روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گیاه کرچک چیست
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل‌های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل‌های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گل‌های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) میباشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” میباشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum میباشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد میباشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگ‌های کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate میباشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگ‌های این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی میباشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان میباشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر میباشد. برگ‌های گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر میباشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید میباشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ می‌گردد) و کاهش شدید فشار خون میباشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل میباشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز میباشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره میباشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین میباشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت میباشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب میباشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک میباشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه میباشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها میباشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی میباشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک میباشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها میباشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین میباشد هستند. دانه شامل سمی میباشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگ‌های براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگ‌های تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل میباشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخم‌های پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گیاه کرچک چیست
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل‌های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل‌های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گل‌های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) میباشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” میباشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum میباشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد میباشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگ‌های کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate میباشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگ‌های این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی میباشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان میباشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر میباشد. برگ‌های گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر میباشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید میباشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ می‌گردد) و کاهش شدید فشار خون میباشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل میباشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز میباشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره میباشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین میباشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت میباشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب میباشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک میباشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه میباشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها میباشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی میباشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک میباشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها میباشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین میباشد هستند. دانه شامل سمی میباشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگ‌های براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگ‌های تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل میباشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخم‌های پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گیاه کرچک چیست
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل‌های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل‌های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گل‌های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) میباشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” میباشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum میباشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد میباشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگ‌های کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate میباشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگ‌های این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی میباشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان میباشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر میباشد. برگ‌های گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر میباشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید میباشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ می‌گردد) و کاهش شدید فشار خون میباشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل میباشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز میباشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره میباشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین میباشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت میباشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب میباشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک میباشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه میباشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها میباشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی میباشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک میباشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها میباشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین میباشد هستند. دانه شامل سمی میباشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگ‌های براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگ‌های تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل میباشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخم‌های پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گیاه کرچک چیست
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل‌های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل‌های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گل‌های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) میباشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” میباشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum میباشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد میباشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگ‌های کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate میباشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگ‌های این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی میباشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان میباشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر میباشد. برگ‌های گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر میباشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید میباشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ می‌گردد) و کاهش شدید فشار خون میباشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل میباشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز میباشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره میباشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین میباشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت میباشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب میباشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک میباشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه میباشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها میباشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی میباشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک میباشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها میباشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین میباشد هستند. دانه شامل سمی میباشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگ‌های براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگ‌های تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل میباشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخم‌های پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گیاه کرچک چیست
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گل‌های یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گل‌های نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گل‌های ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) میباشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” میباشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum میباشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد میباشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگ‌های کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate میباشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگ‌های این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی میباشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان میباشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر میباشد. برگ‌های گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر میباشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید میباشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ می‌گردد) و کاهش شدید فشار خون میباشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل میباشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز میباشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره میباشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین میباشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت میباشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب میباشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک میباشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه میباشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها میباشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی میباشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک میباشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها میباشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین میباشد هستند. دانه شامل سمی میباشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگ‌های براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگ‌های تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل میباشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخم‌های پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
کرچک[۱] (نام علمی: Ricinus communis) نام یک گونه از تیره فرفیونیان است. از این گیاه روغن کرچک به‌دست می‌آید.
روغن این گیاه باعث از بین رفتن خال نیز میشود
تیرهٔ فرفیون، تیره شیرسک یا شیرشیرکان (Euphorbiaceae) یکی از تیره‌های بزرگ از گیاهان گلدار است.
این تیره ۳۰۰ سرده و حدود ۷۵۰۰ گونه دارد. بیشتر گونه‌ها علفی هستند، ولی برخی از گونه‌های درختی یا درختچه‌ای به ویژه در نواحی استوایی وجود دارند. برخی از گونه‌ها نیز گوشتی بوده و مانند کاکتوس هستند.
برگها متناوب، به ندرت متقابل، و دارای گوشوارک هستند. برگها بیشتر ساده‌اند؛ ولی اگر مرکب باشند همیشه پنجه‌ای هستند و هیچگاه شانه‌ای نیستند. گوشوارکها ممکن است به شکل مو، خار، یا غده ترشحی کاهش یافته باشند یا در برخی گونه‌های گوشتی به کلی از بین رفته باشند.
گیاهانی درختی یا علفی یا درختچه ای یا بالارونده؛ صمغ آور یا بی صمغ و فاقد شیره رنگی یا به ندرت دارای شیره رنگی. برگها به خوبی توسعه یافته یا بسیار تقلیل یافته. گیاهانی آبدار یا غیرآبدار. مستقل یا بالارونده. خشکی پسند یا شورپسند. برگها در اندازه‌های بسیار کوچک تا بزرگ؛ متناوب یا متقابل یا مارپیچی یا دوردیفه؛ علفی یا چرمی یا گوشتی یا تغییر یافته به خار؛ دمبرگ دار تا بی دمبرگ؛ غیرپوششی؛ ساده یا مرکب؛ برگ‌های ساده به‌صورت پنجه ای. پهنک برگ یکپارچه؛ دارای رگبرگ‌های پرمانند یا پنجه ای. برگها گوشوارک دار. گوشوارکها برگ مانند یا فلس مانند یا پوشیده از خارهای زیاد؛ زوداُفت یا پایا.
برخی گونه‌های تیره فرفیون اهمیت اقتصادی فراوانی دارند. از جمله می‌توان به درخت کائوچو و کرچک اشاره کرد.
مظفریان، ولی‌الله، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی تهران: فرهنگ معاصر ۱۳۷۵، ص۲۲۳.
درمتن.
مالپیگی‌سانان (Malpighiales) یکی از راسته‌های گیاهان است.
مالپیگی‌سانان راسته‌ای از دولپه‌ای‌ها است با گونه‌های فراوان و متنوع که تیره مهم و بزرگ فرفیونیان را نیز شامل میشود.
Putranjivaceae
Lophopyxidaceae
گیاه کرچک چیست
Irvingiaceae
Centroplacaceae
Caryocaraceae
Pandaceae
Ixonanthaceae
Humiriaceae
کتانیان
Elatinaceae
Malpighiaceae
Ctenolophonaceae
Erythroxylaceae
چندلیان
Balanopaceae
Trigoniaceae
Dichapetalaceae
Euphroniaceae
کریزوبالاناسه
چشم‌کبوتریان
درخت عروس دریایی
Quiinaceae
Bonnetiaceae
کلازیاسه
Calophyllaceae
گل‌راعیان
Podostemaceae
گیاه کرچک چیست
Picrodendraceae
Phyllanthaceae
Peraceae
رافلزیائیان
فرفیونیان
Achariaceae
Goupiaceae
بنفشگان
Malesherbiaceae
Turneraceae
گل‌ساعتیان
Lacistemataceae
Samydaceae
Scyphostegiaceae
بیدیان
امروزه روغن کرچک، در بسیاری از موارد مراقبتهای زیبایی همچون، درمان آکنه، رشد موی سر، افزایش رشد ابرو و … مورد استفاده قرار میگیرد.
اقتصادآنلاین – مهسا نجاتی؛ از زمان قدیم، روغن کرچک، سال‌ها برای مصارف دارویی، در بخش‌های مختلف سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در برخی مناطق دیگر، کرچک به عنوان یک گیاه هرز و بی‌فایده به شمار می‌رفت. اما با گذشت روزها، کاربردهای جدید روغن گیاه کرچک کشف شد، تا جایی که در حال حاضر، روغن کرچک به عنوان یکی از مناسب‌ترین موارد برای اهداف زیبایی مورد استفاده قرار میگیرد.
گفتنی است که امروزه محققان دریافته‌اند که روغن کرچک، هم برای پوست و هم مو سودمند است و به همین دلیل بسیار مورد توجه دوستداران زیبایی قرار گرفته است.
روغن کرچک، یک روغن گیاهی است که از دانه‌های کوچک این گیاه گرفته میشود و برای قرن‌ها وجود داشته است. این دانه‌ها، معمولا بدون رنگ هستند، اگرچه ممکن است نمونه‌های زرد یا سیاه‌رنگ آن را نیز مشاهده کرده باشید. روغن کرچک سیاه، یکی از محبوب‌ترین گونه‌های آن در سطح جهان شناخته شده؛ زیرا به دلیل جوشانده شدن به همراه خاکستر، غلظت بیشتری دارد و رایحه‌ای گرم و مطبوع به آن می‌بخشد.
گیاه کرچک چیست
دکتر هادلی کینگ، متخصص پوست می‌گوید: روغن کرچک، سرشار از ویتامین E، اسیدهای چرب و مواد معدنی است و به لطف خاصیت نرم‌کنندگی آن، روغن کرچک به عنوان یکی از ماسک‌های مطلوب و آبرسان به شمار می‌رود. همچنین، روغن کرچک، به دلیل اینکه نه تنها خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی دارد، بلکه به حفظ رطوبت پوست نیز کمک میکند، به عنوان یک گزینه فوق‌العاده محبوب، برای پوست سر تحریک شده، چرب و دارای شوره، شناخته شده است.
کورتنی فاستر، متخصص مو اذعان داشت: اگر می‌خواهید که موهایی صاف، نرم و درخشنده داشته باشید، روغن کرچک یک درمان بسیار آسان، مقرون به صرفه و در دسترس است.
اگرچه مدارک و شواهد مشخص و معینی مبنی بر اینکه رشد مو ارتباط مستقیمی با مصرف روغن کرچک دارد، مشاهده نشده اما این به معنای ناامید شدن نمی‌تواند باشد. گفتنی است که اسید ریکینولیک موجود در روغن کرچک باعث میشود پوست سر تمیز و سالم باشد و رطوبت لازم خود را حفظ کند که همه این‌ها برای رشد مو ضروری است. بنابراین، اگر هدف شما، رشد و تقویت مو در طولانی مدت است، نباید در مصرف آن شک کنید.
با توجه به اثر مثبت استفاده از روغن کرچک، بهتر است هفته‌ای یک یا دو بار از این روغن استفاده کنید. به این منظور، کافی است تنها مقدار اندکی از روغن کرچک را روی پوست سر خود ماساژ دهید و اجازه دهید که 15 دقیقه تا چند ساعت باقی بماند و سپس شستشو را انجام دهید.
برای رساندن رطوبت کافی به موهایی که خشکی زیادی دارند، در هنگام خواب روغن کرچک را داخل یک کلاه حمام ریخته، روی سر خود بگذارید، و اجازه دهید تا صبح باقی بماند و سپس میتوانید آن را آبکشی کنید. جهت یادآوری، قابل ذکر است که روغن کرچک سیاه جامائیکا، به دلیل داشتن غلظت بالا، برای موهایی که حجم بالایی دارند یا زبرتر هستند، مناسب‌تر است. در حالی که روغن کرچک معمولی، برای موهای نازک‌تر بهتر است.
به خاطر داشته باشید که رشد مو، یک شبه اتفاق نمی‌افتد، هر چند از محصولات و درمان‌های متنوعی استفاده کنید. هیچ قانون مشخصی برای این که در چه زمان‌های مشخصی و اینکه چندوقت یک بار باید از روغن کرچک استفاده کنید، وجود ندارد، اما طبق توصیه پزشکان، بهتر است یک یا دو بار در هفته و حداقل به مدت سه ماه، از این روغن استفاده کنید. اگر حتی بعد از این سه ماه، تغییر چندانی در رشد موهای خود حس نکردید، حداقل موهایی مرطوب و براق خواهید داشت.
تا زمانی که از روغن کرچک، با احتیاط لازم برای مژه‌های خود استفاده می‌کنید (به عنوان مثال، آن را مستقیما به چشمان خود نزنید)، پس برای استفاده روی مژه و ابروها بی‌خطر است. باز هم اشاره می‌کنیم، هیچ مدرک علمی برای رشد قطعی مژه و ابروها به دنبال مصرف کردن روغن کرچک وجود ندارد، اما می‌توان از آن حداقل به عنوان یک سرم مرطوب‌کننده عالی استفاده کرد. به منظور استفاده از آن، چند قطره روغن کرچک را روی انگشتان دست خود ماساژ دهید تا کمی گرم شود و سپس در امتداد رویش موی مژه و ابروهای خود آن را ماساژ دهید. همچنین، میتوانید یک اسفنج نرم را به روغن کرچک آغشته کرده و به آرامی به مژه و ابروها بزنید.
روغن کرچک، که یک روغن گیاهی محسوب میشود و تشکیل شده از اسید ریکینولیک و اسید چرب هیدروکسیل است، امروزه نرخ رشد مرکب سالانه (CAGR) بالایی را نشان می‌دهد. روغن کرچک به صورت تصفیه هیدروژنه شده یا روغن خام مورد استفاده قرار میگیرد. روغن کرچک برای تولید برخی مواد شیمیایی همچون شوینده‌ها، روکش‌های سطوح، صابون‌های مخصوص، مواد آرایشی و بهداشتی، پلاستیک‌ها، گریس‌ها، داروها، عطرها، روان‌کننده‌ها، لاستیک‌های مخصوص و مواد اولیه خام به کار می‌رود.
امروزه، افزایش نگرانی در خصوص پایداری محیط زیست، منجر به افزایش تقاضا برای محصولات پایدار و تجزیه‌پذیر شده است. در همین راستا، وضعیت در حال تغییر وابستگی صنایع از پتروشیمی به بیولوژیکی است. این تغییرات، نقش عمده‌ای در رشد تقاضا در بازار جهانی کرچک و مشتقات آن داشته است. علاوه بر این، افزایش خطرات زیست محیطی، منجر به افزایش سیاست‌های نظارتی مطلوب برای مقابله با خطرات زیست محیطی شده، و میزان تقاضا برای محصولاتی همچون روغن کرچک و مشتقات آن را بالا برده است. در میان تمام این مصارف روغن کرچک، پیش‌بینی میشود که بیشترین مصرف آن در بخش لوازم آرایشی، بهداشتی و دارویی خواهد بود.
در حال حاضر، قدرت این بازار در دستان کشورهای در حال توسعه همچون آسیا- اقیانوسیه و آمریکای جنوبی است. شواهد حاکی از آن است که منطقه آسیا- روغن کرچک اقیانوسیه، در بازه زمانی 2018 تا 2026، بر بازار مشتقات روغن کرچک مسلط خواهد شد. گفتنی است که در این منطقه، هند، قطب اصلی تولید مشتقات روغن کرچک در جهان خواهد بود. قابل ذکر است که به دنبال هند، به ترتیب کشورهای دیگری همچون برزیل و چین، قدرت این بازار را در دست دارند. افزایش تولید مشتقات روغن کرچک در آینده، منجر به افزایش تقاضا در کشورهای توسعه‌یافته مانند آمریکا و برخی کشورهای اروپایی و در نهایت سبب افزایش قیمت آن میشود. در حال حاضر، عمده کشورهای تولید کننده روغن کرچک، هند، روسیه، پاراگوئه، فیلیپین، برزیل، چین، اتیوپی و تایلند هستند.
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، روغن کرچک یک روغن جادویی است که از دانه‌های کوچک یک گیاه استخراج میشود. روغن کرچک، دارای مزایا و خواصی برای موارد زیبایی و درمانی است که بسیاری از مردم سراسر جهان از آن آگاهی ندارند. بیشترین موارد استفاده از آن برای تقویت مو و پوست توسط روغن کرچک است، اما باید گفت که علاوه بر این، خواص درمانی روغن کرچک نیز قابل توجه است.
گفتنی است که یکی از کاربردهای درمانی بسیار مهم روغن کرچک، به عنوان ملین، برای رفع یبوست است. همچنین، به دلیل خاصیت ضد التهابی، افراد می‌توانند برای برخی از اختلالات پزشکی مانند، درد مفاصل و برخی مشکلات پوستی همچون آکنه و جای زخم استفاده کنند.
به گفته کارشناسان و متخصصان، روغن کرچک، فواید قابل توجهی دارد که افراد باید با آن آشنا شوند و به استفاده از آن روی بیاورند.
روغن کرچک، معمولا به عنوان یک درمان طبیعی برای دردهای آرتروز، التهاب و درد مفاصل مورد استفاده قرار میگیرد. خواص طبیعی ضد التهابی این روغن باعث شده که به یک روغن محبوب برای ماساژ تبدیل شود و میتواند برای برطرف کردن التهاب و درد عضلات و مفاصل به کار رود. گفتنی است که یک ماساژ مناسب در منطقه آسیب دیده با روغن کرچک، به همراه یک کیسه آب گرم، میتواند بسیار مثمر ثمر واقع شود.
روغن کرچک اگر به صورت خوراکی مصرف شود، به عنوان یک ملین عمل میکند. گرمای طبیعی موجود در روغن کرچک، با کمک به روند هضم غذا، عمل خود را آغاز میکند. این ماده، به عنوان یک داروی مسهل و تحریک کننده روده به شمار می‌رود و به پاکسازی آن کمک میکند.
ملین‌های تحریک کننده، به سرعت عمل میکنند و معمولا برای تسکین موقتی یبوست به کار می‌روند.
هنگامی که روغن کرچک به صورت خوراکی مصرف شود، در روده کوچک شکسته شده و اسید ریچینولیک، اسید چرب اصلی موجود در روغن کرچک آزاد میشود. سپس، اسید ریکینولیک توسط روده جذب میشود و به صورت یک ملین قوی اثر خود را بر جای می‌گذارد.
در واقع، مطالعات متعددی، اثر روغن کرچک را برای درمان و تسکین یبوست اثبات کرده است.
به عنوان مثال، یکی از مطالعات نشان داد، زمانی که افراد مسن روغن کرچک مصرف میکردند، علائم یبوست در آنها کاهش پیدا می‌کرد؛ از جمله، فشار کمتری را هنگام دفع مدفوع حس میکردند و شکایت کمتری از حرکات ناقص روده داشتند.
از سویی دیگر، قابل ذکر است، اگرچه روغن کرچک در دوزهای اندک، بی خطر است، استفاده از مقادیر زیاد آن میتواند باعث گرفتگی شکم، حالت تهوع، استفراغ و اسهال شود.
گیاه کرچک چیست
همچنین، از روغن کرچک می‌توان گاه به گاه برای درمان یبوست استفاده کرد و مصرف آن برای درمان در طولانی مدت توصیه نمی‌شود.
استفاده از روغن کرچک روی زخم‌ها، سبب ایجاد محیطی مرطوب میشود که سبب بهبودی شده و از خشک شدن زخم‌ها کمک میکند.
گفتنی است کهVenelex یکی از پمادهای محبوب در جهان که برای درمان جای زخم به کار می‌رود، حاوی روغن کرچک است.
روغن کرچک، رشد بافت را تحریک کرده و میتواند سدی میان زخم و محیط پوست ایجاد کرده و همچنین مانع عفونت نیز میشود. همچنین، باعث کاهش خشکی پوست و لایه‌برداری شده و از بین بردن سلولهای مرده پوست، میتواند به تسریع روند بهبود زخم کمک کند.
قابل ذکر است که بر اساس یکی از تحقیقات انجام شده، کسانی که زخم‌هایشان با روغن کرچک درمان می‌شد میزان بهبودی بیشتر، در مدت زمان کمتری را نشان دادند.
کاندیدا آلبیکانس، نوعی قارچ است که معمولا باعث ایجاد مشکلات دندان‌پزشکی مانند رشد بیش از حد پلاک دندان، عفونت لثه و عفونت کانال ریشه دندان میشود.
روغن کرچک، خاصیت ضد قارچی دارد و به سالم ماندن محیط دهان و جلوگیری از بروز قارچ کمک میکند.
1- روغن کرچک باعث رشد ابروها میشود
همه افراد، شانس داشتن ابروهای پرپشت را ندارند، اما باید گفت که جای نگرانی نیست و افرادی که تمایل به داشتن ابروهای پرپشت‌تر دارند، می‌توانند از روغن کرچک برای افزایش رشد آنها استفاده کنند.
2- روغن کرچک روند پیری را به تاخیر می اندازد
این مسئله یک حقیقت است که هیچ یک از ما دوست نداریم که پیر به نظر برسیم. روغن کرچک فواید ضد پیری دارد و میتواند علائم پیری را به تعویق بیاندازد. این روغن را هر روز روی مناطقی که علامت‌های پیری زودتر نمایان میشود، مانند اطراف چشم، گردن و لب بمالید.
3- روغن کرچک آکنه را درمان میکند
باکتری‌های موجود روی صورت، میتواند منافذ پوست را بسته و سبب ایجاد آکنه شوند. روغن کرچک، خاصیت ضد باکتری و ضد التهابی دارد که به درمان آکنه کمک میکند.
4- روغن کرچک سبب رشد سالم مو میشود
روغن کرچک، علاوه بر مرطوب و نرم کردن موی سر، جریان گردش خون را نیز تقویت کرده و به رشد موها کمک میکند. همچنین روغن کرچک، سبب جلوگیری از ریزش مو میشود.
5- روغن کرچک به داشتن لب‌هایی نرم و صاف کمک میکند
در طول فصل سرما، لب‌ها به آسانی ترک می‌خورند. از آنجایی که روغن کرچک حاوی ویتامین E و آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به سلامت پوست کمک میکند، می‌توان از آن برای جلوگیری از خشکی لب‌ها استفاده کرد.
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت محفوظ و متعلق به
گیاه کرچک چیست
میباشد و استفاده از آن با ذکر منبع بلامانع است.
تولید کود کمپوست
ادویه شناسی و نکات استفاده از ادویه ها
طرز تهیه چای سبز ادویه دار
طرز تهیه چای آنیسون
09358504040
گیاه کرچک چیست
منشاء اصلی گیاه کرچک در حبشه بوده است و به طوری که شواهد تاریخی نشان می‌دهد از آنجا به سایر نقاط دنیا مثل آسیا و آفریقا، انتقال یافته است. مصارف زیاد روغن دانه آن سبب گردیده که پرورش این گیاه در اغلب نواحی کره زمین عمومیت پیدا کند. زراعت کرچک در اغلب نواحی ایران بخصوص خراسان جنوب ایران و بلوچستان معمول است.
این گیاه بیشتر در آب و هوای گرم، در زمین‌های حاصلخیز، عمیق و آهکی و آفتابگیر می‌روید.
برای خرید بذر گل کرچک زینتی کلیک کنید .
گیاه کرچک
قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، دانه های آن است که از آنها روغن تهیه می‌نمایند. این گیاه دارای برگ‌های بزرگ، منفرد، پنجه‌ای شکل و مرکب از ۵ تا ۱۱ لب عمیق دندانه دار با دمبرگ دراز، همراه با استیپول‌های زود افت میباشد.
مرداد و شهریور ظاهر میشوند، به صورت خوشه‌ی مجتمع بوده و به دو نوع گل نر و ماده دیده میشود.
برداشت محصول در نیمه دوم شهریور تا آخر مهر صورت میگیرد. این کار در زمانی انجام میگیرد که میوه‌ها کاملاً شکفته نشده باشند. یعنی کمی قبل از شکفتن، آنها را می‌چینند.
کشورهای اصلی عرضه کننده شامل: هندوستان، برزیل، کنگو، شوروی مصر، سوریه، ترکیه، ایتالیا، چکسلواکی، فرانسه و اسپانیا میباشد.
برای مطالعه مقاله معرفی گیاه افسنتین کلیک کنید .
تکثیر کرچک از طریق بذر است. اصولاً دانه کرچک را در زمین زراعت آماده، حاصلخیز و آب و هوای مناسب به نحوی می‌کارند که در امتداد خطوطی معین، ۲ تا ۳ بذر آن در هر حفره با در نظر گرفتن فواصلی بین حفره‌ها در عمق کم خاک جای داده شوند. سپس روی بذر ها را از یک قشر نازک خاک توأم با کود می‌پوشانند و بعد از آن که دانه‌ها رشد کردند و به گیاهان جوانی به ارتفاع حدود ۱۰ سانتیمتر تبدیل گردیدند، از بین آنها، آن دسته‌ای را که ظاهری سالمتر و قویتر دارند بر جای می‌گذارند و گیاهان مجاور آنها را بیرون می‌آورند.
پس از برداشت محصول آنها را به طور طبیعی خشک نموده و به وسیله ماشینهای مخصوص دانه‌ها را از درون میوه‌ها خارج می‌نمایند. بازده دانه کرچک ۱ تا 5/1 تن در هر هکتار میباشد. پس از خشک شدن آنها را در عدل‌های ۵۰ کیلوگرمی بسته بندی نموده و تا هنگام صادر کردن دور از رطوبت نگهداری می‌نمایند. این نکته را باید متذکر شد که چون این گیاه در باغ‌ها و پارکها به عنوان گیاه زینتی کاشته میشود و از طرفی دانه‌های آنها سمی بوده به طوری که موضوع آگاه کرد. عوارض مسمومیت خطرناک و حتی منجر به مرگ به وجود می آورند، بایستی مردم را از این موضوع آگاه کرد.
برای خرید بذر و فروش بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.
در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب سایت
راههای ارتباطی با ما
مقاله های جدید
تولید کود کمپوست
ادویه شناسی و نکات استفاده از ادویه ها
طرز تهیه چای سبز ادویه دار
طرز تهیه چای آنیسون
گیاه کرچک چیست
طرز تهیه چای سیاه ادویه دار
محصولات جدید
محبوب ترین محصولات
ارسال با پست 72 ساعته
کلیه کارت های شتاب
از ساعت 9 تا 17
فقط 7 روز
بالای دویست هزار تومان خرید
(فقط تا وزن 200 گرم)
poponik Email address:
شما در حال حاضر دسترسی به اینترنت ندارید.
کلمه کاربری یا ایمیل *
گذرواژه *
لطفا پاسخ را به عدد انگلیسی وارد کنید:
ورود
مطالب پر بازدید
کرچک از جمله گیاهانی است که از زمان های گذشته به دلیل خواص منحصر به فرد آن مورد توجه بسیاری از افراد در تمام نقاط دنیا بوده است.این گیاه ر نقاط مختلف ایران از جمله شمال، یزد، خوزستان و خراسان کاشته میشود.اما تنها به ایران محدود نمی شود و در مناطق آسیای جنوبی، مدیترانه، شرق افریقا و هندوستان نیز یافت می شود.
به کمک این کلینیک تخصصی می تونید بیش از ۷ کیلو در یک دوره (۲۱روزه) وزن کم کنید و به اندام ایده آل خودتون برسید.
پشتیبانی و مشاور رایگان
کاهش وزن تضمینی بدون بازگشت
گیاه کرچک چیست
از دانه‌های این گیاه روغن کرچک استخراج شده، از آن به صورت موضعی برای حفظ سلامت پوست و مو استفاده میشود، امروزه، صنعت لوازم آرایشی و بهداشتی از روغن کرچک به عنوان یک عنصر اصلی در بسیاری از محصولات مراقبت از زیبایی استفاده میکند. بسیاری از مزایای این روغن در زمینه زیبایی پوست و مو را می‌توان به اسید ریزینولئیک بالای آن نسبت داد با این وجود علیرغم فراوان بودن خواص روغن کرچک، این گیاه دارویی نیز همانند تمامی گیاهان دارویی در مواردی نبایستی مصرف و یا باید در مصرف آن احتیاط نمود همچنین برخی از قسمتهای این گیاه دارای سمی کشنده هستند. در ادامه مضرات روغن کرچک، مسمومیت با این گیاه و علائم مسمومیت ناشی از کرچک گردآوری شده است.
گیاه کرچک ظاهر بسیار زیبایی دارد ولیکن از ویژگیهای گیاه کرچک، داشتن دانه‌های بسیار سمی است که در صورت بلعیده شدن کشنده هستند و لذا برای کاشت در فضای سبز توصیه نمی‌شود. در حقیقت تمام اجزای گیاه کرچک سمی است به ویژه دانه‌ها و بایستی دقت شود محل بازی کودکان نزدیک به گیاه کرچک نباشد. موارد منع مصرف و مضرات روغن کرچک به طور خلاصه عبارتند از:
چنانچه دانه‌های کرچک توسط کودکان و بزرگسالان خورده شوند، تا چند روز علائم عمده‌ای از مسمومیت بروز نمی‌کند، مگر اینکه دانه‌ها جویده شده باشند. در این حالت علائم مسمومیت خیلی زود ظاهر میشود.
علائم مسمومیت ناشی از خوردن دانه‌های کرچک عبارت است از: فرد مسموم اشتهای خود را از دست می‌دهد و دچار تهوع، استفراغ و اسهال میشود، به تدریج فرد دچار استفراغ مداوم، اسهال خونی و در موارد کشنده دچار زردی میشود. مقدار یا به اصطلاح دز کشنده در اطفال 5 تا 6 دانه کرچک و در بزرگسالان حدود 20 دانه است.
درمان اختصاصی برای این مسمومیت وجود ندارد و بیمار مسموم بایستی از نظر بروز عوارضی مانند نارسایی کلیه و کبد تحت نظر قرار گیرد. چنانچه نارسایی کلیه بروز کرد بیمار باید دیالیز شود. در مراحل اولیه خوردن دانه‌های کرچک، باید فورا به پزشک مراجعه و سریعا شستشوی معده و روده با استفاده از زغال انجام شود. چنانچه پس از 6 ساعت از جویدن دانه‌های کرچک علائمی بروز نکرد، سم کم بوده و یا دفع شده است. در این حالت می‌توان فرد مسموم را از بیمارستان مرخص نمود. البته لازم به ذکر است ترخیص از بیمارستان به معنای رفع خطر مسمومیت نیست بلکه فقط خطر کم شده است. لذا به این بیماران توصیه میشود در صورت بروز اسهال خونی یا زردی مجددا و به سرعت به بیمارستان مراجعه کنند.
گردآوری: مجله اینترنتی ستاره
مطالب مرتبط
هماهنگی جهت تبلیغات: 02123051172
مجری انحصاری نیتیو، سنجاق
کلیه حقوق محفوظ و متعلق به مجله پزشکی دکتر سلام است بازنشر مطالب فقط با ذکر لینک مستقیم مجاز است
کرچک یک گیاه است که دانه تولید میکند. از فشار دادن دانه های رسیده که پوسته دی بیرونی آنها خارج شده است روغن کرچک تولید میشود. پوسته حاوی یک سم به نام ریسین است. روغن کرچک قرنهاست که به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرد.
دانه های کرچک بدون پوسته برای جلوگیری از بارداری، یبوست، جذام و سیفلیس مورد استفاده قرار میگیرد.
روغن کرچک به عنوان ملین در درمان یبوست، شروع زایمان دربارداری و برای شروع جریان شیردهی کاربرد دارد.
برخی خمیر دانه کرچک را به عنوان ضماد برای بیماری های التهابی پوست، جوش، دمل بزرگ، آبسه یا پاکت عفونی، التهاب گوش میانی و سردردهای میگرنی استفاده میکنند.
روغن کرچک بصورت موضعی برای نرمی پوست، پینه پا، میخچه استفاده میشود و برای رفع کیست و گوشت اضافی و زگیل نیز کاربرد دارد. همچنین برای آرتروز بصورت موضعی روی پوست استفاده میشود. برخی از خانم ها روغن دانه کرچک را برای جلوگیری از بارداری یا سقط درون واژن قرار میدهند. این روغن بصورت داخل چشمی برای التیام چشم اسیب دیده توسط گرد و خاک یا سایر مواد استفاده میشود.
گیاه کرچک چیست
در صنعت از آن برای ساخت رنگ، روغن جلا و روان کننده استفاده میشود.
ریسین موجود در پوسته ی دانه ی کرچک به عنوان یک سلاح شیمیایی جنگی مورد آزمایش قرار گرفته است. ریسین مورد استفاده در سلاح های جنگی خالص سازی میشود و بصورت ذرات خیلی کوچکی تولید میشود که استنشاق میشوند. هرچقدر که سایز ذرات کوچکتر باشد ریسین سمی تر است. شما ممکن است به یاد داشته باشید که ریسین در نامه هایی که توسط افراد مرتبط با تروریست و گروه های ضد حکومتی به برخی از کنگره ها و کاخ سفید ارسال شده بود یافت شد.
چگونه عمل میکند؟
دانه های کرچک برای ساخت روغن کرچک که یک ملین قوی است استفاده میشود. در بارداری روغن کرچک ممکم است با تحریک رحم باعث شروع زایمان شود.
امکان دارد موثر باشد:
مدارک ناکافی:
مدارک بیشتری نیاز است تا بتوان روغن کرچک را برای موارد استفاده ی ذکر شده موثر شمرد.
روغن کرچک خوراکی برای اکثر مردم در صورت استفاده تک دوز احتمالا بی خطر است. در برخی روغن کرچک میتواند سبب درد معده، گرفتگی، تهوع و ضعف شود.
دانه های کرچک بدون پوسته امکان دارد که در صورت مصرف تک دوز خوراکی بی خطر باشد. همچنین قطره های چشمی روغن کرچک امکان دارد که تا 30 روز استفاده بی خطر باشند.
امکان دارد روغن کرچک در صورت مصرف طولانی مدت خوراکی و در دوز های بالا خطرناک باشد. در صورت استفاده بیشتر از یک هفته و در دوز های بالای 60-15 میلی لیتر روزانه ممکن است سبب از دست رفتن آب و پتاسیم بدن شود.
دانه ی کامل برای مصرف خوراکی خطرناک است. پوسته خارجی کرچک حاوی سم کشنده ای است. این پوسته میتواند سبب تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی، کم شدن آب بدن، شوک، تخریب سلولهای قرمز و اختلالات شیمیایی شدید، آسیب به کبد، کلیه و پانکراس و مرگ شود. جویدن 6-1 عدد دانه ی کامل میتواند سبب مرگ یک انسان بالغ شود. اگر دانه بلعیده شود سمیت آن کمتر است هرچند بازهم نیاز کامل به توجه و مراقبتهای پزشکی دارد.
توصیه های خاص و هشدارهای مصرف:
کودکان: روغن کرچک در صورت مصرف خوراکی در دوز مناسب و به مدت کوتاه(کمتر از یک هفته) احتمالا بی خطر است. در صورت مصرف خوراکی در دوز بالا و و بالای یک هفته احتمالا خطرناک است. مصرف بیشتر از دوز معمول کودکان 15-1 میلی لیتر روزانه، بسته به سن بیمار، میتواند سبب عدم تعادل شیمیایی در بدن شود. در صورت مصرف خوراکی دانه ی کامل خطرناک است.
بارداری و شیردهی: مصرف روغن کرچک در ماه اخر بارداری و قبل از زایمان احتمالا بی خطر است. ماما ها بصورت روتین برای شروع روند زایمان در خانمهای آماده ی زایمان از روغن کرچک استفاده میکنند. اما برای این مورد استفاده، روغن کرچک نباید بدون نظارت فرد حرفه ای نظام سلامت مصرف شود. همچنین در صورت استفاده در خانمهای بارداری که زمان زایمان آنها فرا نرسیده، احتمالا خطرناک است و ممکن است سبب زایمان زودرس شود. مصرف خوراکی دانه ی کامل در خانمهای باردار خطرناک است و ممکن است سبب اثرات مسمویت جدی یا مرگ شود.
در صورت شیردهی از روغن کرچک استفاده نکنید. مطالعات کافی انجام نشده است که مشخص کند که استفاده از روغن کرچک در شیردهی بی خطر است.
مشکلات روده ای: در صورت انسداد روده، درد بی دلیل معده یا مشکلات مجرای صفراوی و کیسه صفرا، روغن کرچک مصرف نکنید.
تداخلات حد متوسط، در صورت مصرف همزمان هوشیار باشید.
درباره ما
تماس با ما
ثبت شکایات
سیبویه برای پزشک
سیبویه برای بیمارستان
گیاه کرچک چیست
سیبویه برای داروخانه
قوانین و مقررات
حریم خصوصی
حفظ امنیت اطلاعات
تهران – شهرک غرب – بلوار دادمان – خیابان ارغوان غربی – سروناز یک – پلاک 18
info@sibooye.com
021-25917905
از تیم پزشکی سیبویه مشاوره رایگان بگیرید!
صبح ها از ساعت
۱۰
الی
۱۴
عصر ها از ساعت
۱۸
الی
۲۲
