دلايل گلو درد طولاني مدت

همه ما با آن احساس ناخوشايند گرفتگي و درد و خارش در گلو آشنا هستيم. چنين احساسي ممكن است ناشي از يك آلرژي فصلي يا سرماخوردگي ويروسي يا يك عفونت ميكروبي شديد باشد. در ميان اين حالت ها، گلودرد چركي با باكتري استرپتوكوك، اگر درمان نشود، مي تواند بسيار خطرناك باشد. براي همين شما بايد بدانيد بين گلودرد ويروسي و گلودرد باكتريايي چه تفاوت هايي وجود دارد تا براي درمان نوع استرپتوكوكي (باكتريايي) با آنتي بيوتيك مناسب تجويز شده توسط پزشك، اقدام كنيد (آنتي بيوتيك در درمان سرماخوردگي و گلودرد ويروسي هيچ تاثيري ندارد).

به دنبال نقطه هاي سفيد بگرديد

حتماً ديده ايد كه پزشك در زمان گلودرد به شما مي گويد: «بگو آآآ…»، شما بايد بدانيد كه در زمان بروز عفونت باكتريايي در گلو، ممكن است نقطه نقطه هاي سفيدي روي لوزه ها و ته گلو ببينيد كه ديدن آنها به معناي عفونت شديد ميكروبي است. لوزه هاي بزرگ شده و قرمز هم بيشتر به نفع عفونت ميكروبي است. گاه ممكن است چرك هم در ته گلو ديده شود.

اگر سرفه و آب ريزش داريد…

سرفه كردن متوالي و ريختن مخاط بيني از پشت بيني روي گلو مي تواند احساس ناخوشايندي در گلو ايجاد كند. در عفونت با باكتري استرپتوكوك شما معمولاً شاهد احتقان بيني، آبريزش بيني و سرفه نيستيد و اينها معمولاً نشانگر سرماخوردگي يا همان بيماري ويروسي هستند.

درجه دماسنج چه عددي را نشان مي دهد؟

سرماخوردگي و عفونت هاي ويروسي باعث ايجاد تب مي شوند و معمولاً تب انها بسيار خفيف است اما برعكس عفونت با استرپتوكوك تب بالا ايجاد مي كند. تب بالاي ۵/۳۸ درجه سانتي گراد به طور معمول نشانگر عفونت ميكروبي نيازمند درمان است. اما يادتان باشد عفونت ميكروبي هم ممكن است اصلاً تب ايجاد نكند يا تب خفيف ايجاد كند.

ميكروب ها بيشتر درد دارند

اگر گلودرد ويروسي و باكتريايي را در زمان هاي مختلف عمرتان تجربه كرده باشيد مي دانيد كه درد گلو با باكتري بسيار بيشتر است. گلودرد ويروسي چند روزه حتي بدون درمان خوب مي شود اما گلودرد ميكروبي هر روز كه بگذرد شديد و شديدتر مي شود. اگر گلودردتان خيلي شديد است به استرپتوكوك فكر كنيد، در ضمن يادتان باشد كه عفونت ميكروبي ممكن است دل درد، سردرد، تهوع و استفراغ و كاهش شديد اشتها را موجب شود كه در عفونت ويروسي به طور خيلي مشخص و شديد وجود ندارد.

نسخه مفيد مادربزرگ ها

نسخه هاي مادربزرگ ها مي تواند در كاهش علائم سرماخوردگي هاي ويروسي و ميكروبي مفيد باشد. استفاده از آب نمك رقيق (يك سر قاشق چاي خوري نمك در يك ليوان آب ولرم) براي شستشوي گلو و سينوس ها از آن نسخه هايي است كه به خوبي التهاب و درد موضعي را كم مي كند. استفاده از شيوه قديمي نفس كشيدن در بخار آب جوش يا استفاده از دستگاه بخور هم مي تواند درد گلو و سينوس ها را كاهش دهد.

چرا بستني؟

شايد تصور كنيد خوردن بستني در زمان گلودرد شديد سخت باشد اما بايد بدانيد كه سرما اثر بي حس كنندگي دارد. در ضمن خوردن بستني حتي با گلوي متورم هم آسان است. جدا از بستني، ميلك شيك، ژلاتين و سوپ هاي گرم هم مي توانند در كاهش درد موثر باشند يادتان باشد در زمان گلودرد بهتر است از خوردن غذاهاي تند و پرادويه خودداري كنيد. با توجه به اينكه در زمان سرماخوردگي و عفونت چركي گلو تا مي توانيد مايعات بخوريد، البته بهتر است از خوردن مايعات ترش خودداري كنيد چرا كه آنها گلو را تحريك مي كنند.

آنتي بيوتيك بخوريم يا نه؟

اگر عفونت باكتريايي استرپتوكوك داشته باشيد با آنتي بيوتيك مناسب طول دوره بيماري شما و علائم آن كاهش مي يابد. در ضمن تجويز آنتي بيوتيك مناسب باعث كاهش عوارض اين بيماري هم خواهد شد. اما در مورد سرماخوردگي هاي ساده و ويروسي بايد گفت كه استفاده از آنتي بيوتيك ها در اين موارد بسيار اشتباه كرد.

اگر در موارد نامناسب آنتي بيوتيك مصرف كنيد ممكن است باكتري ها را به اين آنتي بيوتيك ها مقاوم كنيد و در نتيجه ميكروب هايي شكل بگيرند كه بسيار قوي هستند و هيچ دارويي بر آنها تاثير نمي گذارد و حتي مي توانند مرگبار هم باشند.

تا دانه آخر قرص ها را بخوريد

اگر گلودرد باكتريايي داشته باشيد پزشك تان براي شما آنتي بيوتيك خوراكي يا تزريقي، براي يك هفته تا ۱۰ روز تجويز مي كند. ممكن است يك تا ۲ روز پس از شروع مصرف آنتي بيوتيك حس كنيد حال تان خوب شده است و بقيه داروها را نخوريد اما اين كار بسيار اشتباه است زيرا خطر شديدتر شدن بيماري را در پي دارد. در ضمن يادتان باشد كه حتماً پس از پايان گلودرد چركي تان مسواكي را كه در آن روزها از آن استفاده كرده ايد، دور بيندازيد.

هيچ وقت به كودك آسپيرين ندهيد

در زمان گلودردهاي چركي يا ويروسي استفاده از مسكن هايي كه نياز به تجويز پزشك ندارند (مثل استامينوفن)، ايبوپروفن يا ناپروكسن) در كاهش درد موثر است. در اين مواقع به كودكان و نوجوانان داروي آسپيرين ندهيد چرا كه از عوارض جانبي آسپيرين در كودكان و نوجوانان بيماري خطرناك و گاه مرگبار «سندرم ري» است.

استفاده از داروهاي دكونژستان هم مي تواند در كاهش آبريزش بيني و شدت التهاب بيني و گلو موثر باشد.

گلودردهاي طولاني مدت را چه كنيم؟

حتي اگر گلودردتان شديد نبود اما يك هفته طول كشيد يا اگر گلودردتان شديد و شديدتر شد، حتماً به پزشك مراجعه كنيد. ممكن است براي تشخيص قطعي نياز به نمونه برداري از گلو و لوزه ها و گاه در موارد شديد نياز به انجام كشت خون باشد. بيماري ريفلاكس يا برگشتن از معده به مري، بيماري مونون كلئوز عفوني و چند بيماري ديگر مي توانند باعث گلودردهاي طولاني مدت شوند.

سيب سبز/ شماره ۱۰۳/ نيمه دوم آذر ماه ۹۲/ منبع: Agust ۲۰۱۳/women health/ ترجمه: سيما هاشمي

مصاحبه دکتر دادخواه با دکتر کفیلیآقاي دكتر، آیا گلودردها انواع مختلفی دارند و اگر انواع مختلف دارند چگونه به نوع و درمان آن پي ببريم؟

گلو درد بيشتر به خاطر ورم ناحيه حلق است كه باعث احساسي ناخوشايند مي شود مخصوصا در هنگام بلع كه شامل بلع بزاق يا غذا مي شود كه علل مختلفي دارد، مي تواند علل عفوني داشته باشد كه شامل ويروس ها است كه نقش اصلي را در علتهاي عفوني دارند.علل عفوني ديگر مي تواند باكتري ها باشد كه مي توانند منجر به گلودرد چركي بشوند ولي انواعي هم هستند كه بيمار را به صورت طولاني مدت آزار مي دهد و اكثرا به صورت آلرژي و آلرژي هاي فصلي هستند كه باعث مي شود فولیکول هاي لنفاوي در مخاط حلق آنها به علت آلرژيهايي كه فرد به آن حساسيت دارد در ناحيه حلق و حتي گاهي اوقات حنجره دچار تورم بشود.شايع ترين علت گلودردها ويروسها هستند كه هر از چند گاهي در طول سال فرد به واسطه سرماخوردگي دچار اين ويرويس ها مي شود، اين ويروسها باعث مي شوند كه همان فولیکول هاي لنفاوي كه در ناحيه حلق و لوزه ها فراوان وجود دارند متورم بشوند و باعث درد و قرمز شدن ناحيه گلو بشوند كه اينها يك دوره كوتاه مدتي دارد و ممكن است دو تا سه روز طول بكشد، ممكن است همراه با آبريزش بيني و سوزش چشمها باشد و بعد برطرف بشود و گاهي اوقات اينها ادامه پيدا مي كنند و به واسطه باكتري هاي مختلف و يا همزمان و يا بعد از التهاب حلق و گلو بواسطه ويروس ها و آنجا را دچار عفونت مي كنند كه مي تواند خودش را به صورت عفونت يا چرك گلو نشان بدهد كه اينها معمولا درمانش متفاوت است و آنتي بيوتيك هم دارد.در مواردي كه فرد فقط گلو درد مزمن دارد و بيمار اظهار مي كند كه يك ماه يا دو ماه است كه دچار گلو درد هستم اينها معمولا حساسيت است و بايد با استفاده از داروهاي آنتي هيستامين و شستشوي حلق و بيني با استفاده از محلول نمكي فيزيولوژيک درمان شود.

مشخصات گلو درد ويروسي و اينكه چگونه مي توانيم آنرا از گلودرد باكتريائي تشخيص بدهيم چيست؟

هر دو در آغاز همراه با درد و قرمزي مختصري در ناحيه حلق همراه است و همچنين احساس خارش، اگر بخواهيم بين اين دو اختلاف قائل شويم و یا تشخيص قطعي بدهيم با كشت ترشحات حلق می توان تشخیص نوع میکروب را داد. هست ولي خود گلو دردهاي چركي اختصاصا بعد از 24 ساعت كه از شروع عفونت گذشت با التهاب شديد مخاط همراه است و معمولا يك لايه چرك سفيد رنگ محل را مي پوشاند، البته ويروسهائي هم هستند كه گلو درد چركين مي دهند ولي چركي كه از اينها ديده مي شود كدر رنگ است كه عفونتشان طولاني مدت است و ممكن است دو تا سه هفته به طول بيانجامد. در عفونت هاي ويروسي تب بالائي ممكن است نداشته باشند ولي در گلو درد چركي معمولا با تب بالا و بدن درد و احساس خستگي و كوفتگي همراه است و گاهي اوقات با تهوع و استفراغ همراه است. براي درمان گلو درد ويروسي چه براي درمان و چه براي پيشگيري احتياجي به آنتي بيوتيك هست؟

معمولا چون ويروسهاي سرماخوردگي درمان ندارد مي توانيم با برخي درمانهاي نگهدارنده مثل استراحت و شستشوي حلق و گلو با استفاده از محلول ها و استفاده از آنتي هيستامين ها، درمان کنیم ولي توصيه مي شود كه آنتي بيوتيك هم استفاده بشود براي اينكه بيمار ممكن است بعد از اين گلودرد ويروسي دچار عوارضي همچون سينوزيت حاد و يا حتي ذات الريه بشود. اگر گلودرد چركي درمان نشود چه عارضه اي دارد؟دلايل گلو درد طولاني مدت

قطعا بايد آنتي بيوتيك تجويز كرد، مخصوصا در افراد پائين تر از سن 16 سال براي اينكه اگر گلودردي كه بيمار به علت باكتري استرتوپوك بتا همولیتیک A دارد، احتمال دارد بيمار تحت شرايط خاصي كه ممكن است استعداد ژنتيكي هم درآن دخيل باشد بيمار دچار يك تب رماتيسمي بشود كه تب رماتيسمي معمولا يك بيماري جداگانه اي هست و معمولا يكي دو هفته بعد از گلو درد چركين بروز مي كند و باعث تورم مفاصل مي شود كه در نهايت مي تواند باعث آسيب به دريچه هاي قلبي هم بشود كه بيمار آن موقع يك سير پيش رونده بيماري را تا آخر عمر با خودش خواهد داشت.يك گلو درد چركي چگونه مي تواند باعث بیماري دريچه قلبي بشود؟اينگونه كه تحقيقات نشان داده ولي قطعا هنوز به طور كامل فرآيندش مشخص نيست به اين صورت است كه آنتي ژني كه خود باكتري بر روي جداره خودش دارد باعث يك فعاليت در سيستم ايمني بدن مي شود و بدن اين آنتي ژن را شناسائي مي كند، مشابه اين آنتي ژن هم در خود بدن هست مثلا در مفاصل و با روي دريچه قلب آنتي بادي يا پادتني كه بدن عليه اين آنتي ژن مي سازد به صورت مشابهي مي آيد و بر روي خود آن آنتي ژني كه بر روي مفصل هست و مشابهت دارد با آنتي ژن آن باكتري و يا بر روي دريچه هست مي نشيند و يك فرآيند التهابي را ايجاد مي كند كه باعث مي شود سلولهاي سفيد خون حمله ور بشوند به آن آنتي ژن كه در واقع اشتباهي آن را شناسائي كردند و باعث تخريب مفصل و همينطور تخريب دريچه قلب مي شود، تخريب مفصل يك فرآيندي است كه خود ترميمي دارد و بعد از مدتي خوب خواهد شد البته با درمان اين حركت سريعتر اتفاق مي افتد ولي روي دريچه قلب فرآيند ترميم به صورتي است كه دريچه را از بين خواهد برد و باعث ضخيم شدن درچه و ايجاد زوائدي بر روي دريچه مي شود كه اين حالت كم كم موجب تنگ شدن دريچه و ايجاد عوارض قلبي برای بيمار شود در طول سالها، كساني كه دچار اين حالت مي شوند غير از درمان اصلي بايد ماهانه با استفاده از پني سيلين ها پيش گيري بكنند، براي مريضهائي كه در معرض خطر هستند بايد اين رژيم پيشگيري را هر ماه برايشان بگذاريم كه معمولا درمان با تزريق يك پني سيلين بنزاتين يك ميليون و دويست هزار واحدي انجام مي شود.

در چه سني يك ميليون و دويست هزار و در چه سني كمتر از آن؟

براي درمان گلودرد چركي ما مي توانيم از پني سيلين خوراكي يا اريترومايسين استفاده كنيم كه طول مدت درمان قطعا بايد 10روز باشد اين بيمار ممكن است تحمل خوردن دارو برايش كم باشد و يا نتواند درست دارو را استفاده بكند و معمولا از تزريق استفاده مي كنيم، براي افراد زير 27 كيلو گرم يك عدد پني سيلين بنزا تين 600هزار واحدي كافي هست و براي افراد بالاتر از 27 كيلوگرم يك پني سيلين بنزاتين يك ميليون و 200هزار واحدي تجويز مي شود كه اين دارو مي تواند تا 25 روز در خون باقي بماند و عمل محافظتي را هم انجام بدهد علاوه بر اينكه مي تواند درمان گلودرد چركي باشد در غير اينصورت اگر بيمار به پني سيلين حساسيت داشته باشد بهترين درمان براي بيمار اريترومايسين هست كه به مدت 10 روز بايد براي بيمار تجويز بشود.

اگر گلو درد ويرويسي را اشتباهي گلو درد باكتريال تشخيص بدهند و پني سيلين اشتباها براي مريض تجويز شود و مريض از آن استفاده كند چه عارضه اي مي تواند براي بيمار داشته باشد و عكس اين تشخيص به چه صورت؟اگر بيمار گلو درد ويروسي داشته باشد و پني سيلين مصرف بكند عارضه خاصي مشاهده نخواهد شد يعني براي بيمار مشكلي هم ايجاد نمي كند و حتي بيمار را از فرآيندي كه بعد از گلو درد چركی ممكن است به آن دچار شود مصون نگه مي دارد ولي اگر بيمار دچار گلودرد چركي شده باشد در مراحل اوليه با تشخيص گلودرد ويروسي براي بيمار هم آنتي بيوتيك تجويز نشود احتمال دارد جزو افرادي قرار بگيرد كه بعدا دچار تب رماتيسيمي خواهند شد براي همين حتما توصيه مي شود كه اگر بيماري خصوصا زير سن 16 سال به علت گلودرد به پزشك مراجعه كرد حتما در صورتي كه حساسيت به پني سيلين نداشته باشد تجويز شود. در همه سنين گلو درد داريم؟ مثلا بچه يك و نيم ساله هم ممكن است مبتلا به گلو درد شود؟بچه يك و نيم ساله مي تواند دچار التهاب حلق و گلو شود منتها بستگي به اين دارد كه بيمار بتواند بيانش كند يا نه ولي ما معمولا اگر بيمارمان زير دو سال دچار يك فارنژيت استرتوپوكي كه مي تواند در گلو چرك ايجاد بكند بشود ما چركي در حلق و گلوي بيمار هم بیینیم كه به خاطر مصون بودن كودكان است هم به خاطر آنتي بادي هايي كه در دوران جنين از مادر مي گيرند و هم به خاطر شير مادر اين مصونت را تا حد زيادي دارند در آن دوره زير دو سال باكتري هاي ديگري هستند كه مي توانند باعث گلودردهاي چركي بشوند و همينطور ويروسهاي ديگر كه براي آن بچه در حد آن سن خطر آفرين نيست.در بچه هاي كوچكتر زير دو سال كه حتي تا پنج سال هم ديده مي شود ما بيماري اي داريم كه اكثرا اينها گلودرد نيست و به صورت التهاب زائده اي است در ناحيه حلق به اسم اپيگلوت كه دچار تورم اين ناحيه مي شود و مجراي تنفسي فوقاني اينها را در واقع تنگ مي كند به خاطر التهابي كه ايجاد مي كند كه در زبان عاميانه به آن خروسك مي گويند كه علتش هم مي تواند ويروسي باشد و هم نوعي باكتري به نام هموفيلوس آنفولانزا كه آن هم درمان خودش را دارد و بيمار را بايد سريع درمان كرد چرا كه مي تواند براي بچه خطرناك شود.

خوردن غذاهاي خاص به ايجاد يا تشديد گلودرد كمك مي كند؟ مثل خوردن ترشي يا خربزه يا سرخ كردني؟فرآيندهاي التهابي كه بعد از خوردن اين مواد غذائي ايجاد مي شود بيشتر جنبه آلرژيك دارد يعني بيمار به خاطر وجود فولبكول هاي زيادي كه در ناحيه حلق مخصوصا در لوزه ها هست و مواد محركي كه بيمار استفاده مي كند باعث التهاب اينها مي شود و مي تواند باعث گلو درد و خارش و حتي قرمزي مخاط بشود كه البته به صورت محدود است مگر اينكه بيمار خودش واقعا حسايت داشته باشد كه اين فرآيند ممكن است چند روز طول بكشد ولي از نظر اينكه در هنگام بيماري از اين مواد پرهيز بشود صحيح است و بهتر است كه بيمار موادي را كه محرك اين نواحي هست را كمتر استفاده كند.

دماي مواد غذائي در ايجاد يا بهبود گلو درد تاثيري دارد؟ مثل خوردن آب سرد يا آب گرم؟توصيه مي شود كه در اينگونه موارد از موادي استفاده بشود كه نه زياد گرم باشد و نه زياد سرد و معمولا درجه حرارات نرمال داشته باشد البته مايعات گرم و غذاهاي گرم بيشتر به خاطر فرآيند رشد ويروسها در دماي سرد بهتر است كه استفاده شود تا از رشد ويروس ها جلوگيري كند. در مورد گلودردهاي ويروسي كه نوع چركينش هم به صورت موارد تك گير بيمار با همان علائم گلودرد چركي و درد و تب و چرك روي مخاط اين حلق مراجعه مي كند كه اين نوع گلودرد به هيچ نوع درمان آنتي بيوتيكي جواب نمي دهد كه براي اين بيماران كشت حلق و گلو ضروري هست و اگر نتوانستند ميكروبي را شناسائي بكنند بايد از آنتي بادي هاي سرم بيمار استفاده كرد كه ببينيم آن ويروس آنتي باديش در بدن هست يا نه معمولا ما ويروس هاي داريم به نام اپشتاین بار ویروس و منو نو کلئوزبار ويروس كه اينها مي توانند باعث ايجاد گلو درد چركي در فرد بشوند اين گلو درد چركي مي تواند دو تا سه هفته ادامه پيدا كند باعث تب بالا، بدن درد بيمار و علائم يك بيماري تمام عيار را مي تواند در بيمار ايجاد كند و حتي گاهي اوقات به دليل تورم طحال در اين افراد و احتمال پارگي طحال به افراد توصيه مي شود كه حتما بستري شوند كه داروي تجويزي براي موارد كورتن، استراحت، تجويز مايعات تا اين روند هر چه زودتر به پاياين برسد .