خواص دارویی و گیاهی :

تاریخچه زعفران

زعفران با نام علمی کرکوس ساتیوس Crocus Sativus  از خانواده زنبقیان Iridaceae  می باشد. در برخی منابع، مثلا در  دائره المــعارف آمریکانا   Americana Encyclopedia   ذکر شده است که این کلمه از کریکوس Corycus که نام منطقه ای در سیلیسیا Cilicia واقع در شرق مدیترانه می باشد گرفته شده است. عده ای مبداء زعفران را ایالت قدیم ماد ایران می دانند، برخی از محققین نیز خاستگاه زعفران را در منطقه وسیعتری از کره زمین شامل یونان، ترکیه، آسیای صغیر و ایران می دانند.ایرانیان ضمن صدور زعفران به بسیاری از نقاط جهان باستان، خواص آن را به یونانیها، رومیها، چینیها و اقوام سامی  از جمله عربها معرفی کردند و شیوه زراعت آن را در سده های اول تا چهارم هجری به امم اسلامی پیرامون مدیترانه آموختند. به این ترتیب که نخستین زعفران زارها به وسیله ایرانیان تبعید شده توسط معاویه در نواحی شام دایر شدند، سپس کاشت زعفران در شمال افریقا  و اندلس (اسپانیای اسلامی) وصقلیه (سیسیل) رواج یافت و اقوام ایرانی همچون رستمیان و بنوطبری در انتقال فرهنگ زعفرانکاری  مؤثر بودند.مستندات تاریخی بیانگر این واقعیت است که ایرانیان از روزگاران کهن به زر و زعفران علاقه و توجهی بلیغ داشته اند به طوری که در جشن ها و سرور ها و مجالس بزم و نشاط مانند عروسی ها و اعیاد، یا استقبال از بزرگان و زائران زر و زعفران نثار قدمها می کردند. در برپایی با شکوهتر این گونه آئین ها،  ضمن آذین بندی و آینه بندان، سکه های زرین و سیمین را به همراه زعفران  و گل و نقل بر سر عروس و داماد یا شخصیتهای مورد نظر، و گاهی همه حاضران در این گونه مراسم  می ریختند. در برخی ازمراسم زعفران را به تنهایی، یا همراه با مشک وعنبر و عود دود می کردند و گلاب می پاشیدند. درعصرهخامنشیان زعفران برای تزئین گرده های نان ومعطر کردن خوراکها به کار می رفته است. فردیناند یوستی ضمن شرح زندگانی داریوش نوشته است: ((شاه ایران تن خود را روغنی معطر می مالید که عبارت بود از مخلوط روغن آفتاب گردان که در پیه شیر پخته و با زعفران و شراب خرما تهیه میشد)). در دوره پارتها زعفران ایران به یونان و روم می رفت، بعدا چین هم از مشتریان زعفران ایران شد. در عصر ساسانیان کاشت زعفران در قم و بون نیز رایج گردید و مرغوبیت محصول آنها شهرت یافت. در همان روزگار زعفران در پرداخت کاغذهای گران قیمت کاربرد پیداکرد، اما پیشتر از آن محلول  زعفران به عنوان مرکب تحریراستفاده می شد،وتا قرنها بعددرترکیب مرکبهای تحریر مرغوب به کار می رفته است. از انواع مرکب زعفرانی کم رنگ و پر رنگ (از زرد کمرنگ تا ق خونین) برای نوشتن عنوان فرمانها و نامه های سلاطین و خلیفگان و امرا، و همچنین در تحریر عنوانها و سرفصلهای کتب و رسالات و نیز در تذهیب و تشعیر ، و در تصویر ها و نقوش حواشی و متن استفاده می شده است. افزون بر اینها در تحریر دعاهای مقدس و همچنین تعویذ ها و طلسم های خاص  بر روی کاغد و پارچه و گاهی کفن، مرکب زعفران به کار می رفته است .در منابع پهلوی زعفران با نام پارسی (کرکم) ثبت شده است. در یک ترجمه بندهش زعفران جزو اسپرغم ها یا عطرها یا گیاهان خوشبوی به حساب آمده، و در ترجمه دیگری از این کتاب، زعفران در شمار گیاهان رنگ کننده پارچه ذکر شده است. کلمه زعفران یک واژهء عربی یا احتمالا معرب است که ریشه و وجه اشتقاق آن ناشناخته مانده، گو اینکه در منابع غربی برای این کلمه و کلمه  کرکم  مبنای سومری  عنوان شده است. این نظر قابل تامل در صورتی به واقعیت نزدیک است که مبدا سومریان از نواحی زعفران خیز ایران باشد، یا بتوان آنها را همان بومیان رانده شده از ایران زمین، پس از هجوم آریاهای دامدار و شبان پیشه پنداشت.در منابع لغت فارسی و عربی دهها کلمه به معنی زعفران ثبت شده است. اما این کلمات به ندرت در مآخذ و متون کهن فارسی به کار رفته است. مثلا کلمه کرکم در نوشته ها و سروده های فارسی در موارد بسیار اندک ذکر شده است، اما کلمه زعفران با همه خصلتها و خصوصیات و خواص نباتیش  مورد توجه بسیاری از ادبا و نویسندگان و شاعران قرار گرفته است، به طوری که با جرأت می توان گفت کلمه زعفران و تعبیرات و تشبیهات مربوط به آن به اندازه ای که در منابع و متون و دواوین فارسی آمده در آثار مکتوب هیچ یک از السنه جهانی به کار نرفته است.کشت زعفران در گذشته ای بسیار دور در غالب مناطق مرکزی ایران متداول بوده است. شهرت زعفران قم در زمان قبل از اسلام حکایت از پیشینه کشت این گیاه در ایران قدیم دارد. در قرن دهم میلادی کشت زعفران توسط اعراب (که خود اعراب نیز آن را از ایرانیان آموخته بودند) در اسپانیا متداول گردید و متعاقب آن در قرن هجدهم در ناحیه ای به نام Walden در Essexانگلستان رواج داشته و امروزه این محل به نام Saffron Walden معروف است . به طوری که از نوشته های ادبی و پزشکی هندوستان برمی آید ، زعفران از دیر باز برای مردم آن سرزمین شناخته شده بوده است. همچنین زعفران نزد مردم مصر، یونان، کلیمیان، هندوها و مسلمانان از توجه خاصی برخوردار بوده است.

گیاهشناسی 

زعفران با نام علمی ( .Crocus Sativus L ) از خانواده زنبقیان (Iridaceae) گیاهی علفی، چند ساله، بدون ساقه و پیازدار است. پیاز زعفران از نوع توپر و تقریبا کروی شکل با قطر 3 تا 5 سانتی متر و پوششی قهوه ای رنگ می باشد که در زیر خاک قرار می گیرد. هر پیاز 6تا برگ باریک، نظیر برگ علفهای چمنی تولید می نماید. ریشه های زعفران ازنوع افشان هستند که از قــاعده پیازها و از روی دایــره محیطی آن می رویند.  گل زعفران اولین اندامی است که در اوایل پاییز ظاهر می شود. در سال اول کشت، به علت ضعف پیازها و عدم استقرار کامل آنها در خاک و کشت عمقی، جوانه های گل توان کافی برای رویش ندارند و حتی برگها در سال اول دیرتر از معمول ظاهر می شوند. پوشش گل از سه کاسبرگ و سه گلبرگ همرنگ بنفش تشکیل می شود، به طوریکه تشخیص کاسبرگها از گلبرگها مشکل می باشد. تعداد پرچمها سه و طول میله پرچم دو برابر بساک است. بساک زعفران زرد رنگ می باشد. مادگی در مرکز گل قرار گرفته و دارای یک تخمدان است و از قسمت تخمدان خامه باریکی خارج می گردد. خامه طویل و کشیده بوده به رنگ زردکمرنگ است که به یک کلاله شفاف ق نارنجی سه شاخه ای به طول3-2 سانتی متر ختم می شود. سه کلاله همراه با خامه پس از خشک کردن، زعفران تجارتی را تشکیل می دهند.

 

اندامهای مختلف گیاه زعفران  

تکثیر زعفران از طریق ایجاد پیازچه های  جدید که از پیاز مادر تولیــد می شود صورت می گیرد. پیاز زعفران در ماههای تابستان به صورت غیرفعال و راکد در زمین باقی می ماند و رشد دوباره خود را در حدود پایان تابستان شروع می نماید. بر طبق گزارشات موجود چندین واریته شناخته شده در کشورهای مختلف کشت می گردد.

تقسیم بندی انواع زعفران

برخلاف نتایج بررسیهای علمی و آنالیزهای انجام شده برخی تصور می کنند زعفران دسته‌ای و حتی ریشه یا کنج دارای عطر بیشتری است. این کاملاً اشتباه است، زیرا منشا مواد موثره زعفران (کروسین، پیکرو کروسین و سافرانال، مخصوصاً کروسین موجود در قسمت زردی(کنج) زعفران، کلاله آن است و مواد مذکور  در اثر حرکت در بافت گیاهی از کلاله به آنجا انتقال پیدا کرده اند، خود زردی(کنج) نه تنها دارای مقدار قابل توجهی از آنها نیست(در مقایسه باکلاله) بلکه کروسین موجود در آن صفر است. از نظر عطر نیز تنها به این علت که به سبب نوع بافت گیاهیش امکان جذب رطوبت بیشتری از کلاله دارد، معطرتر به‌نظر می‌رسد.

وقتی زعفران سرگل را از زعفران دسته‌ای جدا می‌کنیم، قسمت ریشه یا سفید که در فارسی به آن کنج یا سفید زعفران و در اروپا به آن white (سفید) یا style (خامه)گفته می‌شود،جدا می‌شود  و در واقع نمی توانیم آن را زعفران تلقی کنیم. این ماده کنج زعفران نامیده می شود و تعریف زعفرن را شامل آن نمی‌دانیم.

از تقسیم بندیهای دیگری که وجود دارد تقسیم بندی است که توسط بعضی از شرکتها مورد استفاده قرار گرفته و در آن زعفران برمبنای کیفیت به درجه هایی تحت عناوین 1و 2و3 یا 1و2و3و4 و همینطور حروف انگلیسی مثل A،B و C درجه بندی شده اند. اینها استانداردهای کارخانه‌ای هستند، و امیدواریم در آینده پایگاه زعفران بتواند با کمک موسسات ذیربط مثل مؤسسه استاندارد و اتحادیه صادرکنندگان و سایر بخشها یک نامگذاری واحد را برای زعفران ایران رایج نماید.

زعفران و هنر

از میان هنرهای بسیاری که نزد ایرانیان یافت میشود، در حال حاضر حداقل به دو هنر بسار قدیمی می توان اشاره کرد که در آنها از زعفران استفاده شده است. این دو عبارتند از تذهیب و فرشبافی (در اینجا ذکر دو نکته لازم  است، اول اینکه منظور نگارنده از این کلمات هنرهایی هستند که منشا ایرانی دارند، در غیر اینصورت هنرهایی مانند نقاشی و خوشنویسی از شناخته شده ترین هنرهایی هستند که می توان در آنها از زعفران استفاده کرد، نکته دوم این که احتمالا از این ماده در هنرهای دیگری نیز استفاده شده است که اثبات صحت و سقم این موضوع نیاز به بررسی دارد.)

در فرشهای ابریشمین که با رنگهای طبیعی توسط استادان بزرگ ایران از قرون مختلف بافته شده، به اقصی نقاط دنیا رفته وشهرت جهانی دارند، از زعفران به عنوان یک رنگ طبیعی و با ثبات استفاده گردیده، همینطور در کتب خطی در خوشنویسیهای مختلفی که استادان این هنر انجام داده اند از زعفران به عنوان یک مرکب یا جوهر ارزشمند و بادوام استفاده شده وبرخی از سلاطین به دلیل اعتقادی که به یمن زعفران داشتند دستور می داده اند که  فرامین، احکام  و سایر موارد مهم  با زعفران نوشته شوند، کما این که این باور در ذهن بسیاری از مردم عادی نیز ریشه دوانیده است، مثلادرنوشتن بعضی از ادعیه مورد اعتقاد مردم بر پوستهای مختلف وپارچه ها اززعفران استفاده می شده  است. علاوه بر این در سالهای اخیر هم از این ماده ارزشمند در نقاشی، مجسمه سازی و هنرهای دیگر بهره گرفته شده است.

پرچم ایران – نقشه ایران – مردم شناسی – آب و هوا – موقعیت جغرافیائی – 3000 قبل از میلاد تا زمان معاصر – علوم و فنون

 

شاید در سراسر ایران کسی نباشد که تاکنون طعم زعفران را در غذاها و شیرینیجات ایرانی نچشیده باشد، اما شاید افرادی باشند که ندانند زعفران چیست و چگونه و با چه زحمت طاقت فرسایی تولید میشود. زعفران که گرانقیمت ترین ادویه جهان است، درواقع کلاله گل زعفران کراکوس، از انواده زنبقیان است.

این گیاه در پاییز گل میدهد و در طی ماههای تابستان در حالت استراحت قرار میگیرد. دلیل اینکه زعفران بسیار گرانقیمت بوده و به طلای سرخ شهرت دارد، این است که از هر گل ، یک گرم زعفران و از حدود هزار گل تازه ، یک کیلو زعفران خشک به دست می آید و به علت داشتن طعم، رنگ و عطر عالی ، کاربردهای فراوانی در تولید فرآورده های غذایی، دارویی و شیمیایی دارد.

گل زعفران معمولا به رنگ بنفش کمرنگ و ارغوانی است اما گذشته از فرم گل و رنگ زیبای آن، آنچه در این گیاه متمایز است، سه کلاله ق درخشان به طول تا میلیمتر است که از میان گلبرگها به بیرون آویخته است.

ایران با متوسط تولید تن در سال ، در زمینه تولید زعفران مقام اول را دارد. اسپانیا با تولید متوسط تن ، مقام دوم و کشورهای هندوستان ، جزایر اسپرون روسیه، سنگاپور، مالزی، ژاپن، تایوان، چین، فرانسه، ایتالیا، آلمان، استرالیا و یونان با تولید متوسط تن ، مجموعا مقام سوم را به خود اختصاص می دهند. مرکز اصلی پرورش این گیاه ، مناطق کویری و کم آب جنوب خراسان و سابقه زعفران کاری در این منطقه ، به سال پیش بازمی گردد. زعفران از معدود گیاهانی است که در شرایط سخت زیستی پرورش می یابد. در سال به دو مرتبه آبیاری نیاز دارد و آب حاصل از بارش باران و برف برایش کافی است.

مبداء و پیدایش

ایران و کشمیر از جمله مناطقی هستند که زعفران برای اولین بار در آن کاشته شده است. بنا به نظر مورخین و متخصصین، ترویج زراعت زعفران از این مناطق به سراسر دنیا، نتیجه جنگها و استیلای کشورهای پیروز بوده است، چنانچه در اسپانیا، آشنایی مردم با زعفران و زراعت آن پس از فتح کشور توسط اعراب و حکومت مسلمین در این سرزمین به وجود آمد. در غرب، قدیمیترین اشاره به زعفران در یک کتاب دستورالعملهای درمانی انگلیسی یاleechbook و متعلق به قرن دهم است اما پس از آن و تا زمان معرفی مجدد آن توسط جنگجویان صلیبی، دیگر در اروپای غربی از آن یادی نشده است. این نظریه وجود دارد که زعفران از طریق مهاجمین مغولی که پیاز آنرا از ایران همراه آورده بودند، به چین رسیده است، که البته این گفته در کتاب طبی چینی متعلق به سالهای – نیز تایید شده است.

زعفران ایران

این گیاه که به خاطر رنگ زیبا، کلاله های پر عطر و طعم استثنایی آن گرامی داشته میشود، یک محصول زراعی ویژه ایران است که شیوه کشت، برداشت و نگهداری آن تا سالها از اسرار کشاورزان ایرانی بود که میخواستند از این طریق حق امتیاز کشت و تولید این ادویه را در انحصار خود داشته باشند.

نواحی اصلی کشت زعفران در ایران، مناطق شرقی کشور هستند. سالیان متمادی است که استان خراسان توانسته است زعفرانی با بهترین کیفیت تهیه و صادر کند، به طوری که اکنون % زعفران کشور، محصول خراسان بوده و زعفران قائنات این استان از شهرت فراوانی برخوردار است.

زعفران ایران به خاطر تجربه فراوان کشاورزان و انتقال سینه به سینه روشهای کشت و برداشت آن در طی نسلها، توانسته است همچنان در مقایسه با محصول کشورهای دیگر جهان، کیفیت برتر خود را حفظ کند و همچنان به خاطر عطر، طعم و رنگ بی نظیر خود، در سراسر جهان مشهور است.

بخش اعظم زعفران تولید شده در کشور، به اسپانیا صادر میشود، در آنجا این زعفران همراه با محصول اسپانیایی به نقاط دیگر جهان صادر میشود- که در این بخش، سود اصلی فروش زعفران با اسپانیا و کشورهایی است که زعفران فله را در بسته بندیهای کوچک و با قیمت گزاف به فروش میرسانند. در حال حاضر تولید زعفران در اسپانیا رو به کاهش است زیرا نه تنها دستمزد کارگران افزایش یافته است، بلکه جوانان نیز هیچ علاقه ای به کار در این بخش نشان نمیدهند. البته مدتی است که اسپانیا از تولید کنندگان اصلی زعفران جهان نیست و محصول آن نیز به هیچ وجه از جمله زعفرانهای مرغوب نبوده است.

برداشت محصول

برداشت محصول زعفران با چیدن گلها در اولین ساعات صبحگاه آغاز میشود. سپس کلاله های سرخ رنگ با دست از گلها جدا میشود. کار برداشت باید قبل از طلوع خورشید انجام شود و کلاله های جدا شده به مدت تا روز در مکانی سایه دار، گرم و خشک قرار داده میشوند تا خشک شوند. گاهی خشک کردن زعفران با شیوه های خاص حرارت دهی انجام میگیرد. مرحله بعد پس از خشک شدن کلاله ها، جدا کردن و بسته بندی محصول است.

برداشت محصول و جدا سازی کلاله ها کاری بسیار وقت گیر و مشکل است. یک زمان گیری در کشتزار زعفرانی در اوتاگوی مرکزی نشان داده است که به طور متوسط برای چیدن عدد گل – دقیقه زمان لازم است و جدا کردن کلاله این تعداد گل، – دقیقه زمان میبرد. به این ترتیب برای تهیه یک کیلوگرم زعفران خشک، – ساعت زمان نیاز داریم.

کیفیت زعفران به اندازه هر کلاله و مقدار محصول مرغوب هر گل بستگی دارد.در نتیجه بسته به کیفیت گل، برای تهیه یک کیلوگرم رشته های زعفران خشک، به هزار تا هزار عدد گل نیاز هست.

انواع محصولات زعفران

زعفران نگین سرگل:

این زعفران، خالص، نشکسته و شامل کلاله بدون خامه (قسمت زرد و سفید ) است. تفاوت آن با نوع سرگل معمولی در بلندتر و ضخیمتر بودن کلاله هاست. رنگ دهی آن بسیار بالا و بیش از USP است.

زعفران سرگل درجه یک:

این نوع زعفران کاملا خالص بوده و شامل کلاله کامل و نشکسته بدون خامه است. قدرت رنگ دهی این زعفران بسیار زیاد –بیش از USP- است.

زعفران سرگل درجه دو:این زعفران از نظر مشخصات کلی مانند نوع اول است اما قدرت رنگ دهی کمتری- حدود تا USP- دارد.

زعفران پوشال درجه یک:این نوع محصول شامل کلاله همراه با دو-سه میلیمتر از خامه است. قدرت رنگ دهی آن حدود USP است.

زعفران پوشال درجه دو:این نوع زعفران مانند نوع درجه یک اما با قدرت رنگ دهی زیر USP است.

زعفران دسته درجه یک:این نوع زعفران شامل کل کلاله است، که قسمت سرخ آن بیشتر و قسمت سفید کمتری دارد.زعفران دسته درجه دو: این نوع زعفران نیز شامل کلاله کامل، اما با سرخی کمتر و سفیدی بیشتر است.

خامه زعفران:شامل بخش سفید و زرد رشته زعفران است که رنگ چندانی نداشته اما مصارف دارویی فراوانی دارد.

مقدمه:

زعفران با نام انگلیسی saffron  و نام علمی crocus sativus  L.  از گرانبهاترین گیاهان زراعی موجود کره‌ی‌زمین است. این گیاه با گلهای زیبای بنفش رنگ و کلاله‌ای سه شاخه‌ی رنگین با عطر دل‌انگیز مصارف دارویی، خوراکی و رنگی دارد و تنها گیاهی است که واحد خرید و فروش آن به‌جای تن و کیلوگرم، مثقال و گرم است. تلاش انسان برای استخراج سه‌رشته که همان کلاله‌ها هستند، برای استفاده به‌عنوان یک ادویه، عاملی است که تکثیر را در زعفران حفظ و نگهداری می‌کند.درحال‌حاضر ایران بزرگترین کشور تولید‌کننده‌ی زعفران است.

گیاه‌شناسی:

زعفران از خانواده‌ی زنبقیــان (iridaceae) گیاهی پایا، علفی، چند‌ساله، بدون ساقه و پیازدار است. گل‌های زعفران ارغوانی، منظم و شامل لوله‌ای دراز است. زعفران خیلی مرغوب قسمت کلاله‌ی گل یعنی قسمت انتهایی خامه است و میله‌ی خامه، زعفران درجه دو و نامرغوب را تشکیل می‌دهد.این گیاه در منطقه‌ی آب‌وهوایی مدیترانه و غرب آسیا در مناطق بسیار کم‌ باران که دارای زمستان سرد و تابستان گرم بدون داشتن بارش در اوایل فصل پاییز رشد می‌کند. از ویژگیهای بارز این گیاه ظهور گل آن پیش‌از هر اندام رویشی دیگر است.

رشد این گیاه در مناطق استوایی و معتدله هر دو نیم‌کره است.

ارزش‌غذایی:

ارزش‌غذایی زعفران در 100گرم: انرژی‌310 کیلوکالری، چربی / گرم، پروتئین / گرم، کربوهیدرات / گرم،  فیبرغذایی /‌گرم، سدیم میلی‌گرم، پتاسیم میلی‌گرم،  کلسیم ‌میلی‌گرم، آهن / میلی‌گرم، مس / میلی‌گرم، منیزیم میلی‌گرم، منگنز /میلی‌گرم، ویتامین  /‌B6 میلی‌گرم، ویتامین A‌ واحد بین‌المللی.

مصارف:

دارویی: باتوجه به خاصیت دارویی این گیاه در درمان بیماری‌های گوناگون مورد استفاده قرارمی‌گیرد.

غذایی: زعفران به لحاظ رنگ زیبا و دلپذیر، طعم‌خاص و عطر دل‌انگیز و خواص دارویی معجزه‌آسایش در اغلب اغذیه‌ها، شیرینی‌ها، دسر و نوشابه و به‌ویژه چای مصرف می‌شود.

رنگ‌آمیزی نخ و پارچه و خوراکی‌ها: باتوجه به رنگ ق خوش‌رنگ آن، برای رنگ و جلادادن خوراکی‌ها و انواع نوشیدنی‌ها نیز استفاده می‌شود.

کاربردهای صنعتی:

ـ استفاده‌ی زنبورعسل

ـ در مراسم جشن و سرور و مراسم‌مذهبی

استحمام در محلول زعفران

مواد موثره دارویی:

مواد اصلی و موثر زعفران گلیکوزیدهای کارتنوئیدی، کاروتنوئیدها و مواد معطر (اسانس) به‌ویژه سافرانال،  مواد رنگی، روغن‌فراّر، کروسین، پیکروکروسین، کروستین، موسیلاژ و موم می‌باشد.

ترکیبات موثر در رنگ زعفران، کاروتنوئیدهاکه در دوام رنگ موثر هستند می‌باشند.

ترکیبات موثر در طعم زعفران، گلوکوزیدی به‌نام پیکروکروسین که ایجادکننده‌ی طعم تلخ زعفران است.

ترکیبات موثر در عطر زعفران اسانس‌ها و روغن‌های معطر ‌فراّر است.

خواص درمانی و ضدمیکروبی:

در طب سنتی: دارابودن ظرفیت جذب اشعه‌ی فرابنفش، درمان افسردگی، قاعده‌آور، معرق، خلط‌آور  و مسکن درد.

درمان سوء‌هاضمه: زعفران به هضم طبیعی غذا و تقویت معده کمک می‌کند.

درمان ناتوانی‌جنسی در آقایان: زعفران نسبت به بسیاری از داروهای درمانگر ناتوانی‌جنسی چون ویاگرا بسیار ارزان‌تر و ایمن‌تر است. استفاده از ویاگرا در درمان ناتوانی‌جنسی بیماران قلبی ممکن‌است منجر به مرگ ناگهانی و کوری و تبعات نامطلوب بسیاری شود اما زعفران هیچ‌‌یک از این عوارض را نداشته و ندارد.

درمان سرطان: ترکیبات فعالی چون کروسین و کروستین و انواع دیگری از کارتنوئیدها در زعفران وجود دارند که ممکن‌است حالت توموری بافت‌ها را کاهش دهند و خاصیت ضدسرطانی دارند. پیروکروسین استخراج شده از زعفران در بهبود تومورهای سینه اثر بسیار موثری دارد.

ضدآفتاب بودن زعفران: به‌علت دارابودن ظرفیت جذب اشعه‌ی فرابنفش‌ زعفران، نانولیپوزوم‌های حاوی سافرال موجود در عصاره‌ی زعفران ممکن‌است به‌عنوان یک جاذب اشعه‌ی فرابنفش و ضدآفتاب طبیعی استفاده شود. SPF نانولیپوزوم‌های حاوی عصاره‌ی این گیاه 8% به‌صورت معنی‌داری بیشتر از SPF ماده‌ی ضدآفتاب استاندارد هموسالات با غلظت مشابه 8% است.

درمان فشارخون: زعفران به‌علت وجود تیامین، ریبوفلاوین و موادمعدنی برای درمان فشارخون، کاهش کلسترول، درمان کم‌خونی ناشی‌از کمبود آهن در دختران، کاهش درصد احتمال بروز بیماریهای قلبی، تصلب‌شرایین و افزایش سلامت قلب نیز بسیار مفید است.

به‌عنوان نگهدارنده و ضدباکتری: باتوجه به نگرانی‌های عمومی درخصوص عوارض نگهدارنده‌های شیمیایی از یک طرف و بیماری‌های حاصل از مصرف غذاهای آلوده به باکتریهای بیماریزا ازطرف دیگر، تمایل به مصرف محصولاتی است که فاقد نگهدارنده هستند و یا در آنها از نگهدارنده‌های طبیعی مثل اسانس‌ها و عصاره‌های گیاهی استفاده شده‌است.

ضد‌اکسیـــدکنــنـــدگی: آنتی‌اکسیدانهای موجود در عصاره‌ی زعفران بدن را در مقابل رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند.

کاربرد در داروها:

عصاره‌ی زعفران که به‌نام Swedish bitters گفته می‌شود توسط کارخانه‌های زیادی تهیه و به بازار عرضه می‌شود.

زیان‌های مصرف:

به دلیل اینکه زعفران در دستگاه تولیدمثل اثر دارد، بنابراین زنان حامله باید از خوردن آن پرهیزکنند زیرا ممکن‌است باعث سقط‌جنین شود. خوردن زیاد زعفران برای کلیه‌ها زیان‌بار است. اشتها را کم می‌کند و ایجاد سردرد می‌کند و باعث اختلال حواس می‌شود. زعفران را باید در شیشه‌های در بسته و دور از نور نگهداری کرد زیرا عطر و رنگ خود را از‌دست می‌دهد. استفاده بیش‌از پنج گرم زعفران در یک وعده‌‌ی‌غذایی عوارضی همچون سرگیجه، کاهش تعداد ضربان قلب و احساس تهوع درپی‌دارد.

منابع در دفتر نشریه می‌باشد.