داستان رستم و سهراب به نظم

Завантаження списків відтворення…

«رستم و سهراب» یکی از داستان‌های شاهنامه است. داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر می‌کشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته می‌شود.[۱]

روزی از روزها رستم اسباب شکار را آماده کرد و همراه اسبش رخش عازم مرزهای کشور توران شد. آن روز رستم در نزدیکی شهر سمنگان گوری شکار کرد و بعد از خوردن گور به خواب رفت. چندتن از سواران تورانی که از آن محل می‌گذشتند، رخش را دیدند که در دشت به چرا مشغول است. از آن رو که رخش اسب بی نظیری بود، آن را گرفته و با خود به شهر سمنگان بردند. سپس رستم از خواب بیدار شد و اسب خویش را نیافت، بسیاراندوهگین شد و به ناچار با پای پیاده برای یافتن رخش عازم شهر سمنگان شد. پادشاه سمنگان وقتی شنید که رستم برای پیدا کردن اسبش به شهر او آمده است، شادمان گشته و به پیشواز رستم شتافت. شاه سمنگان رستم را به کاخ خویش دعوت کرد و به وی قول داد که به زودی رخش را یافته و برای او خواهد آورد. تهمتن دعوت شاه را پذیرفت و به کاخ او رفت و به خوردن می و تفریح مشغول شد تا اینکه شب فرا رسید. برای رستم خوابگاه ویژه‌ای آماده کردند، رستم به خوابگاه رفت تا قدری بیاساید. چون پاسی از شب گذشت، دختری زیبارو و خوش‌اندام به خوابگاه وارد شد. رستم بیدار شد و با تعجب به دختر نگاه کرد و سپس پرسید تو کیستی؟ دختر جواب داد که من تهمینه، دختر شاه سمنگان هستم. رستم وقتی آن همه زیبایی را دید سریع موبدی را برای خواستگاری تهمینه نزد شاه سمنگان فرستاد. شاه از خواسته رستم بسیار خشنود گشت و رستم و تهمینه همان شب با هم ازدواج کردند. سپس رستم مهره‌ای را که به بازوی خویش بسته بود، درآورد و به تهمینه داد و گفت اگر فرزندمان دختر بود این مهره را به گیسویش ببند و اگر پسر بود، مهره را به بازوی او ببند. فردا صبح شاه سمنگان به رستم خبر داد که رخش را یافته‌است. پس رستم از تهمینه خداحافظی کرد و همراه رخش به سوی زابلستان رهسپار شد. نه ماه بعد تهمینه پسری به دنیا آورد که بسیار شبیه پدرش بود و نام او را سهراب نهاد.

سهراب به سرعت رشد می‌کرد و بزرگ می‌شد به طوری که در ده سالگی چنان قوی هیکل و نیرومند شده بود که در آن نواحی کسی قدرت نبرد با او را نداشت. روزی از روزها سهراب نزد مادر رفت و از نام و نشان پدر خویش پرسید؛ و مادر به گفت که تو از دودمان نریمان و فرزند رستم دستان هستی. سهراب چو این گفته شنید بسیار خشنود شد. بعد گفت من به زودی لشکر از پهلوانان توران گرد هم خواهم آورد و به ایران حمله خواهم کرد تا کی کاووس، شاه ایران که فردی نالایق است را از تخت به زیر کشم و پدرم رستم را بر تخت پادشاهی نشانم. سپس همراه با پدرم به توران حمله خواهیم کرد و افراسیاب را نابود خواهیم کرد. از آن طرف جاسوسان این خبر را برای افراسیاب بردند. وقتی افراسیاب شنید که سهراب فرزند رستم است و قصد دارد برای یافتن پدر به ایران لشکر به کشد با خود فکری کرد و گفت شاید در این لشکرکشی رستم به دست پسرش سهراب کشته شود. پس به هومان و بارمان که از سرداران لشکرش بودند فرمان داد تا لشکری متشکل از دوازده هزار سرباز گرداورند و به یاری سهراب بشتابند. سپس افراسیاب به آن‌ها گفت که سهراب نباید هرگز پدرش را بشناسد تا شاید رستم پهلوان به دست پسرش کشته شود. سرداران سریع لشکری فراهم کردند و به یاری سهراب شتافتند. سهراب فرماندهی آن لشکر را به عهده گرفت و به سوی مرز ایران شتافت. در مرز ایران دژ بزرگی بود که به آن دژ سپید می‌گفتند و هجیر پهلوان فرمانده دژ سپید بود. هجیر وقتی لشکر تورانیان را دید که به دژ نزدیک شده‌اند خشمگین شد و به تندی زره پوشید و سوار بر اسب شد و به تنهایی به میدان جنگ رفت. سهراب که هجیر را دید سوار بر اسب شد و به سوی هجیر تاخت. سهراب بعد از کمی مبارزه هجیر را اسیر کرد و دست بسته او را نزد هومان فرستاد.

رستم دستان، پدر سهراب، در نبردی با او رویارو می‌شود و بدون آگاهی از اینکه سهراب پسرش است، پهلوی او را می‌دَرَد و چون سهراب در حال جان دادن است، نشان سهراب را می‌بیند و درمی‌یابد که او فرزندش است. پس، گودرز را سراغ کاووس می‌فرستد تا از او نوشدارو بگیرد و کاووس از این کار سر باز می‌زند.[۲] ابوالقاسم انجوی‌نژاد در فردوسی‌نامه، ادامهٔ داستان را چنین توصیف می‌کند:[۳] .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}

رستم خشمگین می‌شود و به طرف بارگاه حرکت می‌کند. خبر به کیکاووس می‌دهند که رستم خشمگین شده و به طرف تو می‌آید. کیکاووس از درِ حرمسرا فرار می‌کند و رستم وارد کاخ می‌شود. که می‌بیند از کاووس خبری نیست، دارو را برمی‌دارد و به طرف سهراب می‌رود اما متأسفانه دیر می‌رسد. منجّم می‌آید و می‌گوید که کار از کار گذشته‌است.

داستان رستم و سهراب به نظم

مرشد عباس زریری، از نقالان شهیر شاهنامه، ادامهٔ بخشی از ادامهٔ داستان را که در شاهنامه به آن اشاره نشده‌است این چنین تقریر می‌کند:[۴]

رستم چون برای آوردن نوشدارو پا در رکاب شد، سهراب به هوش آمد و رستم را خواست. رستم بازگشت و دوباره گودرز را برای گرفتن نوشدارو به درگاه کاووس فرستاد: «گویند گودرز در این مرتبه نوشدارو را آورد که سهراب داعی حق را لبیک گفته بود».

بهرام بیضایی نمایشنامهٔ سهراب‌کشی را بر اساس این داستان رستم نوشته است.

آثار برگرفته: (شاهنامه ابومنصوری * شاهنامه طهماسبی * شاهنامه داوری * شاهنامه رشیدا * شاهنامه دموت * شاهنامه فلورانس * شاهنامه قرچغای خان)

«رستم و سهراب» یکی از داستان‌های شاهنامه است. داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر می‌کشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته می‌شود.[۱]

روزی از روزها رستم اسباب شکار را آماده کرد و همراه اسبش رخش عازم مرزهای کشور توران شد. آن روز رستم در نزدیکی شهر سمنگان گوری شکار کرد و بعد از خوردن گور به خواب رفت. چندتن از سواران تورانی که از آن محل می‌گذشتند، رخش را دیدند که در دشت به چرا مشغول است. از آن رو که رخش اسب بی نظیری بود، آن را گرفته و با خود به شهر سمنگان بردند. سپس رستم از خواب بیدار شد و اسب خویش را نیافت، بسیاراندوهگین شد و به ناچار با پای پیاده برای یافتن رخش عازم شهر سمنگان شد. پادشاه سمنگان وقتی شنید که رستم برای پیدا کردن اسبش به شهر او آمده است، شادمان گشته و به پیشواز رستم شتافت. شاه سمنگان رستم را به کاخ خویش دعوت کرد و به وی قول داد که به زودی رخش را یافته و برای او خواهد آورد. تهمتن دعوت شاه را پذیرفت و به کاخ او رفت و به خوردن می و تفریح مشغول شد تا اینکه شب فرا رسید. برای رستم خوابگاه ویژه‌ای آماده کردند، رستم به خوابگاه رفت تا قدری بیاساید. چون پاسی از شب گذشت، دختری زیبارو و خوش‌اندام به خوابگاه وارد شد. رستم بیدار شد و با تعجب به دختر نگاه کرد و سپس پرسید تو کیستی؟ دختر جواب داد که من تهمینه، دختر شاه سمنگان هستم. رستم وقتی آن همه زیبایی را دید سریع موبدی را برای خواستگاری تهمینه نزد شاه سمنگان فرستاد. شاه از خواسته رستم بسیار خشنود گشت و رستم و تهمینه همان شب با هم ازدواج کردند. سپس رستم مهره‌ای را که به بازوی خویش بسته بود، درآورد و به تهمینه داد و گفت اگر فرزندمان دختر بود این مهره را به گیسویش ببند و اگر پسر بود، مهره را به بازوی او ببند. فردا صبح شاه سمنگان به رستم خبر داد که رخش را یافته‌است. پس رستم از تهمینه خداحافظی کرد و همراه رخش به سوی زابلستان رهسپار شد. نه ماه بعد تهمینه پسری به دنیا آورد که بسیار شبیه پدرش بود و نام او را سهراب نهاد.

سهراب به سرعت رشد می‌کرد و بزرگ می‌شد به طوری که در ده سالگی چنان قوی هیکل و نیرومند شده بود که در آن نواحی کسی قدرت نبرد با او را نداشت. روزی از روزها سهراب نزد مادر رفت و از نام و نشان پدر خویش پرسید؛ و مادر به گفت که تو از دودمان نریمان و فرزند رستم دستان هستی. سهراب چو این گفته شنید بسیار خشنود شد. بعد گفت من به زودی لشکر از پهلوانان توران گرد هم خواهم آورد و به ایران حمله خواهم کرد تا کی کاووس، شاه ایران که فردی نالایق است را از تخت به زیر کشم و پدرم رستم را بر تخت پادشاهی نشانم. سپس همراه با پدرم به توران حمله خواهیم کرد و افراسیاب را نابود خواهیم کرد. از آن طرف جاسوسان این خبر را برای افراسیاب بردند. وقتی افراسیاب شنید که سهراب فرزند رستم است و قصد دارد برای یافتن پدر به ایران لشکر به کشد با خود فکری کرد و گفت شاید در این لشکرکشی رستم به دست پسرش سهراب کشته شود. پس به هومان و بارمان که از سرداران لشکرش بودند فرمان داد تا لشکری متشکل از دوازده هزار سرباز گرداورند و به یاری سهراب بشتابند. سپس افراسیاب به آن‌ها گفت که سهراب نباید هرگز پدرش را بشناسد تا شاید رستم پهلوان به دست پسرش کشته شود. سرداران سریع لشکری فراهم کردند و به یاری سهراب شتافتند. سهراب فرماندهی آن لشکر را به عهده گرفت و به سوی مرز ایران شتافت. در مرز ایران دژ بزرگی بود که به آن دژ سپید می‌گفتند و هجیر پهلوان فرمانده دژ سپید بود. هجیر وقتی لشکر تورانیان را دید که به دژ نزدیک شده‌اند خشمگین شد و به تندی زره پوشید و سوار بر اسب شد و به تنهایی به میدان جنگ رفت. سهراب که هجیر را دید سوار بر اسب شد و به سوی هجیر تاخت. سهراب بعد از کمی مبارزه هجیر را اسیر کرد و دست بسته او را نزد هومان فرستاد.

رستم دستان، پدر سهراب، در نبردی با او رویارو می‌شود و بدون آگاهی از اینکه سهراب پسرش است، پهلوی او را می‌دَرَد و چون سهراب در حال جان دادن است، نشان سهراب را می‌بیند و درمی‌یابد که او فرزندش است. پس، گودرز را سراغ کاووس می‌فرستد تا از او نوشدارو بگیرد و کاووس از این کار سر باز می‌زند.[۲] ابوالقاسم انجوی‌نژاد در فردوسی‌نامه، ادامهٔ داستان را چنین توصیف می‌کند:[۳] .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}

رستم خشمگین می‌شود و به طرف بارگاه حرکت می‌کند. خبر به کیکاووس می‌دهند که رستم خشمگین شده و به طرف تو می‌آید. کیکاووس از درِ حرمسرا فرار می‌کند و رستم وارد کاخ می‌شود. که می‌بیند از کاووس خبری نیست، دارو را برمی‌دارد و به طرف سهراب می‌رود اما متأسفانه دیر می‌رسد. منجّم می‌آید و می‌گوید که کار از کار گذشته‌است.

داستان رستم و سهراب به نظم

مرشد عباس زریری، از نقالان شهیر شاهنامه، ادامهٔ بخشی از ادامهٔ داستان را که در شاهنامه به آن اشاره نشده‌است این چنین تقریر می‌کند:[۴]

رستم چون برای آوردن نوشدارو پا در رکاب شد، سهراب به هوش آمد و رستم را خواست. رستم بازگشت و دوباره گودرز را برای گرفتن نوشدارو به درگاه کاووس فرستاد: «گویند گودرز در این مرتبه نوشدارو را آورد که سهراب داعی حق را لبیک گفته بود».

بهرام بیضایی نمایشنامهٔ سهراب‌کشی را بر اساس این داستان رستم نوشته است.

آثار برگرفته: (شاهنامه ابومنصوری * شاهنامه طهماسبی * شاهنامه داوری * شاهنامه رشیدا * شاهنامه دموت * شاهنامه فلورانس * شاهنامه قرچغای خان)

«رستم و سهراب» یکی از داستان‌های شاهنامه است. داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر می‌کشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته می‌شود.[۱]

روزی از روزها رستم اسباب شکار را آماده کرد و همراه اسبش رخش عازم مرزهای کشور توران شد. آن روز رستم در نزدیکی شهر سمنگان گوری شکار کرد و بعد از خوردن گور به خواب رفت. چندتن از سواران تورانی که از آن محل می‌گذشتند، رخش را دیدند که در دشت به چرا مشغول است. از آن رو که رخش اسب بی نظیری بود، آن را گرفته و با خود به شهر سمنگان بردند. سپس رستم از خواب بیدار شد و اسب خویش را نیافت، بسیاراندوهگین شد و به ناچار با پای پیاده برای یافتن رخش عازم شهر سمنگان شد. پادشاه سمنگان وقتی شنید که رستم برای پیدا کردن اسبش به شهر او آمده است، شادمان گشته و به پیشواز رستم شتافت. شاه سمنگان رستم را به کاخ خویش دعوت کرد و به وی قول داد که به زودی رخش را یافته و برای او خواهد آورد. تهمتن دعوت شاه را پذیرفت و به کاخ او رفت و به خوردن می و تفریح مشغول شد تا اینکه شب فرا رسید. برای رستم خوابگاه ویژه‌ای آماده کردند، رستم به خوابگاه رفت تا قدری بیاساید. چون پاسی از شب گذشت، دختری زیبارو و خوش‌اندام به خوابگاه وارد شد. رستم بیدار شد و با تعجب به دختر نگاه کرد و سپس پرسید تو کیستی؟ دختر جواب داد که من تهمینه، دختر شاه سمنگان هستم. رستم وقتی آن همه زیبایی را دید سریع موبدی را برای خواستگاری تهمینه نزد شاه سمنگان فرستاد. شاه از خواسته رستم بسیار خشنود گشت و رستم و تهمینه همان شب با هم ازدواج کردند. سپس رستم مهره‌ای را که به بازوی خویش بسته بود، درآورد و به تهمینه داد و گفت اگر فرزندمان دختر بود این مهره را به گیسویش ببند و اگر پسر بود، مهره را به بازوی او ببند. فردا صبح شاه سمنگان به رستم خبر داد که رخش را یافته‌است. پس رستم از تهمینه خداحافظی کرد و همراه رخش به سوی زابلستان رهسپار شد. نه ماه بعد تهمینه پسری به دنیا آورد که بسیار شبیه پدرش بود و نام او را سهراب نهاد.

سهراب به سرعت رشد می‌کرد و بزرگ می‌شد به طوری که در ده سالگی چنان قوی هیکل و نیرومند شده بود که در آن نواحی کسی قدرت نبرد با او را نداشت. روزی از روزها سهراب نزد مادر رفت و از نام و نشان پدر خویش پرسید؛ و مادر به گفت که تو از دودمان نریمان و فرزند رستم دستان هستی. سهراب چو این گفته شنید بسیار خشنود شد. بعد گفت من به زودی لشکر از پهلوانان توران گرد هم خواهم آورد و به ایران حمله خواهم کرد تا کی کاووس، شاه ایران که فردی نالایق است را از تخت به زیر کشم و پدرم رستم را بر تخت پادشاهی نشانم. سپس همراه با پدرم به توران حمله خواهیم کرد و افراسیاب را نابود خواهیم کرد. از آن طرف جاسوسان این خبر را برای افراسیاب بردند. وقتی افراسیاب شنید که سهراب فرزند رستم است و قصد دارد برای یافتن پدر به ایران لشکر به کشد با خود فکری کرد و گفت شاید در این لشکرکشی رستم به دست پسرش سهراب کشته شود. پس به هومان و بارمان که از سرداران لشکرش بودند فرمان داد تا لشکری متشکل از دوازده هزار سرباز گرداورند و به یاری سهراب بشتابند. سپس افراسیاب به آن‌ها گفت که سهراب نباید هرگز پدرش را بشناسد تا شاید رستم پهلوان به دست پسرش کشته شود. سرداران سریع لشکری فراهم کردند و به یاری سهراب شتافتند. سهراب فرماندهی آن لشکر را به عهده گرفت و به سوی مرز ایران شتافت. در مرز ایران دژ بزرگی بود که به آن دژ سپید می‌گفتند و هجیر پهلوان فرمانده دژ سپید بود. هجیر وقتی لشکر تورانیان را دید که به دژ نزدیک شده‌اند خشمگین شد و به تندی زره پوشید و سوار بر اسب شد و به تنهایی به میدان جنگ رفت. سهراب که هجیر را دید سوار بر اسب شد و به سوی هجیر تاخت. سهراب بعد از کمی مبارزه هجیر را اسیر کرد و دست بسته او را نزد هومان فرستاد.

رستم دستان، پدر سهراب، در نبردی با او رویارو می‌شود و بدون آگاهی از اینکه سهراب پسرش است، پهلوی او را می‌دَرَد و چون سهراب در حال جان دادن است، نشان سهراب را می‌بیند و درمی‌یابد که او فرزندش است. پس، گودرز را سراغ کاووس می‌فرستد تا از او نوشدارو بگیرد و کاووس از این کار سر باز می‌زند.[۲] ابوالقاسم انجوی‌نژاد در فردوسی‌نامه، ادامهٔ داستان را چنین توصیف می‌کند:[۳] .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}

رستم خشمگین می‌شود و به طرف بارگاه حرکت می‌کند. خبر به کیکاووس می‌دهند که رستم خشمگین شده و به طرف تو می‌آید. کیکاووس از درِ حرمسرا فرار می‌کند و رستم وارد کاخ می‌شود. که می‌بیند از کاووس خبری نیست، دارو را برمی‌دارد و به طرف سهراب می‌رود اما متأسفانه دیر می‌رسد. منجّم می‌آید و می‌گوید که کار از کار گذشته‌است.

داستان رستم و سهراب به نظم

مرشد عباس زریری، از نقالان شهیر شاهنامه، ادامهٔ بخشی از ادامهٔ داستان را که در شاهنامه به آن اشاره نشده‌است این چنین تقریر می‌کند:[۴]

رستم چون برای آوردن نوشدارو پا در رکاب شد، سهراب به هوش آمد و رستم را خواست. رستم بازگشت و دوباره گودرز را برای گرفتن نوشدارو به درگاه کاووس فرستاد: «گویند گودرز در این مرتبه نوشدارو را آورد که سهراب داعی حق را لبیک گفته بود».

بهرام بیضایی نمایشنامهٔ سهراب‌کشی را بر اساس این داستان رستم نوشته است.

آثار برگرفته: (شاهنامه ابومنصوری * شاهنامه طهماسبی * شاهنامه داوری * شاهنامه رشیدا * شاهنامه دموت * شاهنامه فلورانس * شاهنامه قرچغای خان)

«رستم و سهراب» یکی از داستان‌های شاهنامه است. داستان مرگ سهراب جوان را به تصویر می‌کشد که بر اثر جنگ با رستم، به دست پدر کشته می‌شود.[۱]

روزی از روزها رستم اسباب شکار را آماده کرد و همراه اسبش رخش عازم مرزهای کشور توران شد. آن روز رستم در نزدیکی شهر سمنگان گوری شکار کرد و بعد از خوردن گور به خواب رفت. چندتن از سواران تورانی که از آن محل می‌گذشتند، رخش را دیدند که در دشت به چرا مشغول است. از آن رو که رخش اسب بی نظیری بود، آن را گرفته و با خود به شهر سمنگان بردند. سپس رستم از خواب بیدار شد و اسب خویش را نیافت، بسیاراندوهگین شد و به ناچار با پای پیاده برای یافتن رخش عازم شهر سمنگان شد. پادشاه سمنگان وقتی شنید که رستم برای پیدا کردن اسبش به شهر او آمده است، شادمان گشته و به پیشواز رستم شتافت. شاه سمنگان رستم را به کاخ خویش دعوت کرد و به وی قول داد که به زودی رخش را یافته و برای او خواهد آورد. تهمتن دعوت شاه را پذیرفت و به کاخ او رفت و به خوردن می و تفریح مشغول شد تا اینکه شب فرا رسید. برای رستم خوابگاه ویژه‌ای آماده کردند، رستم به خوابگاه رفت تا قدری بیاساید. چون پاسی از شب گذشت، دختری زیبارو و خوش‌اندام به خوابگاه وارد شد. رستم بیدار شد و با تعجب به دختر نگاه کرد و سپس پرسید تو کیستی؟ دختر جواب داد که من تهمینه، دختر شاه سمنگان هستم. رستم وقتی آن همه زیبایی را دید سریع موبدی را برای خواستگاری تهمینه نزد شاه سمنگان فرستاد. شاه از خواسته رستم بسیار خشنود گشت و رستم و تهمینه همان شب با هم ازدواج کردند. سپس رستم مهره‌ای را که به بازوی خویش بسته بود، درآورد و به تهمینه داد و گفت اگر فرزندمان دختر بود این مهره را به گیسویش ببند و اگر پسر بود، مهره را به بازوی او ببند. فردا صبح شاه سمنگان به رستم خبر داد که رخش را یافته‌است. پس رستم از تهمینه خداحافظی کرد و همراه رخش به سوی زابلستان رهسپار شد. نه ماه بعد تهمینه پسری به دنیا آورد که بسیار شبیه پدرش بود و نام او را سهراب نهاد.

سهراب به سرعت رشد می‌کرد و بزرگ می‌شد به طوری که در ده سالگی چنان قوی هیکل و نیرومند شده بود که در آن نواحی کسی قدرت نبرد با او را نداشت. روزی از روزها سهراب نزد مادر رفت و از نام و نشان پدر خویش پرسید؛ و مادر به گفت که تو از دودمان نریمان و فرزند رستم دستان هستی. سهراب چو این گفته شنید بسیار خشنود شد. بعد گفت من به زودی لشکر از پهلوانان توران گرد هم خواهم آورد و به ایران حمله خواهم کرد تا کی کاووس، شاه ایران که فردی نالایق است را از تخت به زیر کشم و پدرم رستم را بر تخت پادشاهی نشانم. سپس همراه با پدرم به توران حمله خواهیم کرد و افراسیاب را نابود خواهیم کرد. از آن طرف جاسوسان این خبر را برای افراسیاب بردند. وقتی افراسیاب شنید که سهراب فرزند رستم است و قصد دارد برای یافتن پدر به ایران لشکر به کشد با خود فکری کرد و گفت شاید در این لشکرکشی رستم به دست پسرش سهراب کشته شود. پس به هومان و بارمان که از سرداران لشکرش بودند فرمان داد تا لشکری متشکل از دوازده هزار سرباز گرداورند و به یاری سهراب بشتابند. سپس افراسیاب به آن‌ها گفت که سهراب نباید هرگز پدرش را بشناسد تا شاید رستم پهلوان به دست پسرش کشته شود. سرداران سریع لشکری فراهم کردند و به یاری سهراب شتافتند. سهراب فرماندهی آن لشکر را به عهده گرفت و به سوی مرز ایران شتافت. در مرز ایران دژ بزرگی بود که به آن دژ سپید می‌گفتند و هجیر پهلوان فرمانده دژ سپید بود. هجیر وقتی لشکر تورانیان را دید که به دژ نزدیک شده‌اند خشمگین شد و به تندی زره پوشید و سوار بر اسب شد و به تنهایی به میدان جنگ رفت. سهراب که هجیر را دید سوار بر اسب شد و به سوی هجیر تاخت. سهراب بعد از کمی مبارزه هجیر را اسیر کرد و دست بسته او را نزد هومان فرستاد.

رستم دستان، پدر سهراب، در نبردی با او رویارو می‌شود و بدون آگاهی از اینکه سهراب پسرش است، پهلوی او را می‌دَرَد و چون سهراب در حال جان دادن است، نشان سهراب را می‌بیند و درمی‌یابد که او فرزندش است. پس، گودرز را سراغ کاووس می‌فرستد تا از او نوشدارو بگیرد و کاووس از این کار سر باز می‌زند.[۲] ابوالقاسم انجوی‌نژاد در فردوسی‌نامه، ادامهٔ داستان را چنین توصیف می‌کند:[۳] .mw-parser-output blockquote.templatequote{margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite{line-height:1em;text-align:right;padding-right:2em;margin-top:0}.mw-parser-output blockquote.templatequote div.templatequotecite cite{font-size:85%}

رستم خشمگین می‌شود و به طرف بارگاه حرکت می‌کند. خبر به کیکاووس می‌دهند که رستم خشمگین شده و به طرف تو می‌آید. کیکاووس از درِ حرمسرا فرار می‌کند و رستم وارد کاخ می‌شود. که می‌بیند از کاووس خبری نیست، دارو را برمی‌دارد و به طرف سهراب می‌رود اما متأسفانه دیر می‌رسد. منجّم می‌آید و می‌گوید که کار از کار گذشته‌است.

داستان رستم و سهراب به نظم

مرشد عباس زریری، از نقالان شهیر شاهنامه، ادامهٔ بخشی از ادامهٔ داستان را که در شاهنامه به آن اشاره نشده‌است این چنین تقریر می‌کند:[۴]

رستم چون برای آوردن نوشدارو پا در رکاب شد، سهراب به هوش آمد و رستم را خواست. رستم بازگشت و دوباره گودرز را برای گرفتن نوشدارو به درگاه کاووس فرستاد: «گویند گودرز در این مرتبه نوشدارو را آورد که سهراب داعی حق را لبیک گفته بود».

بهرام بیضایی نمایشنامهٔ سهراب‌کشی را بر اساس این داستان رستم نوشته است.

آثار برگرفته: (شاهنامه ابومنصوری * شاهنامه طهماسبی * شاهنامه داوری * شاهنامه رشیدا * شاهنامه دموت * شاهنامه فلورانس * شاهنامه قرچغای خان)

چو نه ماه بگذشت بر دخت شاه

یکی پورش آمد چو تابنده ماه

تو گفتی گو پیلتن رستم‌ست

وگر سام شیرست و گر نیرم‌ست

چو خندان شد و چهره شاداب کرد

داستان رستم و سهراب به نظم

ورا نام تهمینه سهراب کرد

چو یک ماه شد همچو یک سال بود

برش چون بر رستم زال بود

چو سه ساله شد زخم چوگان گرفت

به پنجم دل تیر و پیکان گرفت

چو ده ساله شد زان زمین کس نبود

که یارست یا او نبرد آزمود

بر مادر آمد بپرسید زوی

بدو گفت گستاخ بامن بگوی

که من چون ز همشیرگان برترم

همی به آسمان اندر آید سرم

ز تخم کیم وز کدامین گهر

چه گویم چو پرسد کسی از پدر

گر این پرسش از من بماند نهان

نمانم ترا زنده اندر جهان

بدو گفت مادر که بشنو سخن

بدین شادمان باش و تندی مکن

تو پور گو پیلتن رستمی

ز دستان سامی و از نیرمی

ازیرا سرت ز آسمان برترست

که تخم تو زان نامور گوهرست

جهان‌آفرین تا جهان آفرید

سواری چو رستم نیامد پدید

چو سام نریمان به گیتی نبود

سرش را نیارست گردون بسود

یکی نامه از رستم جنگ جوی

بیاورد وبنمود پنهان بدوی

سه یاقوت رخشان به سه مهره زر

از ایران فرستاده بودش پدر

بدو گفت افراسیاب این سخن

نبایدکه داند ز سر تا به بن

پدر گر شناسد که تو زین نشان

شدستی سرافراز گردنگشان

چو داند بخواندت نزدیک خویش

دل مادرت گردد از درد ریش

داستان رستم و سهراب به نظم

چنین گفت سهراب کاندر جهان

کسی این سخن را ندارد نهان

بزرگان جنگ‌آور از باستان

ز رستم زنند این زمان داستان

نبرده نژادی که چونین بود

نهان کردن از من چه آیین بود

کنون من ز ترکان جنگ‌آوران

فراز آورم لشکری بی کران

برانگیزم از گاه کاووس را

از ایران ببرم پی طوس را

به رستم دهم تخت و گرز و کلاه

نشانمش بر گاه کاووس شاه

از ایران به توران شوم جنگ‌جوی

ابا شاه روی اندر آرم بروی

بگیرم سر تخت افراسیاب

سر نیزه بگذارم از آفتاب

چو رستم پدر باشد و من پسر

نباید به گیتی کسی تاجور

چو روشن بود روی خورشید و ماه

ستاره چرا برفرازد کلاه

ز هر سو سپه شد برو انجمن

که هم باگهر بود هم تیغ زن

با دو بار کلیک بر روی هر واژه می‌توانید معنای آن را در لغت‌نامهٔ دهخدا جستجو کنید.

شماره‌گذاری ابیات
| وزن: فعولن فعولن فعولن فعل (متقارب مثمن محذوف یا وزن شاهنامه) | منبع اولیه: ویکی‌درج | ارسال به فیس‌بوک

برای معرفی آهنگهایی که در متن آنها از این شعر استفاده شده است اینجا کلیک کنید.

تا به حال ۱۶ حاشیه برای این شعر نوشته شده است. برای نوشتن حاشیه اینجا کلیک کنید.

سهراب نوشته:

به بازی به کویند همسال من / به خاک اندر آمد چنین حال من

?☹

Shershah نوشته:

ترا بانوی شهر ایران کنم به جنگ اندر و کار شیران کنم
چو نه ماه بگذشت بر دخت شاه
یکی کودک آورد چو تابنده ماه
تو گفتی گو پیلتن رستم‌ست
ویا سام شیرست و یا نیرم‌ست
چو سه ساله شد زخم چوگان گرفت
به پنجم دل شیر مردان گرفت

?☹

سیل آبادی نوشته:

گروهی بر این عقیده اند که فکر دست درازی سهراب به تخت کیان باعث اتفاقات آینده این داستان شده است. برای مطالعه بیشتر رجوع شود به فره ایزدی در لغت نامه ها و همچنین در این باب در شاهنامه فردوسی در داستان بهرام چوبین مطالب خوبی در مورد فره ایزدی و عواقب چشم داشتن به تخت از زبان گردیه ( خواهر بهرام) گفته می شود.

?☹

ناشناس نوشته:

در نسخه ای که من در دست دارم نیز این چنین آمده
چو سه ساله شد زخم چوگان گرفت به پنجم دل شیر مردان گرفت

?☹

شیر شاه (شیر زای) نوشته:

بر مادر آمد بپرسید از اوی
بدو گفت گستاخ بامن بگوی

?☹

امین کیخا نوشته:

شیخ خرقانی بیواک را برای بیباک و گستاخ به کار می برده است البته لهجه قومس و سمنان را داشته است

?☹

شیر شاه (شیر زای) نوشته:

ترا بانوی شهر ایران کنم
به جنگ اندر و کار شیران کنم

?☹

hassan norozi نوشته:

فردوسی بهترین شاعر ایران است

?☹

محمد حسین خورشیدی نوشته:

لت دوم از پاره ی ششم ” که یارست یا او نبرد آزمود ” نادرست است . درست این لت باید چنین باشد ” که یارست با او نبرد آزمود ” یا در میان لت باید ” با ” باشد . یعنی چه کسی یارای نبرد با او را دارد .

?☹

اردشیر نوشته:

با درود و احترام
دوستان عزیز، من در فهم معناى این بیت دچار مشکل هستم :
بزرگان جنگ‌آور از باستان
ز رستم زنند این زمان داستان

دقیقاً چه مفهومى دارد؟ مگر از زمان باستان کسى مانده که از رستم ایدون داستان بگوید؟ یقیناً معناى دیگرى دارد که بر بنده پوشیده است، سپاسگذار خواهم شد از یارى و راهنمایى تان.

?☹

7 نوشته:

دوست گرامی
جنگ آور: Jongavar
کسی که دفتر دارد مانند دفتر جنگ و داستان و شعر و …
داستاتسرا
سهراب به افراسیاب میگوید که جنگ آوران درباره پدرم چنین و چنان گفته اند
چو رستم پدر باشد و من پسر
نباید به گیتی کسی تاجور

?☹

خواجوی کرمانی نوشته:

جنگ آور به مانایی که جناب ۷ آورده اند، به گمانم نادرست است.
سخن از رستم دستان است و بی شک این جنگاورانند که ازو داستان زده و می زنند
( جنگ ، چنگ واژه ای سانسکریت است که گویا برای سفینه شعر به کار میرفته است و رستم به شاعری نام آور نبوده است)

?☹

7 نوشته:

درود:بیت به این سادگی چگونه فهم آن سخت شده است
میفرماید بزرگان جنگ آور(داستان پرداز) که در پرداخت داستانهای باستان کارکشته اند(و روال کارشان این است که به گذشته بپردازند)این زمان از رستم(پدر من) میگویند و به او میپردازند(از بس بنام است و دلیر)
از بیت پیش از این بیت سهراب در پاسخ اسفندیار که میگوید اگر پدرت تو را بشناسد چنین و چنان میشود آغاز میکند:
چنین گفت سهراب کاندر جهان
کسی این سخن را ندارد نهان
بزرگان جنگ‌آور از باستان
ز رستم زنند این زمان داستان
و…
جنگ=دفتر بزرگ(برای نمونه دفتر حماسی مانند همین شاهنامه،هنری و …)

?☹

7 نوشته:

از چند سال پیش به یاد دارم برای تعطیلات نوروزی یک دفتر بزرگ و گنده ای به أانش آموزان میدادند که نام آن پیک شادی بود و من همیشه به اشتباه میگفتم جنگ شادی
البته به نظرم من پیک دغدغه بود
زمان ما فقط باید مینوشتیم ومینوشتیم و چه مصیبتی بود.آخر سر هم وقتی کلاسها آغاز میشد خود معلم و گاهی مبصر کار خط زدن برسی و شلاقی نوشته ها را با خودکار بیک انجام میداد.

?☹

خواجوی کرمانی نوشته:

درود بر شما ،
ابدا سخت نیست ، و ای بسا از سادگی بسیار است که شمارا به ‘” جنگ حماسی مانند همین شاهنامه؟؟!! ”
کشآنده است
جایی اگر ترکیب ” جنگ آور ” به مانای مورد نظر خویش یافتید، مارا نیز بی نصیب ننهید.

?☹

خواجوی کرمانی نوشته:

و دیگر باره درود،
به گمان افراسیاب به سهو اسفندیار شده است
اما گفتگوی مادر و فرزند است
تهمینه پس از آنکه نامه رستم جنگجوی به فرزند می نماید و سه یاقوت درخشان پارسی .
سپارش میکند مبادا با افراسیاب از تبار خویش بگویی
” نباید که داند ز سر تا به بن ”
و هم رستم که گر تورا بشناسد نزد خویشت می خواند و ” دل مادرت گردد از درد ریش ”
و……

?☹

Posted by: Mohammad Daeizadeh
in Literature, فردوسی
April 29, 2014
2 Comments
36,804 Views

داستان رستم و سهراب :

کنون رزم سھراب و رستم شنو

دگرھا شنیدی این ھم شنو

داستان رستم و سهراب به نظم

یکی داستان است پر آب چشم

دل نازک از رستم آید به خشم

اگر مرگ داد است بیداد چیست

زداد این ھمه بانک و فریاد چیست

از این راز جان تو آگاه نیست

بد ین پرده اندر تو را راه نیست

کنون رزم سھراب رانم نخست

از آن کین که با او پدر چون بجست

روزی رستم ھوای شکار به سرش زد و با ترکشی پر از تیر بر رخش نشست و برای شکار سوی مرز توران روانه شد.دشتی دید پر از شکار. تعدای شکار گرفت.چون گرسنه شد گوری بریان کرد و بخورد و در گوشه ای بخفت و رخش را آزاد کرد که بچرد.گروھی از سربازان توران به دنبال رد پای رخش رفته و بعد از آنکه رخش سه نفر از آنان را کشت بالاخره او را با کمند گرفته در گله مادیان ھا رھا کرده تا از رخش کره ای بیاورند.رستم وقتی بیدار شد به دنبال رخش پیاده به شھر سمنگان در آن نزدیکی، با زین و گرزش بر دوش، روانه شد.

چنین است رسم سرای درشت

گھی پشت به زین و گھی زین به پشت

شاه سمنگان که از آمدن رستم خبر دار شد به استقبال او رفت و به رستم گفت که ای پھلوان مھمان من باش ، رخش رستم ھرگز پنھان نمی ماند، اورا می جوئیم و نزد تو خواھیم آورد.شب که رستم خوایبده بود دختر زیبای شاه سمنگان، تھمینه به دیدن رستم میرود و رستم تھمینه را از شاه سمنگان به ھمسری می خواھد.شاه سمنگان از پیوند رستم دلش شاد شد و آن دو با آئین و کیش خودشان پیمان ھمسری بستند.رستم مھره ای بر بازوی خود داشت که مشھور بود.آنرا باز کرد و به تھمینه داد و گفت اگر فرزندشان دختر بود مھره را بر کیسوی او بیاویز و اگر پسر بود به نشان پدر مھره را بر بازویش ببند.بعد از پیدا شدن رخش، رستم با تھمینه بدرود کرد و از آنجا بسوی زابلستان رفت و از آن داستان با کسی سخن نگفت.

چو نه ماه بگذشت بر دخت شاه

یکی کودک آمد چو تابنده ماه

چند روزی گذشت تھمینه کودک را سھراب نام نھاد.سھراب وقتی ده ساله شد کسی یارای نبرد او را نداشت.روزی تھمینه به سھراب گفت پدرش رستم است و اگر رستم این را بداند اورا نزد خود خواھد برد و دل من طاقت دوری فرزند را ندارد.افراسیاب ھم نباید این را بداند، زیرا دشمن رستم است و ترا تباه خواھد کرد.سپس مھره ھای رستم را به او داد. سھراب به مادرش گفت: اکنون که دانستم پدرم کیست سپاھی فراھم خواھم کرد و پھلوانان ایران را یک به یک برکنار می کنم، کاوس را از تخت بر میدارم و رستم را بر جای کاوس می نشانم، آنگاه از ایران به توران می تازم.تخت افراسیاب را می گیرم و تو را بانوی ایران شھر میکنم.

چو رستم پدر باشد و من پسر

بگیتی نماند یکی تاجور

اینک باید اسبی شایسته پیدا کنم.چوپانان از نژاد رخش کره ای برای سھراب یافتند. پادشاه سمنگان ھرگونه ابزار جنگ برایش فراھم کرد.افراسیاب چون از داستان سھراب آگاه شد، ھومان و بارمان را با دوازده ھزار مرد شمشیر زن ھمراه ھدیه ھای زیاد و نامه روانه سمنگان کرد .به سپھدار لشکر گفت:کوشش کن تا آن پسر ھرگز پدر خود را نشناسد. سھراب بر اسب نشست و بسوی ایران رفت.در راه ھر آبادی که بود سوزانیده و خراب کرد تا به دژ سپید رسید.نگھبان دژ، ھجیر دلاور در نبرد تن به تن اسیر سھراب شد .چون خبر به دختر کژدھم، گردآفرید رسید موی خود را زیر خوُد پنھان کرد و به مبارزه سھراب رفت.در
نبرد تن به تن، سھراب دست برد و خوُد از سر گردآفرید برداشت واورا با کمند گرفت و فھمید که مرد میدان او دختری است.گردآفرید به سھراب گفت دژ و لشکر را بفرمان تو می دھم. سھراب چون آن سخنان و صورت زیبا را دید، زدیدار او مبتلا شد دلش.گرد آفرید سر اسب را بسوی دژ برگرداند و ھمراه سھراب بسوی دژ رفت.کژدھم بدرگاه دژ آمد و در را گشود و گردآفرید به درون رفت و بر باروی دژ سھراب را دید که ھمانجا ایستاده.به او گفت:ترکان ز ایران نیابند جفت.میدانم که تو از ترکان نیستی زیرا فرّ بزرگی بر تو پیداست و پھلوانی
بزرگ ھستی

 

اما چون شھنشاه و رستم بجنبد زجای

شما با تھمتن ندارید پای
آنشب کژدھم نامه ای به کاوس نوشت و داستان سھراب را یک به یک یاد کرد و افزود که این دژ مدت زیادی مقاومت نخواھد کرد.فردای آن روز که سپاھیان توران آماده نبرد شدند سھراب کسی را بر باروی دژ ندید و چون در را باز کردند، متوجه شدند که شبانه کژدھم و خاندانش از دژ بیرون رفته اند.سھراب از ھرکس نشان گردآفرید را پرسید. اما دریغ که او رفته بود.ھومان دریافت که سھراب پریشان است.به او گفت اکنون وقت مکث نیست چه بزودی کاوس تمام پھلوانان را به این سو خواھد فرستاد و کار مشکل می شود. تو کاری را که با
افراسیاب پیمان کردی به پایان برسان آنوقت تمام ماھرویان تورا سجده خواھندکرد.
کاوس وقتی نامه کژدھم را خواند، گیو را به زابل دنبال رستم فرستاد و تاکید کرد که زود برگردند.رستم وقتی نامه کاوس را خواند باخنده گفت: از ترکان بعید است چنین پھلوانی داشته باشند.

من از دخت شاه سمنگان یکی

پسردارم و باشد او کودکی

زر و گوھر فراوان برای مادر او فرستادم و حالش را پرسیدم.مادرش پیام داد که ھنوز کودک است و چون او بزرگ شود چنین پھلوانی خواھد بود.چند روز بعد رستم به ھمراه لشکرش به دیدن کاوس رفت.وقتی کاوس رستم را دید به او گفت: توکی ھستی که فرمان مرا سست میکنی. اگر شمشیر در دستم بود مانند ترنجی سرت را میزدم.رستم دست طوس را کنار زد و درمقابل کاوس قرار گرفته گفت:
تو ھمه کارھایت از یکدیگر بدترند، و شھریاری سزاوار تونیست.چنین تاج سنگینی که بر سر دون مغزی قرار گرفته بر دمُ اژدھا شایسته تر است تا سرتو.
من بنده تو نیستم، من یکی بنده آفریننده ام.از این پس مرا در ایران نخواھید دید.
با خشم از ایوان بیرون شد بر رخش نشست و از پیش ایشان برفت.پھلوانان ھمه غمگین شدند و نزد گودرز رفته گفتند شکستن دل رستم سزاوار نیست.بیا و شاه دیوانه را براه راست بیاور.کاوس چون سخنان گودرز را شنید، از گفته خود پشیمان شد و گفت ای پھلوان لب پیر با پند نیکوتراست.اکنون پیش رستم برو و تندی مرا از دل او بیرون کن و اورا نزد من بیاور.گودرز ھمراه سران سپاه از پس رستم رفتند و رفتند تا به او رسیدند و قصه ھا گفتند.گودرز گفت:تو می دانی که کاوس را مغز نیست، به تندی سخن میگوید، فریاد میزند، آنگه پشیمان میشود و حال اگر جھان پھلوان از کاوس آزرده است ایرانیان گناھی ندارند.چون این سخنان در رستم اثری نکرد گودرز راه دیگری زد و گفت:گروھی گمان میکنند
که جھان پھلوان از آن ترک ترسیده. بالاخره گودرز رستم را وا داشت که به ایوان کاوس باز گردد.چون رستم و گودرز به ایوان کاوس رسیدند، کاوس بلند شد و از رستم پوزش خواست و گفت خوب میدانم که پشت لشکر ایران تو ھستی ، ھمیشه بیاد توھستم، شاھی من داده تو است.رستم گفت:تو کیّ ھستی و ما ھمه کھتریم.
آن شب جشنی آراستند و فردای آنروز سپاھیان منزل به منزل به سوی مرزتوران حرکت کردند.چون به نزدیک سپاه توران رسیدند سراپرده کاوس را آراستند و اطراف آن آنقدر خیمه زدند که در کوه ودشت جائی باقی نبود.چون شب شد تھمتن نزد کاوس رفت و اجازه خواست که با لباس مبدل بدون کلاه و کمر به لشکر توران برود و ببیند که این نو جھاندار کیست.آنشب رستم سھراب را دید که در کنار ژنده رزم نشسته.ژنده رزم بیرون آمد و رستم را دید ولی رستم با یک ضربه مشت اورا ھلاک کرد.ژنده رزم فرزند شاه سمنگان بود.تھمینه اورا ھمراه سھراب فرستاده بود که رستم را به سھراب نشان دھد.روز بعد سھراب ھجیر را با خود بالای بلندی برد و از او در مورد درفش پھلوانان سپاه ایران یک به یک سوال کرد.وقتی به درفش اژدھا پیکر رستم که برنوک آن شیری زرین نصب شده بود رسید، ھجیر گفت:شنیده ام از چین به تازگی پھلوانی نزد کاوس آمده و نام اورا نمیدانم. سھراب در دل غمگین شد زیرا نام رستم را نشنید اما نشانی ھای صاحب درفش اژدھا پیکر را از مادرش شنیده بود ولی میخواست سخن شیرین را از دھان ھجیر بشنود.ھجیر که میدانست آن درفش رستم است به سھراب دروغ میگفت بخیال خودش نکند سھراب به ناگاه بر رستم بتازد و اگر رستم کشته شود ایران یاوری نخواھد داشت.سھراب از بلندی پائین آمد، ناامید از یافتن رستم عاقبت کمر به جنگ بست و بر اسب نشست و تا قلب سپاه کاوس تاخت چون به چادر کاوس رسید، ھفتاد میخ از چادر برکند و نیمی از سراپرده اورا درھم فروریخت.
رستم پا بر رخش زد و در برابر سھراب قرار گرفت.سھراب کف بر کف زد و به رستم گفت:ما دو پھلوانیم بیا تا جدا از میدان جنگ باھم نبرد کنیم.اکنون ای پھلوان تو پیر شده ای و عمر زیاد بر تو ستم کرده، میدان جنگ دیگر جای تو نیست. تاب یک مشت من را ھم نداری. رستم چون سخنان سھراب راشنید، بدو گفت نرم!ای جوانمرد!نرم، آرام باش

به پیری بسی دیدم آوردگاه

بسی بر زمین پست کردم سپاه

لحظه ای صبر کن تا مرا در جنگ ببینی. نمی دانم تو به ترکان نمی مانی در ایران نیز چون تو ندیده ام.این سخنان رستم دل سھراب را لرزاند و گفت:ای پھلوان سخنی می پرسم راست بگو نژاد تو از کیست.بگو و مرا شاد کن.

 

من ایدون گمانم که تو رستمی

گراز تخمه ناور نیرمی

چنین داد پاسخ که رستم نیم

ھم از تخمه سام نیرم نیم

که او پھلوانست و من کھترم

داستان رستم و سهراب به نظم

نه با تخت و گاھم نه با افسرم

از امید سھراب شد ناامید

برو تیره شد روز سپید

ھر دو پھلوان نیزه کوتاھی به جنگ آورده برھم تاختند.نیزه ھا شکسته شد.دست به شمشیر بردند آنقدر بر سپرھا کوفتند که تیغ ریز ریز شد.زره ھایشان از ھم گسست، اسب ھا از کارماندند.خسته و با تن پر عرق از ھم دور شدند.دوپھلوان کمی استراحت کردند تا اسبانشان آسوده شدند.بھم تیر باران نمودند اما ھیچکس زیان ندید.کمر یکدیگر را در سواری گرفتند ولی رستم که کوه را از زمین میکند نتوانست سھراب را تکان بدھد. سھراب دست بر گرز برد و بر شانه رستم کوبید.
درد در دل تھمتن پیچید اما به روی خود نیاورد.رستم ھی بر رخش زد و بر سپاه توران تاخت. سھراب نیز خود را به سپاه ایران زد.سھراب گروھی از سپاه ایران را بکشت.اما رستم اندیشید که کاوس بی دفاع است و برگشت.چون بھم رسیدند رستم فریاد زد مگر باھم نمی جنگیدیم چرا مثل گرک بر ایشان حمله بردی.
سھراب گفت:سپاه توران ھم بی گناھند، تو اول بسوی ایشان رفتی. اینک باز گردیم و فردا سر به کشتی خواھیم نھاد. آن شب گیو به رستم گفت چگونه سھراب در حمله به لشکر ایران تمام پھلوانان را زخمی کرد و اما ھمچنان که فرمان داده بودی سپاه جنگ آغاز نکرد و ھیچ سواری حمله نبرد.رستم از سخنان گیو غمگین شد و با او نزد کاوس رفت.آنشب رستم بعد از دیدار کاوس رو به لشکرگاه خود حرکت کرد.زواره نزد رستم آمد و چون بر سفره نشست، گفت ای برادر فردا ھوشیار باش اگر من کشته شدم زاری نکنید و یک تن از شما به میدان نرود ھیچکس با تورانیان نجنگد، یکایک سوی زابلستان نزد دستان بروید تا به
زال بگوئید، این فرمان ایزد پاک بوده ھمانطویکه جمشید و طھمورث ھم سرانجام رفتند.
اما آنشب ھومان بزمی برای سھراب آراست.سھراب می گفت آن شیر مرد که امروز با من نبرد کرد بالائی چون من دارد.سرو گردن و بازوانش مثل من است.
مانند آنکه ما را از روی ھم ساخته اند.عجیب است که ھر وقت اورا می بینم دلم فرو می ریزد و مھر او در دل من افزون میشود.از او خجالت میکشم تمام نشانی ھاایکه مادرم داده با او یکی است، گمان می برم که او رستم است، اگر رستم باشد چگونه با او بجنگم؟ ھومان گفت: ای پھلوان چند بار با رستم در میدان جنگ روبرو شده ام این پھلوان او نیست.اسب او شبیه رخش است و لکن رخش کجا و این کجا.
فردا، بار دیگر سھراب از رستم سوال کرد چرا نامت را از من پنھان میکنی؟
رستم گفت دیروز از این حرفھا زدیم و دیگر اینکه به ھنگام نبرد سوال و جواب نمیکنند.ھردو پھلوان از اسب فرود آمدند، دھانه اسب را بر سنگ بستند و ھردو با دلی غمگین چون شیران به کشتی برآویختند.آنقدر کوشیدند که از تنشان عرق و خون بیرون میزد که یکباره سھراب چون پیل مست، یکی نعره برزد پر از خشم وکین، بزد رستم شیر را بر زمین، چون رستم زمین خورد سھراب بر سینه اش نشست خنجر از کمرکشید تا سر رستم از بدن دورکند.رستم فریاد زد، ای پھلوان آئین ما در کشتی جز این است.سھراب گفت:چگونه؟ رستم گفت:آنکسی که بار اول پیروز میشود سرزمین خورده را نمی برد دوباره کشتی می گیرند.سھرابِ جوانمرد چون این شنید از روی سینه رستم بلند شد و به دشت رفت. ساعتی بعد که ھامون سھراب را دید افسوس خورد و گفت شیری را که در دام آورده بودی
رھا کردی.رستم آنشب به درگاه یزدان نیایش کرد و در افسانه ھا ھست که نیروی جوانیش را از اوگرفت.روز بعد رستم کمر سھراب را گرفت و اورا به زمین زد تیغ از کمر کشید و پھلوی سھراب را با آن درید.

سھراب آھی کشید و به رستم گفت:جھان کلید مرگ مرا به دست تو داد، تو بی گناھی و این جھان پیر است که مرا برکشید و خیلی زود کشت.ھمسالان من ھنوز در کوی ھا بازی می کنند و من این چنین در خاک خفته ام.مادرم نشانی از پدر به من داد و من جان خود را در راه پیدا کردن پدر فدا کردم.ھمه جای جھان جستمش تا رویش را ببینم و اکنون در ھمان آرزو جان می دھم، دریغا که رنجم به پایان رسید و روی پدرم را ندیدم.اکنون تو ای مرد، اگر در آب چون ماھی شوی، ویا چون شب اندر سیاھی شوی، اگر چون ستاره بر سپھر بلند برآئی و از روی زمین مھر خود را ببری، پدرم کین مرا از تو خواھد خواست و از این ھمه مردم که در سپاه ایران ھستند یکی به رستم خواھد گفت:

که سھراب کشتست و افکنده خوار

ترا خواست کردن ھمی خواستار

چو بشنید رستم سرش خیره گشت جھان پیش چشم اندرش تیره گشت زمانی گذشت تا رستم به ھوش آمد وبا ناله و خروش پرسید:چه داری ز رستم نشان، که گم باد نامش ز گردن کشان .

که رستم منم گم بما ناد نام

نشیناد بر ماتمم زال سام

رستم چون این سخنان را گفت، نعره ای زد، موبکند و خروش کرد.سھراب چون رستم را به آن حال دید بیھوش شد.چون بھوش آمد به او گفت:ھمه گونه ترا راھنمائی کردم چگونه یک ذره مھر در دل تو نجنبید، اکنون بند از جوشنم بگشای.بر تن برھنه ام نظر کن به بازویم مھره خود را بنگر.

سھراب به رستم گفت:عمر من به پایان رسید، تومحبت کن و نگذار که ایرانیان به جنگ توران بروند زیرا ایشان از برای من به این جنگ اقدام کردند.اندیشه کرده بودم اگر پدر را زنده ببینم تمام شاھان را از میان بردارم و ترا برجای ایشان بنشانم.نمی دانستم بدست تو کشته خواھم شد.رستم رخش را پیش آورد و به سوی سپاه ایران حرکت کرد.رستم به ھومان پیام داد که جنگی در بین نیست.
رستم به گودرز گفت اکنون نزد کاوس برو و به او بگو که چه بر سر من آمده. اگر ھیچ از خدمات من به یاد می آوری از آن نوشدارو که در گنج داری، برای فرزند من بفرست.کاوس به گودرز پاسخ داد: اگر نوشدارو به سھراب رسانم و آن پھلوان زنده بماند مرا از میان خواھند برد.فراموش کردی که دشنامم داد. ھیچکس دشمن خویش نپرورده است که من بپرورم.
چون گوددرز جواب کاوس را برای رستم آورد، رستم خوابگاھی پر نقش و نگار برای سھراب آراست و خود نزد کاوس رفت.نیمی از راه رفته بود که فرستاده ای از سوی گودرز به او رسید و گفت که سھراب شد زین جھان فراخ ھمی از تو تابوت خواھد نه کاخ رستم از اسب پیاده شد، کلاه برداشت خاک بر سر ریخت و بزرگان ھمه ھمچنان کردند.به کاوس خبر دادند که سھراب درگذشت. او با سپاه نزد رستم رفت و به رستم گفت: از این سو تا آن سوی جھان ھمه مردنی ھستند.یکی زودتر، یکی دیرتر.
تورانیان به سرزمین خود باز گشتند.کاوس سپاه خود را به ایران آورد و رستم در ھمان دشت بماند.زواره سپیده دم با سپاه رسید.رستم ھمراه ایشان بسوی زابل حرکت کرده، تابوت سھراب را در پیش داشتند.به دستان خبر دادند، ھمه سیستان به پیشباز آمدند. دلیران بزرگ زیر تابوت را گرفتند و چون زال آن را دید، نوحه خواند

ھمی گفت و مژگان پر از آب کرد

زبان پر ز گفتار سھراب کرد

ھومان خبر مرگ سھراب را به افراسیاب داد.خبر به شاه سمنگان دادند.جامه بر تن درید.
به مادر خبر شد که سھراب گرد زتیغ پدر خسته گشت و بمرد او روز وشب میگریست و پس از مرگ سھراب سالی بزیست، سرانجام ھم در غم او بمرد و روانش در جھان مینوئی به سھراب پیوست.

چنین گفت بھرام نیکو سخن

که با مردگان آشنائی مکن

بتو داد یک روز نوبت پدر

سزد گر ترا نوبت آید بسر

 

Tagged with: Literary Literature ادبی ادبیات حکیم ابوالقاسم فردوسی داستان رستم و سهراب داستان های شاهنامه داستان های شاهنامه فردوسی به نثر دیوان اشعار شاهنامه فردوسی فردوسی طوسی

11 days ago

June 30, 2019

June 18, 2019

واقعاعالی وکاملابه اندازه بود.ممنون

خیلی زیباست
اشکم در اومد

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Comment

Name *

Email *

Website

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Newsletter Subscription

0