سیل تجریش یا سیل دربند، روز یک‌شنبه ۴ مرداد ۱۳۶۶ ساعت یک بعدازظهر، بر اثر بارش شدید باران و جاری‌شدن سیلاب شدید در دره‌های دربند و گلابدره، در شمال تهران رخ داد. بر اثر این سیل، حدود ۳۰۰ نفر کشته شدند و ۷۵۷ میلیارد ریال خسارت مالی وارد شد.[۱] این سیل پس از سیلاب سال ۱۳۸۰ رودخانه گرگانرود با ٤٠٠ کشته، دومین سیل پرتلفات ثبت شده ایران است.[۲]
در این روز با وجود گرمای هوا، رگبار و تگرگ شدیدی آغاز به باریدن کرد. شدت رگبار به گونه‌ای بود که در مدت ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلیمتر بارش ثبت شد. در مدت کوتاهی سیلاب عظیمی از رودخانه گلابدره به حرکت درآمد و صدها تن گل و لای و سنگ را در مسیر رودخانه گلابدره و رود خانه دربند به سمت میدان تجریش به حرکت درآورد.[۳]
شایعاتی مبنی بر وجود سد جهادسازندگی یا سپاه و شکسته شدن آن و بروز سیلاب به واسطه شکستن شدن آن وجود دارد که حتی در برخی روزنامه های دولتی چاپ شده است اما اگر به افراد محلی قدیمی در محله امامزاده قاسم یا دربند مراجعه کنید و از ایشان بخواهید محل آن سد را به شما نشان بدهند هیچ کدام وجود چنین سدی را تایید نمی‌کنند . این سیل بر اثر طغیان دو رود خانه دربند و گلاب دره به وقوع پیوست که طغیان هر کدام از این رود خانه ها خود به تنهایی می‌توانست موجب وقوع سیل شود بنا براین وجود سد بر روی یکی از رودخانه ها و شکسته شدن آن و بروز سیلاب به خاطر این شکست شایعه ای عوامانه بیش نیست.
سیلاب پس از ورود به گلاب دره خیابانهای دربند و از طریق خیابان جعفر آباد و خیابان دربند و خیابان ثبت یا شهرداری و کوچه ناودانک و تابش به سمت تجریش حرکت کرد و در طول مسیر به خانه‌ها و خودروها خسارت فراوان وارد کرد تا به میدان تجریش و میدان قدس رسید.از میدان قدس به خیابان شریعتی وارد شده و تا حوالی میرداماد پیش رفت . در میدان تجریش بخشی از سیلاب به درون زیرگذر در حال ساخت وارد شد و بخشی دیگر داخل تکیه بزرگ تجریش و راهروی بازارچه تجریش شد که به مغازه های داخل تکیه و بازار چه و مغازه های سرگوگل آسیب رساند. سپس وارد مسجد همت تجریش و داخل حرم امام زاده شد پس از آن با ورود به کوچه های اطراف حرم و مسجد همت به منازل آن محدوده نیز آسیب های فراوانی وارد کرد . نماز گزاران مسجد همت در حال اقامه نماز با ورود سیل به مسجد مواجه شدند شاهدان عینی می‌گویند تمام محوطه ی داخل مسجد از سیلاب و گل و لای انباشته شد به نحوی که مردم از کتابخانه ها و ستون ها و منبر برای حفظ جان خود بالا رفتتد و با شکسته شدن دیوار جنوبی مسجد سیلاب از آن سمت خارج شد و فرو کش کرد از سمت دیگر میدان گل و لای به طرف بیمارستان شهدا از سمت شرق و ورودی خیابان مقصودبیگ و ولیعصر در سمت جنوب و غرب نیز پیشروی کرد.شایعه دیگر گفته میشود که در هنگام سیل پایگاه کمیته که در میدان مستقر بود، اقدام به پخش آژیر قرمز کرد که پس از آن مردم به سمت پناهگاه شهرداری منطقه یک در زیر زمین هجوم آوردند که ورود سیلاب به آن پناهگاه موجب کشته شدن تعداد کثیری شد.این شایعه نیز از اساس غلط است چون در زیر گذر چند نفر کارگر و بنا که در حال کار بودند کشته شدند و جسد فرد دیگری کشف نشد. [۴]
پس از این سیل، میدان تجریش به مدت دو ماه بسته بود و عملیات پاکسازی و بازسازی آن ادامه داشت. تا مدت‌ها نیز قطعه سنگ بزرگی وسط میدان تجریش وجود داشت که این سنگ موجود در عکس فوق یادبود همان سیل معروف است. که در سالهای ۸۱-۸۲توسط شهرداری این قطعه سنگ چهارتکه با جرثقیل حمل شد ودر قسمت شمالی میدان قرار داده شد وبعد از گذشت چند ماه با انجام حکاکی روی سنگ مذکور درعید نوروز پرده برداری شد
این سنگ یاد بود سیل سال۶۶تجریش هست که به اشتباه برخی گمان میکنند هم سنگ هست.سطح میدان تجریش به میزان ۲۰ تا ۳۰سانتی‌متر بالاتر آمد و آسفالت شد. هیچ‌وقت گزارشی از میزان تلفات و خسارت سیل تجریش به طور رسمی اعلام نشد.[۴]
در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۶۶، میرحسین موسوی نخست‌وزیر وقت اطلاع داد که دستور داده چند مغازه‌ای که در میدان تجریش از ارتش وجود داشته، در اختیار کسانی که محل کسب‌شان در جریان این سیل از دست رفته، بگذارند. ارتش مخالفت کرده و محمدحسین جلالی وزیر دفاع وقت، به همین جهت در جلسات دولت شرکت نمی‌کند و سرهنگ رحیمی که با سرباز برای جلوگیری به محل رفته بوده، چند ساعتی توسط کمیته بازداشت شده‌است.[۵]
تکیه تجریش، یکی از بناهای شاخص خشتی شمیران که در اثر وقوع این سیل به کلی تخریب شده و هویت و اصالت تاریخی خود را از دست داده بود، بعدها بازسازی شد. پس از سیل تجریش بسیاری از اشیای تاریخی و مذهبی که داخل تکیه بود توسط مردم جمع‌آوری و حفظ شد.[۶]
۳۰۰ کشته در پایتخت پس از کمتر از دو ساعت بارندگی در میانه تابستان! چهارم مردادماه ۱۳۶۶ دومین سیل پرتلفات کشور، مناطق وسیعی از شمال تهران را تحت تاثیر قرار داد. این که تنها ۲۸ میلی متر بارش در عرض ۱۰۷ دقیقه باعث بروز چنین سیل مرگبار و ویرانگری شود حقیقتا عجیب است و اینجاست که سوء مدیریتها و بحران مدیریت بحران در کلان شهر تهران، قدرت فاجعه بار خود را به رخ می‌کشد.
به گزارش خبرنگار دیده‌بان علم ایران، سیل تجریش یا سیل دربند، روز یک‌شنبه ۴ مرداد ۱۳۶۶ ساعت یک بعدازظهر، بر اثر بارش شدید باران و جاری‌شدن سیلاب شدید در دره‌های دربند و گلاب دره رخ داد. بر اثر این سیل، حدود ۳۰۰ نفر کشته شدند و ۷۵۷ میلیارد ریال خسارت مالی وارد شد. این سیل پس از سیلاب سال ۱۳۸۰ رودخانه گرگانرود با ۴۰۰ کشته، دومین سیل پرتلفات ثبت شده ایران است.
در این روز با وجود گرمای هوا، رگبار و تگرگ شدیدی آغاز به باریدن کرد. شدت رگبار به گونه‌ای بود که در مدت ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلیمتر بارش ثبت شد. در مدت کوتاهی سیلاب عظیمی از رودخانه گلابدره به حرکت درآمد و در مسیر خود سد ساخته‌شده را تخریب و صدها تن گل‌ولای و سنگ را در مسیر رودخانه گلابدره و جعفرآباد به سمت میدان تجریش به حرکت درآورد.
اهالي و كسبه محل در بالادست با مشاهده چنين اتفاقي، تلاش مي كنند تلفني كسبه ميدان تجريش را خبردار كنند. گام بعدي انتقال اين هشدار به مردم حاضر در ميدان بود، اما با چه وسيله اي؟ تنها وسيله اي كه به ذهن مي رسيد، آژير قرمز بود! مردم هم بی خبر از همه جا با شنيدن صداي آژير قرمز به زيرگذرهاي ميدان تجريش كه به دو منظور پناهگاه و بازار احداث شده بود، هجوم مي برند! سيلاب در كمتر از ۱۵ دقيقه به ميدان مي رسد و تمام زيرگذر را از آب و گل ولاي پر مي كند و تكيه تجريش و بخشي از امامزاده قاسم را تخريب مي كند. گل ولای به سمت بیمارستان شهدا از سمت شرق و ورودی خیابان مقصودبیگ و ولیعصر در سمت جنوب و غرب نیز پیشروی کرد به طوری که سيلاب و گل ولاي تا پل سيدخندان ديده مي شد.
سیل گلابدره تهران
پس از این سیل، میدان تجریش به مدت دو ماه بسته بود و عملیات پاکسازی و بازسازی آن ادامه داشت. تا مدت‌ها نیز قطعه سنگ بزرگی وسط میدان تجریش وجود داشت که یادگار همان سیل معروف بود. سطح میدان تجریش به میزان ۲۰ تا ۳۰سانتی‌متر بالاتر آمد و آسفالت شد. هیچ‌وقت گزارشی از میزان تلفات و خسارت سیل تجریش به طور رسمی اعلام نشد.
سید اویس ترابی، راهبر طرح تحقیقاتی احیای شهر تهران با تاکید بر این که تهران، چه در زمینه بحران‌های طبیعی و چه در زمینه تهدیدات انسان‌ساخت شهری، تاب‌آور نیست و سیل های فاجعه بار همچنان پایتخت را تهدید می کند می‌گوید: «در سابقه سه‌ونیم قرن سپری‌شده برای شهری‌شدن تهران (پیش از دوره پهلوی دوم)، تهدید سیل ناشی از سیل ناگهانی همواره مهم‌ترین تهدید نقش‌آفرین در تعیین فرم شهری آن بوده است؛ اما در ربع قرن گذشته، توسعه شهری تلاش داشته به پیروی از رویکرد مدرنیزاسیون، با تغییر فرم سرزمین، به مقابله با این تهدید بپردازد و شهرسازی از مکانیسم طبیعی جغرافیای سرزمین در مدیریت سیل آن، فاصله می‌گیرد.
تکرار تلفات جانی و مالی در سیل‌های اخیر شهر تهران، نشان از توفیق‌نیافتن توسعه شهر تهران در این رویکرد بوده است. به نحوی که وقوع سیل واریزه‌ای که جزو مکانیسم سیل‌خیزی این شهر است، کماکان تهدید جدی برای شهر محسوب میشود. همان‌گونه که در گذشته نیز بارها این پدیده روی داده و مثال‌های بارز آن در سیل سال ١٣٦٦ گلابدره و سیل سالهای ١٣٣٣، ١٣٧٤ و ١٣٩٤ رودخانه کن، حاکی از تلفات جانی و مالی درخور توجهی بر اثر رخداد سیل واریزه‌ای بوده است.
اقلیم خُرد در معماری شهری رعایت نشده است. معماری ساخت‌وساز در محله تجریش با بارندگی بیش از ٤٠٠ میلیمتر در سال و متوسط دمای ١٤ درجه سانتی‌گراد (اقلیم نیمه‌خشک)، مشابه معماری محله نازی‌آباد با بارندگی کمتر از ٢٠٠ میلیمتر در سال و دمای متوسط ١٦ درجه سانتی‌گراد (اقلیم خشک) است. تنها به این نکته دقت شود که به ازای یک درجه سانتی‌گراد تغییر در دمای متوسط، تأثیرات چشمگیری در مدیریت مصرف انرژی اعمال خواهد شد و توجه‌نکردن به تفاوت اقلیم‌های خُرد در شهرسازی و معماری شهر تهران، تلفات انرژی شایان توجهی را به همراه داشته است. نکته درخور توجه در مثال‌های فوق، این است که دستیابی به الگوی تاب‌آور فرم شهری در برابر بحران‌های طبیعی، در گرو شناخت جغرافیای سرزمین و رعایت پتانسیل آن در شهرسازی است. نمی‌توان به مدد تکنولوژی، جغرافیای طبیعی سرزمین را تحت سلطه درآورد و در برابر تهدیدهای طبیعی آن سرزمین در امان بود.»
انتهای پیام
×
6
=
42
.hide-if-no-js {
display: none !important;
}
بابا جان یکی یه مزخرفی گفت شما چرا باور میکنین و نشر میدین من جد و آبادم مال تجریشه اون روز هم روی پله مغازه پدرم اسباب بازی می‌فروختم گرفتار سیل شدم اولا سد جهاد که میگین روی رودخانه گلاب دره بود رود خانه دربند چرا طغیان کرد ؟ دوم اینکه ما که تجریش بودیم صدای آژریری نشنیدیم همه کسبه بازار داشتند راحت کاسبی میکردن اولش هم که گفتند سر پل سیل اومده هیچ کس باور نمی‌کرد همه می‌گفتند شایعه است تا به چشم خودم دیدم مردی که سر اندر پا گلی بود و مصدوم شده بود رو با فرغون بنایی داشتند حمل می‌کردند اگر آژیری در کار بود ما هم می‌رفتیم پناهگاه اما نه ما کسبه راسته ما هم چیزی نشنیدیم
تمامی حقوق این سایت متعلق به «دیده‌بان علمی ایران» است
Copyright © 2016-2020
Designed By HaftPixel
30 شماره آخر
در هفته دوم مرداد ماه 99 سازمان هواشناسي گزارش داد كه با نفوذ جريان‌هاي شمالي از سوي درياي خزر براي اردبيل، گيلان، مازندران، گلستان، ارتفاعات البرز و شمال آذربايجان شرقي بارش باران، وزش باد و گاهي رعد و برق و كاهش 5 تا 8 درجه‌اي دما پيش‌بيني مي‌شود. هفته اول مرداد99، سي و سومين سالروز سيل 4 مرداد 1366 تجريش در شمال تهران بود. 4 مرداد سال 1366 به دنبال بارندگي شديد كه از ساعت 12:30 تا ساعت 15:20 ادامه داشت سيل با شدت زياد از دره عبدالله و گلابدره در بالاي كوه‌هاي دربند و گلابدره آغاز شد. سيلاب در دوراهي خيابان دربند و جعفرآباد دو شاخه شد كه قسمتي از آن وارد ميدان تجريش و قسمتي ديگر وارد خيابان دربند و دكتر شريعتي شد. سيل جاري شده در مناطق گلابدره، جعفرآباد، الهيه، دربند، تجريش، بازار تجريش و پل رومي موجب ويراني قابل ملاحظه‌اي از مناطق مسكوني و تجاري و مرگ حدود 250 نفر از شهروندان تهراني كه البته هرگز آمار دقيق و رسمي آنها منتشر نشد. در همان زمان علت شدت بخشيدن چنين سيلي تخريب شدن سدي دانسته شد كه در اتفاعات دربند ساخته شده بود. ارتفاع آب در بعضي نقاط به چهار متر رسيد. در طول مسير از تنگه سربند تا ميرداماد سنگ‌هايي با وزن 2 تا 50 تن جابه‌جا شد. به دليل شيب تند خط‌القعر‌ها و مانعي كه به واسطه فعاليت‌هاي انساني بر سر راه اين سيلاب ايجاد شده بود، دبي اوج قابل توجه شد. مثلا در گلابدره با سطح حوزه 6.2 كيلومتر مربع، سيلاب 261 متر مكعب بر ثانيه يا دبي ويژه 42 متر مكعب بر ثانيه بر كيلومتر مربع شد. بعد از اين سيل، ميدان تجريش به مدت 2 ماه بسته بود و عمليات پاكسازي و بازسازي آن ادامه داشت. قطعه سنگ بزرگي وسط ميدان تجريش وجود دارد كه يكي از قطعات بلوك سنگي جا به جا شده در سيلاب 4 مرداد 66 تجريش است و اكنون سازمان زيباسازي آن را به بخشي از چيدمان زيباسازي پل تجريش تبديل كرده است. سطح ميدان تجريش حدود 30 سانتي‌متر بالاتر آمد و آسفالت شد. مسوول هماهنگي جمعيت هلال احمر در ستاد تجريش گزارش داد: با توجه به تعداد مفقودالاثر‌ها و اجسادي كه تاكنون به دست آمده است، چنين بر مي‌آيد كه تعداد كشته‌هاي سيل تهران به 250 نفر بالغ شود. روابط عمومي جمعيت هلال احمر اعلام كرد: آماري كه امدادگران ما تا بامداد امروز دارند رقمي برابر 144 نفر كشته و 346 نفر مجروح است. همچنين در اثر سيل در تهران 35 باب خانه از 15 تا 90 درصد و 200 باب مغازه از 15 تا 95 درصد آسيب ديده‌اند و همچنين 200 دستگاه اتومبيل از بين رفته است. مردم به خبر‌گزاري جمهوري اسلامي گفتند كه رودخانه‌اي كه در آن سيل آمده همه ساله در بستر خود سيل آب‌هاي فراوان را عبور داده است اما در روز حادثه از آن رو كه شهرداري منطقه، ميدان تجريش را براي احداث زير گذر عابرپياده كنده بود سيل آب ضمن طي مسير انحرافي رودخانه و انحراف در مسير حفاري شده خاك حاصل از خاكبرداري در ميدان را به گل و لاي تبديل كرد و گل و لاي حاصل با سرعت، سطح وسيعي از ميدان تجريش و خيابان‌هاي اطراف را پوشاند و قدرت مقاومت را از بسياري از رهگذران، كسبه بازار سلب و آنان را زير تل وسيعي از گل و لاي مدفون كرد. حال نگاهي به توسعه تهران از نظر ريسك سيل، 33 سال بعد از سيل تجريش بيندازيم؛ در تهران تمام مسيل‌هاي طبيعي رودهاي شمال تهران به دليل گسترش شهرسازي در تهران به شمال خيابان «انقلاب» كنوني از بعد از ۱۳۱۲، با برنامه‌هاي دولت رضاشاه براي توسعه تهران، مسدود و به دو كانال (سيل برگردان) شرقي (مجيديه) و غربي (فرحزاد) منحرف شده‌اند. در ۷ مسيل موجود در شهر تهران شامل (1) دارآباد (از سه آبراهه نصرآباد، دارآباد و حصارك)، (2) گلابدره، (3) دربند، (4) ولنجك (يا زعفرانيه)، (5) دركه، (6) فرحزاد و (7) كن و البته در هشتمين مسيل در شمال غرب تهران در دره «ورديج» (كه به دليل گسترش شهرسازي در منطقه ۲۲ تهران به عنوان هشتمين رود دره شهر تهران بايد تلقي شود، به‌ويژه در ۲۰ سال اخير، ساخت خيابان و جاده معمول شده است. عوامل به وجود آورنده سيل را مي‌توان به دو گروه عوامل طبيعي و عوامل انساني تقسيم كرد كه هر دو در تشديد رواناب سهم دارند. به طور مثال در دامنه‌هاي پيرامون مسيل‌هاي هشتگانه تهران، ساخت و سازهاي تجاري، تفريحي و مسكوني انجام شده و رواناب‌هاي بالا دست اين مناطق همراه با رواناب‌هاي حاصل از پوشش‌هاي نفوذناپذير در مناطق ساخت و ساز شده در مسيرهاي جديد و يكپارچه شده هجوم آورده و سبب افزايش حجم سيلاب سرريز شده است. ساخت و ساز در حريم مسيل‌ها در تمامي حوضه‌هاي آبريز اشاره شده به وفور ديده مي‌شود. احداث پل‌هاي ارتباطي روي مسيل‌ها و تنگ كردن مسير گذر آب بدون در نظر گرفتن حداكثر دبي محتمل نيز از اتفاقات معمول در شهرسازي سه دهه اخير در تهران بوده است. اين مورد از عوامل بسيار مهم در سرريز رواناب‌ها و ايجاد خسارت در تمامي زير حوضه‌هاي ياد شده است. به طور مثال پل‌هاي ساخته شده روي تقاطع‌هاي رودخانه ولنجك با خيابان‌هاي شرقي- غربي محله ولنجك. بايد توجه كرد كه واحدهاي زمين‌شناختي سازند كرج كه در محدوده شمال تهران در تمامي رود دره‌ها و در پهنه گسل شمال تهران خرد شده و بسيار فرسايش يافته است، رخنمون دارد و به دليل وجود رسوبات خرد شده و فرسايش يافته هم پتانسيل زمين‌لغزش در آن بالاست و هم ميزان حمل رسوبات توسط رواناب‌ها در مسيل‌ها زياد است. اين رسوبات در مناطقي كه در مسير مسيل‌ها تغييري يا مانعي ايجاد شده يا در بخش‌هايي از مسير گذر كه رواناب قدرت حمل رسوبات را ندارد، در بستر مسيل تجمع مي‌كند و با بستن مسيل موجب طغيان مي‌شوند.
كلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت، متعلق به روزنامه «اعتماد» است.
در هفته دوم مرداد ماه 99 سازمان هواشناسی گزارش داد که با نفوذ جریان های شمالی از سوی دریای خزر برای اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان، ارتفاعات البرز و شمال آذربایجان شرقی بارش باران، وزش باد و گاهی رعد و برق و کاهش 5 تا 8 درجه ای دما پیش بینی می شود. هفته اول مرداد99، سی و سومین سالروز سیل 4 مرداد 1366 تجریش در شمال تهران بود. 4 مرداد سال 1366 به دنبال بارندگی شدید که از ساعت 12:30 تا ساعت 15:20 ادامه داشت سیل با شدت زیاد از دره عبدالله و گلاب دره در بالای کوه های دربند و گلابدره آغاز شد. سیلاب در دوراهی خیابان دربند و جعفرآباد دو شاخه شد که قسمتی از آن وارد میدان تجریش و قسمتی دیگر وارد خیابان دربند و دکتر شریعتی شد. سیل جاری شده در مناطق گلاب دره، جعفرآباد، الهیه، دربند، تجریش، بازار تجریش و پل رومی موجب ویرانی قابل ملاحظه ای از مناطق مسکونی و تجاری و مرگ حدود 250 نفر از شهروندان تهرانی که البته هرگز آمار دقیق و رسمی آنها منتشر نشد. در همان زمان علت شدت بخشیدن چنین سیلی تخریب شدن سدی دانسته شد که در اتفاعات دربند ساخته شده بود. ارتفاع آب در بعضی نقاط به چهار متر رسید. در طول مسیر از تنگه سربند تا میرداماد سنگ هایی با وزن 2 تا 50 تن جابه جا شد. به دلیل شیب تند خط القعر ها و مانعی که به واسطه فعالیت های انسانی بر سر راه این سیلاب ایجاد شده بود، دبی اوج قابل توجه شد. مثلا در گلاب دره با سطح حوزه 6.2 کیلومتر مربع، سیلاب 261 متر مکعب بر ثانیه یا دبی ویژه 42 متر مکعب بر ثانیه بر کیلومتر مربع شد. بعد از این سیل، میدان تجریش به مدت 2 ماه بسته بود و عملیات پاکسازی و بازسازی آن ادامه داشت. قطعه سنگ بزرگی وسط میدان تجریش وجود دارد که یکی از قطعات بلوک سنگی جا به جا شده در سیلاب 4 مرداد 66 تجریش است و اکنون سازمان زیباسازی آن را به بخشی از چیدمان زیباسازی پل تجریش تبدیل کرده است. سطح میدان تجریش حدود 30 سانتی متر بالاتر آمد و آسفالت شد. مسوول هماهنگی جمعیت هلال احمر در ستاد تجریش گزارش داد: با توجه به تعداد مفقودالاثر ها و اجسادی که تاکنون به دست آمده است، چنین بر می آید که تعداد کشته های سیل تهران به 250 نفر بالغ شود. روابط عمومی جمعیت هلال احمر اعلام کرد: آماری که امدادگران ما تا بامداد امروز دارند رقمی برابر 144 نفر کشته و 346 نفر مجروح است. همچنین در اثر سیل در تهران 35 باب خانه از 15 تا 90 درصد و 200 باب مغازه از 15 تا 95 درصد آسیب دیده اند و همچنین 200 دستگاه اتومبیل از بین رفته است. مردم به خبر گزاری جمهوری اسلامی گفتند که رودخانه ای که در آن سیل آمده همه ساله در بستر خود سیل آب های فراوان را عبور داده است اما در روز حادثه از آن رو که شهرداری منطقه، میدان تجریش را برای احداث زیر گذر عابرپیاده کنده بود سیل آب ضمن طی مسیر انحرافی رودخانه و انحراف در مسیر حفاری شده خاک حاصل از خاکبرداری در میدان را به گل و لای تبدیل کرد و گل و لای حاصل با سرعت، سطح وسیعی از میدان تجریش و خیابان های اطراف را پوشاند و قدرت مقاومت را از بسیاری از رهگذران، کسبه بازار سلب و آنان را زیر تل وسیعی از گل و لای مدفون کرد. حال نگاهی به توسعه تهران از نظر ریسک سیل، 33 سال بعد از سیل تجریش بیندازیم؛ در تهران تمام مسیل های طبیعی رودهای شمال تهران به دلیل گسترش شهرسازی در تهران به شمال خیابان «انقلاب» کنونی از بعد از 1312، با برنامه های دولت رضاشاه برای توسعه تهران، مسدود و به دو کانال (سیل برگردان) شرقی (مجیدیه) و غربی (فرحزاد) منحرف شده اند. در 7 مسیل موجود در شهر تهران شامل (1) دارآباد (از سه آبراهه نصرآباد، دارآباد و حصارک)، (2) گلابدره، (3) دربند، (4) ولنجک (یا زعفرانیه)، (5) درکه، (6) فرحزاد و (7) کن و البته در هشتمین مسیل در شمال غرب تهران در دره «وردیج» (که به دلیل گسترش شهرسازی در منطقه 22 تهران به عنوان هشتمین رود دره شهر تهران باید تلقی شود، به ویژه در 20 سال اخیر، ساخت خیابان و جاده معمول شده است. عوامل به وجود آورنده سیل را می توان به دو گروه عوامل طبیعی و عوامل انسانی تقسیم کرد که هر دو در تشدید رواناب سهم دارند. به طور مثال در دامنه های پیرامون مسیل های هشتگانه تهران، ساخت و سازهای تجاری، تفریحی و مسکونی انجام شده و رواناب های بالا دست این مناطق همراه با رواناب های حاصل از پوشش های نفوذناپذیر در مناطق ساخت و ساز شده در مسیرهای جدید و یکپارچه شده هجوم آورده و سبب افزایش حجم سیلاب سرریز شده است. ساخت و ساز در حریم مسیل ها در تمامی حوضه های آبریز اشاره شده به وفور دیده می شود. احداث پل های ارتباطی روی مسیل ها و تنگ کردن مسیر گذر آب بدون در نظر گرفتن حداکثر دبی محتمل نیز از اتفاقات معمول در شهرسازی سه دهه اخیر در تهران بوده است. این مورد از عوامل بسیار مهم در سرریز رواناب ها و ایجاد خسارت در تمامی زیر حوضه های یاد شده است. به طور مثال پل های ساخته شده روی تقاطع های رودخانه ولنجک با خیابان های شرقی- غربی محله ولنجک. باید توجه کرد که واحدهای زمین شناختی سازند کرج که در محدوده شمال تهران در تمامی رود دره ها و در پهنه گسل شمال تهران خرد شده و بسیار فرسایش یافته است، رخنمون دارد و به دلیل وجود رسوبات خرد شده و فرسایش یافته هم پتانسیل زمین لغزش در آن بالاست و هم میزان حمل رسوبات توسط رواناب ها در مسیل ها زیاد است. این رسوبات در مناطقی که در مسیر مسیل ها تغییری یا مانعی ایجاد شده یا در بخش هایی از مسیر گذر که رواناب قدرت حمل رسوبات را ندارد، در بستر مسیل تجمع می کند و با بستن مسیل موجب طغیان می شوند.
سیل تجریش یا سیل دربند، روز یک‌شنبه ۴ مرداد ۱۳۶۶ ساعت یک بعدازظهر، بر اثر بارش شدید باران و جاری‌شدن سیلاب شدید در دره‌های دربند و گلابدره، در شمال تهران رخ داد. بر اثر این سیل، حدود ۳۰۰ نفر کشته شدند و ۷۵۷ میلیارد ریال خسارت مالی وارد شد.این سیل پس از سیلاب سال ۱۳۸۰ رودخانه گرگانرود با ۴۰۰ کشته، دومین سیل پرتلفات ایران است.
در این روز با وجود گرمای هوا، رگبار و تگرگ شدیدی آغاز به باریدن کرد. شدت رگبار به گونه‌ای بود که در مدت ۱۰۷ دقیقه ۲۸ میلیمتر بارش ثبت شد. در مدت کوتاهی سیلاب عظیمی از رودخانه گلابدره به حرکت درآمد و در مسیر خود سد ساخته‌شده توسط جهاد سازندگی را تخریب و صدها تن گل‌ولای و سنگ را در مسیر رودخانه گلابدره و جعفرآباد به سمت میدان تجریش به حرکت درآورد.
در طول مسیر به خانه‌ها و خودروها خسارت فراوان وارد کرد و به میدان تجریش رسید. در میدان تجریش بخشی از سیلاب به درون زیرگذر در حال ساخت وارد شد و بخشی دیگر به داخل تکیه بازار تجریش و راهروی بازار تجریش آسیب رساند. گل ولای به سمت بیمارستان شهدا از سمت شرق و ورودی خیابان مقصودبیگ و ولیعصر در سمت جنوب و غرب نیز پیشروی کرد.
پس از این سیل، میدان تجریش به مدت دو ماه بسته بود و عملیات پاکسازی و بازسازی آن ادامه داشت. تا مدت‌ها نیز قطعه سنگ بزرگی وسط میدان تجریش وجود داشت که یادگار همان سیل معروف بود. سطح میدان تجریش به میزان ۲۰ تا ۳۰سانتی‌متر بالاتر آمد و آسفالت شد. هیچ‌وقت گزارشی از میزان تلفات و خسارت سیل تجریش به طور رسمی اعلام نشد.
در تاریخ ۲۹ شهریور ۱۳۶۶، میرحسین موسوی نخست‌وزیر وقت اطلاع داد که دستور داده چند مغازه‌ای که در میدان تجریش از ارتش وجود داشته، در اختیار کسانی که محل کسب‌شان در جریان این سیل از دست رفته، بگذارند. ارتش مخالفت کرده و محمدحسین جلالی وزیر دفاع وقت، به همین جهت در جلسات دولت شرکت نمی‌کند و سرهنگ رحیمی که با سرباز برای جلوگیری به محل رفته بوده، چند ساعتی توسط کمیته بازداشت شده‌است.
سیل گلابدره تهران
تکیه تجریش، یکی از بناهای شاخص خشتی شمیران که در اثر وقوع این سیل به کلی تخریب شده و هویت و اصالت تاریخی خود را از دست داده بود، بعدها بازسازی شد. پس از سیل تجریش بسیاری از اشیای تاریخی و مذهبی که داخل تکیه بود توسط مردم جمع‌آوری و حفظ شد. ( منبع: ویکی پدیا)
عبارت تحلیل سازه ها تحت آتش به معنای پیش بینی رفتار سازه گرفتار آتش و ارزیابی ظرفیت باربری اعضای سازه ای ان در دماهای بالا می باشد.
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *
دیدگاه
وب سایت
سخن مدیرعامل با مخاطبان
آدرس دفتر: شریعتی خیابان پادگان ولی عصر کوچه نیرو مجتمع اداری نیرو
روابط عمومی: 02177538363
دورنگار: 02189779064
ایمیل: info@retrofitting.ir
تلگرام: @Retrofitting1
اینستاگرام: @Retrofitting.ir
ع.ا نصر(1768)
POWERED BY MIHAN BLOG.COM .Theme is created by ThemBox (and then changed by Bacheh shemroon): ThemeBox