ماش

ماش از دیگر اعضای گروه حبوبات است که جایگاه کمی در رژیم غذایی روزانه ما دارد در حالی‌که با توجه به ویژگی‌های منحصر به فردش باید بیشتر در سبد غذایی ما باشد. ماش اسیدفولیک بالایی دارد و به دلیل داشتن پتاسیم بسیار بالا برای بیماران مبتلا به فشار خون مناسب است. همچنین ماش منبع غنی منگنز و سلنیوم است که به عنوان آنتی‌اکسیدان‌های قوی عمل می‌کنند. جوانه تهیه شده از ماش هم می‌تواند همین خصوصیات مفید را داشته باشد. ماش نسبت به سایر حبوبات کالری پایین‌تری دارد. در هر 100 گرم ماش خام 330 کیلوکالری و در هر 100 گرم ماش پخته 100 کیلوکالری انرژی نهفته است.

لوبیا سیاه

طعم لوبیا سیاه، طعمی بین گوشت ق و قارچ خوراکی است که این طعم منحصر به فرد، باعث محبوبیت این نوع لوبیا در میان بسیاری از افراد در کشورهای جنوبی قاره آمریکا مانند برزیل و مکزیک شده است! لوبیا سیاه یکی از غنی‌ترین منابع دریافت انواع آنتی‌اکسیدان‌هاست و از این نظر یک ماده غذایی ضدسرطان محسوب می‌شود. یادتان باشد این لوبیا از نظر مقدار اسیدفولیک بر دیگر لوبیاها برتری دارد. در هر 100 گرم لوبیا سیاه خام 33 کیلوکالری و در هر 100 گرم لوبیا سیاه پخته 130 کیلوکالری انرژی نهفته است. / مجله سیب سبز

حبوبات به خصوص نخود یکی از بهترین منابع تغذیه انسان است و در طب سنتی آن‌قدر که بر مصرف نخود تاکید شده درباره هیچ یک از حبوبات تاکید نشده است. اما متأسفانه با این که نخود یک ماده غذایی بسیار مفید و پرانرژی است از سفره ایرانیان در حال حذف شدن بوده و شاهد استفاده کمتر آن در رژیم غذایی مردم هستیم.نخود تقویت‌کننده قلب بوده و در رفع یبوست‌های حاد و مزمن موثر است همچنین عضلات اسکلتی را تقویت می‌کند و به همین دلیل مصرف آن به ورزشکاران توصیه می‌شود.

در کتاب عیون اخبار الرضا (ع) با سه سند به نقل از امام رضا (ع) از پدرانش آمده که رسول خدا (ص) فرمود: بر شما باد خوردن نخود و عدس، زیرا مبارک و مقدس است و باعث رقت قلب و زیاد شدن اشک می‌شود. (1).

از نگاه طب سنتی نخود برای درمان پوکی استخوان به دلیل منابع غنی کلسیم بسیار سودمند است و در دوران رشد استخوان‌ها و دندان‌ها مصرف آن توصیه می‌شود. همچنین این ماده غذایی چنانچه با عسل ترکیب شود و به صورت یک پماد درست شود به عنوان التیام دهنده زخم‌ها مفید خواهد بود.

امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید: اَلْحِمَّصُ جَیِّدٌ لِوَجَعِ الظَّهْرِ؛ نخود برای کمردرد مفید است. (2)

أحمد بن محمّد بن أبی نصر هم از امام رضا علیه‌السلام چنین نقل می‌کند که فرمود: الحِمَّصُ جَیِّدٌ لِوَجَعِ الظَّهرِ. وکانَ یَدعو بِهِ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ؛ نخود، برای کمردرد، سودمند است» . [درباره ایشان (امام رضا علیه‌السلام) نیز نقل کرده است که] او پیش و پس از غذا، آن را می‌طلبید. (3)

نخود با طبیعت گرم و خشک، مقوی ریه، ملیّن، خون‌ساز، مغذی، چاق‌کننده و اشتهاآور است. خوردن آب نخود پخته توأم با نمک، مُدر و درمان‌کننده سینه‌درد، گرفتگی صدا و التیام دهنده سرفه است. از این رو امام رضا علیه‌السلام مصرف گوشت با حبوبات را توصیه کرده‌اند. (4)

نادر، خادم امام رضا (ع) هم نقل می‌کند که: کانَ أبوالحسن علیه‌السلام یَأکُلُ الحِمَّصَ المَطبوخَ قَبلَ الطَّعامِ وبَعدَهُ. امام رضا علیه‌السلام پیش و پس از غذا نخود پخته می‌خورد. (5)

ماش

ماش را باید یکی از حبوبات مفید و غنی دانست که علی‌رغم داشتن خواص فراوان برای درمان بیماری‌های مختلف، در حال فراموش شدن است.

در میان حبوبات ماش را لطیف‌تر از عدس دانسته و نفخ آن را کمتر از باقلا می‌دانند. ایرانیان قدیم ماش را مچ می‌گفتند و زمانی که به زبان عربی وارد شد ماش نام گرفت. در توصیه‌های پزشکی اسلامی آمده است که اگر ماش را با پوست بپزید و بخورید، برای درمان اسهال مفید است، ولی برای لینت مزاج دانه‌های پوست‌کنده‌ی آن را باید مصرف کرد.

ضمن آنکه مصرف آش ماش سردردهای شدید و آبریزش بینی ناشی از سرماخوردگی را درمان می‌کند و سرفه و تب را تسکین می‌بخشد و ضماد ماش پخته با سرکه برای درمان اگزما و امراض جلدی مفید است.

از نظر امام رضا علیه‌السلام استفاده از برخی خوراکی‌ها باعث ایجاد لک‌های پوستی می‌شود. از جمله اینکه امام رضا (ع) می‌فرماید: خوردن همیشگی تخم‌مرغ، سبب پیدایش کَک مَک در صورت می‌شود. امام رضا (ع) ماش را درمان لک‌های پوستی می‌داند. یکی از اصحاب حضرت رضا (ع) درباره لکه‌های بدن پرسید؟ فرمود: ماش را بپز و بخور و خوراک خود قرار ده، چنین کرد و شفا یافت. (6)

مطابق طب سنتی، دانه ماش دارای مواد غذایی کافی و با طبیعت سرد است. در هنگام مصرف و پختن دانه ماش بهتر است مقداری نمک در آب جوشانده آن افزوده شود و یا قبلاً به مدت بیست و چهار ساعت، آن را در آب سرد خیس نمایند. دانش امروزی ثابت کرده که دانـه ماش علاوه بر آنکه در درمان آبله و سرخک و بیماری‌های نظیر آن تأثیر زیاد دارد، ضماد آرد آن برای رفع التهابات سطحی بدن به خصوص لک و پیسی بکار می‌رود.

در همین زمینه امام رضا (ع) در پاسخ به پرسش یکی از یارانش در مورد بهک(لک و پیس) می‌فرماید: ماش تازه را در هنگام خاص خودش فراهم کن و آن را با برگش بکوب و آب آن را بگیر و ناشتا بخور و بر روی محل بهک نیز بمال. (7)

عدس یکی از گیاهانی است که نامش در قرآن به نیکی یاد شده و کارشناسان هم آن را برای درمان برخی ناراحتی‌ها مثل ناراحتی معده و گرفتگی صدا و سرفه و … مفید دانسته‌اند. در گنجینه احادیث پزشکی ائمه اطهار (ع) هم از عدس به نیکی یاد شده است.

امام رضا (علیه‌السلام) هم به نقل از پدرانش از رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) فرمود: «علیکم بالعدس، فأنه مُبارک، مقدس، یَرِق القلب و یکثر الدمعة و قد مبارک فیه سبعون نبیاً اخرهم عیسی بن مریم»؛ بر شما باد عدس، زیرا که مبارک و مقدس است، دل را نرم و اشک چشم را زیاد می‌نماید، هفتاد پیغمبر او را مبارک گردانیده‌اند که آخر آن‌ها عیسی بن مریم است. (8)

کارشناسان عدس را از لحاظ خاصیت با گوشت برابر می‌دانند و آن را تقویت‌کننده معده و حافظه دانسته و جوشانده آن را ضدعفونی‌کننده برشمرده‌اند و معتقدند که عدس پخته با سرکه مقوی معده بوده و آب آن سینه را نرم و سرفه را از بین می‌برد.

امام رضا علیه‌السلام هم درباره خواص درمانی عدس فرمود: اگر بدنت در اثر نوره حمام سوخت، عدس پوست‌کنده را آرد کن و با گلاب و سرکه در آمیز و به محل زخم شده بکش که به اذن خداوند متعال خوب خواهد شد.

و در حدیثی دیگر آمده است که سویق عدس تشنگی را زایل می‌کند و معده را قوت می‌دهد و صفرا را فرو می‌نشاند و معده را پاک می‌کند و هفتاد درد را دواست و هیجان خون و حرارت را برطرف می‌کند. ()

 

پی نوشت‌ها:

1. طب ائمه (ع)، ص 0

2. کافی، ج 6، ص 343، ح 4

3. مکارم الأخلاق، جلد 1، صفحه 408

4. طب الرضا – طب و بهداشت از امام رضا (ع) ص 54

5. دانش‌نامه احادیث پزشکی: 1 / 570

6. بحار الأنوار، ج 62، ص 321 / طبّ الإمام الرضا علیه‌السلام، ص 63

7. مکارم الأخلاق / ترجمه میرباقری، ج 1، ص: 355.

8. عیون اخبار، ج 2، ص 41، مکارم، ص 215، صحیفه الرضا ص 25، بحار، ج 62، ص 257

. مکارم، ص 215

 

فرآوری: مریم مرادیان نیری

بخش تغذیه و آشپزی تبیان

منابع:

قدس آنلاین – حسینعلی پورافضلی

باشگاه خبرنگاران

 

خواص انگور و مشتقات آن از نگاه امام رضا (ع)

خوردن و آشامیدن از نگاه دین

خواص درمانی عدس از نگاه معصومین(ع)

20 حدیث از رسول اكرم(ص) درباره 20 خوراکی

مواد غذایی معجزه‌گر قرآنی

دهانی خوشبو با کمک طب اسلامی

آب در آموزه‌های دینی

تغذیه در آموزه‌های دینی؛ میوه‌های بهشتی(1)

تغذیه در آموزه‌های دینی؛ میوه‌های بهشتی(2)

آداب خوردن میوه در اسلام

آداب خوردن گوشت در اسلام

”



خانه

موبایل

 

گنجاندن حبوبات در رژیم غذایی می تواند به بهبود كنترل قند خون مدت كمک  كند

 

با حبوبات رنگی، بیماری ها را کم رنگ کنیم

مصرف حبوبات در برخی از بیماری‌ها مفید است و به درمان کمک می کند. حبوبات به پیشگیری و درمان بیماری های قلبی، دیابت،‌ سرطان روده و کم خونی ناشی از فقر آهن کمک می کنند.

 

در طب چینی معتقدند كه حبوبات به علت خاصیت دیورتیک برای كلیه ها مفید هستند.

 

تصور می شود که حبوبات ق مثل لپه و لوبیای ق بر روی عملكرد قلب و روده كوچک مؤثرند و حبوبات زرد رنگ مثل لپه زرد و دانه سویا به عملكرد طحال، پانكراس و معده كمک می كنند.

 

حبوبات سفید نیز به عملكرد طبیعی ریه و روده بزرگ كمک می كنند. حبوبات قهوه ای و سیاه نیز برای مثانه و حبوبات سبز مثل نخودسبز برای كبد و مثانه  مفید هستند.

 

نخود نیز مانند لوبیای سویا حاوی فیتونوترینتی به نام ایزوفلاون است كه احتمالا می تواند در پیشگیری از سرطان موثر باشد.

 

لپه حتی به صورت پخته حاوی مقادیر قابل توجهی فولات است. نخود فرنگی تازه منبع غنی ویتامین C است و ضمنا حاوی مقادیری آهن، كاروتن و ویتامین های گروه B است.

 

از بیماری هایی که مصرف حبوبات در آنها توصیه می شود می توان به موارد زیر اشاره نمود:

 

حبوبات و بیماری قلبی

مطالعات گوناگون نشان می‌دهد كه افزودن حبوبات به رژیم غذایی در كاهش سطح كلسترول موثر است و احتمالا این خاصیت مربوط به وجود پروتئین، فیبر و فیتات در این مواد غذایی است.

 

از این رو رژیم غنی از حبوبات به مبارزه علیه بیماری های قلبی عروقی كمک می كند.

 

حبوبات و دیابت

حبوبات به آهستگی هضم می شوند و بعد از آنكه در روده كوچک تجزیه شدند بتدریج به صورت گلوكز جذب جریان خون می‌شوند. بنابراین، قند خون  را بتدریج افزایش می‌دهند.

 

این بدان معنا است كه، بعد از مصرف حبوبات، تنها ترشح مقدار كمی انسولین برای حفظ سطح طبیعی قند خون كافی است.

 

در مورد افراد مبتلا به دیابت وابسته و غیر وابسته به انسولین، گنجاندن حبوبات در رژیم غذایی می تواند به بهبود كنترل قند خون در طولانی مدت كمک  كند.

 

حبوبات و سرطان كولون

فیبر غیرمحلول موجود در حبوبات، در روده كوچک هضم نمی شود بلكه وارد روده بزرگ شده و در آنجا تحت تاثیر باكتری های روده به اسیدهای چرب كوتاه زنجیر تبدیل می‌شود.

 

این اسیدهای چرب به تقویت پوشش كولون و محافظت علیه مواد سرطان زا كمک می كنند.

 

به علاوه فیبرهای غیر محلول به حركت سریع مدفوع كمک نموده و در نتیجه مواد سرطان زا فرصت اتصال به دیواره كولون را پیدا نخواهند كرد.

 

حبوبات و كم خونی ناشی از فقر آهن

مصرف منظم حبوبات مقدار قابل توجهی از كلسیم و آهن مورد نیاز افراد را بویژه در گیاهخواران تامین می‌كند. این مواد معدنی برای حفظ استحكام استخوان ها و پیشگیری از آنمی بسیار مهم هستند.

 

منبع : zendegionline.ir



خانه

موبایل

برای دسترسی سریع تر به انواع حبوبات میتوانید از جدول زیر استفاده کنید