خواص دارویی و گیاهی :
اخبار علمی پزشکی, درگوشی یا نوجوانان و جوانان, مشروح اخبار, مقالات و تحقیقات پزشکی
تمایل به نوشیدن الکل بسیار زودتر از آنی شکل گرفته که تاکنون حدس زده میشد. نتایج تحقیقات پژوهشگران می گوید در عصر حجر حدود ۹ هزار سال پیش ساکنین دهی در چین نوعی نوشیدنی با ۱۰ درصد الکل درست میکردند. این نوشیدنی که به انگلیسی به آن مید (Mead) و در آلمانی مت (Met) میگویند، عمدتا از عسل و آب درست میشود. در آلمانی اصطلاح دیگری هم به کار میرود که ترجمه آن “شراب عسل میشود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، محققین می گویند الکل به انسانها کمک میکرده تا در شرایط سخت آن دوران زندگی راحتتری داشته باشند. برای همین هم در دوران نوسنگی تولید ابتدایی نوشیدنیهای الکلی در مناطق مختلف دنیا رواج یافت.
اما در عصر حاضر ثابت شده است که مصرف الكل حتي مصرف كم آن به خصوص اگر همراه با ديگر مواد اعتياد آور باشد به مهارت رانندگي صدمه و آسيب مي رساند. پس از 8 تا 12 ساعت كه از مصرف زياد آن بگذرد، سردرد، تهوع، لرزش و استفراغ ايجاد مي شود.
مصرف خيلي زياد آن ممكن است موجب فلج شدن فعاليتهاي مغزي و دستگاه تنفسي و در نتيجه مرگ مي گردد. به طور كلي اين اثرات چنانچه همراه با مصرف آرام بخشها و ديگر داروهاي تضعيف كننده باشد، تشديد مي گردد. مصرف زياد آن همراه با داروهاي ضد افسردگي از جمله بار بيتوريك ها اغلب ممكن است، موجب مرگ فرد گردد. مصرف منظم و مستمر حداقل 4 بار نوشابه هاي الكلي در روز ممكن است در بلند مدت و به تدريج موجب آسيب كبد، مغز، قلب، و ديگر اعضاي بدن گردد.
مصرف مداوم نوشابه هاي الكلي موجب سايروز كبدي، پانكريت و اختلالات كيسه صفرا، ناراحتي هاي گوارشي، زخم معده و اثني عشر، گاستريت و برخي از سرطانها در دستگاه جهاز هاضمه مي گردد.
نقشهاي دستگاه عصبي از جمله نارسايي هاي اعمال هوشي، حركتي و بي ثباتي هيجاني، كاهش ادراك حسي و سرانجام از دست دادن حافظه و فراموشي، تيرگي بينايي در بيشتر افراد معتاد به الكل ديده مي شود. شايع ترين اختلال سيستم عصبي در الكليسم مزمن، آسيب قرنيه و اعصاب چشم است. آسيب به مغز و ضايعات نسوج مغز، ناراحتي هاي قلبي از جمله آريتمي و تاكيكاردي از عوارض سوء مصرف است. الكل، رگهاي كرونري قلب را كاهش مي دهد.
اين ماده در مردان موجب ضعف قواي جنسي مي گردد و قدرت باروري آنان را كاهش مي دهد. مصرف مزمن و زياد مشروبات الكلي موجب اضطراب، عصبانيت و تند خويي، تحريك پذيري دليريوم، ترمنس و دپرسيون سيستم اعصاب مركزي مي گرد. از هم پاشيدگي زندگي خانوادگي، شغل و اجتماعي به طور كلي اعمال ضد اجتماعي و زوال ابعاد شخصيتي در نتيجه ادامه مصرف مشروبات الكلي پديدار مي گردد.
الكل اتانول يكي از داروهاي اعتياد آور محسوب مي شود كه به عنوان ماده آرام بخش براي خواص نشاط آور آن مصرف مي شود. افزايش مقدار مصرفي آن به منظور ايجاد اثر مطلوب، ممكن است موجب ايجاد تحمل و وابستگي فيزيكي گردد. مصرف كنندگان مزمن يا افراد معتاد به آن ممكن است به مقدار ثابت مشروب بنوشند بدون اينكه مست شوند، در اين صورت احتمال دارد كه يك نوع وابستگي جسمي و رواني در آنان به الكل به وجود آيد كه قطع مصرف آن، نشانه هاي ترك را به صورت تحريك پذيري زياد، تشنج، دليريوم ترمنس، حالات بي قراري يا عصبانيت، بي خوابي، بد اشتهايي، عرق كردن و استفراغ ظاهر مي سازد.
در كشورهای پیشرفته ، الكل از علل شایع تصادف است چون زمان پاسخ دهی عصبی را كاهش میدهد.استفاده زیاد از الكل میتواند به كبد آسیب بزند و ایجاد هپاتیت الكلی باشد و یا بیماری كبد چرب را ایجاد كند.
یك كبد چرب میتواند به سیروز كبدی تبدیل شود و سیروز كبدی مرحله نهایی بیماری كبد است كه در آن كبد عملكرد خود را از دست میدهد.
الكل ، ریسك ابتلا به سرطانهای مری، گلو، حنجره، دهان و سینه را افزایش میدهد. نوشیدن الكل میتواند به مخاط روده باریك و معده آسیب بزند و این آسیب میتواند توانایی بدن را در جذب مواد غذایی تحت تاثیر قرار دهد.
الكل میتواند توانایی جنسی را در انسان تحت تاثیر قرار داده و آن را كاهش دهد . خانمهای باردار نباید الكل بنوشند. نوشیدن الكل در دوران بارداری میتواند جنین را به سندرم چنین الكلی مبتلا كند.
استفاده بیش از اندازه الكل علاوه بر اینكه انسان را به كمبود ویتامین ب-1 ( تیامین ) مبتلا میكند، باعث آسیبهای مغزی برگشت ناپذیر هم میشود .
در افرادی كه از الكل استفاده میكنند یكی از مشكلات این است كه این افراد سیگاری باشند، استفاده همزمان از سیگار و الكل باعث چند برابر شدن خطر ابتلا به سرطال مری میشود.
برخی از منابع پزشكی معتقدند كه استفاده مداوم از الكل برای دستگاه قلب و عروق انسان مفید است اما این موضوع كاملا ثابت نشده است و اگر بخواهیم فایده الكل و زیانهای آن را با هم مقایسه كنیم هنوز هم مشخص نیست كدامیك بر دیگری برتری دارد.
توصیه پزشكان این است كه اگر با دانستن تمام آسیبهای ناشی از الكل، شما تصمیم به خوردن الكل گرفتهاید، در خوردن آن زیاده روی نكنید و خود را با الكل مسموم نكنید .از نظر مقدار، شما نباید بیشتر از یك گیلاس الكل از هر نوع را روزانه مصرف كنید .
الكل به عنوان داروي اعتياد آور، قدرت ايجاد وابستگي جسمي و رواني را دارد.
تــمـام الـكل هـا داراي ايـن خواص مي بـاشنـد
1- الكل در دماي اتاق يك مايع شفاف ميباشد.
2- چـگالي الكل از آب بيشتر بوده و سريـعتـر ازآب تبخير ميگردد. اين ويژگي الكل را تقـطير پذيرميكند.
3- الكل بسهولت در آب حل ميشود.
4- الكل قابل اشتعال ميباشد.
روشهاي توليد الكل متفاوت ميباشد:
1- از تخمير حبوبات و ميوه ها (مانند آبجو)
2- از تقطيرحبوبات و ميوه ها (مانند ودكا، ويسكي، جين)
3- از تـغـيير شـيميايي در سوختـهاي فسـيلي هـمچـون گاز، زغال سنگ و نفت ( الكل صنعتي )
4- از تركيـب شيـميـايي مـنوكســيد كربن و هيدروژن (مانند متانول و الكل چوب)
الـكـل موجود در مشروبات الكلي از نوع اتيل الكل (اتانول) مي بـاشد. مـيـزان اتـانـول در برخي مشروبات الكلي اين چنين است:
آبجو: 4 الي 6 درصد
شراب: 7 الي 15 درصد
شامپاين: % 8 الي 14 درصد
مشروبات الكلي تقطير شده همچون جين، ودكا، ويسكي:40 الي 95 درصد
نحوه جذب الكل در بدن
پـس مـصرف الـكـل در حـدود 20 درصـد آن از طـريق معـده جذب شده و 80 درصد مابقي در روده كوچك جـذب بـــدن ميگردد. سرعت جذب الكل و ميزان قدرت مست كنندگي آن به عوامل زير بستگي دارد:
1- پر و خالي بودن معده: چون بيشتر الكل مصرفي ازطـريــق روده كوچك جذب بدن ميگردد، بنابراين اگر مـعـده شـما از غذا پر باشد، دريچه معده براي هضم غذا بـستـه شـده و عبـور الـكل بـه روده كــوچك كند مي گردد و مـدت بيشتري الكل در معده باقي ميماند.
2- وزن بدن: هـر چه فرد وزنش بيشتر باشد، ديرتر تحت تاثير الكل قرار ميگيرد زيرا الكل پس از به جريان خون در آب كل بدن حل شده و در واقع توزيع ميگردد. بـنـابـراين افراد سنگين وزن تر به خاطر آب بيشتر در بدنشان، ديرتر تـحت تاثير الكل واقع ميشوند.
3- چربي بدن: به علت آنكه الكل قادر به حل شدن در چربي نميباشد، هـر چـه مـيزان چربي بدن بيشتر باشد، فرد بيشتر تحت تاثير قرار مي گيرد. عـكس مـوضـوع نـيز صـدق ميكند افراد عضلاني ديرتر تحت تاثير قرار ميگيرند.
4- جنـســيت: زنـان زودتـر از مـردان تـحـت تـاثـيـر قــرارمي گيـرند حـتـي اگـر وزنشـان بـرابر باشد. علت آن اين اسـت كـه ميـزان چـربـي بــدن زنان بيشتر از بدن مردان ميباشد. همچنين بافت عضلاني در زنان كمـتر از مردان اسـت. زنـان هـمچنين فاقد آنزيم تجزيه كننده الكل بوده(دي هيدروژناز) كه به عنـوان سـد محـافظ در معده عمل كرده و نقش تجزيه الكل را بعده دارد. همچنين زناني كه از قرصهاي ضد بارداري استفاده مي كنند، بيـشتر تحت تاثير الكل هستند بـه عـلت آنـكـه قرصـهاي ضـد بارداري متابوليسم الكل را كاهش ميدهند.
5- غلضت الكل: هر چه غلظت الكل بيشتر باشد، جـذب آن بيـشتـر و سـريـعتر است.
6- سرعت نوشيدن، محـيط مـصرف (خانه، ميـهمانـي، محل كار)، خـستگي ( چون كبد آنزيم كمتري توليد ميكند)، نوع مشروب (مشروبات گازدار جذب الكل را افزايش ميدهند) نيز در سرعت جذب الكل و تاثير آن، موثر ميباشند.
7- اگر الكل همراه با ديگر قرصهاي روانگران (اكستازي) مـصرف گـردند قدرت سركوبگري الكل افزايش يافته و ميتواند بسيار خطرناك باشد.
8- افراد الكلي: افرادي كه بطور مستمر الكل مصرف مي كنند، نسـبـت به آن مقاومت پيدا كرده و در واقع بدنشان به مصرف الكل سازگاري پيدا مي كند. بـنابـراين بـراي ايـجاد حالت مستي به الكل بيشتري نياز دارند زيرا:
كبدشان در پي سازش، آنزيم تجزيه كننده بيشتري ترشح ميكند فعاليت نورونهاي دستگاه عصبي و مغزشان افزايش مي يابد راه هاي دفع الكل، اثرات زيانبار كوتاه مدت و بلند مدت
راه هاي دفع الكل
الكل از 4 طريق دفع ميگردد:
كـليـه 5 درصـد الـكل را از طريق ادرار از بـدن خارج مي كند ششـهـا 5 درصـد الـكـل را از طـريـق بـاز دم خـارج مي كنند مقدار بسياراندكي از طريق تعريق دفع ميگردد قسمت اعظم الكل توسط آنـزيمـهاي كـبد اكسيد شـده و به اسـيـد استـيـك، دي اكسيد كربن و آب تبديل مي گردد
بطور متوسط يك انسان معمولي قادر است 15 ميلي ليـتـر الـكل را در طـي يـك ساعت دفع كند.
ميزان غلظت الكل خون
با اندازه گيري ميزان الكل موجود در خون فرد ميتوان تعيين كـرد چه ميزان فرد تحت تاثير الكل مي باشـد. در زيــر حالات ايجاد شده در فرد بر اساس ميزان درصد الكل درون خون بيان گرديده است:
مرحله نشاط آور (%0.12-0.03): افزايش اعتماد بنفس و شجاعت فرد، فرد پر حرف تر و اجتماعي تر مي شـود، دقـتـش كـاهش مـي يـابد، چـهره افـروخته، قضاوتش مختل مي گردد، معمولا اولين جمله اي كه به ذهنش ميـرسـد را بـيان ميكند، در حركات ظريف مانند نوشتن دچار مشكل مي شود.
مـرحله برانگيختگي (%0.25-0.09): خـواب آلـوده، در درك و بـخـاطـــر آوردن موضوعات گذشته دچار مشكل مي گردد، واكـنش وي در بـرابـر مـحركات كاهش مي يابد، حركات بدن ناهماهنگ مي شـود، بـيـنايـي مخـتـل مـي شــود. حـس چشايي و شنوايي كاهش مي يابد.
مرحله سرگشتگي (%0.30-0.18): فرد گيج و مـبهوت است، شـايـد نـدانـد كجاست و مشغول چه كاريست، سرگيجه دارد و تلوتلو مي خـورد، بـيـش از حد احـساساتي، خشن و يـا مـهربان مـي گـردد، خـواب آلـوده اسـت و درد را ديـرتـر احسـاس ميكند، حركات ناهماهنگ است، قادر به گرفتن شيئ كه به سـمتـش پرتاب ميگردد نيست.
مرحله بهت (%0.4-0.25): قادر به حركت نيست، به محـركات واكنش نشان نمي دهد، قادر به نشستن و ايستادن نيست، استفراغ مي كند، مـمكن است بيهوش گردد.
مرحله كما (%0.50-0.35): فرد بيهوش است، احساس شديد سرما،تنفس كم عمق و آهسته ميگردد، ضربان قلب كاهش مي يابد، امكان مرگ وجود دارد.
مرحله مرگ: ميزان 0.50 درصد و يا بيشتر الكل در خون سبب مرگ مي گردد.
اثرات كوتاه مدت الكل بر بدن
ارتـباطهاي بين سلولهاي عصبي تداخل كرده و فــعـالـيـت گـذرگاه هاي مـحـرك عـصبـي را ســركـوب و گـذرگاه هـاي بازدارنده عصبي را افزايش مي دهـد. در كـل يك سركوبگر دستگاه عصبي مي باشد. اتساع مردمك چشم، افزايش ضـربان قـلب، بـي خـوابـي، تـهـوع و اسـتفراق، سرگيجه،احـساس بـي قـراري، خستـگي و اضطراب، جـريـان خـون ســطحي افزايش يافته كه موجب تعريق بدن ميـشود امـا
جريان خون عضلاني را كاهش داده و موجب درد عضلاني ميـگردد. اعتـماد بنفس و شجاعت فرد افزايش مي يـابـد.
كنترل رفتاري كاهش يافـتـه و مـمـكن اسـت فرد دست به عملي زده و يا حرفي بزند كه بعدا پشيمان گردد. فرد اجتماعي تر مي شود. تـعادل بدن كاهش مي يابد، قوه تشخيص فرد كاهش مي يابد، واكنش هاي كند به محركات. چـون سبب دفع آب بدن ميگردد، ايجاد تشنگي و نياز به دفع ادرار افزايش مييابد. مـيـدان ديـد فرد كاهش يافته و گويي دچار نزديك بيني مي گـردد و تنـها اشـيـاء و افراد نزديك بخود را ديده و به آنها توجه ميكند.
اثرات بلند مدت(افراد الكلي)
از دست دادن حافظه، تغيير شخصيت، اختلال در سيستم عصبي،مشكلات پوسـتـــي، اسهال، سوء تـغـذيـه، مشـكـلات مـالي و خـانـوادگـي، رفتـار خـشونت آمـيــز، اضـطـراب و افسردگي شديد، آسيب به مخاط بيني، آسيب دائمي به كبد و مغز، سرطان سيـنه، حنجره، لب و مري، سقط جنين، ناباروري، بي ميلي جنسي، زخم معده، فشـار خــون بالا و سكته قلبي، كم خوني، تورم كبد، اختلال در سيستم ايمني بدن.
نكته: در صورت مصموميت فرد به الـكل، نه نـوشيـدن قـهـوه و يـا دوش آب سـرد و ديــگر اعمال كارساز نمي بـاشد. تـنها زمان نياز است تا الكل بطور كامل از بدنشان دفع گردد. اين زمان معمولا 10 ساعت بطول مي انجامد. در صورت مصموميت شديد حتما بيمار را به بيمارستان منتقل كنيد.
در پايان به خاطر بسپاريد كه الكل يك سم ميباشد و نه يك نوشيدني نشاط آور.
آیا می توانیم الکل مصرف کنیم ؟
یکی از علل عمده مرگ و میر جوانان نوشیدن الکل و رانندگی در حالت مستی است . الکل در عین حال یکی از دلایل مهم بزهکاری ، ارتکاب جرم ، موفق نشدن در مدرسه ، مسایل اجتماعی و عاطفی و خودکشی و استعمال مواد مخدر است .
بر اساس آمار موجود 75 درصد نوجوانانی که الکل می نوشند ، یکبار مواد مخدر را امتحان کرده اند ، و این رقم در میان نوجوانانی که الکل مصرف نکرده اند به 14 درصد کاهش می یابد .
درصد قابل توجه ای از این افراد نوشیدن الکل را از سنین پایین شروع کرده اند . شروع مصرف الکل 10 تا 25 درصد نوجوانها مربوط به دوران 11 تا 13 سالگی آنها می شود ، حتی دانش آموزان کلاس چهارم دبیرستان که مصرف الکل برای دانش آموزان هم سن و سال آنها مساله بزرگی است .
در این جا هم نظیر سیگار کشیدن ، جوانها از نوشیدن الکل و مضارات آن اطلاعات درستی ندارند . از جمله متداول ترین اسطوره های موجود درباره مصرف الکل می توان به موارد زیر اشاره کرد .
نوشیدن الکل بی ضر است ؟
الکل یک ماده مخدر شبیه به نیکوتین یا هروئین است . بر خلاف غذا که باید جذب شود الکل مستقیما وارد جریان خون می شود ، از آنجایی که نوجوانان از بالغ ها کوچکتر هستند تاثیر الکل روی مغز و بدن آنها بیشتر است . جمعی که الکل وابسته می شوند و به وجود آن در خونشان احتیاج پیدا می کنند به این گروه الکلی می گویند .
الکل روی بخش های کنترل مغز اثر می گذارد . هماهنگی بدن را مختل می کند ، موانع بازدارنده و کنترل کننده را رفع می کند و احساس کاذب از اعتماد به نفس در اشخاص تولید می کند و اینگونه است که بسیاری از کسانی که الکل نوشیده اند هنگام رانندگی با سرعت زیاد رانندگی می کنند و باعث تصادف می شوند .
الکل مشکلات را بر طرف می سازد ؟
الکل احساسات را تندتر می کند و اشکال این جاست که معلوم نیست کدام یک از احساسات ما آزاد می شوند . هر کس نسبت به مصرف الکل به شکلی واکنشی نشان می دهد . از آن گذشته یک شخص واحد نیز در هر بار مصرف الکل واکنش نشان می دهد . از آن گذشته نوشیدن الکل باعث شدت مشکلات می شود .
الکل انسان را اجتماعی می کند ؟
هر کس در مواقعی احساس خجالت دارد . این امر به ویژه در میهمانی هایی که اشخاص همه را لزوما نمی شناسند بیشتر است . در این شرایط بعضی ها احساس می کنند با خوردن الکل راحت تر می شوند ، اما این راه حل مشکل نیست ، بعد از مصرف چند بار الکل فرد دچار اعتیاد می شود و دیگر بدون مصرف الکل نمی تواند در چنین مجالسی شرکت کند .
از مضرات الکل می توان به سرطان ریه ، سرطان معده ، پوکی استخوان ، سکته مغزی ، تشنج ، سرطان حنجره ، بیماریهای کلیه ، نتوانی جنسی و دهه ها بیماری دیگر نام برد .
الكل و بارداري:
استفاده از مشروبات الكلي در دوران بارداري موجب ايجاد ناراحتي هاي جدي و غير طبيعي شدن نوزاد مي گردد. زنان بارداري كه در دوران بارداري به حد زياد مشروب مي نوشند، ممكن است كودكان غير طبيعي با نقيصه هاي ذهني يا جسمي به دنيا آورند.
در يك آزمايشگاه – كه در اثرات الكل بر روي جنين مادران الكلي آزمايش انجام شد- مشخص گرديد كه: نوشيدن زياد و سپس قطع مصرف الكل در دوران بارداري، اثراتي را بر جنين مي گذارد.
در 322 نوزادي كه غير طبيعي بودند، 32 درصد آنان متعلق به مادران مشروب خوار در حد افراط بودند و 14 درصد آنان متعلق به مادران مشروب خوار در حد متعادل و 9 درصد آنان متعلق به مادراني كه ترك كرده و در حال محروميت به سر مي برند.
20 نفر از 162 نوزادي كه پس از تولد دچار سندرم قطع الكل بودند، متعلق به مادراني بودند كه در دوران بارداري شان روزانه 300 ميلي ليتر يا بيشتر مشروبات الكلي مي نوشيده اند.
سیستم ضربان ساز دارای یک ژنراتور ضربان ساز و یک یا دو لید ( سیم
پیس میکر یا ضربان ساز دستگاهی کوچک است که درون بدن قرار گرفته و با
تهیه نوشیدنی الکلی در ایران اگر آسانتر از خارج از کشور نباشد سختتر هم نیست. اگر مصرف الکل توسط مردم ایران را انکار کنیم نتیجهاش می شود رشد روزافزون آمار فروش و مصرف الکل و صدمات فردی و اجتماعی ناشی از آن. اما اگر از فضای انکار بیرون بیاییم میتوان از این حرف زد که چگونه بنوشیم تا از عوارض احتمالی نوشیدن الکل در امان بمانیم.
داستان اول
دوستی که به تازگی برای مدت کوتاهی به ایران رفته بود تعریف میکرد که یکی از شبهای سرد زمستانی هوس نوشیدنی الکلی به سرش زد. به هر کدام از دوستان نزدیک که زنگ زده بود به مرادش نرسیده بود تا اینکه به خودش گفته بود حالا که اصل قضیه در دسترس نیست میروم بقالی محل، آبجوی اسلامی میخرم تا حداقل شاید طعم آبجو مستم کند.
میگفت: «بقال محل آشنا بود اما نه چندان که به من اطمینانی کند یا من به او اطمینانی داشته باشم.» وارد مغازه شده بود و از فروشنده خواسته بود به او آبجویی بدهد. دوست ما بقیه داستان را اینگونه تعریف میکند:
گفتم: «اکبر اقا آبجوی خوب چی دارید؟» اکبر آقا که سرش پایین بود و داشت عکسهای روزنامه ورزشی را ورق میزد گفت: «هر چی میخوای برو از تو یخچال بردار. هرچی عقبتر بری قیمتا زیادتر میشن ولی آبجوهاش باکیفیتترن.» رفتم سراغ یخچال و درش را باز کردم و صحنهای دیدم که در هیچ سوپرمارکتی در غرب هم ندیده بودم. اکبر آقا آبجوها را به ترتیب درصد الکل ردیف کرده بود در یخچال. در عمرم آبجوی ۱۵درصد ندیده بودم که آنشب دیدم. خریدم و نوشیدم جای شما خالی. گمانم ساخت وطن بود. هرچند ادعا میکرد تولید ترکیه است.»
داستان دوم
دوستی دیگر اینگونه تعریف میکند:
برای جشن تولدم داشتم برنامهها را ردیف میکردم و اگرچه خودم چندان اهل نوشیدن الکل نبودم برای اینکه همه چیز کامل باشد خواستم چند شیشه نوشیدنی الکلی هم بگذارم روی میز. شنیده بودم میشود با الکل سفید کاری کرد که به نوشیدنی الکلی تبدیل شود. قبلا چند باری نوشیده بودم و بد هم نبود. از دوستی خواستم دستورالعملش را به من بگوید که گفت:
«مگه دیوانهای! زنگ بزن داوود ساقی اصلشو میاره در خونه.» گفتم: «آخه نمیخوام پول خرج کنم.» گفت: «پول چیه؟ از الکل سفید و عرق سگی ارزونتر در میاد واست.» راست میگفت. به آقای ساقی که زنگ زدم توی خیابان ونک با من قرار گذاشت. گفتم لابد قرار است از آنجا با هم برویم یک جای خلوت، پول را از من بگیرد و برود جایی خلوتتر و جنس را بیاورد، درست مثل فیلمها. اما آقا داوود که رسید همانجا وسط خیابان صندوق عقب ماشین را زد بالا و به من گفت خودم هر چه میخواهم بردارم. صندوق عقب نگو، بگو «لیکورشاپ»، آنهم وسط شهر تهران.
در طول تاریخ، انسانها در نقاط مختلف دنیا از نوشیدنیهای الکلی در زندگی روزمره، جشنها و مهمانیها و حتی مراسم مذهبی استفاده کردهاند. مصرف متعادل الکل سبب افزایش لذت ناشی از با هم بودن انسانها شده و بر اساس نتایج مطالعات، مصرف کم انواع خاصی از نوشیدنیهای الکلی بهویژه شراب ق حتی میتواند عواید مثبتی بر سلامت انسان داشته باشد. با همه اینها باید در نظر داشته باشیم که الکل یک ماده شیمیایی است و در صورت عدم استفاده مسئولانه منجر به بروز صدمات جبران ناپذیری برای سلامت انسان خواهد شد.
ماده اصلی موجود در نوشیدنیهایی مثل آبجو، شراب و نوشیدنیهای سنگین اتیل الکل یا اتانول نام دارد. وقتی در مورد مصرف الکل حرف میزنیم عموما از واژه «نوشیدنی استاندارد» استفاده میشود که به معنی میزانی از نوشیدنی است که حاوی ۱۴ گرم اتانول باشد.
اما از آنجایی که سنجش وزن الکل موجود در نوشیدنی کار آسانی نیست میتوانید از روش دیگری برای تخمین میزان الکل مصرفی خود استفاده کنید. در واقع نوشیدنیهای الکلی موجود در بازار را میتوان به سه گروه اصلی تقسیم کرد. گروه اول انواع آبجوها هستند که حدود ۵ تا ۸ درصد الکل دارند و معمولا در قوطیها و شیشههای کوچک موجودند. هر کدام از این قوطیها که حاوی حدود ۳۵۰ میلیلیتر آبجو هستند معادل یک نوشیدنی الکلی استاندارد محاسبه میشوند.
گروه دوم شراب ق و سفید با درصد الکل حدود ۱۲ هستند که هر لیوان آنها معادل یک نوشیدنی استاندارد محاسبه میشود. برای تقریب بهتر کافی است بدانید هر شیشه شراب ۷۵۰ میلیلیتری معادل پنج نوشیدنی استاندارد الکلی است.
گروه سوم نوشیدنیهای الکلی که در ایران تحت عنوان نوشیدنیهای سنگین یافت میشوند و اتفاقا پرمصرفترین نیز هستند دارای ۳۰ تا ۵۰ درصد الکل هستند. این نوشیدنیها که ودکا، ویسکی و «عرق سگی» نمونههایی از آن هستند معمولا با آب میوه یا نوشابههای انرژیزا مخلوط شده و مصرف میشوند. حدود ۵۰ میلیلیتر از این نوشیدنیها معادل با یک واحد استاندارد نوشیدنی الکلی محاسبه میشود. واحدی که در میان ایرانیها به یک «پیک» و در میان غربیها به «شات» معروف است.
بر خلاف اغلب مواد غذایی، مولکولهای الکل به علت کوچک بودن و قابلیت انحلال در چربی به راحتی و از طریق همه بخشهای دستگاه گوارش جذب میشوند. مقادیر کمی از الکل از طریق دهان، حدود ۲۰ درصد از طریق معده و باقیمانده آن از طریق روده باریک جذب خون میشود.
در این میان فاکتورهای مختلفی در سرعت جذب الکل و غلظت ایجاد شده در خون نقش دارند. اینکه کدام یک از نوشیدنیهای مورد اشاره را مصرف کرده باشید، اینکه پیش از مصرف الکل غذا خورده باشید یا معدهتان خالی باشد، سرعت متابولیسم، وزن و حتی وضعیت روحی شما در هنگام مصرف الکل بر این موضوع تاثیر میگذارند.
به همین دلیل است که ممکن است با میزان ثابت نوشیدنی در یک روز خاص دچار حالت مستی شوید اما در روزی دیگر چنین احساسی نداشته باشید.
هر چقدر درصد الکل نوشیدنی بالاتر باشد جذب آن سریعتر اتفاق میافتد. به عنوان یک قانون کلی در نظر داشته باشید که جذب آبجو و شراب کندتر از نوشیدنیهای سنگین مثل ودکا اتفاق میافتد.
هر چه بیشتر الکل مصرف کنید جذب آن نیاز به زمان بیشتری خواهد داشت. الکل میتواند منجر به تحریک دستگاه گوارش و ایجاد انقباض در عضلات انتهایی معده شود که تحت عنوان پیلورواسپاسم نامیده میشود. در چنین حالتی راه ارتباطی بین بخش بالایی و پایینی دستگاه گوارش مسدود شده و در نتیجه جذب الکل با مشکل مواجه می شود. ادامه این حالت میتواند منجر به بروز تهوع و استفراغ شود که بسیاری از مصرفکنندگان آن را تجربه کردهاند.
اگر پیش از نوشیدن الکل غذا خورده باشید سرعت جذب الکل کم خواهد شد. به این دلیل که سطحی از دستگاه گوارش که در تماس مستقیم با الکل است کاهش مییابد. ضمن اینکه معده پر از غذا سبب می شود انتقال الکل از معده به روده باریک که محل اصلی جذب الکل است با تاخیر مواجه شود.
نکته دیگری که پیشتر به آن اشاره شد وضعیت روحی و تاثیر آن بر میزان و سرعت جذب الکل است. شرایط روحی همچون استرس و فشار روانی سبب تخلیه سریع الکل از معده به روده و در نتیجه جذب بسیار سریع آن میشود. به همین دلیل است که افراد در هنگام استرس، بسیار سریعتر به عوارض احتمالی ناشی از مصرف الکل دچار میشوند.
زمانی که الکل وارد جریان خون شد از آنجا به کبد منتقل شده و در کبد متابولیزه میشود و به مادهای سمی تحت عنوان استالدئید تبدیل می شود. مادهای که علاوه بر اثرات منفی کوتاهمدت همچون تهوع و استفراغ میتواند منجر به تاثیرات مخرب درازمدتی همچون تخریب و آسیب به کبد شود. نهایتا و در مراحل بعدی الکل اولیه به آب و دی اکسید کربن تجزیه شده و از بدن دفع میشود.
تحقیقات انجام شده بر روی الکل حاکی از آن است که نوشیدن میزان کمی از الکل میتواند فوایدی برای سلامت انسان داشته باشد. به عنوان مثال خطر بروز بیماری قلبی و سکتههای مغزی را کاهش داده و همچنین احتمال بروز بیماری دیابت نوع دوم را نیز کم میکند.
تحقیقات دیگر نشاندهنده این است که مصرف متعادل شراب ق سبب کاهش کلسترول بد خون و باعث افزایش کلسترول خوب میشود.
حال سوال این است که چه میزان مصرف الکل معادل با مصرف متعادل تلقی میشود؟ برای پاسخ این سوال در ابتدا باید بدانید که چگونگی تاثیر الکل بر بدن انسان از فردی به فرد دیگر و در هر فردی بسته به شرایط مختلف متفاوت است. با این حال برای رسیدن به یک تقریب کلی اعداد زیر را در نظر داشته باشید:
برای فرد سالم بالغ با وزن متوسط حدود ۶۰ تا ۷۰ کیلوگرم، روزانه یک نوشیدنی استاندارد (طبق تعریف ارائه شده) برای خانمها و دو نوشیدنی استاندارد برای آقایان معادل مصرف متعادل تعریف میشود.
دلیل اصلی تفاوت کلی میزان استاندارد مصرف الکل در خانمها و آقایان این است که میزان و فعالیت آنزیم تجزیهکننده الکل تحت عنوان الکل دهیدروژناز در خانمها نسبت به آقایان کمتر است.
بعضی افراد ممکن است این اعداد را با هم جمع کنند و مثلا در مهمانی آخر هفته ۱۴ نوشیدنی الکلی مصرف کنند. با این تصور که سهمیه هفتگی خود را یکجا مصرف کردهاند. اما باید بدانید که چنین باوری غلط است و در هر شرایطی، نوشیدن بیش از دو نوشیدنی الکلی برای آقایان و بیش از یک نوشیدنی الکلی برای خانمها در یک روز توصیه نمیشود.
توصیه آخر این است که اگر تا به امروز نوشیدن الکل را آغاز نکردهاید بهترین حالت این است که هیچ وقت این کار را انجام ندهید. فواید احتمالی ذکر شده برای انواع مشروبات الکلی، از طریق روشهای بهتر و مطمئنتری همچون رژیم غذایی سالم و فعالیتهای منظم ورزشی نیز به دست میآیند. بنابراین لزومی ندارد که برای دستیابی به این اثرات به الکل روی بیاورید. اما اگر به هر دلیلی از این نوشیدنیها مصرف میکنید بدانید که مصرف متعادل الکل میتواند از شما در برابر عوارض کوتاه و بلندمدت این ماده محافظت کند.
الکل شما را چاق میکند!… این کلیشه در اذهان عمومی گسترش پیدا کرده است. قطعا آنچه که به این مفهوم کمک میکند تصویری از یک میخواره سرمتی است که شکم بزرگش از کمربند اسلاتسکیاش بیرون افتاده و یک گیلاس بزرگ در دست دارد. با این حال، مستی در قرون گذشته با ثروت و یک شیوه زندگی افراطی که به طور کلی با غرق شدن در همه چیز بدون هیچگونه محدودیت و با پرکردن خود و نوشیدن فراوان، مرتبط بوده است. اما آیا الکل چاق کننده است؟ …درحقیقت در مورد این مسئله باید بیشتر تعمق کرد…
برخی اوقات الکل از خط سیرهای متابولیک مشابه با قندها و چربیها استفاده میکند، بنابراین، میتواند یک منبع مفید از انرژی برای بدن باشد. الکل در وهله اول به خوبی در بدن میسوزد، بنابراین تجزیه چربی برای تولید انرژی و سوختن گلوکز و اسیدهای چرب را محدود میکند، که این باعث میشود ظرفیت ذخیره سازی آنها در بافت چربی را افزایش دهد. الکل تنها در صورتی که با مواد غذایی غنی از چربی و کربوهیدراتها مصرف شود، تجمع چربی را ترویج میدهد. اما ما مجبور به قرار دادن راستهی گوشت خوک و یا سوسیس چرب بر روی کبابپز نیستیم، وقتی مرغ، ماهی، فیله گوشت خوک و گوشت گاو به همان اندازه مزهی خوب دارند.
متاسفانه، برخی از نوشیدنیهای الکلی بسیار قوی، اشتها را تحریک میکنند… معمولا این مربوط به نمونههای کم انرژی 5٪ca. است، در حالی که در نمونههای بیش از 10٪ این اثر به وضوح کاهش می یابد.
همچنین چیزی که برای فرم بدن خطرناک است اشتهای آسیب شناختی مرتبط با سندرم به اصطلاح morning after syndrome است. بهترین و ساده ترین راه برای مقابله با این پدیده افراط نورزیدن در هنگام تفریح است. اما زمانی که این اتفاق می افتد، شما باید سعی کنید خماری را با گوشت بدون چربی، به عنوان مثال جوجه کباب، برطرف کنید.
خطرناک و مطمئن
تمامی مشروبات الکلی شیرین برای زیباییشناسی فرم بدن خطرناک میباشد: لیکور، دمکردهها، شراب سنگین و آبجو، به خصوص مشروبات در گیلاسهای بلند- لیکور غلیظ، رقیق شده با مایعات شیرین. دلیل آن باید واضح باشد، ترکیبی از الکل و شکر. ماده اصلی توسط بدن سوخته میشود، در حالی که قند باقی میماند و تبدیل به فسفوگلیسرات ذخیره شده در بافت چربی میگردد.
نوشیدنیهای الکلی قویتر (ودکای خشک، ویسکی، براندی، کنیاک، و غیره) نسبتا مطمئن هستند اگر با آب همراه باشند، زیرا الکل به خودی خود، بدون شکر، تاثیر قابل توجهی روی حجم بافت چربی نمیگذارد. به نظر می آید بیشترین جای بحث در مورد آبجو– محبوبترین نوشیدنی در دورهمیهای غیررسمی، باشد. فقط آبجوی پیلزنز لایت ممکن است نسبتا مطمئن محسوب شود در حالی که نوع غلیظ آن حاوی مقادیر زیادی قند بسیار چاق کننده یعنی مالتوز است. در پیلزنر، محتوای این ترکیب کم است، در حالی که مواد چربی سوز یعنی هوردنین و دیترین- که از جوانه جو وارد تخمیر میشوند در اینجا موجود هستند. هوردنین و دیترین ممکن است در سری مواد مغذی ترموژنیک (گرمازا) قرار گیرند. به عنوان مثال، دیترین شامل فورسکولین – یک ماده فعال موجود در عصاره حسن یوسف هندی است – که اخیرا به گروه محصولات ترموژنیکی که به کاهش وزن کمک میکنند و بسیار محبوب هستند اضافه شده است. در مورد محصولات ترموژنیک از نوشیدنیهای مختلف بعدا توضیح داده خواهد شد …خطر نوشیدن آبجو در ارتباط با قدرت استثنایی آن برای تحریک اشتها است. اما، همانطور که در بالا اشاره شد، می تواند با مواد غذایی با پروتئین بالا – بخشهایی از گوشت بدون چربی بر روی کبابپز- همراه باشد.
شراب سفید خشک (بدون شکر افزوده) نیز به نظر مطئن می رسد ، از آنجایی که شامل بیش از 10٪ الکل است و اشتها را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار نمیدهد. عملا در این نوع نوشیدنی هیچ قندی وجود ندارد، اما پروآنتوسیانیدین وجود دارد که چربی را میسوزاند و همانند مشتقات کاتچین ترموژنیک عمل میکند، که در پاراگراف بعدی بیشتر توضیح داده شده است …
شراب ق خشک به سادگی با سوزندههای چربی پر میشود. تمامی آنها، بهمراه آنهایی که در بالا ذکر شد و در آبجو و شراب سفید وجود دارند، متعلق به گروه ترموژنیکها (حرارتزا) هستند، که من چندین بار در مقالات قبلی درموردشان نوشتهام. بدون پرداختن به جزئیات، میتوان گفت مواد مغذی حرارتزا به عنوان مهم ترین هورمون کالریژنیک در بدن انسان عمل می کنند، چربی را به شدت با پراکندگی انرژی- نورآدرنالین میسوزانند.
شراب ق حاوی تیرامین است، که همانند هوردنین ذکر شده در بالا، بسیار مشابه با نورآدرنالین کالریژنیک عمل میکند. مشتقات کاتچین و کوئرستین موجود در مشروب از کار انداختن تیرامین و نورآدرنالین داخلی ما را مهار میکند، طوری که هر دو ماده میتوانند بطور موثرتر و برای مدت زمان طولانیتری چربی را تجزیه کنند. این عامل نیز در پس فعالیت لاغری پروآنتوسیانیدین نهفته است، که در پاراگراف شراب سفید به آن اشاره شد. به طور کلی، اینها مواد مشابهی هستند که در چای سبز و عصارههای خشک آن – به عنوان مثال، چای سبز الیمپ – فراوانند، و مسئول لاغری و خواص سلامتی حرفهای از این گیاه با ارزش هستند.
همانطور که بطور مسلم توسط مطالعات کامل اخیر ثابت شده است، عنصر سلامت شراب ق، رسوراترول، نیز که دارای خواص ضد سرطان است، به همان اندازه در کاهش وزن موثر است، این به احتمال زیاد با توجه به توانایی آن در مهار تولید و فعالیت پروستاگلاندینها – هورمونهای بافتی که اثرات نورآدرنالین را محدود میکنند و تقریبا برای فعالیت سلول های چربی ضروری هستند- است. رسوراترول متعلق به گروه شیمیایی استیلبن، ترکیبات شبیه هورمونهای جنسی زنانه یعنی استروژن، است. گمان میرود که این عنصر به گیرنده های استروژن بافتها متصل میشود، اگر چه دارای فعالیت این هورمونها نمیباشد، در نتیجه اثرات آنها کاهش مییابد. ترکیبات با فعالیت مشابه، به نام ضد استروژن، به طور کلی برای اندام مفید هستند، از آنجایی که استروژن به تجمع چربی در اطراف نوک سینه ها – پدیده ای به نام لیپوماستیا – و در امتداد الیاف کلاژن پوست – سلولیت، کمک میکند. به همین دلیل است که برخی از محققان پیشنهاد میدهند که فعالیت لاغری رسوراترول نیز ممکن است تا حدی به خواص ضد استروژنی آن مربوط شود.
من خبرهای خوبی برای طرفداران نوشیدنیهای گیلاس بلند دارم … ودکای در حال حاضر مرسوم، با عصارهی تازهی گریپ فروت میتواند به طور مشابه با شراب ق عمل کند. این عصاره حاوی همان اندازه از مجموعهی مواد فعال در عمل است: نوراپینفرین جفت – اکتاپامین و سینفرین، مشتقات کورستین با عملکرد توسعه یافته، و رسوراترول با خواص سلامتی و لاغری.
شایان ذکر است که سینفرین و اکتاپامین موجود ، نه تنها در گریپ فروت بلکه در تمام میوههای مرکب (و بیشترین فراوانی در نارنج)، احتمالا با ارزشترین ترموژنیکها هستند، از آنجایی که فعالیت آنها نزدیکترین شباهت را به نورآدرنالین داخلی ما دارد. آنها هستند که، در غالب عصاره خشک نارنج، معمولا پایه و اساس ترموژنیکهای کپسولی را تشکیل میدهند، به عنوان مثال در مورد herm Line و hermo Speed.
اما، اجازه بدهید بیش از حد هیجان زده نشویم! دوستان عزیز – اعتدال، اعتدال، و یک بار دیگر اعتدال!
اگر تا به حال فکر میکردید که نوشیدن قهوه پس از مصرف الکل میتواند مستی را «بشوید و ببرد» و سموم الکل را از بدن خارج کند، بدانید که سخت در اشتباهید. ترکیب الکل و کافئین نه تنها خطرناک، بلکه حتی ممکن است مرگآور هم باشد.
به گفته دکتر رابرت سویفت، از مرکز تحقیقات الکل و اعتیاد دانشگاه برون در آمریکا، کافئین میتواند مغز را طوری «فریب» دهد که فکر کند بدن فرد کمتر از میزان واقعی، مست است.
به گزارش «سلامت مردان» مصرف الکل باعث ترشح دوپامین در مغز میشود. دوپامین هم باعث میشود که ما فکر کنیم حالمان خوب است یا به اصطلاح «سرخوش» شویم.
دوپامین باعث ترشح ماده شیمیاییای به نام سیکلیس ای ام پی cyclic AMP در بدن میشود. این ماده شیمیایی مغز را ناگهان فعالتر میکند بهطوریکه فرد احساس انرژی و نشاط بیشتری میکند. به عنوان مثال افراد در حال مستی بیشتر حرف میزنند. برای اینکه کارایی بدن مختل نشود، در زمان مصرف الکل مغز آنزیمهای خاصی را ترشح میکند که بدن همه تعادلش را از دست ندهد.
وقتی مصرف الکل متوقف میشود، اثر آرامبخش آن ظاهر میشود: آنزیمهای دیگری در بدن تولید میشود که عکسالعملها و فرایند کار مغز را کند میکند. به خاطر همین است که کمی بعد از نوشیدن الکل، فرد احساس خستگی، خوابآلودگی یا سرگیجه میکند.
اما وقتی کافئین (که در قهوه موجود است) به این معجون در بدن اضافه میشود، فعالیت آنزیمهایی که اثر سیکلس ای ام پی را در بدن کنترل میکنند، متوقف میشود.
در واقع کافئین باعث سد شدن راه این آنزیمها میشود. این به این معناست که با آنکه بدن رفتهرفته کند میشود و در حقیقت زمان واکنش بدن به محرکهای بیرونی بیشتر میشود، فرد همچنان تصور میکند که سرحال است و در واقع مست نیست. بنابراین ممکن است الکل بیشتری بنوشد یا رانندگی کند.
به گفته دکتر سویفت، مشکل آنجاست که کافئین میزان الکل در بدن را کم نمیکند بلکه باعث می شود مغز فکر کند مست نیست و دست به کارهایی خطرناکی مثل رانندگی در حال مستی بزند.
حالا اگر الکل و قهوه را قبل از بخواب بنوشید چه بلایی سرتان میآید؛ وقتی خواب هستید اثر الکل دوباره برمیگردد و از خواب میپرید اما چون قهوه هم خوردهاید احتمالا به سختی بتوانید دوباره بخوابید. نتیجه اینکه صبح خمار و خسته خواهید بود. کافیئن و الکل هر دو باعث دفع آب میشوند و این وضع بدن را بدتر میکند.
خطر نوشیدنیهای انرژیزای الکلی
نوشیدنیهای انرژیزای حاوی الکل در حال افزایشاند و هیچ مقرراتی برای کنترل آنها وجود ندارد. محققان میگویند که به علت خطرناک بودن آزمایش تاثیر همزمان الکل و کافئین بر بدن انسان، تقریبا هیج مطالعه علمی جامعی در این خصوص صورت نگرفته است. آنها نمیدانند که مصرف چه اندازه کافئین به همراه الکل میتواند کم خطر یا بیخطر باشد و این چه رابطهای با وزن فرد مصرفکننده دارد.
مشاهدات علمی نشان داده است که مصرف نوشیدنیهای انرژیزای الکلی باعث میشود که فرد کمتر احساس مستی کند و بیشتر از میزانی که بدنش در حالت عادی قادر به کنترل الکل است، بنوشد و این باعث مسمومیتهای شدید و رفتار خطرناک شود.
به نظر میرسد در حال حاضر تنها توصیه پزشکان این است که الکل و کافئین را همزمان مصرف نکرد.