تنباکوی خوانساری

تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ یا ریختن آن‌ها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آن‌ها انجام می‌شود.[۱]

این گیاه به‌طور معمول پانزده تا صد سانتی‌متر رشد می‌کنند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.

در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، توانست شیوهٔ استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان بیاموزد. از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آن‌ها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]

این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا است.

آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان‌آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر است.[۱]تنباکوی خوانساری

محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد.
بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام‌گذاری شد.[۱]

مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده‌است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تغییر مانده یا کاهش داشته‌است، امّا در کشورهایی مانند ایران در حال افزایش است

کلمهٔ اسپانیایی و پرتغالی تنباکو به نظر می‌رسد ریشه در زبان تاینو، از خانوادهٔ آراواکان در کارائیب داشته باشد. گفته می‌شود در زبان تاینو، این کلمه به یک لول از برگ‌های تنباکو (بر اساس بارتولومه دِه لاس کاساس، ۱۵۵۲)، یا به تاباگو، نوعی پیپ به شکل Y برای کشیدن دود تنباکو (بر اساس اُویدو؛ که در آن به برگ‌های تنباکو کوهیبا می‌گویند) اطلاق می‌شود.[۲]

به هر حال کلمات مشابهی در زبان‌های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی از سال ۱۴۱۰ برای گیاهان دارویی استفاده می‌شده که به نظر می‌رسد از کلمهٔ عربی تَبَغ گرفته شده باشد. این کلمه از قرن ۹ به گیاهان دارویی مختلفی اطلاق می‌شده.[۳]

تنباکو از گذشته‌های دور در قارهٔ آمریکا مصرف می‌شده، تا زمانی که مهاجران اروپایی به آنجا رفته و این تجربه را به اروپا معرّفی کردند، جایی که بسیار محبوب شد. بسیاری از قبایل بومی آمریکا به صورت سنّتی تنباکو را در مزارعی در مکزیک در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد، کشت و مصرف می‌کردند.[۴] قبایل شرقی آمریکای شمالی مقادیر زیادی از تنباکو را در کیسه به عنوان یک کالای تجاری قابل قبول حمل می‌کردند، و معمولاً آن را در پیپ‌های صلح (نوعی پیپ) در بزرگداشت‌های مقدّس یا مهر و موم معامله می‌کشیدند.[۵] در چنین مواقعی تنباکو را در همهٔ مقاطع زندگی، حتّی در کودکی، می‌کشیدند.[۶] آن‌ها باور داشتند که تنباکو هدیه‌ای از طرف خالق است و دود بازدم شدهٔ آن، حامل تفکّرات و دعاهای انسان به بهشت است.[۷]

قبل از توسعهٔ نژادهای «لایتر ویرجینیا» و «برلی سفید»، دود تنباکو بسیار ناملایم بود و بومیان آمریکا در مراسم مذهبی و اروپاییانی که به صورت پیپ یا سیگار آن را مصرف می‌کردند، قابل کشیدن در ریه‌ها نبود.[۸] کشیدن دود «ناملایم» تنباکو به درون ریه‌ها بدون آسیب کوتاه مدّت جدّی به آن‌ها نیازمند کشیدن مقادیر اندک آن توسّط پیپ‌هایی مانند میدواخ یا کیسرو یا پیپ‌های آبی جدیدی مانند بونگ یا هوکا (برای دیدن انواع مدرن آن رجوع کنید به توک لائو) است. کشیدن دود در ریه در شرق از هزاران سال پیش با مصرف گیاه شاهدانه (کانابیس، ماری جوانا، حشیش) و خشخاش (تریاک) رایج بوده‌است.

بعد از رسیدن اروپاییان به آمریکا، محبوبیت تنباکو به عنوان یک کالای تجاری افزایش یافت. همچنین اقتصاد جنوب ایالات متحده را تا زمانی که پنبه جایگزین آن شد، رونق می‌بخشید. پس از جنگ داخلی آمریکا تغییر در تقاضای تنباکو و همچنین نیروی کار، باعث شد مخترع، جیمز بونساک، دستگاهی را اختراع کند که تولید سیگار را به صورت خودکار انجام می‌داد.

این افزایش در تولید باعث رشد سریع صنعت تنباکو تا کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، شد.

پس از کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، تنباکو به عنوان یک مادّهٔ دشمن سلامتی محکوم شد، و سرانجام به عنوان یک عامل برای سرطان و دیگر بیماری‌های تنفّسی و گردش خون، شناخته شد. این امر در ایالات متحده، به پیمان والای ساماندهی تنباکو (MSA) انجامید، که شامل دو قانون پرداخت سالانهٔ شرکت‌های تولیدکننده به دولت‌های ایالتی و محدودیّت‌های داوطلبانه بر تبلیغات و بازاریابی محصولات تنباکو می‌شد.

روش‌های بسیاری برای پرورش این گیاه وجود دارد ولی تمامی گیاهان تنباکو نیازمند مراقبت شدید هستند تا گیاهی با کیفیت به دست آید.

با توجه به رشد نرخ ارز در بازار که از اوایل سال ۱۳۹۷ هجری شمسی اتفاق افتاد و گرانی سیگار، استفاده از توتون‌های طبیعی رشد بسیار چشمگیری یافت. در خصوص توتون] و تنباکو به‌طور کلی می‌توان گفت که با توجه به استفاده از مواد شیمیایی و مضر در سیگارهای تولید کارخانه ای و استفاده از مواد نامرغوب و مخلوطی در آن‌ها، میزان آسیب و ضررشان به سلامتی بدن بیشتر بوده و گفته می شود استفاده از توتون طبیعی به نسبت سیگار مضرات کمتری دارد. [نیازمند منبع]حتی در بسیاری مراجع و مقالات از خواص درمانی برگ توتون در گذشته برای درمان بسیار یا بیماری‌های خاص نیز یاد شده‌است.
توتون‌های پرفروش موجود در بازار ایران.

تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ یا ریختن آن‌ها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آن‌ها انجام می‌شود.[۱]

این گیاه به‌طور معمول پانزده تا صد سانتی‌متر رشد می‌کنند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.

در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، توانست شیوهٔ استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان بیاموزد. از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آن‌ها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]

این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا است.

آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان‌آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر است.[۱]تنباکوی خوانساری

محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد.
بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام‌گذاری شد.[۱]

مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده‌است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تغییر مانده یا کاهش داشته‌است، امّا در کشورهایی مانند ایران در حال افزایش است

کلمهٔ اسپانیایی و پرتغالی تنباکو به نظر می‌رسد ریشه در زبان تاینو، از خانوادهٔ آراواکان در کارائیب داشته باشد. گفته می‌شود در زبان تاینو، این کلمه به یک لول از برگ‌های تنباکو (بر اساس بارتولومه دِه لاس کاساس، ۱۵۵۲)، یا به تاباگو، نوعی پیپ به شکل Y برای کشیدن دود تنباکو (بر اساس اُویدو؛ که در آن به برگ‌های تنباکو کوهیبا می‌گویند) اطلاق می‌شود.[۲]

به هر حال کلمات مشابهی در زبان‌های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی از سال ۱۴۱۰ برای گیاهان دارویی استفاده می‌شده که به نظر می‌رسد از کلمهٔ عربی تَبَغ گرفته شده باشد. این کلمه از قرن ۹ به گیاهان دارویی مختلفی اطلاق می‌شده.[۳]

تنباکو از گذشته‌های دور در قارهٔ آمریکا مصرف می‌شده، تا زمانی که مهاجران اروپایی به آنجا رفته و این تجربه را به اروپا معرّفی کردند، جایی که بسیار محبوب شد. بسیاری از قبایل بومی آمریکا به صورت سنّتی تنباکو را در مزارعی در مکزیک در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد، کشت و مصرف می‌کردند.[۴] قبایل شرقی آمریکای شمالی مقادیر زیادی از تنباکو را در کیسه به عنوان یک کالای تجاری قابل قبول حمل می‌کردند، و معمولاً آن را در پیپ‌های صلح (نوعی پیپ) در بزرگداشت‌های مقدّس یا مهر و موم معامله می‌کشیدند.[۵] در چنین مواقعی تنباکو را در همهٔ مقاطع زندگی، حتّی در کودکی، می‌کشیدند.[۶] آن‌ها باور داشتند که تنباکو هدیه‌ای از طرف خالق است و دود بازدم شدهٔ آن، حامل تفکّرات و دعاهای انسان به بهشت است.[۷]

قبل از توسعهٔ نژادهای «لایتر ویرجینیا» و «برلی سفید»، دود تنباکو بسیار ناملایم بود و بومیان آمریکا در مراسم مذهبی و اروپاییانی که به صورت پیپ یا سیگار آن را مصرف می‌کردند، قابل کشیدن در ریه‌ها نبود.[۸] کشیدن دود «ناملایم» تنباکو به درون ریه‌ها بدون آسیب کوتاه مدّت جدّی به آن‌ها نیازمند کشیدن مقادیر اندک آن توسّط پیپ‌هایی مانند میدواخ یا کیسرو یا پیپ‌های آبی جدیدی مانند بونگ یا هوکا (برای دیدن انواع مدرن آن رجوع کنید به توک لائو) است. کشیدن دود در ریه در شرق از هزاران سال پیش با مصرف گیاه شاهدانه (کانابیس، ماری جوانا، حشیش) و خشخاش (تریاک) رایج بوده‌است.

بعد از رسیدن اروپاییان به آمریکا، محبوبیت تنباکو به عنوان یک کالای تجاری افزایش یافت. همچنین اقتصاد جنوب ایالات متحده را تا زمانی که پنبه جایگزین آن شد، رونق می‌بخشید. پس از جنگ داخلی آمریکا تغییر در تقاضای تنباکو و همچنین نیروی کار، باعث شد مخترع، جیمز بونساک، دستگاهی را اختراع کند که تولید سیگار را به صورت خودکار انجام می‌داد.

این افزایش در تولید باعث رشد سریع صنعت تنباکو تا کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، شد.

پس از کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، تنباکو به عنوان یک مادّهٔ دشمن سلامتی محکوم شد، و سرانجام به عنوان یک عامل برای سرطان و دیگر بیماری‌های تنفّسی و گردش خون، شناخته شد. این امر در ایالات متحده، به پیمان والای ساماندهی تنباکو (MSA) انجامید، که شامل دو قانون پرداخت سالانهٔ شرکت‌های تولیدکننده به دولت‌های ایالتی و محدودیّت‌های داوطلبانه بر تبلیغات و بازاریابی محصولات تنباکو می‌شد.

روش‌های بسیاری برای پرورش این گیاه وجود دارد ولی تمامی گیاهان تنباکو نیازمند مراقبت شدید هستند تا گیاهی با کیفیت به دست آید.

با توجه به رشد نرخ ارز در بازار که از اوایل سال ۱۳۹۷ هجری شمسی اتفاق افتاد و گرانی سیگار، استفاده از توتون‌های طبیعی رشد بسیار چشمگیری یافت. در خصوص توتون] و تنباکو به‌طور کلی می‌توان گفت که با توجه به استفاده از مواد شیمیایی و مضر در سیگارهای تولید کارخانه ای و استفاده از مواد نامرغوب و مخلوطی در آن‌ها، میزان آسیب و ضررشان به سلامتی بدن بیشتر بوده و گفته می شود استفاده از توتون طبیعی به نسبت سیگار مضرات کمتری دارد. [نیازمند منبع]حتی در بسیاری مراجع و مقالات از خواص درمانی برگ توتون در گذشته برای درمان بسیار یا بیماری‌های خاص نیز یاد شده‌است.
توتون‌های پرفروش موجود در بازار ایران.

تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ یا ریختن آن‌ها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آن‌ها انجام می‌شود.[۱]

این گیاه به‌طور معمول پانزده تا صد سانتی‌متر رشد می‌کنند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.

در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، توانست شیوهٔ استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان بیاموزد. از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آن‌ها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]

این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا است.

آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان‌آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر است.[۱]تنباکوی خوانساری

محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد.
بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام‌گذاری شد.[۱]

مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده‌است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تغییر مانده یا کاهش داشته‌است، امّا در کشورهایی مانند ایران در حال افزایش است

کلمهٔ اسپانیایی و پرتغالی تنباکو به نظر می‌رسد ریشه در زبان تاینو، از خانوادهٔ آراواکان در کارائیب داشته باشد. گفته می‌شود در زبان تاینو، این کلمه به یک لول از برگ‌های تنباکو (بر اساس بارتولومه دِه لاس کاساس، ۱۵۵۲)، یا به تاباگو، نوعی پیپ به شکل Y برای کشیدن دود تنباکو (بر اساس اُویدو؛ که در آن به برگ‌های تنباکو کوهیبا می‌گویند) اطلاق می‌شود.[۲]

به هر حال کلمات مشابهی در زبان‌های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی از سال ۱۴۱۰ برای گیاهان دارویی استفاده می‌شده که به نظر می‌رسد از کلمهٔ عربی تَبَغ گرفته شده باشد. این کلمه از قرن ۹ به گیاهان دارویی مختلفی اطلاق می‌شده.[۳]

تنباکو از گذشته‌های دور در قارهٔ آمریکا مصرف می‌شده، تا زمانی که مهاجران اروپایی به آنجا رفته و این تجربه را به اروپا معرّفی کردند، جایی که بسیار محبوب شد. بسیاری از قبایل بومی آمریکا به صورت سنّتی تنباکو را در مزارعی در مکزیک در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد، کشت و مصرف می‌کردند.[۴] قبایل شرقی آمریکای شمالی مقادیر زیادی از تنباکو را در کیسه به عنوان یک کالای تجاری قابل قبول حمل می‌کردند، و معمولاً آن را در پیپ‌های صلح (نوعی پیپ) در بزرگداشت‌های مقدّس یا مهر و موم معامله می‌کشیدند.[۵] در چنین مواقعی تنباکو را در همهٔ مقاطع زندگی، حتّی در کودکی، می‌کشیدند.[۶] آن‌ها باور داشتند که تنباکو هدیه‌ای از طرف خالق است و دود بازدم شدهٔ آن، حامل تفکّرات و دعاهای انسان به بهشت است.[۷]

قبل از توسعهٔ نژادهای «لایتر ویرجینیا» و «برلی سفید»، دود تنباکو بسیار ناملایم بود و بومیان آمریکا در مراسم مذهبی و اروپاییانی که به صورت پیپ یا سیگار آن را مصرف می‌کردند، قابل کشیدن در ریه‌ها نبود.[۸] کشیدن دود «ناملایم» تنباکو به درون ریه‌ها بدون آسیب کوتاه مدّت جدّی به آن‌ها نیازمند کشیدن مقادیر اندک آن توسّط پیپ‌هایی مانند میدواخ یا کیسرو یا پیپ‌های آبی جدیدی مانند بونگ یا هوکا (برای دیدن انواع مدرن آن رجوع کنید به توک لائو) است. کشیدن دود در ریه در شرق از هزاران سال پیش با مصرف گیاه شاهدانه (کانابیس، ماری جوانا، حشیش) و خشخاش (تریاک) رایج بوده‌است.

بعد از رسیدن اروپاییان به آمریکا، محبوبیت تنباکو به عنوان یک کالای تجاری افزایش یافت. همچنین اقتصاد جنوب ایالات متحده را تا زمانی که پنبه جایگزین آن شد، رونق می‌بخشید. پس از جنگ داخلی آمریکا تغییر در تقاضای تنباکو و همچنین نیروی کار، باعث شد مخترع، جیمز بونساک، دستگاهی را اختراع کند که تولید سیگار را به صورت خودکار انجام می‌داد.

این افزایش در تولید باعث رشد سریع صنعت تنباکو تا کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، شد.

پس از کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، تنباکو به عنوان یک مادّهٔ دشمن سلامتی محکوم شد، و سرانجام به عنوان یک عامل برای سرطان و دیگر بیماری‌های تنفّسی و گردش خون، شناخته شد. این امر در ایالات متحده، به پیمان والای ساماندهی تنباکو (MSA) انجامید، که شامل دو قانون پرداخت سالانهٔ شرکت‌های تولیدکننده به دولت‌های ایالتی و محدودیّت‌های داوطلبانه بر تبلیغات و بازاریابی محصولات تنباکو می‌شد.

روش‌های بسیاری برای پرورش این گیاه وجود دارد ولی تمامی گیاهان تنباکو نیازمند مراقبت شدید هستند تا گیاهی با کیفیت به دست آید.

با توجه به رشد نرخ ارز در بازار که از اوایل سال ۱۳۹۷ هجری شمسی اتفاق افتاد و گرانی سیگار، استفاده از توتون‌های طبیعی رشد بسیار چشمگیری یافت. در خصوص توتون] و تنباکو به‌طور کلی می‌توان گفت که با توجه به استفاده از مواد شیمیایی و مضر در سیگارهای تولید کارخانه ای و استفاده از مواد نامرغوب و مخلوطی در آن‌ها، میزان آسیب و ضررشان به سلامتی بدن بیشتر بوده و گفته می شود استفاده از توتون طبیعی به نسبت سیگار مضرات کمتری دارد. [نیازمند منبع]حتی در بسیاری مراجع و مقالات از خواص درمانی برگ توتون در گذشته برای درمان بسیار یا بیماری‌های خاص نیز یاد شده‌است.
توتون‌های پرفروش موجود در بازار ایران.

تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ یا ریختن آن‌ها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آن‌ها انجام می‌شود.[۱]

این گیاه به‌طور معمول پانزده تا صد سانتی‌متر رشد می‌کنند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.

در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، توانست شیوهٔ استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان بیاموزد. از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آن‌ها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]

این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا است.

آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان‌آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر است.[۱]تنباکوی خوانساری

محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد.
بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام‌گذاری شد.[۱]

مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده‌است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تغییر مانده یا کاهش داشته‌است، امّا در کشورهایی مانند ایران در حال افزایش است

کلمهٔ اسپانیایی و پرتغالی تنباکو به نظر می‌رسد ریشه در زبان تاینو، از خانوادهٔ آراواکان در کارائیب داشته باشد. گفته می‌شود در زبان تاینو، این کلمه به یک لول از برگ‌های تنباکو (بر اساس بارتولومه دِه لاس کاساس، ۱۵۵۲)، یا به تاباگو، نوعی پیپ به شکل Y برای کشیدن دود تنباکو (بر اساس اُویدو؛ که در آن به برگ‌های تنباکو کوهیبا می‌گویند) اطلاق می‌شود.[۲]

به هر حال کلمات مشابهی در زبان‌های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی از سال ۱۴۱۰ برای گیاهان دارویی استفاده می‌شده که به نظر می‌رسد از کلمهٔ عربی تَبَغ گرفته شده باشد. این کلمه از قرن ۹ به گیاهان دارویی مختلفی اطلاق می‌شده.[۳]

تنباکو از گذشته‌های دور در قارهٔ آمریکا مصرف می‌شده، تا زمانی که مهاجران اروپایی به آنجا رفته و این تجربه را به اروپا معرّفی کردند، جایی که بسیار محبوب شد. بسیاری از قبایل بومی آمریکا به صورت سنّتی تنباکو را در مزارعی در مکزیک در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد، کشت و مصرف می‌کردند.[۴] قبایل شرقی آمریکای شمالی مقادیر زیادی از تنباکو را در کیسه به عنوان یک کالای تجاری قابل قبول حمل می‌کردند، و معمولاً آن را در پیپ‌های صلح (نوعی پیپ) در بزرگداشت‌های مقدّس یا مهر و موم معامله می‌کشیدند.[۵] در چنین مواقعی تنباکو را در همهٔ مقاطع زندگی، حتّی در کودکی، می‌کشیدند.[۶] آن‌ها باور داشتند که تنباکو هدیه‌ای از طرف خالق است و دود بازدم شدهٔ آن، حامل تفکّرات و دعاهای انسان به بهشت است.[۷]

قبل از توسعهٔ نژادهای «لایتر ویرجینیا» و «برلی سفید»، دود تنباکو بسیار ناملایم بود و بومیان آمریکا در مراسم مذهبی و اروپاییانی که به صورت پیپ یا سیگار آن را مصرف می‌کردند، قابل کشیدن در ریه‌ها نبود.[۸] کشیدن دود «ناملایم» تنباکو به درون ریه‌ها بدون آسیب کوتاه مدّت جدّی به آن‌ها نیازمند کشیدن مقادیر اندک آن توسّط پیپ‌هایی مانند میدواخ یا کیسرو یا پیپ‌های آبی جدیدی مانند بونگ یا هوکا (برای دیدن انواع مدرن آن رجوع کنید به توک لائو) است. کشیدن دود در ریه در شرق از هزاران سال پیش با مصرف گیاه شاهدانه (کانابیس، ماری جوانا، حشیش) و خشخاش (تریاک) رایج بوده‌است.

بعد از رسیدن اروپاییان به آمریکا، محبوبیت تنباکو به عنوان یک کالای تجاری افزایش یافت. همچنین اقتصاد جنوب ایالات متحده را تا زمانی که پنبه جایگزین آن شد، رونق می‌بخشید. پس از جنگ داخلی آمریکا تغییر در تقاضای تنباکو و همچنین نیروی کار، باعث شد مخترع، جیمز بونساک، دستگاهی را اختراع کند که تولید سیگار را به صورت خودکار انجام می‌داد.

این افزایش در تولید باعث رشد سریع صنعت تنباکو تا کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، شد.

پس از کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، تنباکو به عنوان یک مادّهٔ دشمن سلامتی محکوم شد، و سرانجام به عنوان یک عامل برای سرطان و دیگر بیماری‌های تنفّسی و گردش خون، شناخته شد. این امر در ایالات متحده، به پیمان والای ساماندهی تنباکو (MSA) انجامید، که شامل دو قانون پرداخت سالانهٔ شرکت‌های تولیدکننده به دولت‌های ایالتی و محدودیّت‌های داوطلبانه بر تبلیغات و بازاریابی محصولات تنباکو می‌شد.

روش‌های بسیاری برای پرورش این گیاه وجود دارد ولی تمامی گیاهان تنباکو نیازمند مراقبت شدید هستند تا گیاهی با کیفیت به دست آید.

با توجه به رشد نرخ ارز در بازار که از اوایل سال ۱۳۹۷ هجری شمسی اتفاق افتاد و گرانی سیگار، استفاده از توتون‌های طبیعی رشد بسیار چشمگیری یافت. در خصوص توتون] و تنباکو به‌طور کلی می‌توان گفت که با توجه به استفاده از مواد شیمیایی و مضر در سیگارهای تولید کارخانه ای و استفاده از مواد نامرغوب و مخلوطی در آن‌ها، میزان آسیب و ضررشان به سلامتی بدن بیشتر بوده و گفته می شود استفاده از توتون طبیعی به نسبت سیگار مضرات کمتری دارد. [نیازمند منبع]حتی در بسیاری مراجع و مقالات از خواص درمانی برگ توتون در گذشته برای درمان بسیار یا بیماری‌های خاص نیز یاد شده‌است.
توتون‌های پرفروش موجود در بازار ایران.

تنباکو یا توتون گیاهی با برگ‌های پهن است که در اصل در آمریکای شمالی و جنوبی رشد می‌کرد و امروزه در سراسر جهان کشت می‌شود. نام تنباکو به برگ‌های خشک و بریده شدهٔ این گیاه هم گفته می‌شود. مصرف اصلی این گیاه تدخین دود حاصل از سوزاندن برگ‌های خشک آن است که دارای نیکوتین است. این کار با پیچیدن آن در کاغذ یا پیچیدن برگ‌های برش نخوردهٔ آن به صورت سیگار یا سیگار برگ یا ریختن آن‌ها در سر قلیان و تدخین (کشیدن) آن‌ها انجام می‌شود.[۱]

این گیاه به‌طور معمول پانزده تا صد سانتی‌متر رشد می‌کنند، برگ‌های آن بزرگ و پهن بوده و حدود نیم متر ارتفاع دارند که دارای شیرهٔ چسبنده‌ای است.

در اواخر قرن پانزدهم میلادی پس از آن که کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد، توانست شیوهٔ استعمال تنباکو را از سرخ‌پوستان بیاموزد. از نظر سرخ‌پوستان تنباکو گیاهی مقدس بود و آن‌ها را با عالم ارواح ارتباط می‌داد. تنباکو به اقتصاد آمریکا کمک شایانی کرد و به اروپا و سپس دیگر نقاط جهان راه یافت.[۱]

این محصول، یک کالای با ارزش در اقتصاد کشورهایی چون کوبا، هند، چین و ایالات متحدهٔ آمریکا است.

آلکالوید نیکوتین معمولاً به عنوان جزء اصلی تنباکو شناخته می‌شود، امّا نیکوتین خود به تنهایی اعتیادآور نیست. به نظر می‌رسد که واکنش بین بتا کربولین‌ها و نیکوتین عامل بیشتر خواصّ اعتیادآور مصرف تنباکو است. تأثیرات زیان‌آور تنباکو حاصل از هزاران ترکیب مختلف موجود در دود آن مانند پولیسیکلیک آروماتیک هیدرو کربن (مثل بنزپیرن)، فرمالدهید، کادمیم، نیکل، آرسنیک، نیتروسامین‌های مخصوص تنباکو (TSNAs)، فنول‌ها و بسیاری دیگر است.[۱]تنباکوی خوانساری

محبوبیت این کالا پس از رفتن اروپایی‌ها به آمریکا، باعث رونق اقتصادی مناطق جنوبی ایالات متّحده شد، تا آنکه کشت پنبه جای آن را گرفت. بعد از جنگ داخلی آمریکا، به علّت تغییر در تقاضا و نیروی کار، تولید سیگار رونق گرفت. این محصول جدید به سرعت باعث رشد شرکت‌های ذی‌نفع در صنایع تنباکو شد.
بیش از ۷۰ نوع گیاه تنباکو در خانوادهٔ نیکوتیانا وجود دارد. کلمهٔ نیکوتیانا (و همچنین نیکوتین) به افتخار ژان نیکوت، سفیر فرانسه در پرتغال، که در سال ۱۵۵۹ این مادّه را به عنوان یک دارو به دربار کاترین دِه مِدیچی فرستاد، بر این مادّه نام‌گذاری شد.[۱]

مصرف تنباکو توسّط ۱٫۱ میلیارد نفر تجربه شده‌است، یعنی تقریباً ۱/۳ جمعیّت بالغ زمین. سازمان بهداشت جهانی (WHO) اعلام کرده که تنباکو بیشترین علّت مرگ قابل پیشگیری در جهان است، و تخمین زده که اکنون عامل مرگ ۵٫۴ میلیون نفر در سال است. میزان مصرف تنباکو در کشورهای توسعه یافته، بدون تغییر مانده یا کاهش داشته‌است، امّا در کشورهایی مانند ایران در حال افزایش است

کلمهٔ اسپانیایی و پرتغالی تنباکو به نظر می‌رسد ریشه در زبان تاینو، از خانوادهٔ آراواکان در کارائیب داشته باشد. گفته می‌شود در زبان تاینو، این کلمه به یک لول از برگ‌های تنباکو (بر اساس بارتولومه دِه لاس کاساس، ۱۵۵۲)، یا به تاباگو، نوعی پیپ به شکل Y برای کشیدن دود تنباکو (بر اساس اُویدو؛ که در آن به برگ‌های تنباکو کوهیبا می‌گویند) اطلاق می‌شود.[۲]

به هر حال کلمات مشابهی در زبان‌های اسپانیایی، پرتغالی و ایتالیایی از سال ۱۴۱۰ برای گیاهان دارویی استفاده می‌شده که به نظر می‌رسد از کلمهٔ عربی تَبَغ گرفته شده باشد. این کلمه از قرن ۹ به گیاهان دارویی مختلفی اطلاق می‌شده.[۳]

تنباکو از گذشته‌های دور در قارهٔ آمریکا مصرف می‌شده، تا زمانی که مهاجران اروپایی به آنجا رفته و این تجربه را به اروپا معرّفی کردند، جایی که بسیار محبوب شد. بسیاری از قبایل بومی آمریکا به صورت سنّتی تنباکو را در مزارعی در مکزیک در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۰۰۰ قبل از میلاد، کشت و مصرف می‌کردند.[۴] قبایل شرقی آمریکای شمالی مقادیر زیادی از تنباکو را در کیسه به عنوان یک کالای تجاری قابل قبول حمل می‌کردند، و معمولاً آن را در پیپ‌های صلح (نوعی پیپ) در بزرگداشت‌های مقدّس یا مهر و موم معامله می‌کشیدند.[۵] در چنین مواقعی تنباکو را در همهٔ مقاطع زندگی، حتّی در کودکی، می‌کشیدند.[۶] آن‌ها باور داشتند که تنباکو هدیه‌ای از طرف خالق است و دود بازدم شدهٔ آن، حامل تفکّرات و دعاهای انسان به بهشت است.[۷]

قبل از توسعهٔ نژادهای «لایتر ویرجینیا» و «برلی سفید»، دود تنباکو بسیار ناملایم بود و بومیان آمریکا در مراسم مذهبی و اروپاییانی که به صورت پیپ یا سیگار آن را مصرف می‌کردند، قابل کشیدن در ریه‌ها نبود.[۸] کشیدن دود «ناملایم» تنباکو به درون ریه‌ها بدون آسیب کوتاه مدّت جدّی به آن‌ها نیازمند کشیدن مقادیر اندک آن توسّط پیپ‌هایی مانند میدواخ یا کیسرو یا پیپ‌های آبی جدیدی مانند بونگ یا هوکا (برای دیدن انواع مدرن آن رجوع کنید به توک لائو) است. کشیدن دود در ریه در شرق از هزاران سال پیش با مصرف گیاه شاهدانه (کانابیس، ماری جوانا، حشیش) و خشخاش (تریاک) رایج بوده‌است.

بعد از رسیدن اروپاییان به آمریکا، محبوبیت تنباکو به عنوان یک کالای تجاری افزایش یافت. همچنین اقتصاد جنوب ایالات متحده را تا زمانی که پنبه جایگزین آن شد، رونق می‌بخشید. پس از جنگ داخلی آمریکا تغییر در تقاضای تنباکو و همچنین نیروی کار، باعث شد مخترع، جیمز بونساک، دستگاهی را اختراع کند که تولید سیگار را به صورت خودکار انجام می‌داد.

این افزایش در تولید باعث رشد سریع صنعت تنباکو تا کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، شد.

پس از کشف‌های علمی میانهٔ قرن بیستم، تنباکو به عنوان یک مادّهٔ دشمن سلامتی محکوم شد، و سرانجام به عنوان یک عامل برای سرطان و دیگر بیماری‌های تنفّسی و گردش خون، شناخته شد. این امر در ایالات متحده، به پیمان والای ساماندهی تنباکو (MSA) انجامید، که شامل دو قانون پرداخت سالانهٔ شرکت‌های تولیدکننده به دولت‌های ایالتی و محدودیّت‌های داوطلبانه بر تبلیغات و بازاریابی محصولات تنباکو می‌شد.

روش‌های بسیاری برای پرورش این گیاه وجود دارد ولی تمامی گیاهان تنباکو نیازمند مراقبت شدید هستند تا گیاهی با کیفیت به دست آید.

با توجه به رشد نرخ ارز در بازار که از اوایل سال ۱۳۹۷ هجری شمسی اتفاق افتاد و گرانی سیگار، استفاده از توتون‌های طبیعی رشد بسیار چشمگیری یافت. در خصوص توتون] و تنباکو به‌طور کلی می‌توان گفت که با توجه به استفاده از مواد شیمیایی و مضر در سیگارهای تولید کارخانه ای و استفاده از مواد نامرغوب و مخلوطی در آن‌ها، میزان آسیب و ضررشان به سلامتی بدن بیشتر بوده و گفته می شود استفاده از توتون طبیعی به نسبت سیگار مضرات کمتری دارد. [نیازمند منبع]حتی در بسیاری مراجع و مقالات از خواص درمانی برگ توتون در گذشته برای درمان بسیار یا بیماری‌های خاص نیز یاد شده‌است.
توتون‌های پرفروش موجود در بازار ایران.

 

تنباکوی خوانساری

                                                                                                                                     نویسنده: محسن محرابی/حسین تولایی خوانساری

در این مقاله به بررسی و
تحلیل توتون و تنباکوی خوانسار و نقش خوانساریها در چگونگی صادرات آن محصول به
دیگر کشورها و نهایتاً رونق اقتصاد بیمارگونۀ ایران عصر قاجار و اوایل دورۀ پهلوی
میپردازیم. تأکید میکنیم هدف در این پژوهش به هیچ عنوان معرفی، تبلیغ و ترویج این
مادۀ دخانی خطرناک نیست، بلکه سعی بر آن است تا با استفاده از اسناد و منابع موثق
و معتبر تاریخی، به حقایق و گوشه هایی از تاریخ معاصر شهرمان دست یازیم و در واقع
به جنبه های اقتصادی آن در خوانسار ایام قدیم بپردازیم و آن را از منظر اقتصادی و
اینکه سهم خوانساریها در رونق و بهبود اقتصاد کشور در دوران قاجاریه و پهلوی – چگونه،
چقدر و به چه طریقی بوده؟ بررسی و تبیین نماییم.

                                                                                                                               

 

امروزه توتون و تنباکو به
عنوان مادۀ دخانی خطرناک و سرطانزا در میان قشرهای مختلف جامعه شناخته میشود، خصوصاً
آنکه از نظر پزشکی، استعمال این محصولات و قرار گرفتن در محیط آلوده به دود آنها،
یکی از عوامل شیوع سرطان و افزایش مرگ و میر در جوامع امروزی ما به شمار میرود.

اما در یکی دو قرن پیش،
تولید و فروش تنباکو جایگاه خاصی در میان تجارت و کشاورزی ایرانیان داشته و حتی
بخاطر آن هم فتوایی صادر شده؛ که البته نه برای مصرف و استعمال آن، بلکه به جهت مقابله
و مبارزه با استعمار خارجی خصوصاً انگلستان و کوتاه کردن ایادی آنان از کشور و نیز
مقاومت در برابر استبداد حاکم بر ایران، استعمال توتون و تنباکو در میان ایرانیان
از سوی مراجع عظام دینی وقت حرام و ممنوع شده بود.

در واقع توتون و تنباکو یکی از
مهمترین کالاهای تجاری و دادوستد در میان بازرگانان و سوادگران ایرانی و نیز یکی از
اصلیترین محصول کشاورزان و به دنبال آن، یکی از عمده ترین منابع درآمدزایی و امرار
معاش آنان محسوب میشده است؛ بطوریکه گفته شده در میانه های عهد سلسلۀ قاجار حدود دویست
هزار تن به کشت و خرید و فروش آن اشتغال داشته اند![1] در آن زمان، توتون و تنباکو
از مهمترین اقلام پردرآمد و مهم تجاری و صادراتی ایران نیز محسوب میشد و بیشتر به بازارهاى
عثمانى (ترکیه، سوریه و عراق) و نیز مصر ارسال میشده است؛[2] حتی در دورۀ پهلوی
(فاصلۀ 1310 تا 1330خ) نیز توتون و تنباکوی ایرانی یکی از اقلام بزرگ صادرات بود و
بازار خوبی در کشورهای خاورمیانه بویژه مصر و عراق و ترکیه داشت.[3] بنابراین فروش
و صادرات آن محصول به کشورهای خارجی، مرهمی بود بر زخمهای اقتصاد نابسامان و ویران
ایرانِ آن روزگار.

افزایش تولید و صادرات توتون
و تنباکو در عصر قاجار چنان از رونقی برخوردار بوده که حتی بیگانگان را هم به خود
جلب کرده بود.[4] در این میان انگلستان به خوبی به سود سرشار از تجارت تنباکوی
ایران واقف بود و هر آن، دنبال بهانه ای میگشت که خرید و فروش آن محصول را در
انحصار و اختیار خود بگیرد. در نهایت تلاش آنان در زمان ناصرالدین شاه قاجار (1264
ـ 1313ق) نتیجه داد و انگلیسیها با کمک و حمایت سیاستمداران و دولتمردان خویش
توانستند موقتاً انحصار تجارت توتون و تنباکو را در اختیار بگیرند و نظام اقتصادی
کشور را دچار بحران کنند، لیکن با فتوای میرزای شیرازی (1230-1312ق) در رابطه با
تحریم استعمال توتون و تنباکو و به دنبال آن بسیج و قیام عمومی مردم علیه صاحبان
غیرقانونی این امتیاز، سرمایه داران انگلیس و مزدوران آنها (که میتوان از آنان به
عنوان ایادی استعماری انگلستان تعبیر کرد) در تحقق این هدف ناکام ماندند. بنابراین
قیام تنباکو نخستین جنبش عمومی و گستردۀ ناشی از اتحاد و همبستگی مردمی با علمای
دین علیه بیگانگان و استعمار خارجی، و سرآغاز سلسله قیامها و مبارزات آزادیخواهانه
ای شد که بعدها علیه استعمار انگلستان در ایران و نیز حکومت مستبد قاجار صورت
گرفته بود و همچنین انگیزه ای شد برای قتل ناصرالدین شاه و حتی صدراعظمش امین
السلطان، و به دنبال آن، سرآغاز مشروطه خواهی در ایران عصر قاجار.[5]

 

در عهد قاجار، قسمت عمدۀ
توتون و تنباکوی کشور، علاوه بر شیراز، از اصفهان و نواحی اطراف آن بدست می­آمد و
سپس به عثمانی و مصر صادر میگشت.[6] در این راستا خوانسار
نیز از مناطقی بود که در آن کشت و تولید تنباکو صورت میگرفت و
سهم زیادی در رونق اقتصاد کشاورزی مردم ایران داشت. اگرچه در گذشته فروش تنباکو یکی
از مهمترین منابع عمدۀ امرار معاش کشاورزان خوانساری محسوب میشده است،[7] با
اینحال معلوم نیست از چه زمانی کشت و زرع توتون و تنباکو در خوانسار شروع شده بود،
اما از گزارش هینریش بروگش آلمانی (که در زمان ناصرالدین شاه دو بار به ایران آمده
بود) می­توان یقین حاصل کرد که این محصولات در دورۀ قاجار در مزارع خوانسار زیر
کشت بودند. به گفتۀ وی، خوانسار نخستین محلی در ایران بود که او توانسته است کشت
تنباکو و توتون را در آن مشاهده کند. این کشاورزان پس از چیدن برگهای پهن توتون،
آنها را در آفتاب میگذاشتند که خشک بشود.[8] این گزارش بروگش بسیار در خور توجه و
مهم است، زیرا وجود تنباکو و بویژه توتون را در مزارع خوانسار عهد قاجاریه اثبات و
تأیید میکند؛ اما نکتۀ قابل توجه اینکه، بر خلاف بروگش که او خوانسار را نخستین ناحیه
ای خوانده که در طول سفرش در ایران موفق شده بود مزارع توتون و تنباکو را در آن
مشاهده کند، تولید دخانیات تنها منحصر به خوانسار نبوده و بسیاری از کشاورزان در
سرتاسر کشور به کشت و زرع توتون و تنباکو میپرداخته اند، و این را باید یک پیشامد
ساده و شاید یک ناکامی برای سفیر پروس (آلمان) دانست که نتوانسته در طول سفرهایش
به بلاد مختلف ایران، مزارع دخانی سایر شهرهای این مملکت را ببیند. همچنین این
نکته را هم باید در نظر داشت منابع عصر قاجار و بعد از آن، بهترین و ممتازترین
توتون و تنباکو را به شهرهای شیراز و کاشان‏ و طبس و قریۀ هکان[9] اختصاص
داده اند و دخانیات سایر شهرها را غیر متعارف و نامطلوب خوانده اند که طالبان محدود
داشته و جهت اهالى خود آن محل تولید و مصرف میگردیده اند؛[10] اما به نظر میرسد
این نویسندگان و گزارش نویسان ایرانی و خارجی اشتباه کرده اند. اگر بگوییم تنباکوی
مخصوص و مورد علاقۀ دربار قاجار در عهد ناصری از نوع خوانساری بوده! غلو نکرده
ایم. گفته شده ناصرالدین شاه، آن شاه قجریِ به اصطلاح قهرمان نخجیرگاههای ملوکانۀ شمال
و شرق تهران آن روزگار، بعد از هر شکار، شادمان از اینکه حیوانی بیگناه را به قتل می
آورد، خود را کنار بساط کباب و دوغ و ریحان و سپس به تنباکوی خوانسار و قلیان میرساند،
و این بساطی بود که از قبل همراهانش برای او تدارک میدیدند.[11] پس این ادعای برخی
نویسندگان و گزارشگران و تاریخ نویسانی که تنباکوی خوانسار را غیرممتاز و تولید آن
را فقط جهت مصرف اهالی خوانسار برشمرده اند را باید باطل دانست؛ و این ادعا را هم
اضافه کرد که به احتمال قریب به یقین، در عصر قاجار توتون و تنباکوی مرغوب و با
کیفیت جهت استعمال در دربار یا به سفارش سلطان صاحبقران تولید و به مرکز حکومت
ارسال میشده است و الباقی را هم برای مصارف داخلی و استفادۀ عموم به بازار عرضه
میکرده اند. طبق سندی که موجود است، در خوانسار دو نوع تنباکو زیر کشت میرفت: تنباکوی
برگ و تنباکوی چوب یا میخکی؛ که در این میان تنباکوی برگ از کیفیت بهتر و قیمت بالاتری
نسبت به نوع دیگر برخوردار بوده،[12] و در ضمن این همان تنباکویی بود که برای مصرف
اشرافیان و صادرات به خارج از کشور تولید و توزیع میشده است و تنباکوی چوب هم به مصرف
قلیان رعایا می­رسید.[13] بنابراین میتوان چنین پنداشت که تنباکوی مصرفی دربار
ناصری از نوع برگ پهن و تند بوده است.

اما همانطور که گفته شد، در
گذشته توتون و تنباکوی ایرانی یکی از اقلام بزرگ صادرات بود و بازار خوبی در برخی
کشورهای خاورمیانه داشت. تنباکوی خوانسار هم از این قاعده مستثنی نبود. طبق اسناد
معتبر تاریخی و نیز تحقیقات محلی و روایات شفاهی اهالی، تنباکوی خوانسار از دورۀ
پهلوی به بعد یکی از بهترین و مرغوبترین دخانیات کشور محسوب و بر خریداران و سفارش
دهندگان ایرانی و خارجی آن افزوده گشت، تا آنجا که حتی به کشورهای مجاور خصوصاً
ترکیۀ عثمانی هم صادر میشد و اینگونه خوانسار را هم در تجارت خارجی و بهبود اقتصاد
ایران سهیم کرد.[14] طبق یک سند موجود دیگر در مرکز اسناد کشور و مربوط به سال
1323 خورشیدی، هر کیلو تنباکوی درجۀ یک خوانسار به نرخ 16 ریال، درجۀ دو، 12 ریال
و درجۀ سه، 5 ریال جهت بسته بندی و صادرات به ترکیه درجه بندی و قیمت گذاری شده اند.
این در حالیست که نرخ ثبت شده برای تنباکوی خوانسار سیر صعودی داشته و کمی بیشتر
از تنباکوهای شیراز و هکان و کاشان بوده است.[15]

البته تنباکو همیشه جزو
منابع مالی پر درآمد رعایای خوانساری به­شمار نمیرفته، بلکه کشاورز گاهی شخصاً هزینه
ها و خسارتهای هنگفتی صرف تولید این محصول میکرده است. شواهدی هست که نشان میدهند
در آن زمان بواسطۀ عدم خریدار بویژه توسط تجار که بخاطر منافع تجاری و مالی خود و نیز
به سبب گزافی مالیات، حاضر به خرید این نوع محصول نبوده اند، اغلب زارعین مجبور میشدند
خودشان این محصول را به بیرون از شهر ارسال کرده و آن را به قیمت نازل به فروش برسانند.[16]
در یکی از این اسناد مربوط به حدود سالهای 11-1310 آمده است که تنباکوی حوزۀ خوانسار
هر خروار 20 تومان و تنباکوی چوب نیز هر خروار 8 تومان به فروش میرفت، در حالیکه برای
هر خروار 42 تومان و 5 قران مالیات میگرفتند! از سوی دیگر، مأموران مالیاتی حکومت در
یک اقدام غیرقانونی، تجار و زارعینی را که قصد فروش تنباکوی برگ را داشته اند را مجبور
مینموده اند که در آن آب و نمک بزنند و جالب اینکه از همان آب و نمک نیز مالیات میستاندند!
در نتیجه هرچه بر مالیات تنباکو اضافه میشد از قیمت آن هم کاسته میگردید.[17] بنابراین،
این ستم و فشار مأموران ادارۀ مالیّۀ وقت از وصول مالیات گزاف و کمرشکن، و نیز اجرای
قانون انحصار دخانیات از سوی حکومت وقت (پهلوی اول)، باعث امتناع و انصراف تجار از
خرید محصول رعایای بیدهند و قریۀ باباسلطان خوانسار و از بین رفتن تنباکوها در انبار
و وارد آمدن خسارت سنگین به زارعین خوانساری و نتیجتاً اعتراض و شکایت ایشان به ادارۀ
کل انحصار دخانیات وزارت مالیّه[18] و نیز مجلس شورای ملی شده بود.[19]

همچنین گاهی هم پیش می آمد
که برخی از رقبا و تجار فرصت طلب و سودجو (که گویا اغلب غیر خوانساری بوده اند)،
تنباکوهای نامرغوب و بی کیفیت و بی نام و نشان دیگر شهرها را بصورت مخفیانه و دور
از چشم زارعین و رعایای خوانساری مخلوط تنباکوی حاصلۀ خوانسار میکردند تا بدین
وسیله بر کیفیت و ارزش آن خدشه وارد کرده اسباب تنزّل قیمت آن گردند؛ که البته این
امر با درایت تعدادی از بزرگان و کدخدایان و رعایای شهر ناکام ماند.[20] شاید این اقدام غیرمنصفانه و ناجوانمردانۀ برخی از تاجران و رقبا در
آن زمان، دلیلی بر آن شد که برخی از محققان و نویسندگان قدیم و حتی استعمال
کنندگان تنباکو به اشتباه تصوّر کنند که تنباکوی خوانساری از کیفیت مناسبی برای
مصرف و صادرات برخوردار نیست.

ناگفته نماند در قدیم مزارع تنباکوی
خوانسار در اطراف و قریه های آن قرار داشتند. اسناد مربوط به اوایل دورۀ پهلوی صحّت
این مطلب را تأیید میکنند. برای نمونه سندی است راجع به «رسیدگی به شکوائیۀ زارعین
قریۀ باباسلطان خوانسار از گزافی مالیات تنباکو» منسوب به وزارت امور اقتصادی و دارایی
وقت و به سال 1311 که نشان میدهد قریه های خوانسار همچون باباسلطان و بیدهند و
هرستانه [و نیز قودجان] بستر بسیار مناسبی برای کشت و توزیع توتون و تنباکو به شمار
می­رفته اند[21] که البته به نظر، وجود زمین هموار در آن مناطق و آب و هوای مستعد
و مناسب آنجا، در کیفیت و رونق کشت این محصولات در آن محیطها دخیل بوده اند.

در گذشته این محصول – به
همراه میوه جات و عسل و انگبین و خشکبار و… – به عنوان یکی از مهمترین سوغات
خوانسار شناخته میشد. امروزه هم تنباکوی خوانسار به عنوان یکی از برترین تنباکوهای
گیاهی و شاید از معروفترین و بی رقیبترین محصولات دخانی کشور به شمار میرود، هرچند
برخی از شرکتها و تولیدکنندگان برای فروش بیشتر توتون و تنباکوی خود و یا فروختن
محصولات دخانی بی کیفیتشان، از برند مشهور تنباکوی خوانساری استفاده مینمایند، و
گاه به تولید محصولات تقلبی بدین عنوان نیز میپردازند. با این همه، آنچه مهم و در
خور توجه است و نباید آن را از نظر دور داشت اینکه، مصرف و استعمال دخانیات عامل
اصلی سرطان و مرگ و میر در ایران و نیز در جهان به شمار میرفته و میرود، و پزشکان
و دانشمندان علوم پزشکی، با جدّیّت تمام مردم را از هرگونه استعمال و حتی قرار
گرفتن در معرض دود آن باز میدارند.  

‏

 

1- آدمیت، شورش بر امتیازنامه رژی، 1360، ص13.

2- کرزن، ایران و قضیه ایران‏، ترجمه غلام على وحید مازندرانى،
1380، ج1، ص672 و ج2، صص52 و 123 و 491. آدمیت، شورش
بر امتیازنامه رژی، همانجا.

3- سند شمارۀ 30919/240، «ت‍ع‍ی‍ی‍ن‌ ن‍رخ‌ خ‍ری‍د ت‍وت‍ون‌ و ت‍ن‍ب‍اک‍و و ص‍ورت‍ه‍ای‌ م‍رب‍وط
ب‍ه‌ آن‌ ب‍ازدی‍د از ن‍ح‍وۀ‌ ع‍م‍ل‌ ان‍ح‍ص‍ار دخ‍ان‍یات‌ در ت‍رک‍یه‌ و…»، مورخۀ 1323، آرشیو ملی ایران، ص20.

4- کرزن، پیشین، ج2، 593.

5- برای آگاهی بیشتر، نک: براون، انقلاب مشروطیت ایران‏، ترجمه مهرى قزوینى‏،
1380، صص33 و 38. نیز نک: جنبش تنباکو؛ سرآغاز مشروطه خواهی، سایت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی:

6- کرزن، پیشین، ص51.

7- سند شمارۀ ۷۴۰۰۶/240، «شکایت از گزافی مالیات تنباکو در خوانسار»، مورخۀ
1310-1311، آرشیو ملی ایران، صص11 و 14.تنباکوی خوانساری

تولید عسل، انگبین، میوه و
خشکبار نیز از دیگر محصولات و فرآورده های کشاورزی زارعین خوانساری به شمار میرفت.

8- بروگش، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمۀ
مهندس کردبچه، 1367، ج2، ص351.

9- هَکان (در بعضی منابع و
اسناد، حکان) نام یکی از دهستانهای سه گانۀ بخش کوهک شهرستان جهرم است. (لغت نامۀ دهخدا،
1377: ج15، 23503) در آثار عجم آمده است: «هکان از توابع جهرم است، به مسافت 5 فرسخ؛
در آنجا، سه ده است؛ یکى را «قلات» نامند و حاصلش بیشتر تنباکوست که مشهور آفاق است.»
(فرصت شیرازی، 1377: ج1، 177)

10- دالمانى، سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمۀ
علی محمد فره­وشى، 1335، ص86. کرزن، پیشین، صص593-594. شهری باف، طهران قدیم، 1383، ج‏1، ص445.

11- فرازمند، نگاهی به تاریخچه شکل گیری سازمان محیط زیست: شلیک های همایونی به
قلب حیات وحش!، روزنامه ایران، کد خبر 6573، شماره 5595،
10/12/1392، ص10 (تاریخ).

12- سند ۷۴۰۰۶/240، پیشین،
صص5 و 6 و 11 و 14.

13- همان سند، صص11 و 14.
نیز: سند 30919/240، ص20.

14- سند 30919/240، ص119.

15-  همان سند، صص25 و 37 و 48 و 118.

16- سند ۷۴۰۰۶/240، پیشین،
صص5 و 11 و 14.

زیباترین عکس نوشته تبریک روز مادر

17- همان سند، ص6.

18- همان سند، صص6 و 7 و 11 و14.

19- همان سند، ص19.

20- سند استشهادیۀ محلی «سؤال از رعایا در خصوص تنباکوی خارج خوانسار»، نسخۀ خطی، آرشیو شخصی آقای سعید جنابی.

21- سند ۷۴۰۰۶/240، پیشین.
این اسناد به کشت تنباکو در هرستانه (ص11) و بیدهند (صص7-6) اشاره داشته­اند.
همچنین طبق روایت شفاهی و اسناد محلی قدیمی (آرشیو خصوصی مالکان)، روستای قودجان
نیز محل مناسبی جهت تولید توتون و تنباکوی خوانساری محسوب میشده که وسعت زیادی را برای
کشت به خود اختصاص داده بود.

 

1.         
آدمیت،
فریدون؛ شورش بر امتیازنامه رژی، تهران: پیام، 1360، چ1.

2.         
براون،
ادوارد؛ انقلاب مشروطیت ایران‏، ترجمه مهرى قزوینى‏، تهران: کویر، 1380، چ2.

3.         
بروگش،
هینریش؛ سفری به دربار سلطان صاحبقران (1861-1859)، ترجمۀ مهندس کردبچه، [تهران]، اطلاعات، 1367، چ1، ج2.

4.         
دالمانى،
هانرى رنه‏؛ سفرنامه از خراسان تا بختیاری، ترجمۀ علی محمد فره­وشى‏، تهران: امیرکبیر، 1335، چ1. تنباکوی خوانساری

5.         
دهخدا،
علی اکبر؛ لغت نامۀ دهخدا،
زیر نظر محمّد معین و سیّد جعفر شهیدی، تهران: دانشگاه تهران (مؤسسۀ لغت نامۀ
دهخدا با همکاری انتشارات روزبه)، 1377، چ2، ج15. 

6.         
شهری
باف، جعفر؛ طهران قدیم‏،
تهران: معین، 1383، چ4، ج1.

7.         
فرصت
شیرازى، محمد نصیر بن جعفر؛ آثار عجم‏، تهران: امیرکبیر، 1377، چ1، ج1.

8.         
کرزن،
جورج ناتانیل؛ ایران و قضیه ایران‏،
2ج، ترجمه غلام على وحید مازندرانى‏، تهران: علمى و فرهنگى، 1380، چ5.

 

 

1.         
جنبش
تنباکو؛ سرآغاز مشروطه‌خواهی، سایت مؤسسه مطالعات و پژوهشهای
سیاسی:

2.         
فرازمند،
حسن؛ نگاهی به تاریخچه شکل­گیری سازمان محیط زیست: شلیک­های
همایونی به قلب حیات وحش!، روزنامه ایران، کد خبر
6573، شماره 5595، 10/12/1392، ص10 (تاریخ).

                                                                                   

سند استشهادیۀ محلی «سؤال از رعایا در خصوص تنباکوی خارج خوانسار»، نسخۀ خطی،
آرشیو شخصی آقای سعید جنابی، خوانسار.                    

        

سند شمارۀ 30919/240، ص37، مربوط به ن‍رخ گذاری درجات مختلف ت‍ن‍ب‍اک‍وی
خوانسار در وزارت دارائی کشور به سال 1323خ، آرشیو ملی ایران.

شیراز-ایرنا- تنباکو از محصولاتی است که از گذشته‌های دور در دهستان هکان شهرستان جهرم فارس کشت می‌شده و به دلیل نوع خاص آن، دودی ها استقبال خوبی از آن می‌کنند و می گویند تنباکویی شیرین است.

هکانی های دودی و دیگر شیفتگان قلیان و تنباکو، تلخی زیان‌های تنباکوی هکان را چندان باور ندارند؛ برای دودی‌ها و شیفتگان قلیان، یکی از انواع مرغوب تنباکوی ایران تنباکوی هکان و قلات است.

روستای پلکانی

۳۵ کیلومتر بعد از روستای حنا در بخش مرکزی جهرم، دهستان هکان است که از دو بخش کناردان و قلات تشکیل شده است. برای رفتن به قلات باید از داخل کناردان (هکان)، عبور کرد.تنباکوی خوانساری

روستای قلات چشمه‌های فراوان دارد و به دلیل کشف اشیای تاریخی به دوره هخامنشی منسوب است. روستا بر روی تپه‌ای احداث شده و در نگاه اول معماری آن تقریباً شبیه روستای ماسوله به صورت پلکانی و خشت و گلی به نظر می‌رسد که سقف یک خانه، حیاط منزل بالاتر است. از همین رو عبور وسایل نقلیه ماشینی در بین خانه‌های آن به راحتی امکان‌پذیر نیست.

پایین دست روستای قلات هکان رودخانه شور جاری است.

جمعیت کل هکان ۱۱۰۰ نفر است و پیشه اصلی آنها کشت و زرع است. در قدیم به دلیل فراوانی آب، در این منطقه برنج کاشته می‌شد که به دلیل کم‌آبی‌های چندسال گذشته، از رونق افتاده است.

این روستا به دلیل بکربودن منازل و وجود قلعه‌ای مربوط به دوره قاجار، مکانی عالی برای گردشگری و روستاگردی است.

تنباکو را دود کرد و گفت شیرین است

محصولات دهستان هکان جهرم انواع مرکبات، برنج، باقلا، سبزی و تنباکو است. کشت تنباکو از گذشته‌های دور در این دهستان انجام می‌شده است.

تنباکوی هکان، بعد از تنباکوی برازجان (مرکز شهرستان دشتستان استان بوشهر) پرمصرف‌ترین تنباکو در کشور به ویژه جنوب است.

قلیانی‌ها که به هیچ وجه اندرزهای دیگران در مورد زیان‌های دود و قلیان به گوششان نمی‌رود معتقدند طعم شیرین و چوب‌های بلند و ضخیم تنباکوی هکان نشان از کیفیت بالای این محصول دارد.

یکی از اهالی هکان گفت: تفاوت تنباکوی هکان با تنباکوی برازجان، نوع برگ‌های وچوب ضخیم و بلند تنباکوی برازجان نسبت به بقیه تنباکوها است. همچنین از نظر طعم، تنباکوی برازجان، طعم تلخ و ملسی دارد اما طعم تنباکوی هکان مطبوع و شیرین است.

تنباکوی هکان ۱.۵۸ درصد نیکوتین، ۱۰.۰۷ درصد قندهای احیاکننده و ۴.۹۶ درصد کلر دارد و از تندی دود طعم و بو مزه ملایم و شیرین است.

این برگ‌ها با رگ‌های خاص خود این امکان را فراهم می‌کنند که از ساقه برگ تا خود برگ قابل استفاده باشد. برگ‌های این تنباکو هنگام برداشت سبزرنگ است و بعد از چیدن آن و گذاشتن مقابل نور مستقیم خورشید به رنگ زردرنگ در می‌آید و معمولاً در قلیان‌های سنتی در همین حالت استفاده می‌شد.

عروس تنباکو

زنان این منطقه عروسک‌هایی با برگ‌های سبز تنباکو با تزئینات می‌سازند که به آن «عروس تنباکو» گفته می‌شود.

در گذشته قسمتی از برگ‌های مرغوب تنباکوی هکانی به شکل عروسک تهیه و به همین شکل‌ها به‌طور قاچاق به کشورهای شیخ‌نشین خلیج فارس و سایر کشورهای عربی صادر می‌شد. عروس تنباکو را با پولک و منجوق، پارچه‌های رنگی و سایر زیورآلات تزئین می‌کنند. در گذشته این عروسک کاربرد تزئینی در منازل نیز داشته است.

همچنین تنباکو را برای از بین بردن بید در بین لباس‌ها و قالی پشمی نیز در جهرم استفاده می‌کردند و لای لباس یا قالی می‌گذاشتند.

کشت تنباکو در جهرم صدها سال قدمت دارد تا جایی که یکی از اقلام تجارتی جهرم که در سفرنامه‌های قدیم از آن یاد شده، تنباکوست. مرحوم جلال طوفان در سال ۱۳۳۵ درباره تنباکوی جهرم در کتاب شهرستان جهرم نوشته است: تنباکو در حومه شهر و مخصوصاً از فرآورده‌های بخش هکان است که از لحاظ مرغوبیت در سراسر ایران مشهور است. کلیه محصول تنباکوی جهرم توسط دولت از کشاورزان خریداری می‌شود و مقدار آن قریب به ۹۰۰ تن است.

ایالت هند

حکایت عامیانه‌ای هم درباره تنباکوی هکان وجود دارد که گفته‌اند در گذشته تاجری اهل تهران در این شهر به مهمانان جنوبی اش قلیان با تنباکوی هکان تعارف کرد؛ هنگامی که مهمانان از وی پرسیدند آیا می‌دانی هکان کجاست؟ وی با تبختر گفت: بله، هکان یکی از ایالت‌های هند است.

شهرستان جهرم در فاصله ۱۹۳ کیلومتری از جنوب شرق شیراز قرار دارد.

۹۹۱۰ /‏۱۸۷۶‬

شیراز – ایرنا – رئیس و اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی جهرم، روز چهارشنبه با قرار دادن شاخه…

مهاباد- ایرنا- معاون آب و آبفای وزیر نیرو گفت: آبرسانی پایدار به بخش…
تنباکوی خوانساری

بجنورد-ایرنا- نماینده مردم پنج شهرستان خراسان شمالی در مجلس شورای…

شیراز-ایرنا-آتش‌سوزی در ارتفاعات شهرستان‌های جهرم و خفر که در روزهای…

یزد – ایرنا – امام جمعه اردکان گفت: سه هزار و ۹۰۰ خانواده آسیب‌دیده…

همدان – ایرنا – افزایش میزان نزولات آسمانی در ۲ سال گذشته در دیار…

تبریز – ایرنا – نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی…

اصفهان- ایرنا- پانزده خرداد ۴۲ سرآغاز بیداری ملت ایران و گذاشتن سنگ…

اهواز – ایرنا – آتش‌سوزی جنگل‌های کرچل و آب بید اندیکا از روز سه شنبه…

آبادان – ایرنا – مدیرکل بندر و دریانوردی خرمشهر گفت: به منظور کنترل…

اردبیل_ایرنا_ تعداد موارد آتش‌سوزی در روزهای اخیر که به گفته مسوولان…

نقل مطالب با ذکر منبع بلامانع است

قليان كشيدن اصلاً كار خوبي نيست و باعث بروز سرطان مي شود. حتي دود قليان به خاطر داشتن نيكوتين و قطران زياد خطرناك تر از سيگار است اما براي اطلاع به عرضتان مي رسانم كه:

تنباكوي خوانساري يا به قول خوانساري ها تنباكوي ميخكي از كاشت نشاء آن به دست مي آيد. اين محصول قبلاً در قودجان و خوانسار كشت مي شد. اگر حدود 20-10 سال پيش به مجالس روضه مي رفتيد مي ديديد كه پيرمردها و پيرزن ها مشغول استعمال قليان اون هم با تنباكوي ميخكي بودند و جوان تر ها فقط اجازه ي نگاه كردن را داشتند اما امروز دست هر بچه اي كه مي بيني يك قليان هست و با اين تنباكوهاي سرطان زا مثل الواحه و الفاخر و كاپتان بلك و كاپوچينو و … اما خوش طعم و پر دود مشغول دودبازي هستند. واقعاً در دوره ي امروزي جرأت مي خواهد كه كسي قليان با تنباكوي خوانساري بكشد چون پس از چند پك گلوي كسي كه مي كشد به شدت مي سوزد.

 

علاوه بر آن اگر كسي در استعمال آن زيادي روي كند اصطلاحاً باعث گيج شدنش مي شود. گيج شدن وقتي صورت مي گيرد كه اكسيژن بسيار كمي در خون وجود دارد. فرد ابتدا احساس سرگيجه مي كند. سپس حالت تهوع به سراغش مي آيد و تا بالا نياورد راحتش نمي كند. پس از اينها نوبت به سردرد مي رسد كه پدر آدم را در مي آورد. اگر كسي به اين روز افتاد به وي مقداري ليمو يا آبليمو يا شربت آبليموي ترش با آبغوره بدهيد تا اندكي بهتر شود(به هيچ وجه از قرص ديمن هيدرينات (ضد استفراغ) استفاده نكنيد). اما از اينها گذشته مي رويم سراغ چگونگي برپا كردن قليان با تنباكوي ميخكي:

ابتدا تنباكو را كه قيمت زيادي (حدود كيلويي 8000 تومان) دارد را تهيه مي كنيد. سپس آشغال هايش را مي گيريد و آن را مي كوبيد تا به قطعات ريزتر تبديل شود. حال مقداري از آن را درون ليوان يا كاسه اي بريزيد و آب را به آن اضافه كنيد و بگذاريد تا چند ساعت در آب خيس بخورد.(البته مي توانيد تنباكو را 5 دقيقه هم خيس كنيد اما شيرين نيست)تنباکوی خوانساری

بعداز چند ساعت آب ليوان را خالي كرده ،‌تنباكو را محكم در دستانتان فشار مي دهيد تا آبش گرفته شود. بعد از آبگيري تنباكو آن را روي سرقليان مي ريزيد و سه چهارتا زغال كاملاً سرغ شده را بدون ورق آلمينيوم (فويل) روي تنباكو مي گذاريد و شروع به استعمال مي كنيد.

پدر و مادرهاي عزيزي كه فرزندانشان به قليان اعتياد دارند يك بار اين تنباكو را بدهند بچه هايشان به شدت و حدود نيم ساعت بكشند تا ديگه از قليان فاصله بگيرند! (در هنگام گيجي وقتي ياد بو يا خودقليان مي افتند حالشان به هم مي خورد!!!!)

البته فكر نكيند من اهل اين چيزها هستم. من اين مطالب را از مادربزرگم پرسيده ام و در اختيار شما قرار داده ام.

 

اگر با من نبودش هیچ میلی《》
چرا ظرف مرا بشکست لیلی؟

وقتی قرار بود جماعت زن های همسایه، دور همی شان خانه ما باشد، خواهر سومی مسئول مخصوص تهیه بساط عیش و نوش علی الخصوص قلیان با طعم تنباکوی چوب خوانساری بود.

باید صبح وسایل را از داخل کمد چوبی داخل آشپزخانه بیرون می آورد و کم و کسری ها را بررسی می کرد تا خدای نکرده مورد غضب مادرم قرار نگیرد چون می دانست که اولین اشتباه مساوی است با آخرین اشتباه او و باید طعم شیرین کتک و سرزنش را بچشد !

البته او دیگر نگرانی بابت این موضوع نداشت و حداقل بعد از دو سه بار خرابکاری و آموزش های دیکتاتورمآبانه مادر، می دانست چطور باید کارش را به نحو احسن انجام دهد طوری دل همه ی زن های محله را با آن قلیان هایی که چاق می کرد، بدست آورده بود و این بود که گاهی جهت اداره مجالس دیگر و دورهمی های کوچه های بالا و پایین تر از محله ما، دعوت نامه هایی دریافت می کرد که البته با مخالفت صریح مادر این موضوع لغو می شد. آخر مگر آن حسادت زنانه می گذاشت تا خواهرم برود و بهترین قلیان محله را برای یک مجلس دیگر چاق کند، اصلا علت شلوغی های مجلس خانه ما همین طعم چوب تنباکویی بود که خواهرم با وسواس زیاد اول آن را از شب قبل داخل آب خیس می کرد که وقتی دودش به کام خانم ها می رفت، در راه بازگشت از ریه های آن ها، هوش را هم از مغزشان با خود به بیرون هدایت می کرد و شاید بتوان به قول امروزی ها گفت که حسابی چت می زدند و مجلس زنانه بیشتر به کامشان می چسبید.تنباکوی خوانساری

من پنج سالم بود و از دور شاهد این دورهمی ها و صدای قل قل قلیان ها و گاه و بی گاه، قهقهه هایشان بودم و با ذهن کودکانه ای که داشتم نمیدانستم چه چیز باعث شده که این زن ها ساعت ها کنار هم بنشینند و در آن مجلس دود آلود و کمی رازآلود با هم گفتمان کنند.

آن زمان ها هیچ کس حتی تلفن ثابت هم نداشت و همین دورهمی های زنانه، شبکه ای بزرگ برای تبادلات اطلاعات محسوب می شد.

یادم هست اگر کسی می خواست به سربازخانه زنگ بزند و حال پسرش را جویا شود، بایدمی رفت مخابرات، یا بقالی اصغر آقا سرکوچه که به تازگی تلفن کشیده بود و کلی هم فخر با آن می فروخت.

الان سال ها از آن دوران می گذرد و من دیگر شاهد هیچ مجلس زنانه ای به آن سبک کلاسیک نیستم و فکر کنم دیگر خواهرم هم یادش رفته زمانی برای خودش سلطان چاق کردن قلیان های بزرگترین مجالس زنانه آن زمان بوده است.

داستان

اردیبهشت 99

علی دادخواه

اگر دوست داشتین به این مطلب که برای مسابقه اردیبهشت جناب دست انداز نوشته ام رای بدین تا به امید خدا برنده بشم :))

تنباکوی خوانساری

اگر با من نبودش هیچ میلی《》
چرا ظرف مرا بشکست لیلی؟

با ثبت نام در ویرگول به آرشیو بزرگی از مقالات مرتبط با این موضوع دسترسی خواهید داشت

مطلبی دیگر از این نویسنده

مطلبی دیگر در همین موضوع

بر اساس علایق شما

از این پس او نمی‌تواند پروفایل کاربری و مطالب شما را ببیند.

دانشمندان آسترالیا یی ابراز امیدواری کردند که تحقیقات آنها درساخت داروهای نسل جدید بتواند مفید ثابت گردد.

به گزارش اسپوتنیک، به نقل از مقاله منتشره در مجله علمی MedicalXpress دانشمندان استرالیایی از دانشگاهTroba کشف کردند که پروتئین موجود در گیاه تنباکو می تواند برای صحت انسان مفید واقع گردد.پروتئین Nicotiana alata گیاهی است که می تواند به عنوان یک وسیله مفید در مبارزه با بیماری های عفونی، از جمله HIV، ایدز، ویروس Zika و آنسفالیت، کمک کند.پس از مطالعه دقیق ساختار تنباکو، دانشمندان متوجه شدند که یکی از اجزای NaD1 قادر به از بین بردن سلول های قارچی خطرناک Candida albicans است که “میکروذرات مفید” را در بدن می کشد و در نتیجه باعث بیماری های بسیاری می شود.  

راهنمای ثبت نام کاربران در سایت ها و حساب کاربران از طریق ماهواره ای و یا در شبکه های اجتماعی در این قوانین می باشد.

کاربران باید قوانین ملی و بین المللی را رعایت نمایند و موظف اند به نظریات دیگر اعضا و خوانندگان احترام قائل شوند. تنباکوی خوانساری

مدیریت حق دارد، نظریاتی را که به زبان دیگر غیر از زبانی که در سایت است، حذف نماید.

مطالب و اظهارت نظر در تمام بخش ها و زبان های سایت sputniknews.com امکان تغییر می باشد.

نظریات کاربران در صورتی که با موضوع مطابقت نداشته باشد، مانند:

مدیریت حق دارد، از دسترسی کاربر به صفحه جلوگیری و یا حساب کاربری وی را بدون اطلاع قبلی حذف کند، البته در صورتی که کاربر این قوانین را نقض کند.

کاربران می توانند به بهبود حساب خود یا باز کردن حساب تماس بگیرند و یا به این آدرس moderator.dari@sputniknews.com ایمیل نمایند.

ایمیل باید شامل مطالب زیر باشد:

اگر مدیران صلاح بدانند، می توانند، حساب کاربر را باز و اجازه دسترسی به وی دهند.

مدیریت به کاربرانی که قوانین را به طور مکرر نقض کرد، اجازه دسترسی نمیدهد.

کاربران می توانند از طریق این ایمیل آدرس moderator.dari@sputniknews.com با تیم مدیران سایت تماس بگیرند.

شما می توانید برای دریافت اطلاعیه های اسپوتنیک مشترک شوید

0