اوقات فراغت چه کار کنیم

اوقات فراغت زمانی است که فرد وظایف خود را انجام داده و فرصتی در اختیار دارد تا به فعالیت های مورد علاقه اش بپردازد. تغییرات در سبک زندگی، بازنشستگی، تغییر شغل، فارغ التحصیل شدن از مدرسه و دانشگاه یا تغییر در شرایط خانواده مانند ازدواج فرزندان و غیره سبب می شود وقت آزاد بیشتری در اختیار داشته باشید. این اوقات ارزشمند برای افرادی که هیچ برنامه  ی خاصی برای بهره گیری از این زمان ها ندارند، بسیار خسته کننده و عذاب  آور است. در این نوشته سعی داریم شما را با ۱۰ کار جذاب و سرگرم کننده برای پر کردن اوقات فراغت آشنا کنیم.

۱- برنامه ریزی کنید
اوقات فراغت زمانی برای شما مفید خواهد بود که کاملا واضح و روشن بدانید چگونه می خواهید از آن استفاده کنید. در واقع تنها کسی که می داند شما از چه چیز لذت می برید، خودتان هستید و فقط با انتخاب شما این زمان می تواند مفید باشد. روی کارهایی تمرکز کنید که واقعا دوست دارید و احساس رضایت و خشنودی به شما می دهد.
کار مفید را برای خود تعریف کنید. استراحت، رویاپردازی و حتی بیکاری، اگر به حس خوب و رضایت شما از زندگی منجر شوند؛ همه فعالیت های مفیدی هستند. فهرستی تهیه کنید؛ از آرزوهای همیشه خود در زندگی و کارهایی که به شما احساس آرامش، مفید بودن، جوانی، شادی و رضایت می  دهند و آن طور که دوست دارید فعالیت هایتان را اولویت بندی کنید. با داشتن برنامه می دانید قرار است روزتان چگونه بگذرد و در نتیجه از تمام وقت خود استفاده ی بهینه می کنید.

۲- از اوقات فراغت خود در برابر استرس محافظت کنید
اگر بیش از حد به فکر مفید سپری کردنِ این اوقات باشید، دچار اضطراب می شوید و این زمان ارزشمند را از دست خواهید داد. اوقات فراغت برای بازیابی انرژی از دست رفته و بازسازی جسم و روح شماست. باید آزاد و رها و با آسودگی خاطر از تمام این لحظات استفاده کنید؛ بنابراین آن  را فقط به خود اختصاص دهید و در فعالیت های مورد علاقه تان غرق شوید. خود را از کارتان جدا و دنیای مجازی را تعطیل کنید. تلفن و موبایل، تماشای تلویزیون، کار با کامپیوتر و پاسخ دادن به ایمیل ها و پیام ها آرامش شما را برهم می زنند و استرس ایجاد می کنند؛ در عوض این زمان را به خیال پردازی و فکر کردن به رویاها و هدف های تان در زندگی اختصاص دهید.
استفاده از برنامه های خودآموز کامپیوتر برای یادگیری زبان، مطالعه ی کتاب، نوشتن داستان کوتاه یا نمایش نامه، کارهای دستی، عکاسی، آشپزی یا یادگرفتن یک کار جدید می تواند حس مفید بودن را به شما القا کند و باعث کاهش استرس روزمره تان شود.

۳- دایره ی فعالیت های خود را وسیع و ماجراجویی کنید
الان وقت آن است که از این زمان استفاده کنید و کارهایی را انجام دهید که همیشه در زندگی به آنها علاقمند بودید، ولی به بهانه ی نداشتن وقت کافی، هیچوقت سراغ آنها نرفتید.
یک راه عالی برای استفاده ی مفید از اوقات فراغت، کشف چیزهای جدید است. کارهایی را تجربه کنید که تا به حال انجام نداده اید. بدین ترتیب اوقات فراغت شما به مسیری برای خودشناسی تبدیل شده و به رشد شما منجر می شود. علاوه بر این باعث می شود به گسترش آگاهی ها و پاسخ دادن به حس کنجکاوی   خود علاقمند بمانید.
به  سراغ انجام کارهایی بروید که ۱۰ سال پیش به آنها علاقمند بودید؛ خواهید دید انجام آنها چه احساس متفاوتی به شما می دهد و چه اتفاقات جالبی را رقم خواهد زد. از چالش تازه کردن علاقه مندی های خود لذت ببرید و به دنبال فعالیت ها و تجربه هایی باشید که شما را هیجان زده و پُرانرژی می کند.

اوقات فراغت چه کار کنیم

۴-به دیگران کمک کنید
زمانی از اوقات فراغت خود را به شرکت در امور خیرخواهانه اختصاص دهید. این کار علاوه بر اینکه احساس مفید بودن به شما می دهد، دربردارنده ی لذتی است که با هیچ لذت دیگری قابل مقایسه نیست و گاهی بیشتر از کارهایی که برای راضی کردن خود می کنیم، ما را خوشحال  می کند.
کمک به دیگران می تواند به شکل کار داوطلبانه در یک مؤسسه ی خیریه باشد یا کمک به یک دوست برای موفقیت در انجام کارش باشد. این کار را در مکان ها و زمان های مختلف انجام دهید تا در تجربه ها، افرادی که ملاقات می کنید و مهارت هایی که کسب می کنید تنوع ایجاد شود.

۵-زندگی خود را جمع وجور و پاکسازی کنید
اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که دوروبرتان را با وسایل غیرضروری پُر کرده اید؛ این اوقات بهترین زمان برای رها شدن از آنها است. جمع وجور کردن و نظافت این وسایل وقت قابل توجهی می گیرد. وسایل خود را بیشتر و دقیق تر بررسی کنید. لوازم غیرضروری را جمع آوری و به افراد محتاج اهدا کنید. با خلاص شدن از آنها وقت آزاد بیشتری به دست می آورید.

۶- یادگیری را کنار نگذارید
یادگیری یک لذت است. لذت مطالعه و یادگیریِ بدون فشار و فارغ از دلایل همیشگی (مثل یادگیری برای کسب نمره، نگه داشتن شغل یا ترفیع) را با هیچ توجیهی نباید از خود دریغ کرد.
هنگامی  که با توجه به علاقه ی خود و صرفا برای کسب لذت، موضوعی را برای یادگیری انتخاب کنید، می توانید از آن لذت ببرید. این نوعِ یادگیری، ممکن است بی ارتباط با امور روزانه باشد؛ با این حال مطمئن باشید برایتان مفید خواهد بود، چون توانایی شما را برای درک بهتر جهان بالا می برد و باعث می شود با دید تازه ای به امور نگاه کنید و در فعالیت های روزانه به راه حل های جدید و خلاقانه دست یابید. علاوه بر این شما را به مهارت های جدید مجهز می کند که ممکن است در آینده به کارتان بیاید.

۷- به فعالیت هایی مانند آشپزی، باغبانی، نقاشی ، کارهای دستی و… مشغول شوید
اوقات فراغت بهانه ی خوبی است که به سرگرمی و وقت گذرانی بپردازید. سرگرمی ها به شما فرصت می دهند ذهن  خود را فعال نگه دارید و خلاق باشید، اطلاعات خود را گسترش دهید، مهارت هایتان را بهبود ببخشید، تمرکز کنید و سخت کوش باشید. به علاوه هنگامی که در پیچیدگی های کار غرق می شوید احساس مفید بودن دارید و از وجود خود لذت می برید.
از آشپزی و باغبانی لذت ببرید. این فعالیت ها بسته به نگاه شما می توانند مسئولیتی خسته کننده و مشکل یا نوعی سرگرمی و تفریح تلقی شود که حس خوبی به شما می دهد.
کتاب آشپزی را باز کرده و غذاهای جدید را امتحان کنید؛ یا داخل یخچال و کابینت ها را نگاه کنید و به دنبال دستورِ غذایی با مواد اولیه ی موجود باشید.
انجام امور باغبانی و پرورش گیاهان نیز تجربه ای لذت بخش است. باغچه را دوباره بیارایید یا گیاهان آن  را تغییر دهید. کاکتوس ها گیاهان شگفت انگیزی هستند که هم گل های زیبا و هم طول عمر زیادی دارند. می توانید کاشت گیاهانی را امتحان کنید که سریع رشد می کنند یا در پخت و پز قابل استفاده هستند.
کارهای دستی از دیگر سرگرمی های مفیدی است که می توانید در اوقات فراغت انجام دهید. با صرف وقت برای کارِ دست ساز، احساس خوبی درباره ی خود و توانایی های تان به دست می آورید.

۸- وقت بیشتری را با حیوانات خانگی بگذرانید
حیوانات همدم فوق العاده ای برای پر کردن اوقات فراغت هستند. کاهش استرس و آرامش، احساس امنیت، فعالیت بیشتر و عدم احساس تنهایی از مزایای داشتن حیوان خانگی است. حیوانات به مراقبت دائم و منظم احتیاج دارند و شما مجبور می شوید برای کارهای روزمره ی خود برنامه ریزی داشته باشید تا زمانی را به وی اختصاص دهید.
اگر تا به حال حیوان خانگی نداشته اید، وقت آن است که به فروشگاه حیوانات محل زندگی خود سری بزنید و مسئولیت نگهداری یکی از آنها را به عهده بگیرید. با این کار علاوه بر اینکه نیازهایش را برطرف کرده و زندگی او را نجات می دهید، از پیوند عمیق و پایداری که بین شما ایجاد می شود و وقت گذرانی با او لذت می برید.

۹- به معنویات توجه کنید
اوقات فراغت بهترین زمان برای تمرکز بر معنویت است. فارغ از این که شما فردی مذهبی هستید یا نه، معنویت قسمت مهمی از زندگی انسان است و توجه به این بخش از وجودتان، از مفیدترین کارهایی است که می توانید برای خود انجام دهید. هر روز زمانی را به انجام اموری اختصاص دهید که به ارتقا معنویت کمک می کند.
برای بالا بردن جنبه ی معنوی وجودتان، اندیشیدن به هدف زندگی و ساختن تصویر مناسب تری از آن در ذهن کارهای مختلفی می توانید انجام دهید. برای مثال فعالیت های داوطلبانه یا خدمات اجتماعی، دعا کردن، مطالعه ی کتاب های الهام بخش، قدم زدن در طبیعت، تفکر در سکوت و شرکت در فعالیت های مذهبی.
مدیتیشن (فن تسلط بر ذهن) هم به آرامش ذهن و جسم شما کمک شایانی می ٰکند. ذهن همواره پُر است از هیاهوی افکار، آرزوها، خاطره ها، هیجان ها و زمزمه های معمول که اثرات منفی آنها غیرقابل انکار است.
بیست دقیقه در مکانی آرام بنشینید و نفس بکشید. بر نحوه ی تنفس خود تمرکز کنید، تا ۱۰ بشمارید و سپس از ابتدا شروع کنید. در ذهنتان تصویری آرام بخش و زیبا تجسم کنید. ذهن شما زمانی آرام می گیرد که هیچ فکری در آن وجود نداشته باشد. بعد از چند هفته، تأثیرات مثبت تمرکز بر معنویت از قبیل آرامش بیشتر و تمرکز بهتر را کاملا احساس خواهید کرد.

۱۰- روابط اجتماعی و تعاملات خود را افزایش دهید
خود را از دیگران پنهان نکنید. دیدن دوستان از بهترین و هیجان انگیزترین کارهایی است که می توانید در اوقات فراغت انجام دهید. در دسترس باشید و با دوستان  و اقوام  بیشتر وقت بگذرانید. روابط اجتماعی به اندازه ی تنهایی و خلوت با خود، برای شما لازم است. با شرکت در اجتماعات مختلف این فرصت را پیدا می کنید که لحظه های خوبی داشته باشید، افکارتان را با دیگران در میان بگذارید؛ از تعامل با آنها انرژی بگیرید و از هجوم افکار منفی و مزاحم در امان بمانید. حتی اگر زیاد مشتاق نیستید که روابط اجتماعی داشته باشید، زمان کوتاهی را در طول هفته به این کار اختصاص دهید.

منبع: چطور

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دیدگاه

در اوقات فراغت چه كنم؟‌

فراغت؛ یعنی «آسودگی»، «آسایش»، «آسوده شدن از كار»، «آزاد بودن از كار روزانه».

روان‌شناسا اوقات فراغت رو، زمانی می‌دونن كه كارهای ضروری یا وظایفمون رو انجام دادیم و می‌خوایم به فعالیت شادی‌آور و مورد علاقه‌مون بپردازیم، تا خستگی كارهای روزانه از تنمون بیرون بیاد و با روحیه بهتر و نیروی بیشتری به بقیه كارمون ادامه بدیم.

اوقات فراغت چه کار کنیم

برنامه‌های هر فرد و گروهی در اوقات فراغت، متفاوته، مثلاً فعالیت‌های كودك با پیر یا با جوون و … در هنگام فراغتشون با هم فرق دارن. بنابراین هركسی برای اوقات فراغتش یه برنامه‌ای داره كه به سلیقه، نیازهای روحی و روانی، سن و توانایی مالی فرد بستگی داره.

 

افزایش اوقات فراغت با گذشت زمان

 

اهمیت اوقات فراغت

عالمان در اوقات فراغتشون، به تفكر و تأمل و مطالعه مشغول می‌شن، و هنرمندان به آفرینش كارهای هنری؛ مخترعین هم به نوآوری و اختراع می‌پردازن. اوقات فراغت برای كسانی كه هیچ برنامه‌ای برای این لحظه‌ها ندارن، بسیار خسته‌كننده است. كسانی كه از این اوقات فراغت استفاده‌ای نمی‌كنن، فرصت دستیابی به حكمت و معرفت رو از دست می‌دن و تخصص و مهارت در عرصه فلسفه، سیاست، هنر، ادبیات، موسیقی و معرفت از آنِ كسانیه كه با برنامه‌ای صحیح، در اوقات فراغتشون به یاد گرفتن این مهارت‌ها و دانش‌ها پرداختن. البته منظور ما از اوقات فراغت در اینجا به معنایی كه گفتیم، یعنی «آسوده شدن از كار» و… نیست؛ چراكه در این هنگام، بهتره آدم به استراحت و تفریح و… بپردازه. بلكه منظور ما از فراغت در اینجا، یعنی آنكه، شخص، نه بیماره، نه مشكل خاصی داره، نه مانعی بر سر راهشه، بلكه از همه اینها فراغت داره، و بدین‌گونه فرصت‌هایی كافی و ناب در اختیارشه.

پیامبرخدا می‌فرماید: به تفریح و بازی بپردازید؛ زیرا من دوست ندارم در دین شما سخت‌گیری دیده شود.

به عقیده دانشمندا و جامعه‌شناس‌ها، موجودیت و اصالت فرهنگ هر جامعه، بر پایه فرصت‌ها و اوقات فراغت افراد اون جامعه پی‌ریزی شده. از طرف دیگه، چگونه سپری شدن اوقات فراغت افراد هر جامعه، تا حد زیادی، مُعَرِّف ویژگی‌های فرهنگی اون جامعه یا در واقع آینه فرهنگ جامعه است. تاگور، شاعر معروف هندی، معتقدِ كه تمدن‌های انسانی، سرمایه‌های جاویدانی هستن كه از كاشت، داشت و برداشت صحیح اوقات فراغت متجلی شدن.

 

نحوه گذراندن اوقات فراغت

 

1. دسته اول: كسانی هستن كه از كار و فعالیت روزانه‌شون خیلی خسته می‌شن و در اوقات فراغتشون، هیچ كار مفیدی انجام نمی‌دن و تمام وقتشون رو به بیكاری می‌گذرونن یا به رؤیاهاشون فكر می‌كنن.

2. دسته دوم: كسانی هستن كه خیلی فعالن و دوست دارن از اوقات فراغتشون لذت ببرن و این فرصت رو صرف بازی، تفریح، هیجان و خوش گذرونی می‌كنن.

3. دسته سوم: این افراد در اوقات فراغتشون، به سرگرمی‌ها و كارهای خاص، غیر از كارهای روزانه می‌پردازن.

4. دسته چهارم: این گروه، از اوقات فراغتشون برای پیشرفت در رشته‌های مورد علاقه‌شون استفاده می‌كنن و در رشته‌های: علمی، هنری، ورزشی، فنی و حرفه‌ای و… آموزش می‌بینن تا استعدادهاشون رو شكوفا كنن و احساس موفقیت بیشتری داشته باشن.

دسته آخر: انسان‌های خیرخواه و مؤمنی هستن كه اوقات فراغتشون رو به كمك به دیگران اختصاص می‌دن و سعی می‌كنن مشكلات اطرافیانشون رو حل كنن و در یه جمله، به خلق خدا خدمت می‌كنن.

 

تا توانی به جهان، خدمتِ محتاجان كن

به دَمی، یا درمی، یا قدمی، یا قلمی

 

چقدر خوب می‌شد اگه همه ما بخشی از اوقات فراغتمون رو به كمك به دیگران اختصاص می‌دادیم. در این صورت، خیلی از مشكلات خودمون و دیگران حل می‌شد.

 

اوقات فراغت از دیدگاه قرآن و احادیث

 

ائمه اطهار علیهم السلام هم برای گذراندن اوقات شبانه‌روز، سفارش‌هایی كردن. امام رضا علیه السلام در این‌باره می‌فرماید:

اوقات خود را به چهار بخش تقسیم كنید: ساعتی را برای مناجات و ارتباط با معبود قرار دهید. ساعتی را به امرار معاش و كسب روزی اختصاص دهید، و ساعتی را برای ارتباط و معاشرت با برادران و افراد مورد اعتمادتان صرف كنید.[یعنی كسانی كه كژی‌ها و عیوبتان را به شما تذكر می‌دهند و در باطن به شما علاقمند هستند] و ساعتی را هم برای لذت بردن از امور حلال و غیر حرام خالی نگه دارید. [اوقات فراغت] با بهره گرفتن از بخش چهارم این اوقات است كه می‌توانید از سه بخش دیگر، بهره لازم را ببرید.(1)

نمونه هایی برای گذراندن فراغت

 

1.بازی و تفریح

اوقات فراغت چه کار کنیم

همون‌طور كه قبلاً گفتیم در زمان فراغت می‌تونیم براساس علاقه‌مون، به هر كاری كه دوست داریم مشغول بشیم، حتی می‌تونیم با تفریح و بازی وقت فراغتمون رو سپری كنیم؛ چون تفریح یكی از نیازهای طبیعی انسان در تمام عمر؛ در كودكی در قالب بازی‌های كودكانه است و در بزرگ‌سالی، با توجه به شرایط اجتماعی و خانوادگی و علاقه هر شخص، تعریف می‌شه. اما نباید تمام وقتمون رو صرف تفریح و خوش‌گذرونی كنیم؛ چون افراط در هركاری ناپسند و اشتباهه.

 

2.عبادت و بندگی خدا

از بهترین اعمال در زمان فراغت، عبادت برای خداوندِ، همون‌طور كه در قرآن كریم آمده است: «پس چون فراغت یافتی، به طاعت در كوش و با اشتیاق به‌سوی پروردگارت روی آور». (انشراح: 7 و 8)

خداوند سبحان در حدیث قدسی می‌فرماید: «خود را به بندگی من مشغول ساز تا سینه‌ات را از بی‌نیازی پر سازم و تهی‌دستی‌ات را برطرف كنم و اگر چنین نكنی، دلت را به كارهای مختلف مشغول می‌سازم و نیازت را برآورده نمی‌كنم».(3)

امام علی علیه السلام هم درباره فراغت اولیای خدا می‌فرماید: «شب‌زنده‌داری با یاد خدا، فرصتی است برای افراد سعادتمند، و تفریح و آسایشی است برای اولیای خدا».(4)

 

3.حسابرسی اعمال

امام علی علیه السلام در این‌باره می‌فرماید: «چقدر شایسته است كه انسان در ساعتی از زندگی خود، از مشغولیت‌های زندگی چشم بپوشد و به حساب نفس خود برسد و در آنچه روز و شب به دست آورده یا از كف داده، اندیشه كند».(5)

در روایتی از امام صادق علیه السلام هم آمده است كه فرمود: «اف بر مسلمانی كه برای كار دین خویش و پرس‌و جو درباره آن، [دست‌كم] روز جمعه هر هفته، خود را از [كارهای دیگر] فارغ نمی‌سازد».(6)

 

4.ورزش

می‌توان با ورزش كردن، جسم سالمی داشته باشیم و به دنبال آن اعمال شایسته انجام دهیم. توجه به این نكته هم لازمه كه اگر اوقات فراغتمون همراه با بیكاری باشه و برای این لحظه‌ها، برنامه‌ریزی عاقلانه‌ای نداشته باشیم، شیطان برای این لحظه‌های حساس و ارزشمند برنامه‌ریزی می‌كنه. همون‌طور كه حضرت علی علیه السلام می‌فرماید: «همراه با بیكاری، تمایل به خواسته‌های شیطانی حاصل می‌شود».(8)

 

اوقات فراغت، تهدید یا فرصت؟

1. استعدادهای افراد رو شكوفا می‌كنه.

2. بهداشت روحی و روانی رو تأمین می‌كنه؛ چون كار كردن بدون هیچ‌وقت آزاد، خستگی ذهنی و جسمی افراد رو به دنبال داره و به‌تدریج باعث می‌شه فرد، شادابیش، رو از دست بده.

3. باعث اصلاح رفتار می‌شه. مثلاً دانشجوها، موقع امتحان به دلیل اضطرابی كه دارن، خیلی بداخلاق و پرخاشگر می‌شن. اما همین‌كه مشغله‌شون كمتر می‌شه و یه كم تفریح می‌كنن، رفتارشون به حالت عادی برمی‌گرده.

بنابراین، اوقات فراغت، مناسب‌ترین زمینه برای اصلاح خیلی از اختلال‌های رفتاری، پرخاشگری، افسردگی، كم‌رویی و … است.

4. یكی از عوامل خودباوری و پیشرفت افراد در زمینه‌های مختلف به شمار می‌یاد.

5. برنامه‌ریزی صحیح برای استفاده از این نعمت بزرگ؛ سبب لذت بردن از زندگی و آرامش خاطر می‌شه.

و خیلی موارد دیگه.

به قول حافظ: «هر وقتِ خوش كه دست دهد مغتنم شمار.» پس سعی كنیم از این فرصت‌ها بهترین بهره‌رو ببریم. چون به فرمایش حضرت علی علیه السلام : «فرصت‌ها زود می‌روند و دیر باز‌می‌گردند».(9)

 

 

منبع:

نشریه گلبرگ،شماره121

 

پی نوشت ها :

1 ـ بحارالانوار ، ج 78 ، ص 319 .

2 ـ محمد محمدی ری شهری ، میزان الحکمه ، ج 4 ، ص 2804.

3 ـ سنن ابن ماجه ، ج 2 ، ص 1376.

4 ـ عبدالواحد تمیمی آمدی ، غرر الحکم و درر الکلم ، ح 5642.

5 ـ همان ، ح 9684.

6 ـ شیخ صدوق ، الخصال ، ص 393 .

7 ـ حسن بن علی بن شعبه ، تحف العقول عن آل الرسول ، ص 239.

8 ـ غرر الحکم و درر الکلم ، ح 9743 .

9 ـ بحارالانوار ، ج 78 ، ص 112.

 

0