بدن می‌شود، برای افراد لاغری که تمایل به افزایــش وزن دارنــــد در کنار دیگر توصیه‌های غذایی می‌تواند مناسب باشد. همچنین برای کاهش تشنگی و تقویت نیروی جنسی گرم مزاجان گزینه مناسبی است.

دکتر نمازی ضمن اشاره به این که ماست دیر هضم است و مصرف زیاد آن برای سرد مزاجان و افرادی که معده سرد دارند مناسب نیست، می‌گوید: مصرف همزمان ماست با گوشت یا ماهی برای همه بخصوص مبتلایان دردهای مفصلی مناسب نیست و می‌تواند سبب تشدید بیماری شود، ضمن این که مداومت بر مصرف همزمان گوشت یا ماهی با ماست به دلیل تولید بلغم می‌تواند احتمال ابتلا به لک و پیس را افزایش دهد. به گفته این پژوهشگر، یکی از منابع غنی کلسیم‌دار، ماست چکیده است. طبیعت ماست چکیده گرم و‌ تر است و مصلح آن مغز گردو، آویشن، عسل و نعناع خشک است. افرادی که با مصرف ماست و شیر، درد مفصلی‌شان تشدید می‌شود، می‌توانند از ماست چکیده به همراه مصلح استفاده کنند.

یکی از مواد غذایی که در طب سنتی برای حفظ سلامت استخوان به آن اشاره شده، کشک است. افرادی که تحمل لاکتوز (قند شیر) را ندارند و قادر به مصرف شیر نیستند یا کسانی که درد مفصلی دارند و با مصرف ماست، دردشان تشدید می‌شود، می‌توانند برای تامین بخشی از کلسیم مورد نیاز بدن از کشک به صورت کاله جوش (ترکیب کشک، پیاز داغ، نعناع و گردو) استفاده کنند. به دلیل آن که نسبت کلسیم به فسفر کشک مناسب است، می‌تواند در پیشگیری از پوکی استخوان و جلوگیری از پیشرفت آن موثر باشد.

دکتر نمازی ادامه می‌دهد، در برخی مناطق ایران، دوغ را با پونه استفاده می‌کنند. پونه، نعناع، کرفس، جعفری و زیره گیاهانی هستند که می‌توانند باعث جذب بیشتر کلسیم شوند. در کتب طب سنتی آمده است این گیاهان می‌توانند سبب تقویت سلول‌های استخوان‌ساز شوند. به توصیه این پژوهشگر طب سنتی، افراد با مزاج سرد بخصوص سرد و تر، باید لبنیات را همراه مصلح مصرف کنند و افرادی که به هر دلیل قادر به مصرف شیر و ماست نیستند، از سایر منابع کلسیم‌دار مانند کشک و ماست چکیده استفاده کنند.