روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گياه كرچك
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گلهای یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گلهای ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) می‌باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” می‌باشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum می‌باشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد می‌باشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگهای کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate می‌باشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگهای این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی می‌باشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان می‌باشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر می‌باشد. برگهای گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر می‌باشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید می‌باشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ میگردد) و کاهش شدید فشار خون می‌باشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل می‌باشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز می‌باشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره می‌باشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین می‌باشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت می‌باشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک می‌باشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه می‌باشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها می‌باشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی می‌باشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک می‌باشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها می‌باشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین می‌باشد هستند. دانه شامل سمی می‌باشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگهای براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگهای تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل می‌باشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخمهای پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گياه كرچك
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گلهای یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گلهای ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) می‌باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” می‌باشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum می‌باشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد می‌باشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگهای کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate می‌باشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگهای این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی می‌باشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان می‌باشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر می‌باشد. برگهای گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر می‌باشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید می‌باشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ میگردد) و کاهش شدید فشار خون می‌باشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل می‌باشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز می‌باشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره می‌باشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین می‌باشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت می‌باشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک می‌باشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه می‌باشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها می‌باشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی می‌باشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک می‌باشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها می‌باشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین می‌باشد هستند. دانه شامل سمی می‌باشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگهای براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگهای تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل می‌باشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخمهای پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گياه كرچك
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گلهای یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گلهای ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) می‌باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” می‌باشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum می‌باشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد می‌باشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگهای کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate می‌باشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگهای این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی می‌باشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان می‌باشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر می‌باشد. برگهای گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر می‌باشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید می‌باشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ میگردد) و کاهش شدید فشار خون می‌باشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل می‌باشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز می‌باشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره می‌باشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین می‌باشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت می‌باشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک می‌باشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه می‌باشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها می‌باشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی می‌باشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک می‌باشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها می‌باشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین می‌باشد هستند. دانه شامل سمی می‌باشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگهای براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگهای تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل می‌باشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخمهای پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گياه كرچك
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گلهای یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گلهای ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) می‌باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” می‌باشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum می‌باشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد می‌باشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگهای کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate می‌باشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگهای این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی می‌باشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان می‌باشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر می‌باشد. برگهای گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر می‌باشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید می‌باشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ میگردد) و کاهش شدید فشار خون می‌باشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل می‌باشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز می‌باشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره می‌باشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین می‌باشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت می‌باشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک می‌باشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه می‌باشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها می‌باشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی می‌باشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک می‌باشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها می‌باشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین می‌باشد هستند. دانه شامل سمی می‌باشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگهای براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگهای تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل می‌باشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخمهای پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
روغن کرچک[۱] نوعی روغن نباتی است که از دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید. این روغن موارد استفادهٔ زیادی داشته و دارای ترکیب بی‌نظیری است. ۹۰ درصد روغن کرچک، از اسیدهای چرب ریسینولیک که اشباع‌نشده هستند تشکیل یافته‌است.
روغن کرچک و مشتقات آن را در تهیهٔ سوپ، روغن هیدرولیک و روغن ترمز، رنگ، جوهر، انواع آستر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و دیگر مواد براق‌کننده، نایلون، عطر و … به کار می‌برند.
سم ریسین، از فراورده‌های جانبی است که ضمن تهیهٔ روغن کرچک به دست می‌آید.
تنها یک درصد از روغن کرچک تولید شده در سراسر جهان را صرف مصارف دارویی یا تولید فراورده‌های مفید برای سلامتی میکنند. از روغن کرچک برای درمان یبوست و همچنین، به عنوان مادهٔ استفراغآور استفاده میشود (در مواردی که لازم است فرد استفراغ نموده و محتویات معده خود را به هر دلیل تخلیه نماید). مصرف زیاد روغن کرچک در زنان باردار میتواند سبب زایمان زودرس در آنها شود. البته مصرف بسیار زیاد آن (مثلاً یک بطری روغن) میتواند کشنده باشد. روغن کرچک بدبو و بدمزه است و از این رو مشهور است.
گياه كرچك
نام علمی: Ricinus Communis
نام انگلیسی: Castor bean plant
کرچک‌ها گیاهانی یک پایه بوده و روی گل آذین خوشه، به رنگ سبز و در بعضی از انواع گلهای یک پایه قرمز بدون گلبرگ. گلهای نر به رنگ زرد مایل به سبز با پرچم خامه‌ای و روغن دار برجسته در خوشه‌ای تخم مرغی شکل به طول حداکثر ۱۵ سانتیمتر. گلهای ماده، در قسمت فوقانی خوشه به رنگ قرمز و برجسته قرار گرفته‌اند.
میوه کرچک به صورت کپسول کروی و خاردار متمایل به سبز (یا قرمز-ارغوانی) می‌باشد که در هنگام رسیدن سخت و شکننده میشود و دانه‌ها به شکل بیضوی پهن و و به شکل دانه‌های لوبیا و دارای پوسته براقی می‌باشند؛ که درون آنها یک مغز کرم یا سفید بسیار روغنی قرار دارد. دانه گیاه متمایل به رنگ قهوه‌ای و تا حد زیادی سمی بوده، ریسین یک پروتئین بسیار سمی است که در دانه‌های کرچک وجود دارد. پوست این دانه‌ها حاوی این سم است که یکی از کشنده‌ترین سموم طبیعی دنیا است. دانه‌های کرچک دارای یک زائده زگیل مانند به نام Caruncle هستند، که نوعی از Elaiosome است. ترویج و پراکندگی دانه‌های Caruncle توسط مورچه‌ها صورت می‌پذیرد.
نام ریسینوس (Ricinus) بر گرفته از یک اصطلاح لاتین به معنای “کنه سگی” می‌باشد. علت این نامگذاری شباهتی بود که میان دانه این گیاه و کنه‌هایی که معمولاً در سگها دیده میشود. در واقع این اسم به دانه‌ها نسبت داده شده چون دانه‌ها در این گیاه بخش مهمتری هستند. اسم عام و متعارف “روغن کرچک – Castor oil” احتمالاً جایگزینی برای نام Castoreum می‌باشد؛ که یک ماده اصلی در صنعت عطرسازی و همچنین به عنوان طعم دهنده استفاده میشود که از غدد ترشحی مقعد و مثانه خشک شده سگهای آبی گرفته میشود. کرچک یک نام متعارف دیگر به نام “دستان حضرت مسیح” یا “Palm of Christ” دارد که برگرفته از شهرت و توانایی روغن کرچک در شفای زخم و درمان درد می‌باشد
روغن کرچک استفاده‌های زیادی در پزشکی و درمانی دارد و همچنین کاربردهای مختلف دیگری نیز دارد.
عصاره الکلی برگهای کرچک، بر روی موشهای آزمایشگاهی نشان داده‌است که از کبد در مقابل آسیب دیدگی از سموم حفاظت میکند. یکی از کاربردهای روغن کرچک دارویی مصرف آن به عنوان یک داروی ملین است، روغن کرچک یک ملین طبیعی و قوی است. عصاره‌های متانولیکی برگها در تست ضدمیکروبی در مقابل باکتری‌های بیماری‌زا در موشها آزمایش شده و موشها خواص ضد میکروبی نشان داده‌اند. لازم است ذکر شود که عصاره‌ها سمی نمی‌باشند. پوسته هسته لوبیایی شکل کرچک در دوزهای پایین‌تر بر روی سیستم اعصاب مرکزی تأثیر گذاشته‌است. در دوزهای بالاتر موشها به سرعت مرده‌اند. عصاره آب پوست ریشه کرچک علایم درد را در موشها نمایان میکند. خواص ضد حساسیتی یا آنتی هیستامینی و ضد التهابی نیز در عصاره الکلی پوسته کرچک دیده شده‌است.
عصاره کرچک خواص حشره کش و کنه کش دارد که به‌طور مثال بر ضد کنه haemaphysalis bispinosa یا انگل‌هایی مانند hamatophagous و Hippobosca maculate می‌باشد.
مردم قبایل بودو (Bodo) در کشور هندوستان از برگهای این گیاه برای تغذیه و پرورش کرم ابریشم استفاده میکنند.
روغن کرچک برای نرم نمودن و روغن کاری موتورها نیز کاربرد دارد و به عنوان مثال در هواپیماهای جنگ جهانی اول مورد استفاده بود و همچنین برای برخی از ماشینهای مسابقه و بعضی هواپیماهای مدل. البته باید توجه داشت که هرگز نباید با محصولات نفتی مخلوط گردد؛ لذا روغن کرچک در خیلی از مواقع جایگزین مناسبی برای روغنهای مصنوعی می‌باشد.
اگرچه کرچک گیاهی بومی در مناطق آسیای جنوبی و مدیترانه و شرق آفریقا و هندوستان می‌باشد، امروزه تقریباً در همه دنیا گسترش پیدا کرده‌است. به‌طور کلی در کلیه مناطقی که از نظر شرایط آب و هوایی مناسب باشد به صورت خودرو تکثیر و گسترش می‌یابد.
همچنین به عنوان گیاهی تزئینی و قیمتی در پارکها و مکانهای عمومی مورد استفاده قرار میگیرد. گیاه فوق در شرایط گلخانه و در دمای حدود ۲۰ درجه سانتی گراد میتواند حدوداً تا ارتفاع ۲ تا ۳ متر در سال رشد نماید. یخبندان و سردی هوا عاملی است که رشد و نمو گیاه را محدود میکند به‌طوری‌که در دمای کمتر معمولاً به شکل بوته و ارتفاعی کمتر رشد می‌نماید. اگر چه گیاه کرچک در مناطق سردسیر مانند جنوب انگلستان نیز توانسته رشد داشته باشد و همچنین در ایالاتی از کانادا و آمریکا مانند جنوب کالیفرنیا و لس آنجلس.
گیاه کرچک میزبان و پذیرای پروانه مشهور کرچک به نام (Ariadne merione) و همچنین گونه‌ای از کرمهای ابریشم و تعدادی از حشرات دیگر می‌باشد. برگهای گیاه برای تغزیه لارو حشرات مورد استفاده قرار میگیرد.
مقدار سمیت دانه‌های کرچک خام به درصد و اندازه سم ریسین بستگی دارد. اگر چه مقدار دوز کشندگی سم برای بزرگسالان در حدود ۴ تا ۸ دانه هسته شناسایی شده، اما در حقیقت گزارشات ناشی از مسمومیت افراد از این دانه‌ها بسیار نادر می‌باشد.
بر اساس گزارشهای کتاب گینس در سال ۲۰۰۷، این گیاه سمی‌ترین گیاه در جهان محسوب شده بود. با وجود این، خودکشی از طریق بلعیدن دانه‌های کرچک در کشورهایی مانند هندوستان که این گیاه به صورت خودرو در کنار جاده‌ها می‌روید هیچ وقت گزارش نشده. چرا که مسمومیت با ریسین بسیار دردآور و نامطبوع بوده و در عین حال همراه با تهوع، اسهال، تپش قلب، کاهش شدید فشار خون و حملات شدید می‌باشد. هر چند، سم حاصل از کرچک طی فرایندهایی خاص با غلیظ نمودن عصاره آن بسیار شباهت به عمل عصاره‌گیری در بادام دارد.
اگر ریسین بلعیده شود نشانه‌های آن حدوداً تا ۳۶ ساعت بعد نمایان میشود اما در عرض ۲ تا ۴ ساعت بعد اثر گذاشته و فرد را به کشتن می‌دهد؛ که این علایم با احساس برافروختگی در دهان و حنجره آغاز و شامل دردهای شکمی، اسهال خونی (که خود به تنهایی در طی چند روز متوالی تمام آب بدن فرد را کشیده و باعث مرگ میگردد) و کاهش شدید فشار خون می‌باشد؛ که پس از گذشت ۳ تا ۵ روز شخص می‌میرد مگر اینکه قبل از بروز و گسترش علائم فوق به‌طور کامل شستشو داده و سم زدایی شود.
مسمومیت زمانی رخ می‌دهد که دانه‌های کرچک توسط حیوانات یا حتی انسان‌ها شکسته و جویده شوند، به‌طوری‌که دانه‌های سالم و نجویده شده بدون خارج نمودن سم از سیستم دستگاه گوارشی عبور و دفع میشود. مقدار سم برای کشتن حیوانات به قرار ذیل می‌باشد: ۴ دانه برای خرگوش، ۵ دانه برای گوسفند، ۶ دانه یا بیشتر برای اسب، ۷ دانه برای خوک و ۱۱ دانه برای سگ و اردکها در برابر این سم کاملاً مقاوم بوده به‌طوری‌که حدوداً ۸۰ دانه ممکن است باعث مرگ در آنها گردد.
این سم یک محافظ طبیعی در برابر شپش نیز می‌باشد؛ لذا ماده ریسین در صنعت برای تولید حشره کش‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برای تولید اسیدی جهت قارچ کشی هم کاربرد دارد. لازم است ذکر شود که روغن کرچکی که برای مصارف داخلی و خارجی در بازار وجود دارد به هیچ عنوان سمی نبوده.
ترکیبی از سه نوع ترپنوئید (ضد باکتری و ضد سرطان) و توکوفرول در کرچک یافت شده. در عصاره کرچک ترکیباتی شامل هیدروکسی کاتها، متوکسی، اپوکسی، اکسو اسیدها و غیره می‌باشد. نیمی از دانه‌های کرچک را روغن تشکیل می‌دهد. روغن کرچک دارای ریسی نولیین می‌باشد که گلیسیرید اسید ریسینولییک است. از ریسین تفکیک شده عصاره متانول نیز به دست می‌آید.
روغن کرچک یک روغن گیاهی به دست آمده با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک است. (ریسینوس کامیونیس)
نام مشترک روغن کرچک که از آن گیاه نام خود را احتمالاً به عنوان جایگزینی برای کاستریوم استفاده میکند پایگاه محصولات مراقبت از پوست خشک شده غدد باشد. (کاستور در لاتین)
روغن کرچک یک مایع زرد رنگ بسیار کم رنگ و بی‌رنگ با طعم مشخص و بویی یک باره برای اولین بار است.
نقطه جوش آن ۳۱۳ درجه سانتی گراد و ۵۹۵ درجه فارنهایت می‌باشد و چگالی آن ۹۶۱ کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد.
این تری گلیسیرید که در آن در حدود ۹۰ درصد از زنجیره اسید چرب ریسینو لئیک می‌باشد.
اولئیک اسید و لینولئیک اسید از دیگر اجزای قابل توجه می‌باشند.
روغن کرچک و مشتقات آن در ساخت صابون‌ها روان‌کننده‌ها مایعات هیدرولیک و ترمز رنگ پوشش‌ها جوهر پلاستیک مقاوم در برابر سرما واکس و پالش نایلون مواد دارویی و عطر استفاده میشود.
روغن کرچک معروف به عنوان یک منبع از اسید ریسینولئیک اشباع با اسید چرب ۱۸ کربنه می‌باشد.
در میان اسیدهای چرب اسید ریسینولئیک غیرمعمول است که در آن یک گروه عاملی هیدروکسیل بر روی کربن ۱۲ قرار دارد. این گروه عاملی باعث میشود تا روغن کرچک و اسید ریسینوئیک از باقی چربی‌ها قطبی تر شوند.
واکنش‌های شیمیایی از گروه الکل و همچنین مشتق شیمیایی را اجازه میدهند که با اکثر دیگر دانه‌های روغنی ممکن نیست. چرا که از محتوای اسید ریسینولئیک است روغن کرچک یک ماده شیمیایی با ارزش در مواد خام است و دارای قیمت بالاتر نسبت به سایر روغن دانه‌ها می‌باشد. به عنوان مثال در ژوئیه ۲۰۰۷ روغن کرچک در حدود ۰٫۹۰ دلار در ایالات متحده آمریکا به فروش می‌رسد. در حالی که روغن سویا روغن آفتاب گردان و روغن کانولا در حدود ۰٫۳۰ دلار به فروش می‌رسد.
گیاه کرچک در یک گونه گیاه گلدار در خانواده فرفیون است. آن را متعلق به یک جنس چند وجهی می‌دانند.
تکامل کرچک و ارتباط آن با گونه‌های دیگر در حال حاضر در حال مطالعه با استفاده از ابزارهای مدرن ژنتیکی می‌باشد. بذر آن دانه کرچک نام دارد که با وجود این لوبیا درست نمی‌باشد. کرچک بومی در حوضه جنوب شرقی دریای مدیترانه شرق آفریقا و هند است. اما در سراسر مناطق گرمسیری به عنوان یک گیاه زینتی کشت میشود. دانه کرچک منبع روغن کرچک می‌باشد که دارای طیف گسترده‌ای از کاربردها می‌باشد. دانه‌ها شامل ۴۰ تا ۶۰ درصد روغن که غنی از تری گلیسیرید و عمدتاً ریکینولئین می‌باشد هستند. دانه شامل سمی می‌باشد که در حال حاضر با غلظت‌های کمتر در سراسر گیاه وجود دارد. گونه‌های گیاهی نامربوط فتسیا ژاپنی در ظاهر مشابه می‌باشند ولی به عنوان گیاه کرچک نادرست است.
گیاه روغن کرچک میتواند تا حد زیادی در عادت رشد و ظاهر آن متفاوت باشد.
پرورش دهندگان برای تولید روغن در طیف وسیعی از ارقام برگ و رنگ گل تنوع داده‌اند.
سرعت رشد گیاه برابر با یک درختچه چند ساله است که میتواند به اندازه یک درخت کوچک حدود ۱۲ متر یا ۳۹ فوت رشد کند. اما این درختچه نسبت به سرما مقاوم نیست.
این گیاه برگهای براق ۱۵ الی ۴۵ سانتی‌متری دارد و دارای برگ‌هایی با ۵ تا ۱۲ لوب عمیق با بخش‌های دندانه دار درشت است.
در برخی از انواع آن برگها در ابتدا مایل به قرمز ارغوانی تیره یا برنز هستند.
در زمان جوانی به تدریج در حال تغیر به رنگ سبز تیره میشوند و
گاهی تمایل به قرمز دارد.
البته در بعضی از گونه‌ها برگها از همان ابتدا به رنگ سبز هستند در حالی که در عین حال دیگررنگدانه‌ها رنگ سبز را از بخش‌های کلروفیل دار همانند برگ ساقه و میوه‌های جوان اند به‌طوری‌که آنها در سراسر زندگی گیاه به صورت چشمگیر ارغوانی به قهوه‌ای قرمز در سراسر زندگی گیاه باقی می‌مانند. گیاهان با برگهای تیره را می‌توان در هنگام رشد با برگ سبز یافت؛ بنابراین حداقل احتمالاً تنها یک ژن واحد کنترل تولید رنگدانه در برخی از ارقام وجود دارد.
ساقه‌ها (کروی و کپسول بذر خاردار) نیز در رنگ‌های متفاوت وجود دارند.
کپسول میوه برخی از گونه‌ها زرق و برق دار تر از گل می‌باشد.
روغن کرچک یک روغن گیاهی است که با فشار دادن دانه‌های گیاه کرچک به دست می‌آید.
دانه کرچک حاوی ریسین، یک پروتئین سمی است. حرارت در طی فرایند استخراج روغن سبب دناتوره شدن و غیرفعال شدن پروتئین میشود. با این حال دانه‌های برداشت شده کرچک ممکن است بدون خطر نباشد. ترکیبات آلرژی زا پیدا شده در سطح گیاه میتواند سبب آسیب‌های عصبی و دائمی شود. برداشت دانه‌های کرچک یک خطر برای سلامتی انسان ایجاد شده. هند، برزیل وچین عمده‌ترین تولیدکنندگان محصول هستند و کارگران از کار کردن با این گیاهان دچار عوارض جانبی مضر شده‌اند. این مسائل بهداشتی علاوه بر نگرانی در مورد محصول فرعی سمی (ریسین) از تولید روغن کرچک، برای دستیابی به منابع جایگزین برای اسیدهای چرب هیدروکسی تشویق کرده‌است. در روش دیگر، برخی از محققان در حال تلاش برای تغییر و اصلاح ژنتیکی گیاه کرچک برای جلوگیری از سنتز ریسین هستند.
کاربرد:
سالانه ۲۷۰۰۰۰ تا ۳۶۰۰۰۰ تن (به ارزش ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون پوند) از روغن کرچک در صنعت استفاده میشود و مشتقات آن کاربردهای بسیاری در ساخت صابون‌ها، روان‌کننده‌ها، مایعات هیدرولیک و ترمز، رنگ‌ها، پوشش‌ها، جوهر، پلاستیکهای مقاوم در برابر سرما، واکس و پولیش و جلادهنده، نایلون و مواد دارویی و عطر دارد.
در صنایع غذایی، روغن کرچک (خوراکی) در افزودنی‌های مواد غذایی، طعم دهنده‌ها، آب نبات به عنوان یک مهارکننده غالب و در بسته‌بندی استفاده میشود. روغن کرچک پلی اکسی اتیل همچنین در صنایع غذایی استفاده میشود.
در هند، پاکستان، نپال و بنگلادش، دانه‌های روغنی با استفاده از روغن کرچک حفظ میشوند. روغن کرچک، برنج، گندم و حبوبات را از پوسیدن حفظ و متوقف میکند. برای مثال دالون تور حبوبات معمولاً در دسترس پوشش داده شده در روغن برای ذخیره‌سازی طولانی است.
ایالات متحده اداره غذا و دارو آمریکا، روغن کرچک را طبقه‌بندی کرده به عنوان (به‌طور کلی و عمومی به عنوان ماده مؤثر و بی‌خطر به رسمیت شناخته شده) (گریس) برای بیش از ضد استفاده به عنوان ملین با سایت اصلی عمل روده باریک که در آن به هضم اسید ریسینولئیک منجر شده‌است. از نظر درمانی، داروهای مدرن به ندرت دریک حالت شیمیایی خالص داده شده بنابراین بیشتر مواد تشکیل دهندهٔ فعال با مواد جانبی یا مواد افزودنی ترکیب شده‌است.
روغن کرچک یا مشتق روغن کرچک از جمله کلیفر ال (سورفاکتانت غیر یونی است و به بسیاری از داروهای مدرن اضافه شده‌است از جمله:
مایکونازول، یک داروی ضد قارچی
پاکلیتاکسل، یک مهارکننده میتوزی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان
ساندیمون (تزریق سیکلوسپورین)، یک داروی ایمنی است که به‌طور گسترده‌ای برای کاهش فعالیت سیستم ایمنی بدن بیمار در ارتباط با پیوند عضو استفاده میشود.
نلفیناویرمسیلات یک مهارکننده پروتئازویروس ایدز
ساپرکنازول، یک داروی ضد قارچ تریازول (شامل امولفور ال -۷۱۹پی، مشتق روغن کرچک)
تاکرولیموس، یک داروی سرکوب‌کننده سیستم ایمنی (شامل پلی اکسیل ۶۰روغن کرچک هیدروژنه)
یک درمان موضعی برای زخمهای پوست، ترکیبی از بلسان پرو، روغن کرچک و تریپسین است.Xendermپماد
برای حفظ اسیدیته واژن استفاده میشود oxyquinoline از روغن کرچک با اسید استیک و ricinoleic(تشکیل شده از اسید Aciژل
روغن کرچک به عنوان یک درمان برای انواع شرایط سلامت انسان ترویج شده‌است. naturopathy در
ادعا شده‌است که استفاده از آن بر روی پوست میتواند به درمان سرطان کمک کند. با این حال، با توجه به جامعه سرطان آمریکا، شواهد علمی موجود ادعا میکند که روغن کرچک بر روی پوست درمان سرطان یا هر بیماری دیگر را پشتیبانی نمی‌کند.
روغن کرچک در محصولات آرایشی و همچنین در کرم ها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود. همچنین این ماده برای تقویت مو بسیار تاثیر گذار است و خاصیت ضد شوره ای دارد.
روغن کرچک میتواند به عنوان پلی ال (الکل مصرفی) مبتنی بر زیست در صنعت پلی اورتان استفاده شود.
متوسط عملکرد (تعداد گروه‌های هیدروکسیل در هر مولکول تری گلیسرید) روغن کرچک ۲٫۷ است، پس از آن به‌طور گسترده‌ای به عنوان پلی ال سفت و سخت و پوشش استفاده میشود.
روغن کرچک دارای کاربردهای متعدد در حمل و نقل، موادآرایشی و دارویی و صنایع تولیدی به عنوان مثال: چسب، مایعات ترمز، رنگ مو، دی الکتریک مایع الکتریکی، هیومکتانت ، نایلون، پلاستیک مایعات هیدرولیک، جوهر، لاک، درمان چرم، گریس روان‌کننده‌ها، روغنهای ماشین کاری، رنگ، رنگدانه، چسب پلی اورتان، گریس تبرید و یخ زدگی، لاستیک، مهر و موم، پارچه، پودرهای شست‌وشو و واکس‌ها
از آنجا که روغن کرچک دارای ثابت دی الکتریک نسبتاً بالا (۴٫۷) بسیار تصفیه شده و روغن کرچک خشک شده‌است گاهی اوقات به عنوان یک مایع دی الکتریک با کارایی بالای خازن ولتاژ بالا استفاده میشود.
روغن گیاهی به علت چربی خوب و قابلیت تجزیه بیولوژیکشان جایگزین خوبی برای رروان‌کننده‌های نفتی مشتق شده‌است اما پایداری اکسیداتیو و دمای پایین محدودیت عملکرد استفاده گسترده آن هاست.
روغن کرچک دارای خواص چسبندگی (ویسکوزیته) بهتر در دمای پایین و روان کاری درجه حرارت بالاتر از بسیاری از روغنهای گیاهی و به عنوان یک روان‌کننده در جت، دیزل و موتورهای ماشین مسابقه مفید است.
گرانروی روغن کرچک در ۱۰ درجه سانتی گراد، ۲۴۲۰ سانتی پوآز است. با این حال روغن کرچک تمایل دارد به صورت آدامس شود در یک زمان کوتاه و استفاده از آن در نتیجه به موتور که به‌طور منظم بازسازی محدود شده‌است مانند موتورهای مسابقه
قابلیت تجزیه بیولوژیک در نتیجهٔ کاهش پایداری در محیط زیست (نسبت به روان‌کننده‌های مبتنی بر نفت) در صورت انتشار اتفاقی است. شرکت روان‌کنندهٔ کاسترول نام خود را از روغن کرچک گرفته‌است.
روغن کرچک روان‌کنندهٔ ترجیح داده برای پمپ‌های دوچرخه است، به احتمال زیاد به این خاطر که مهر و موم‌های لاستیک طبیعی قابل حل نیست.
کرچک[۱] (نام علمی: Ricinus communis) نام یک گونه از تیره فرفیونیان است. از این گیاه روغن کرچک به‌دست می‌آید.
روغن این گیاه باعث از بین رفتن خال نیز میشود
تیرهٔ فرفیون، تیره شیرسک یا شیرشیرکان (Euphorbiaceae) یکی از تیره‌های بزرگ از گیاهان گلدار است.
این تیره ۳۰۰ سرده و حدود ۷۵۰۰ گونه دارد. بیشتر گونه‌ها علفی هستند، ولی برخی از گونه‌های درختی یا درختچه‌ای به ویژه در نواحی استوایی وجود دارند. برخی از گونه‌ها نیز گوشتی بوده و مانند کاکتوس هستند.
برگها متناوب، به ندرت متقابل، و دارای گوشوارک هستند. برگها بیشتر ساده‌اند؛ ولی اگر مرکب باشند همیشه پنجه‌ای هستند و هیچگاه شانه‌ای نیستند. گوشوارکها ممکن است به شکل مو، خار، یا غده ترشحی کاهش یافته باشند یا در برخی گونه‌های گوشتی به کلی از بین رفته باشند.
گیاهانی درختی یا علفی یا درختچه ای یا بالارونده؛ صمغ آور یا بی صمغ و فاقد شیره رنگی یا به ندرت دارای شیره رنگی. برگها به خوبی توسعه یافته یا بسیار تقلیل یافته. گیاهانی آبدار یا غیرآبدار. مستقل یا بالارونده. خشکی پسند یا شورپسند. برگها در اندازه‌های بسیار کوچک تا بزرگ؛ متناوب یا متقابل یا مارپیچی یا دوردیفه؛ علفی یا چرمی یا گوشتی یا تغییر یافته به خار؛ دمبرگ دار تا بی دمبرگ؛ غیرپوششی؛ ساده یا مرکب؛ برگهای ساده به‌صورت پنجه ای. پهنک برگ یکپارچه؛ دارای رگبرگ‌های پرمانند یا پنجه ای. برگها گوشوارک دار. گوشوارکها برگ مانند یا فلس مانند یا پوشیده از خارهای زیاد؛ زوداُفت یا پایا.
برخی گونه‌های تیره فرفیون اهمیت اقتصادی فراوانی دارند. از جمله می‌توان به درخت کائوچو و کرچک اشاره کرد.
مظفریان، ولی‌الله، فرهنگ نام‌های گیاهان ایران: لاتینی، انگلیسی، فارسی تهران: فرهنگ معاصر ۱۳۷۵، ص۲۲۳.
درمتن.
مالپیگی‌سانان (Malpighiales) یکی از راسته‌های گیاهان است.
مالپیگی‌سانان راسته‌ای از دولپه‌ای‌ها است با گونه‌های فراوان و متنوع که تیره مهم و بزرگ فرفیونیان را نیز شامل میشود.
Putranjivaceae
Lophopyxidaceae
گياه كرچك
Irvingiaceae
Centroplacaceae
Caryocaraceae
Pandaceae
Ixonanthaceae
Humiriaceae
کتانیان
Elatinaceae
Malpighiaceae
Ctenolophonaceae
Erythroxylaceae
چندلیان
Balanopaceae
Trigoniaceae
Dichapetalaceae
Euphroniaceae
کریزوبالاناسه
چشم‌کبوتریان
درخت عروس دریایی
Quiinaceae
Bonnetiaceae
کلازیاسه
Calophyllaceae
گل‌راعیان
Podostemaceae
گياه كرچك
Picrodendraceae
Phyllanthaceae
Peraceae
رافلزیائیان
فرفیونیان
Achariaceae
Goupiaceae
بنفشگان
Malesherbiaceae
Turneraceae
گل‌ساعتیان
Lacistemataceae
Samydaceae
Scyphostegiaceae
بیدیان
انواع تمشک ها
آموزش کاشت گلپر
تولید کود کمپوست
ادویه شناسی و نکات استفاده از ادویه ها
09358504040
گياه كرچك
منشاء اصلی گیاه کرچک در حبشه بوده است و به طوری که شواهد تاریخی نشان می‌دهد از آنجا به سایر نقاط دنیا مثل آسیا و آفریقا، انتقال یافته است. مصارف زیاد روغن دانه آن سبب گردیده که پرورش این گیاه در اغلب نواحی کره زمین عمومیت پیدا کند. زراعت کرچک در اغلب نواحی ایران بخصوص خراسان جنوب ایران و بلوچستان معمول است.
این گیاه بیشتر در آب و هوای گرم، در زمین‌های حاصلخیز، عمیق و آهکی و آفتابگیر می‌روید.
برای خرید بذر گل کرچک زینتی کلیک کنید .
گیاه کرچک
قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، دانه های آن است که از آنها روغن تهیه می‌نمایند. این گیاه دارای برگهای بزرگ، منفرد، پنجه‌ای شکل و مرکب از ۵ تا ۱۱ لب عمیق دندانه دار با دمبرگ دراز، همراه با استیپول‌های زود افت می‌باشد.
مرداد و شهریور ظاهر میشوند، به صورت خوشه‌ی مجتمع بوده و به دو نوع گل نر و ماده دیده میشود.
برداشت محصول در نیمه دوم شهریور تا آخر مهر صورت میگیرد. این کار در زمانی انجام میگیرد که میوه‌ها کاملاً شکفته نشده باشند. یعنی کمی قبل از شکفتن، آنها را می‌چینند.
کشورهای اصلی عرضه کننده شامل: هندوستان، برزیل، کنگو، شوروی مصر، سوریه، ترکیه، ایتالیا، چکسلواکی، فرانسه و اسپانیا می‌باشد.
برای مطالعه مقاله معرفی گیاه افسنتین کلیک کنید .
تکثیر کرچک از طریق بذر است. اصولاً دانه کرچک را در زمین زراعت آماده، حاصلخیز و آب و هوای مناسب به نحوی می‌کارند که در امتداد خطوطی معین، ۲ تا ۳ بذر آن در هر حفره با در نظر گرفتن فواصلی بین حفره‌ها در عمق کم خاک جای داده شوند. سپس روی بذر ها را از یک قشر نازک خاک توأم با کود می‌پوشانند و بعد از آن که دانه‌ها رشد کردند و به گیاهان جوانی به ارتفاع حدود ۱۰ سانتیمتر تبدیل گردیدند، از بین آنها، آن دستهای را که ظاهری سالمتر و قویتر دارند بر جای می‌گذارند و گیاهان مجاور آنها را بیرون می‌آورند.
پس از برداشت محصول آنها را به طور طبیعی خشک نموده و به وسیله ماشینهای مخصوص دانه‌ها را از درون میوه‌ها خارج می‌نمایند. بازده دانه کرچک ۱ تا 5/1 تن در هر هکتار می‌باشد. پس از خشک شدن آنها را در عدل‌های ۵۰ کیلوگرمی بسته بندی نموده و تا هنگام صادر کردن دور از رطوبت نگهداری می‌نمایند. این نکته را باید متذکر شد که چون این گیاه در باغ‌ها و پارکها به عنوان گیاه زینتی کاشته میشود و از طرفی دانه‌های آنها سمی بوده به طوری که موضوع آگاه کرد. عوارض مسمومیت خطرناک و حتی منجر به مرگ به وجود می آورند، بایستی مردم را از این موضوع آگاه کرد.
برای خرید بذر و فروش بذر می توانید از این لینک استفاده کنید.
در صورت داشتن هر گونه پرسش و مشاوره در زمینه خرید بذر میتوانید با شماره 09358504040 تماس بگیرید.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب سایت
راههای ارتباطی با ما
مقاله های جدید
انواع تمشک ها
آموزش کاشت گلپر
تولید کود کمپوست
ادویه شناسی و نکات استفاده از ادویه ها
گياه كرچك
طرز تهیه چای سبز ادویه دار
محصولات جدید
محبوب ترین محصولات
ارسال با پست 72 ساعته
کلیه کارت های شتاب
از ساعت 9 تا 17
فقط 7 روز
بالای دویست هزار تومان خرید
(فقط تا وزن 200 گرم)
poponik Email address:
شما در حال حاضر دسترسی به اینترنت ندارید.
کلمه کاربری یا ایمیل *
گذرواژه *
لطفا پاسخ را به عدد انگلیسی وارد کنید:
ورود
پزشک همیشه همراه شماست !
اگر در مورد درمان با کرچک سوالی دارید همین الان بصورت چت یا تلفنی با من گفتگو کنید
مشخصات گیاه شناسی : گیاهی است با برگ های پنجه ای شکل بزرگ که واجد 5 الی 11 لوب عمیق دندانه دار می باشند. این گیاه در مناطق گرمسیری درختچه مانند بوده ولی در مناطق معتدل گیاهی کوچک و یک ساله است. میوه گیاه کپسول است محتوی 3 دانه درشت که حاوی روغن فراوان می باشند. قسمت مورد استفاده : دانه گیاه اصلی ترین قسمت واجد خاصیت دارویی می باشد. لازم به ذکر است که خواص درمانی دانه به واسطه وجود روغن ها است.
سلام ،دکتر محمد احمدی پزشک عمومی هستم، میتوانید همین الان سوالتونو بصورت چت یا تلفنی از من بپرسید و با هم گفتگو کنیم .گياه كرچك
مصرف روغن کرچک وبخصوص دانه های آن باید زیر نظرپزشک انجام گیرد.
مغز دانه کرچک مسهل قوی پاک کننده عروق ومقوی اعصاب است و برای سردرد،لقوه،رعشه وبیماریهای ناشی ازسردی،تنگی نفس،سرفه های سرد،رفع دردهای پشت،مثانه واستسقاء بسیارمفیداست وقاعده آور است.ودرعین حال خوردن روغن کرچک اشتها راازبین می بردوممکن است موجب آشفتگی ودرهم ریختگی حال عمومی شود.تهوع آوراست وبرای اصلاح آن می توان آن رابا نعنا،کتیرا ومصطکی خورد.مغزدانه کرچک سمّی است.ازبرگهاای کرچک اغلب دراستعمال خارجی استفاده می شود.برگهای گرم کرده ککرچک را برای تسکین دردنقرس روی عضودردناک می گذارند.همچنین برای تسکین درد روماتیسم،معالجه وتحلیل ورم،سردرد،زخمهای کهنه وتسکین دردهای پهلوکه نفس کشیدن رادشوار می سازد استفاده می شود.جوشانده برگهای کرچک رابعنوان ضدسرفه ونرم کننده سینه می خورند خیلی موثراست.ازشیره برگهای آن برای رفع سنگینی گوش وکری که دراثرسرما ایجادشده باشد استفاده می کنند.وبرای رفع سفتی مفاصل به عضو می مالند.همچنین برای التیام عفونت چرکی نرم بند دور انگشت دست وپا که ویتلا گفته می شود،می مالند.درآمریکا ازروغن کرچک مخلوط با ید(Iodine) ووازلین(Vaseline)برای سرطان بکار می برندوهمچنین روغن کرچک را برای معالجه بیماریهای پوستی انگلی تجویز می شود.مقدارخوراک ازروغن کرچک15-45گرم بسته به وضع بدن وسن شخص است وکمترازاین مقدارنیزخورده می شود.درمزاج اغلب اشخاص مقدارکمترروغن کرچک اثرش بیشترازمقدارزیادترآن است وبهترین روش استعمالش این است که روغن کرچک رابه مقدار موردنظر دریک فنجان چای یاسوپ بی چربی نیم گرم ریخته ومیل کنندوممکن است قدری آب نارنج باآن مخلوط شود.مقدارخوراک ازمغزدانه5-10عدداست واگر20عددخورده شودمسکراست وپادزهرآن ریواس است.ضمادمغزدانه کرچک برای تحلیل ورمها،تسکین وتحلیل دردو ورم نقرس،ورم ودرد مفاصل واگرضمادباسرکه مخلوط شودبرای ورم پستان مفیداست.عصاره برگ کرچک تریاق موثری است واگرچندبارخورده شودموجب قی وخارج ساختن سمّهای سردنظیرسمّ تریاک می شود.اگر10گرم ازعصاره برگ آن باشیر تازه مخلوط وخورده شود برای تسکین دردناحیه قلب وخوردن جوشانده ی پوست ریشه آن برای رفع دل پیچه وبازکردن انسداد مجاری نافع است.مالیدن عصاره برگ برای التیام بیماریهای پوستی نظیرجرب ورفع آثارکبودی درپوست ومخلوط باآب تره برای بواسیر مفیداست.
دردانه کرچک ماده سفیدرنگ بی شکل خیلی سمّی وجودداردکه درحقیقت پروتئین سمّی یاآلبومین سمّی دانه کرچک است که این ماده ریسین( Ricin)نام داردونوعی توکسالبومین(Toxalbumin)است.بعلاوه دردانه کرچک ومقداری نیزدربرگهای آن یک آلکالوئیدسمّی به نام ریسینین (Ricinine)یافت می شود.دردانه کرچک روغنی ثابت به نام روغن کرچک وجوددارد که محصول اصلی این گیاه است وبسته به ارقام مختلف مقدارش از35-60درصدوزن دانه راتشکیل می دهد.درگزارش بررسی دیگرآمده ،دردانه ودرروغن کرچک ریسین اولئیک اسید(Ricin oleic acid)،پالمیتیک اسید،اولئیک اسید،لینولئیک اسید،دی هیدروکسی استئاریک اسید(Dihydroxy stearic acid) وبعلاوه چندگلیسیرید(Glyceride)یافت می شود.درکنجاله دانه های کرچک یعنی درباقیمانده دانه پس ازروغن کشی حدود5درصد گلوتامیک اسید(Glutamic acid) وجودداردبعلاوه کنجاله دارای آرژینین(Arginine) وریسین می باشد.ریسین اولئیک اسید یک اسیدچرب اشباع نشده ای به فرمول خامC17H32(OH)COOHاست که درروغن کرچک به شکل گلیسیرید وجوددارد.وحدود80 درصد اسیدهای چرب دانه کرچک راتشکیل می دهد.این گلیسریدرادرشیمی بنام ریسین اولئین می خوانند.این اسید دارای خاصیت مسهلی بسیارقوی است.
پونه کوهی گیاهی معطر از خانواده نعناعیان است که با نام‌های آویشن کوهی و فودنج جبلی نیز شناخته میشود. پونه کوهی گیاهی است که بین ۳۰ تا ۹۰ سانتیمتر رشد میکند و برگها متقابل، از نظر اندازه متغیر و در پایین بسیار بزرگ‌تر است. اما هرچه به‌طرف رأس گیاه می‌رود کوچکتر شده و به شکل تخم مرغی یا بیضوی درمی‌آید. حاشیه برگها صاف یا کنگره‌ای است. گلها به طول ۴ ـ ۷ میلی‌متر به‌رنگ صورتی یا سرخ به شکل‌خوشة افشان روی شاخه‌ها قرار دارد. زمان گل دادن بین تیر تا شهریور است. تمام قسمت‌های گیاه بوی مطبوع معطری شبیه آویشن دارد.
دم‌نوش زنجبیل نوشیدنی گرمِ تند زنجـبیل یا زنجفیل یک گیاه خوراکی، ادویه و گیاه دارویی است. زنجبیل از گیاه زرد رنگ دارای رگه‌های بنفش بدست می‌آید. اگرچه معمولاً از زنجبیل به عنوان ریشه آن گیاه نام برده میشود ولی در اصل قسمت مورد استفاده گیاه ساقه متورم شده زیرزمینی آن است که «ریزوم» نام دارد.
به درخت کوچکی است که پوست ساقه و تنه آن قهو های بوده ، برگهای آن پوشیده از کرک و صاف است . گلهای آن درشت ، برنگ سفید و یا صورتی و دارای پنج گلبرگ می باشد . میوه رسیده زردرنگ ، گرد و یا بشکل گلابی است و در سطح آن پوشیده از کرک بوده و دریا طعمی مطبوع ، شیرین و یا کمی ترش است .
دم آلبالو عبارت از دم میوه هائی است که باریک و کشیده و بصورت دو شاخه ، برنگ قهوه ای روشن دیده میشود . این قطعات متعلق به در خت آلبا لو با نام علمی:Cerasus vulgaris Mill. ازتیره گلسرخ است (Rosaceae) است . آلبالو درختی است زیبا که در اغلب نقاط ایران کشت می گردد . گلهای سفید و زببای آن قبل از باز شدن برگها روی درخت ظاهر میگردد و ظاهری بسیار زیبا در بهار ایجاد می نماید .میوه های کاملا مدور و قرمز رنگ، برگهای دندانه دار و سا قه های قرمز رنگ که پوسته پوسته می گردد از مشخصات ابن درخت است .
Neted Saffron غده های کروی , پوشیده از شبکه ای فیبری به رنگ قهوه ای روشن بدون بو با طعم تند است که از غده های زیرزمینی گیاه جو قاسم با نام علمی:Crocus Haussknechtii Boiss.از تیره زنبق (Iridaceae ) بدست می آید که نوعی زعفران صحرایی بومی ایران است .9 تا 14 برگ کشیده و باریک آن درزمستان و بهار ظاهر میگردند . گلهای آن از سفید تا آبی پررنگ مشاهده می گردد و وجود خامه منقسم به سه شاخه قرمز و روشن علامت مشخصه است .
تمامی حقوق مادی و معنوی متعلق به شرکت دانش بنیان نوین فناوران همراه ساینا می باشد.
سبد خرید من
سبد خرید شما خالی است!
گياه كرچك
در خبرنامه بذرام مشترک شوید تا آخرین محصولات و اطلاعیه ها برای شما ارسال شود.
‘ + data.message + ‘
خطای اتصال. لطفا دوباره امتحان کنید.
گیاه کرچک
نام لاتین: Castor Oil Plant
نام علمی: Ricinus communis
گیاه کرچک یک گیاه بلند و زود رشد و دارای برگهای بزرگ و گلهای جالبی است که میتواند زینت بخش فضای شما باشد. از این گیاه روغن کرچک یا همان روغن کاستر استخراج میشود که مصارف صنعتی و بهداشتی- دارویی زیادی دارد. همانطور که اشاره شد این گیاه زود رشد میکند و به عنوان یک گیاه سالانه در باغ‌ها استفاده چشم‌گیری دارند.
گیاه کرچک یک گیاه تقریبا بلند به ارتفاع 120 سانتیمتر با برگهای پُرز دار و قرمز رنگ و بزرگ و حجیم هستند. برگها دارای شکاف‌های بزرگ و درازی به اندازه 30 تا 75 سانتیمتر هستند. ساقه‌های آن قرمز رنگ و در تابستان آن‌هایی که زودتر می‌رسند از رنگ زرد روشن به سمت قرمز متمایل میشوند.
این گیاهان به طور قابل توجهی در خانه‌ها، آپارتمان‌ها و مکانهای عمومی بسیار زیبا هستند. به عنوان مثال در وسط طبقات، کنار یا پشت پنجره‌های بزرگ یا فضاهای باز یک چشم انداز زیبا را جلوه میدهند. در اقلیم‌های سرد یکی از راههای پرورش این گیاه در کارخانه‌های روغن کرچک سازی است که می‌توانند روغن آن را استخراج کنند.
کاشت بذر کرچک
به علت اینکه گیاه کرچک سریعا رشد میکند نباید خیلی زود کاشته شوند. بهترین زمان برای کاشت مستقیم بذر کرچک در زمین، اوایل خرداد است. اگر زودترکاشته شوند ممکن است گیاهان خیلی بلندی داشته باشید.
دانه‌های کرچک را می‌توان به طور مستقیم در زمین کاشت تا بتوانند رشد کنند، اما برای جوانه زدن نیاز به دمای بالایی دارند، بنابراین کاشت داخلی اغلب نتایج بهتری را به ارمغان می‌آورد. بذر کرچک را اوایل بهار در خانه بکارید سپس نهال‌ها را به زمین منتقل کنید. به یاد داشته باشید که دانه‌های کرچک سمی هستند و هنگامی که شما آن را کاشتید، باید دستهای خود را بشویید.
دانه‌ها را به عمق 2 تا 3 سانتیمتر درون خاک حاوی کمپوست در یک گلدان بکارید. حتما اطمینان حاصل کنید که خاک کمپوست مرطوب باشد و گلدان را در یک مکان نورگیر قرار دهید. دمای مناسب (دمای خاک) برای جوانه‌زنی بذر کرچک 24 درجه سانتی‌گراد است. فرایند جوانه زنی معمولا 14 تا 21 روز طول می‌کشد. بهتر است قبل از کاشت بذرها را به مدت 24 ساعت خیساند تا جوانه‌زنی سریع تر انجام شود. تا زمان جوانه‌زنی خاک را مرطوب نگه دارید.
هنگامی که نهال‌ها در گلدان‌های کوچک رشد کردند و ریشه زدند، می‌توان آنها را به گلدان‌های بزرگ‌تر منتقل کرد تا رشد کنند. کاشت در گلدان‌های بزرگ‌تر قبل از اینکه ریشه گسترده شود، مانع رشد زودرس گل خواهد شد.
قبل از رسیدن به اواسط خرداد ماه یعنی زمانی که هنوز هوا خیلی گرم نشده، گلدان‌ها را در مکانی خنک قرار دهید تا زمانی که به اندازه 20 الی 30 سانتی‌متری برسد. سپس به مکان نهایی خود منتقل کنید. بین نهال‌های کرچک حداقل 30 سانتیمتر فاصله قرار دهید. گیاه کرچک یک موقعیت آفتابی و یک خاک غنی را ترجیح میدهند.
گياه كرچك
مراقبت از گیاه کرچک
به علت اینکه گیاه کرچک خیلی سریع رشد میکند، شاخه‌های جانبی با یک شکل مناسب بوته‌ای مانند با ساقه‌های محکم را در دور خود تشکیل میدهند و همچنان به رشد خود ادامه میدهند. رشد گیاهان را از طُرق مختلف می‌توان محدود کرد. چون برخی کارخانه‌های روغن گیری نیاز به اندازه محدودی از گیاه دارند و ممکن است نگهداری گیاهان بزرگ برایشان سخت باشد.
گیاه کرچک ممکن است به علت داشتن وزن سنگین و حجم بزرگ به طرف پایین خم شوند و به روی گیاهان دیگر بیافتند. برای جلوگیری از این کار یک سیم یا یک چوب در وسط گیاه قرار دهید تا حامل گیاه و برگ‌هایش باشد.
کرچک برای رشد بهتر نیاز به کوددهی دارد. از کودهای متعادل حاوی ریز مغذی‌ها برای گیاه کرچک استفاده کنید. برگهای سبز نامرغوب و یا به اصطلاح نارس هستند در حالی که برگ جوان و رسیده گیاه کاملا باید قرمز و مخملی باشد. اندازه برگهای بالغ میتواند به 60 سانتیمتر هم برسد. برگها وقتی کامل رشد کنند و بزرگ شوند سایه متعادلی ایجاد میکنند. اگر دمای هوا به زیر 10 درجه سانتی‌گراد برسد گیاه به سختی با شرایط موجود کنار می‌آید و اگر دما به زیر صفر برسد گیاه کاملا از بین می‌رود.
گیاه کرچک 140 تا 180 روز بعد از کاشت قادر به تولید دانه است. دانه‌ها بسیار درخشان، سفت و محکم و رنگارنگ هستند. آنها دارای رنگ‌های منحصر به فردی مثل قهوه‌ای، مشکی، خاکستری، قرمز تیره و سفید می‌باشند. همه دانه‌ها در انتهای خود یک برجستگی یا نقطه کوچک دارند که از آنجا آب را جذب میکنند. دانه‌ها 2 الی 3 سال قابل نگه داری هستند.
کاربردهای گیاه کرچک
گیاه علاوه بر استفاده و استخراج روغن آن استفاده‌های دیگری دارد. مثلا در هند از آن در کنار پرچین‌ها به عنوان حصار استفاده میکنند. در کاستاریکا برای ایجاد سایه در باغ مفید واقع میشود و مردم لیبی برای تثیبت زمین‌های شن و ماسه‌ای آن را استفاده میکنند. حتی وقتی در باغ کاشته شود میتواند حشرات مزاحم یا جوندگان مضر را دور کند.
استفاده‌های دیگر
به طور طبیعی نیمی از وزن دانه از روغن غلیظ زرد یا بی رنگی تشکیل شده است که در قرن‌های متمادی از آن استفاده می‌کردند. این روغن در گذشته به عنوان سوخت چراغ استفاده می‌شده و امروزه در مناطق روستایی با مخلوط کردن آن با نفت سفید از آن به عنوان سوخت بهره می‌برند که نور را روشن‌تر نشان می‌دهد و اگر پیوسته بسوزد کمی دوده تولید میکند.
روغن کرچک علاوه بر مصارف پزشکی، به عنوان یک روان کننده با کیفیت بالا و یک ماده خام اولیه با کیفیت در صنایع پتروشیمی قابل استفاده است. روغن کرچک به علت داشتن گرانروی زیاد و نرم بودن و همچنین پایداری زیاد در گستره دمایی بالا و عدم حلالیت در سوخت‌های پتروشیمیایی و سایر حلال‌های آبی، بسیار مناسب برای تجهیزات صنعت هوایی یا حتی استفاده در مناطق سردسیر می‌باشد.
روغن کرچک در صنایع دیگری مثل رنگ، لاک، مواد پوششی مقاوم در برابر آب، روغنهای موتور با عملکرد بالا، صابون سازی، جوهر و پلاستیک سازی قابل استفاده است. از مشتقات دیگر آن در صنایع رنگ جلا به عنوان روان کننده و همچنین عطرهای مصنوعی نیز قابل استفاده است.
این گیاه به طور تجاری برای تولید روغن در هند و برزیل و برخی مناطق ایالات متحده رشد داده میشود. بعد از روغن گیری، تفاله باقی مانده از گیاه را به عنوان یک کود حاوی نیتروزن بالا استفاده میکنند. همچنین از ساقه گیاه فیبر و سلولز می‌گیرند که برای
ساخت طناب و صنعت کاغذ و مقوا استفاده میشود. همچنین برخی از دانه‌ها که شکل ظاهری زیبایی دارند در صنعت بدلیجات از آنها گردنبند و دستبند ساخته میشود.
خاستگاه گیاه کرچک
کرچک در اصل بومی مناطق جنوب غربی مدیترانه، شرق آفریقا و هند است اما در سراسر مناطق گرمسیری گسترده شده و به عنوان گیاه زینتی نیز کشت داده میشود. همچنین در هر نقطه جهان که آب و هوای گرمسیری داشته باشد گیاه به خوبی رشد میکند و هم‌اکنون در اکثر مناطق گرم دنیا کشت داده میشود. کرچک به طور طبیعی نیز در دامنه‌های سنگی، مکانهای عمومی، امتداد جاده‌ها و لبه‌های زمین‌های کشاورزی به طور خودرو نیز ممکن است، رشد کنند. این گونه‌های خودرو از تیره Euphorbiaceae و خانواده spurge هستند و برخلاف سایر گونه‌ها شیره آبدار ندارد اما درون ساقه‌اش شیره کشداری وجود دارد. گياه كرچك
نامگذاری
نام علمی و همینطور قدیمی گیاه کرچک به نام Ricinus communis دارای یک تعریف جامع است که اکثریت آن را قبول دارند. کلمه Ricinus به معنای علامت تیک است. زیرا روی پوست دانه کرچک همچنین علامتی دیده میشود. اما در زبان لاتین، Ricinus چیزی که خرابی یا مرگ را به ارمغان می‌آورد ترجمه کرده‌اند. به این صورت که Ri یعنی چیزی و cinus یعنی تخریب، مرده یا خراب. کلمه communis هم به معنای رایج و معمول ترجمه شده است. نام روغن کرچک که به آن castor oil گفته میشود از کلمه castoreum آمده است. کلمه لاتین castor به معنای روغنی که از قدیم الایام برای درمان زخم‌ها و بیماری‌ها استفاده می‌شده، آمده است که به آن روغن پالم مسیحی نیز گفته میشود. در زبان عامیانه به دانه کرچک، لوبیای کرچک نیز گفته میشود که اگرچه واقعا لوبیا نیست اما به علت شباهت زیاد آن به دانه لوبیا این اسم را روی آن گذاشته‌اند. همینطور گونه‌ای به نام Fatsia japonica نیز به علت شباهت زیاد به دانه کرچک، به نام کرچک قلابی شناخته میشود.
سمیت
دانه‌های کرچک ممکن است سمی باشند که به علت وجود ریسین در آن‌هاست که برای انسان‌ها، حیوانات و حشرات میتواند سمی باشد. در حقیقت ریسین سمی است که برای تولید حشره کش ها از آن استفاده میشود. و وجود این سم میتواند کرچک را از حشراتی مثل شته‌ها مصون نگه دارد. همچنین کرچک به طور طبیعی حاوی آندسیلنیک اسید است که یک اسید چرب است و قارچ کش محسوب میشود. اما روغن کرچکی که مصرف آن در حال حاضر مرسوم و رایج است در فشار بالا سرد شده و در خارج و داخل بدن انسان هیچ ضرری ایجاد نخواهد کرد. ریسین در واقع یک سم پروتئینی است که اگر سالم بلعیده شود و به پوشش روی دانه آسیبی نرسد احتمالا از طریق روده بزرگ کاملا بی ضرر دفع میشود. با این حال، اگر آن را بجوید و یا بشکنید و ببلعید، سموم ریسین توسط روده جذب میشود. اگرچه دوز کشنده در بزرگسالان 4 تا 8 دانه در نظر گرفته شده اما تاکنون، گزارش مسمومیت واقعی نادر بوده است. توصیه میشود که دانه این گیاه دور از دسترس اطفال نگهداری شود. برای نگهداری میتوانید سر دانه‌ها را ببرید تا از میزان سمیت‌شان کاسته شود. با این حال توصیه میشود که اگرچه هرچقدر هم از عدم سمیت دانه‌ها مطمئنید، بازهم آنها را در جایی خارج از دسترس کودکان نگه داری کنید. هنگامی که گیاه برسد و دانه‌ها از غلاف بیرون بیایند ممکن است توسط باد به هرجایی منتقل شوند. همچنین در ابتدای هرسال گیاه دانه‌های جدیدی می‌دهد ( در صورتی که گیاه در طول زمستان در معرض سرما نباشد یا در گلخانه نگه داری شود).
اگر بخواهیم به طور عامیانه با شما صحبت کنیم، فرض کنید که در محلی زندگی می‌کنید که رفت و آمد و بازی کودکان در آنجا زیاد است و اطراف خانه شما با گیاه کرچک پوشانده شده، پس کاملا مراقب باشید تا خطری را برای کودکان ایجاد نکنید و بر حسب اتفاق آنها دانه را نخورند. حتی ممکن است بچه‌ها به علت کنجکاو بودن‌شان از روی زمین برخی دانه‌ها را برداشته و بخورند. در این مورد هم مراقب باشید. گیاهان بسیاری در باغ‌ها وجود دارند که سمی هستند. پس باید بافرزندان خود در این باره آموزشهای لازم را بدهید.
آموزش همیشه قدرتمندتر از نادانی است.
آموزش ثبت نام و خريد از سايت بذرام
جهت ارتباط از طریق تلگرام با کارشناس فروش کلیک کنید.
اگر این مطلب مفید است، شاید یکی از دوستان شما نیز به آن احتیاج داشته باشد. آن را به اشتراک بگذارید.
4,500تومان
مشاوره : سوالی دارید؟ (کلیک کنید)
بذرام در لغت به معنی جای خرم و با طراوت است. در
بذرام یک اصل بسیار مهم وجود دارد، اینکه باغ، باغچه یا حتی گل آپارتمانی شما حس
طراوت و شادی را داشته باشد. بدون شک یک گل پژمرده یا گیاه ناسالم آراسته و زیبا
نخواهد بود. در بذرام بذر سبزیجات، بذر
صیفی جات و بذر درختان میوه عرضه میشود تا با تولید محصولات کشاورزی سالم،
سلامتی جسمی خود و خانواده‌تان را تضمین کنید. همچنین کاشت بذر گیاهان دارویی که سبب افزایش سطح سلامتی خواهد شد. اما در
فضای سبز همیشه کاشت انواع گل و چمن ضروری است. لذا بذر چمن و بذر گل در
فروشگاه بذرام عرضه میشود. لوازم باغبانی، کود
و سموم ارگانیک، انواع خاک و گلدان و دیگر ملزومات
باغبانی که شاید تهیه آن
برایتان کمی دشوار باشد، با تنوع و کیفیت بالا در فروشگاه بذرام وجود دارند.
USDA یا وزارت کشاورزی ایالات متحده یک سازمان در سطح کابینه است که بر صنعت کشاورزی آمریکا نظارت دارد. وظایف وزارت کشاورزی ایالات متحده کمک به کشاورزان با پرداخت یارانه و حمایت از قیمت تولیدات آن هاست و همچنین با بازرسی محصولات کشاوزی سلامت مردم آمریکا را تضمین می کند. تاییدیه گرفتن از این سازمان به مفهوم رعایت تمام استانداردهای صنعت کشاورزی ایالات متحده آمریکا است.
کرچک یک گیاه است که دانه تولید میکند. از فشار دادن دانه های رسیده که پوسته دی بیرونی آنها خارج شده است روغن کرچک تولید میشود. پوسته حاوی یک سم به نام ریسین است. روغن کرچک قرنهاست که به عنوان دارو مورد استفاده قرار میگیرد.
دانه های کرچک بدون پوسته برای جلوگیری از بارداری، یبوست، جذام و سیفلیس مورد استفاده قرار میگیرد.
روغن کرچک به عنوان ملین در درمان یبوست، شروع زایمان دربارداری و برای شروع جریان شیردهی کاربرد دارد.
برخی خمیر دانه کرچک را به عنوان ضماد برای بیماری های التهابی پوست، جوش، دمل بزرگ، آبسه یا پاکت عفونی، التهاب گوش میانی و سردردهای میگرنی استفاده میکنند.
روغن کرچک بصورت موضعی برای نرمی پوست، پینه پا، میخچه استفاده میشود و برای رفع کیست و گوشت اضافی و زگیل نیز کاربرد دارد. همچنین برای آرتروز بصورت موضعی روی پوست استفاده میشود. برخی از خانم ها روغن دانه کرچک را برای جلوگیری از بارداری یا سقط درون واژن قرار میدهند. این روغن بصورت داخل چشمی برای التیام چشم اسیب دیده توسط گرد و خاک یا سایر مواد استفاده میشود.گياه كرچك
در صنعت از آن برای ساخت رنگ، روغن جلا و روان کننده استفاده میشود.
ریسین موجود در پوسته ی دانه ی کرچک به عنوان یک سلاح شیمیایی جنگی مورد آزمایش قرار گرفته است. ریسین مورد استفاده در سلاح های جنگی خالص سازی میشود و بصورت ذرات خیلی کوچکی تولید میشود که استنشاق میشوند. هرچقدر که سایز ذرات کوچکتر باشد ریسین سمی تر است. شما ممکن است به یاد داشته باشید که ریسین در نامه هایی که توسط افراد مرتبط با تروریست و گروه های ضد حکومتی به برخی از کنگره ها و کاخ سفید ارسال شده بود یافت شد.
چگونه عمل میکند؟
دانه های کرچک برای ساخت روغن کرچک که یک ملین قوی است استفاده میشود. در بارداری روغن کرچک ممکم است با تحریک رحم باعث شروع زایمان شود.
امکان دارد موثر باشد:
مدارک ناکافی:
مدارک بیشتری نیاز است تا بتوان روغن کرچک را برای موارد استفاده ی ذکر شده موثر شمرد.
روغن کرچک خوراکی برای اکثر مردم در صورت استفاده تک دوز احتمالا بی خطر است. در برخی روغن کرچک میتواند سبب درد معده، گرفتگی، تهوع و ضعف شود.
دانه های کرچک بدون پوسته امکان دارد که در صورت مصرف تک دوز خوراکی بی خطر باشد. همچنین قطره های چشمی روغن کرچک امکان دارد که تا 30 روز استفاده بی خطر باشند.
امکان دارد روغن کرچک در صورت مصرف طولانی مدت خوراکی و در دوز های بالا خطرناک باشد. در صورت استفاده بیشتر از یک هفته و در دوز های بالای 60-15 میلی لیتر روزانه ممکن است سبب از دست رفتن آب و پتاسیم بدن شود.
دانه ی کامل برای مصرف خوراکی خطرناک است. پوسته خارجی کرچک حاوی سم کشنده ای است. این پوسته میتواند سبب تهوع، استفراغ، اسهال، درد شکمی، کم شدن آب بدن، شوک، تخریب سلولهای قرمز و اختلالات شیمیایی شدید، آسیب به کبد، کلیه و پانکراس و مرگ شود. جویدن 6-1 عدد دانه ی کامل میتواند سبب مرگ یک انسان بالغ شود. اگر دانه بلعیده شود سمیت آن کمتر است هرچند بازهم نیاز کامل به توجه و مراقبتهای پزشکی دارد.
توصیه های خاص و هشدارهای مصرف:
کودکان: روغن کرچک در صورت مصرف خوراکی در دوز مناسب و به مدت کوتاه(کمتر از یک هفته) احتمالا بی خطر است. در صورت مصرف خوراکی در دوز بالا و و بالای یک هفته احتمالا خطرناک است. مصرف بیشتر از دوز معمول کودکان 15-1 میلی لیتر روزانه، بسته به سن بیمار، میتواند سبب عدم تعادل شیمیایی در بدن شود. در صورت مصرف خوراکی دانه ی کامل خطرناک است.
بارداری و شیردهی: مصرف روغن کرچک در ماه اخر بارداری و قبل از زایمان احتمالا بی خطر است. ماما ها بصورت روتین برای شروع روند زایمان در خانمهای آماده ی زایمان از روغن کرچک استفاده میکنند. اما برای این مورد استفاده، روغن کرچک نباید بدون نظارت فرد حرفه ای نظام سلامت مصرف شود. همچنین در صورت استفاده در خانمهای بارداری که زمان زایمان آنها فرا نرسیده، احتمالا خطرناک است و ممکن است سبب زایمان زودرس شود. مصرف خوراکی دانه ی کامل در خانمهای باردار خطرناک است و ممکن است سبب اثرات مسمویت جدی یا مرگ شود.
در صورت شیردهی از روغن کرچک استفاده نکنید. مطالعات کافی انجام نشده است که مشخص کند که استفاده از روغن کرچک در شیردهی بی خطر است.
مشکلات روده ای: در صورت انسداد روده، درد بی دلیل معده یا مشکلات مجرای صفراوی و کیسه صفرا، روغن کرچک مصرف نکنید.
تداخلات حد متوسط، در صورت مصرف همزمان هوشیار باشید.
درباره ما
تماس با ما
ثبت شکایات
سیبویه برای پزشک
سیبویه برای بیمارستان
گياه كرچك
سیبویه برای داروخانه
قوانین و مقررات
حریم خصوصی
حفظ امنیت اطلاعات
تهران – شهرک غرب – بلوار دادمان – خیابان ارغوان غربی – سروناز یک – پلاک 18
info@sibooye.com
021-25917905
از تیم پزشکی سیبویه مشاوره رایگان بگیرید!
صبح ها از ساعت
۱۰
الی
۱۴
عصر ها از ساعت
۱۸
الی
۲۲
