
فواید عرق کشمش
سلام دوستان جان، امروز میخواهیم تا در هلپ کده، شما را با فواید عرق کشمش آشنا کنیم.
آیا می دانید عرق کشمش چه فوایدی برای شما و عزیزانتان دارد؟
فواید عرق کشمش :
تمایل به نوشیدن الکل بسیار زودتر از آنی شکل گرفته که تاکنون حدس زده میشد. نتایج تحقیقات پژوهشگران می گوید در عصر حجر حدود ۹ هزار سال پیش ساکنین دهی در چین نوعی نوشیدنی با ۱۰ درصد الکل درست میکردند. این نوشیدنی که به انگلیسی به آن مید (Mead) و در آلمانی مت (Met) میگویند، عمدتا از عسل و آب درست میشود. در آلمانی اصطلاح دیگری هم به کار میرود که ترجمه آن “شراب عسل میشود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، محققین می گویند الکل به انسانها کمک میکرده تا در شرایط سخت آن دوران زندگی راحتتری داشته باشند. برای همین هم در دوران نوسنگی تولید ابتدایی نوشیدنیهای الکلی در مناطق مختلف دنیا رواج یافت.
مضرات الکل :
اما در عصر حاضر ثابت شده است که مصرف الكل حتي مصرف كم آن به خصوص اگر همراه با ديگر مواد اعتياد آور باشد به مهارت رانندگي صدمه و آسيب مي رساند. پس از 8 تا 12 ساعت كه از مصرف زياد آن بگذرد، سردرد، تهوع، لرزش و استفراغ ايجاد مي شود.
مصرف خيلي زياد آن ممكن است موجب فلج شدن فعاليتهاي مغزي و دستگاه تنفسي و در نتيجه مرگ مي گردد. به طور كلي اين اثرات چنانچه همراه با مصرف آرام بخشها و ديگر داروهاي تضعيف كننده باشد، تشديد مي گردد. مصرف زياد آن همراه با داروهاي ضد افسردگي از جمله بار بيتوريك ها اغلب ممكن است، موجب مرگ فرد گردد. مصرف منظم و مستمر حداقل 4 بار نوشابه هاي الكلي در روز ممكن است در بلند مدت و به تدريج موجب آسيب كبد، مغز، قلب، و ديگر اعضاي بدن گردد.
مصرف مداوم نوشابه هاي الكلي موجب سايروز كبدي، پانكريت و اختلالات كيسه صفرا، ناراحتي هاي گوارشي، زخم معده و اثني عشر، گاستريت و برخي از سرطانها در دستگاه جهاز هاضمه مي گردد.
دستگاه عصبی
نقشهاي دستگاه عصبي از جمله نارسايي هاي اعمال هوشي، حركتي و بي ثباتي هيجاني، كاهش ادراك حسي و سرانجام از دست دادن حافظه و فراموشي، تيرگي بينايي در بيشتر افراد معتاد به الكل ديده مي شود. شايع ترين اختلال سيستم عصبي در الكليسم مزمن، آسيب قرنيه و اعصاب چشم است. آسيب به مغز و ضايعات نسوج مغز، ناراحتي هاي قلبي از جمله آريتمي و تاكيكاردي از عوارض سوء مصرف است. الكل، رگهاي كرونري قلب را كاهش مي دهد.
اين ماده در مردان موجب ضعف قواي جنسي مي گردد و قدرت باروري آنان را كاهش مي دهد. مصرف مزمن و زياد مشروبات الكلي موجب اضطراب، عصبانيت و تند خويي، تحريك پذيري دليريوم، ترمنس و دپرسيون سيستم اعصاب مركزي مي گرد. از هم پاشيدگي زندگي خانوادگي، شغل و اجتماعي به طور كلي اعمال ضد اجتماعي و زوال ابعاد شخصيتي در نتيجه ادامه مصرف مشروبات الكلي پديدار مي گردد.
اتانول
الكل اتانول يكي از داروهاي اعتياد آور محسوب مي شود كه به عنوان ماده آرام بخش براي خواص نشاط آور آن مصرف مي شود. افزايش مقدار مصرفي آن به منظور ايجاد اثر مطلوب، ممكن است موجب ايجاد تحمل و وابستگي فيزيكي گردد. مصرف كنندگان مزمن يا افراد معتاد به آن ممكن است به مقدار ثابت مشروب بنوشند بدون اينكه مست شوند، در اين صورت احتمال دارد كه يك نوع وابستگي جسمي و رواني در آنان به الكل به وجود آيد كه قطع مصرف آن، نشانه هاي ترك را به صورت تحريك پذيري زياد، تشنج، دليريوم ترمنس، حالات بي قراري يا عصبانيت، بي خوابي، بد اشتهايي، عرق كردن و استفراغ ظاهر مي سازد.
در كشورهای پیشرفته ، الكل از علل شایع تصادف است چون زمان پاسخ دهی عصبی را كاهش میدهد.استفاده زیاد از الكل میتواند به كبد آسیب بزند و ایجاد هپاتیت الكلی باشد و یا بیماری كبد چرب را ایجاد كند.
یك كبد چرب میتواند به سیروز كبدی تبدیل شود و سیروز كبدی مرحله نهایی بیماری كبد است كه در آن كبد عملكرد خود را از دست میدهد.
سرطان و بیماری های دیگر
الكل ، ریسك ابتلا به سرطانهای مری، گلو، حنجره، دهان و سینه را افزایش میدهد. نوشیدن الكل میتواند به مخاط روده باریك و معده آسیب بزند و این آسیب میتواند توانایی بدن را در جذب مواد غذایی تحت تاثیر قرار دهد.
الكل میتواند توانایی جنسی را در انسان تحت تاثیر قرار داده و آن را كاهش دهد . خانمهای باردار نباید الكل بنوشند. نوشیدن الكل در دوران بارداری میتواند جنین را به سندرم چنین الكلی مبتلا كند.
استفاده بیش از اندازه الكل علاوه بر اینكه انسان را به كمبود ویتامین ب-1 ( تیامین ) مبتلا میكند، باعث آسیبهای مغزی برگشت ناپذیر هم میشود .
در افرادی كه از الكل استفاده میكنند یكی از مشكلات این است كه این افراد سیگاری باشند، استفاده همزمان از سیگار و الكل باعث چند برابر شدن خطر ابتلا به سرطال مری میشود.
مشکلات قلب و عروق
برخی از منابع پزشكی معتقدند كه استفاده مداوم از الكل برای دستگاه قلب و عروق انسان مفید است اما این موضوع كاملا ثابت نشده است و اگر بخواهیم فایده الكل و زیانهای آن را با هم مقایسه كنیم هنوز هم مشخص نیست كدامیك بر دیگری برتری دارد.
توصیه پزشكان این است كه اگر با دانستن تمام آسیبهای ناشی از الكل، شما تصمیم به خوردن الكل گرفتهاید، در خوردن آن زیاده روی نكنید و خود را با الكل مسموم نكنید .از نظر مقدار، شما نباید بیشتر از یك گیلاس الكل از هر نوع را روزانه مصرف كنید .
الكل به عنوان داروي اعتياد آور، قدرت ايجاد وابستگي جسمي و رواني را دارد.
تــمـام الـكل هـا داراي ايـن خواص مي بـاشنـد
1- الكل در دماي اتاق يك مايع شفاف ميباشد.
2- چـگالي الكل از آب بيشتر بوده و سريـعتـر ازآب تبخير ميگردد. اين ويژگي الكل را تقـطير پذيرميكند.
3- الكل بسهولت در آب حل ميشود.
4- الكل قابل اشتعال ميباشد.
روشهاي توليد الكل متفاوت ميباشد:
1- از تخمير حبوبات و ميوه ها (مانند آبجو)
2- از تقطيرحبوبات و ميوه ها (مانند ودكا، ويسكي، جين)
3- از تـغـيير شـيميايي در سوختـهاي فسـيلي هـمچـون گاز، زغال سنگ و نفت ( الكل صنعتي )
4- از تركيـب شيـميـايي مـنوكســيد كربن و هيدروژن (مانند متانول و الكل چوب)
الـكـل موجود در مشروبات الكلي از نوع اتيل الكل (اتانول) مي بـاشد. مـيـزان اتـانـول در برخي مشروبات الكلي اين چنين است:
آبجو: 4 الي 6 درصد
شراب: 7 الي 15 درصد
شامپاين: % 8 الي 14 درصد
مشروبات الكلي تقطير شده همچون جين، ودكا، ويسكي:40 الي 95 درصد
نحوه جذب الكل در بدن
پـس مـصرف الـكـل در حـدود 20 درصـد آن از طـريق معـده جذب شده و 80 درصد مابقي در روده كوچك جـذب بـــدن ميگردد. سرعت جذب الكل و ميزان قدرت مست كنندگي آن به عوامل زير بستگي دارد:
1- پر و خالي بودن معده: چون بيشتر الكل مصرفي ازطـريــق روده كوچك جذب بدن ميگردد، بنابراين اگر مـعـده شـما از غذا پر باشد، دريچه معده براي هضم غذا بـستـه شـده و عبـور الـكل بـه روده كــوچك كند مي گردد و مـدت بيشتري الكل در معده باقي ميماند.
2- وزن بدن: هـر چه فرد وزنش بيشتر باشد، ديرتر تحت تاثير الكل قرار ميگيرد زيرا الكل پس از به جريان خون در آب كل بدن حل شده و در واقع توزيع ميگردد. بـنـابـراين افراد سنگين وزن تر به خاطر آب بيشتر در بدنشان، ديرتر تـحت تاثير الكل واقع ميشوند.
3- چربي بدن: به علت آنكه الكل قادر به حل شدن در چربي نميباشد، هـر چـه مـيزان چربي بدن بيشتر باشد، فرد بيشتر تحت تاثير قرار مي گيرد. عـكس مـوضـوع نـيز صـدق ميكند افراد عضلاني ديرتر تحت تاثير قرار ميگيرند.
4- جنـســيت: زنـان زودتـر از مـردان تـحـت تـاثـيـر قــرارمي گيـرند حـتـي اگـر وزنشـان بـرابر باشد. علت آن اين اسـت كـه ميـزان چـربـي بــدن زنان بيشتر از بدن مردان ميباشد. همچنين بافت عضلاني در زنان كمـتر از مردان اسـت. زنـان هـمچنين فاقد آنزيم تجزيه كننده الكل بوده(دي هيدروژناز) كه به عنـوان سـد محـافظ در معده عمل كرده و نقش تجزيه الكل را بعده دارد. همچنين زناني كه از قرصهاي ضد بارداري استفاده مي كنند، بيـشتر تحت تاثير الكل هستند بـه عـلت آنـكـه قرصـهاي ضـد بارداري متابوليسم الكل را كاهش ميدهند.
5- غلضت الكل: هر چه غلظت الكل بيشتر باشد، جـذب آن بيـشتـر و سـريـعتر است.
ادامه
6- سرعت نوشيدن، محـيط مـصرف (خانه، ميـهمانـي، محل كار)، خـستگي ( چون كبد آنزيم كمتري توليد ميكند)، نوع مشروب (مشروبات گازدار جذب الكل را افزايش ميدهند) نيز در سرعت جذب الكل و تاثير آن، موثر ميباشند.
7- اگر الكل همراه با ديگر قرصهاي روانگران (اكستازي) مـصرف گـردند قدرت سركوبگري الكل افزايش يافته و ميتواند بسيار خطرناك باشد.
8- افراد الكلي: افرادي كه بطور مستمر الكل مصرف مي كنند، نسـبـت به آن مقاومت پيدا كرده و در واقع بدنشان به مصرف الكل سازگاري پيدا مي كند. بـنابـراين بـراي ايـجاد حالت مستي به الكل بيشتري نياز دارند زيرا:
كبدشان در پي سازش، آنزيم تجزيه كننده بيشتري ترشح ميكند فعاليت نورونهاي دستگاه عصبي و مغزشان افزايش مي يابد راه هاي دفع الكل، اثرات زيانبار كوتاه مدت و بلند مدت
راه هاي دفع الكل
الكل از 4 طريق دفع ميگردد:
كـليـه 5 درصـد الـكل را از طريق ادرار از بـدن خارج مي كند ششـهـا 5 درصـد الـكـل را از طـريـق بـاز دم خـارج مي كنند مقدار بسياراندكي از طريق تعريق دفع ميگردد قسمت اعظم الكل توسط آنـزيمـهاي كـبد اكسيد شـده و به اسـيـد استـيـك، دي اكسيد كربن و آب تبديل مي گردد
بطور متوسط يك انسان معمولي قادر است 15 ميلي ليـتـر الـكل را در طـي يـك ساعت دفع كند.
ميزان غلظت الكل خون
با اندازه گيري ميزان الكل موجود در خون فرد ميتوان تعيين كـرد چه ميزان فرد تحت تاثير الكل مي باشـد. در زيــر حالات ايجاد شده در فرد بر اساس ميزان درصد الكل درون خون بيان گرديده است:
مرحله نشاط آور (%0.12-0.03): افزايش اعتماد بنفس و شجاعت فرد، فرد پر حرف تر و اجتماعي تر مي شـود، دقـتـش كـاهش مـي يـابد، چـهره افـروخته، قضاوتش مختل مي گردد، معمولا اولين جمله اي كه به ذهنش ميـرسـد را بـيان ميكند، در حركات ظريف مانند نوشتن دچار مشكل مي شود.
مـرحله برانگيختگي (%0.25-0.09): خـواب آلـوده، در درك و بـخـاطـــر آوردن موضوعات گذشته دچار مشكل مي گردد، واكـنش وي در بـرابـر مـحركات كاهش مي يابد، حركات بدن ناهماهنگ مي شـود، بـيـنايـي مخـتـل مـي شــود. حـس چشايي و شنوايي كاهش مي يابد.
مرحله سرگشتگي (%0.30-0.18): فرد گيج و مـبهوت است، شـايـد نـدانـد كجاست و مشغول چه كاريست، سرگيجه دارد و تلوتلو مي خـورد، بـيـش از حد احـساساتي، خشن و يـا مـهربان مـي گـردد، خـواب آلـوده اسـت و درد را ديـرتـر احسـاس ميكند، حركات ناهماهنگ است، قادر به گرفتن شيئ كه به سـمتـش پرتاب ميگردد نيست.
مرحله بهت (%0.4-0.25): قادر به حركت نيست، به محـركات واكنش نشان نمي دهد، قادر به نشستن و ايستادن نيست، استفراغ مي كند، مـمكن است بيهوش گردد.
مرحله كما (%0.50-0.35): فرد بيهوش است، احساس شديد سرما،تنفس كم عمق و آهسته ميگردد، ضربان قلب كاهش مي يابد، امكان مرگ وجود دارد.
مرحله مرگ: ميزان 0.50 درصد و يا بيشتر الكل در خون سبب مرگ مي گردد.
اثرات كوتاه مدت الكل بر بدن
سلول های عصبی
ارتـباطهاي بين سلولهاي عصبي تداخل كرده و فــعـالـيـت گـذرگاه هاي مـحـرك عـصبـي را ســركـوب و گـذرگاه هـاي بازدارنده عصبي را افزايش مي دهـد. در كـل يك سركوبگر دستگاه عصبي مي باشد. اتساع مردمك چشم، افزايش ضـربان قـلب، بـي خـوابـي، تـهـوع و اسـتفراق، سرگيجه،احـساس بـي قـراري، خستـگي و اضطراب، جـريـان خـون ســطحي افزايش يافته كه موجب تعريق بدن ميـشود امـا
جريان خون عضلاني را كاهش داده و موجب درد عضلاني ميـگردد. اعتـماد بنفس و شجاعت فرد افزايش مي يـابـد.
كنترل رفتاري كاهش يافـتـه و مـمـكن اسـت فرد دست به عملي زده و يا حرفي بزند كه بعدا پشيمان گردد. فرد اجتماعي تر مي شود. تـعادل بدن كاهش مي يابد، قوه تشخيص فرد كاهش مي يابد، واكنش هاي كند به محركات. چـون سبب دفع آب بدن ميگردد، ايجاد تشنگي و نياز به دفع ادرار افزايش مييابد. مـيـدان ديـد فرد كاهش يافته و گويي دچار نزديك بيني مي گـردد و تنـها اشـيـاء و افراد نزديك بخود را ديده و به آنها توجه ميكند.
اثرات بلند مدت(افراد الكلي)
از دست دادن حافظه، تغيير شخصيت، اختلال در سيستم عصبي،مشكلات پوسـتـــي، اسهال، سوء تـغـذيـه،
مشـكـلات مـالي و خـانـوادگـي، رفتـار خـشونت آمـيــز، اضـطـراب و افسردگي شديد، آسيب به مخاط بيني،
آسيب دائمي به كبد و مغز، سرطان سيـنه، حنجره، لب و مري، سقط جنين، ناباروري، بي ميلي جنسي،
زخم معده، فشـار خــون بالا و سكته قلبي، كم خوني، تورم كبد، اختلال در سيستم ايمني بدن.
نكته: در صورت مصموميت فرد به الـكل، نه نـوشيـدن قـهـوه و يـا دوش آب سـرد و ديــگر اعمال كارساز
نمي بـاشد. تـنها زمان نياز است تا الكل بطور كامل از بدنشان دفع گردد. اين زمان معمولا 10 ساعت
بطول مي انجامد. در صورت مصموميت شديد حتما بيمار را به بيمارستان منتقل كنيد.
در پايان به خاطر بسپاريد كه الكل يك سم ميباشد و نه يك نوشيدني نشاط آور.
آیا می توانیم الکل مصرف کنیم ؟
یکی از علل عمده مرگ و میر جوانان نوشیدن الکل و رانندگی در حالت مستی است . الکل در عین حال
یکی از دلایل مهم بزهکاری ، ارتکاب جرم ، موفق نشدن در مدرسه ، مسایل اجتماعی و عاطفی و
خودکشی و استعمال مواد مخدر است .
بر اساس آمار موجود 75 درصد نوجوانانی که الکل می نوشند ، یکبار مواد مخدر را امتحان کرده اند ، و این رقم
در میان نوجوانانی که الکل مصرف نکرده اند به 14 درصد کاهش می یابد .
درصد قابل توجه ای از این افراد نوشیدن الکل را از سنین پایین شروع کرده اند . شروع مصرف الکل 10 تا 25
درصد نوجوانها مربوط به دوران 11 تا 13 سالگی آنها می شود ، حتی دانش آموزان کلاس چهارم دبیرستان که
مصرف الکل برای دانش آموزان هم سن و سال آنها مساله بزرگی است .
در این جا هم نظیر سیگار کشیدن ، جوانها از نوشیدن الکل و مضارات آن اطلاعات درستی ندارند . از جمله
متداول ترین اسطوره های موجود درباره مصرف الکل می توان به موارد زیر اشاره کرد .
نوشیدن الکل بی ضرر است ؟
الکل یک ماده مخدر شبیه به نیکوتین یا هروئین است . بر خلاف غذا که باید جذب شود الکل مستقیما وارد
جریان خون می شود ، از آنجایی که نوجوانان از بالغ ها کوچکتر هستند تاثیر الکل روی مغز و بدن آنها بیشتر
است . جمعی که الکل وابسته می شوند و به وجود آن در خونشان احتیاج پیدا می کنند به این گروه الکلی می گویند .
الکل روی بخش های کنترل مغز اثر می گذارد . هماهنگی بدن را مختل می کند ، موانع بازدارنده و کنترل کننده را
رفع می کند و احساس کاذب از اعتماد به نفس در اشخاص تولید می کند و اینگونه است که بسیاری از کسانی
که الکل نوشیده اند هنگام رانندگی با سرعت زیاد رانندگی می کنند و باعث تصادف می شوند .
الکل مشکلات را بر طرف می سازد ؟
الکل احساسات را تندتر می کند و اشکال این جاست که معلوم نیست کدام یک از احساسات ما آزاد می شوند .
هر کس نسبت به مصرف الکل به شکلی واکنشی نشان می دهد . از آن گذشته یک شخص واحد نیز در هر بار
مصرف الکل واکنش نشان می دهد . از آن گذشته نوشیدن الکل باعث شدت مشکلات می شود .
الکل انسان را اجتماعی می کند ؟
هر کس در مواقعی احساس خجالت دارد . این امر به ویژه در میهمانی هایی که اشخاص همه را لزوما نمی شناسند
بیشتر است . در این شرایط بعضی ها احساس می کنند با خوردن الکل راحت تر می شوند ، اما این راه حل مشکل
نیست ، بعد از مصرف چند بار الکل فرد دچار اعتیاد می شود و دیگر بدون مصرف الکل نمی تواند در چنین مجالسی
شرکت کند .
از مضرات الکل می توان به سرطان ریه ، سرطان معده ، پوکی استخوان ، سکته مغزی ، تشنج ، سرطان حنجره ،
بیماریهای کلیه ، نتوانی جنسی و دهه ها بیماری دیگر نام برد .
الكل و بارداري:
استفاده از مشروبات الكلي در دوران بارداري موجب ايجاد ناراحتي هاي جدي و غير طبيعي شدن نوزاد مي گردد.
زنان بارداري كه در دوران بارداري به حد زياد مشروب مي نوشند، ممكن است كودكان غير طبيعي با نقيصه هاي
ذهني يا جسمي به دنيا آورند.
آزمایش
در يك آزمايشگاه – كه در اثرات الكل بر روي جنين مادران الكلي آزمايش انجام شد- مشخص گرديد كه: نوشيدن
زياد و سپس قطع مصرف الكل در دوران بارداري، اثراتي را بر جنين مي گذارد.
در 322 نوزادي كه غير طبيعي بودند، 32 درصد آنان متعلق به مادران مشروب خوار در حد افراط بودند و 14 درصد
آنان متعلق به مادران مشروب خوار در حد متعادل و 9 درصد آنان متعلق به مادراني كه ترك كرده و در حال
محروميت به سر مي برند.
20 نفر از 162 نوزادي كه پس از تولد دچار سندرم قطع الكل بودند، متعلق به مادراني بودند كه در دوران بارداري
شان روزانه 300 ميلي ليتر يا بيشتر مشروبات الكلي مي نوشيده اند.
الکل شما را چاق میکند!… این کلیشه در اذهان عمومی گسترش پیدا کرده است. قطعا آنچه که به این مفهوم
کمک میکند تصویری از یک میخواره سرمتی است که شکم بزرگش از کمربند اسلاتسکیاش بیرون افتاده و یک
گیلاس بزرگ در دست دارد. با این حال، مستی در قرون گذشته با ثروت و یک شیوه زندگی افراطی که به طور کلی
با غرق شدن در همه چیز بدون هیچگونه محدودیت و با پرکردن خود و نوشیدن فراوان، مرتبط بوده است. اما آیا
الکل چاق کننده است؟ …درحقیقت در مورد این مسئله باید بیشتر تعمق کرد…
الکل
برخی اوقات الکل از خط سیرهای متابولیک مشابه با قندها و چربیها استفاده میکند، بنابراین، میتواند
یک منبع مفید از انرژی برای بدن باشد. الکل در وهله اول به خوبی در بدن میسوزد، بنابراین تجزیه چربی
برای تولید انرژی و سوختن گلوکز و اسیدهای چرب را محدود میکند، که این باعث میشود ظرفیت ذخیره
سازی آنها در بافت چربی را افزایش دهد. الکل تنها در صورتی که با مواد غذایی غنی از چربی و کربوهیدراتها
مصرف شود، تجمع چربی را ترویج میدهد. اما ما مجبور به قرار دادن راستهی گوشت خوک و یا سوسیس
چرب بر روی کبابپز نیستیم، وقتی مرغ، ماهی، فیله گوشت خوک و گوشت گاو به همان اندازه مزهی خوب دارند.
متاسفانه، برخی از نوشیدنیهای الکلی بسیار قوی، اشتها را تحریک میکنند… معمولا این مربوط
به نمونههای کم انرژی 5٪ca. است، در حالی که در نمونههای بیش از 10٪ این اثر به وضوح کاهش می یابد.
همچنین چیزی که برای فرم بدن خطرناک است اشتهای آسیب شناختی مرتبط با سندرم به اصطلاح
morning after syndrome است. بهترین و ساده ترین راه برای مقابله با این پدیده افراط نورزیدن در
هنگام تفریح است. اما زمانی که این اتفاق می افتد، شما باید سعی کنید خماری را با گوشت بدون
چربی، به عنوان مثال جوجه کباب، برطرف کنید.

خطرناک و مطمئن
تمامی مشروبات الکلی شیرین برای زیباییشناسی فرم بدن خطرناک میباشد: لیکور، دمکردهها، شراب سنگین
و آبجو، به خصوص مشروبات در گیلاسهای بلند- لیکور غلیظ، رقیق شده با مایعات شیرین. دلیل آن باید واضح باشد،
ترکیبی از الکل و شکر. ماده اصلی توسط بدن سوخته میشود، در حالی که قند باقی میماند و تبدیل به
فسفوگلیسرات ذخیره شده در بافت چربی میگردد.
نوشیدنیهای الکلی
نوشیدنیهای الکلی قویتر (ودکای خشک، ویسکی، براندی، کنیاک، و غیره) نسبتا مطمئن هستند اگر با آب
همراه باشند، زیرا الکل به خودی خود، بدون شکر، تاثیر قابل توجهی روی حجم بافت چربی نمیگذارد. به نظر
می آید بیشترین جای بحث در مورد آبجو– محبوبترین نوشیدنی در دورهمیهای غیررسمی، باشد. فقط
آبجوی پیلزنز لایت ممکن است نسبتا مطمئن محسوب شود در حالی که نوع غلیظ آن حاوی مقادیر زیادی قند
بسیار چاق کننده یعنی مالتوز است. در پیلزنر، محتوای این ترکیب کم است، در حالی که مواد چربی سوز یعنی
هوردنین و دیترین- که از جوانه جو وارد تخمیر میشوند در اینجا موجود هستند.
هوردنین و دیترین ممکن است در سری مواد مغذی ترموژنیک (گرمازا) قرار گیرند. به عنوان مثال، دیترین
شامل فورسکولین – یک ماده فعال موجود در عصاره حسن یوسف هندی است – که اخیرا به گروه محصولات
ترموژنیکی که به کاهش وزن کمک میکنند و بسیار محبوب هستند اضافه شده است. در مورد محصولات
ترموژنیک از نوشیدنیهای مختلف بعدا توضیح داده خواهد شد …خطر نوشیدن آبجو در ارتباط با قدرت استثنایی
آن برای تحریک اشتها است. اما، همانطور که در بالا اشاره شد، می تواند با مواد غذایی با پروتئین بالا – بخشهایی
از گوشت بدون چربی بر روی کبابپز- همراه باشد.
شراب سفید
شراب سفید خشک (بدون شکر افزوده) نیز به نظر مطئن می رسد ، از آنجایی که شامل بیش از 10٪ الکل
است و اشتها را تا حد زیادی تحت تاثیر قرار نمیدهد. عملا در این نوع نوشیدنی هیچ قندی وجود ندارد، اما
پروآنتوسیانیدین وجود دارد که چربی را میسوزاند و همانند مشتقات کاتچین ترموژنیک عمل میکند، که در
پاراگراف بعدی بیشتر توضیح داده شده است …
شراب ق خشک به سادگی با سوزندههای چربی پر میشود. تمامی آنها، بهمراه آنهایی که در بالا ذکر شد
و در آبجو و شراب سفید وجود دارند، متعلق به گروه ترموژنیکها (حرارتزا) هستند، که من چندین بار در مقالات
قبلی درموردشان نوشتهام. بدون پرداختن به جزئیات، میتوان گفت مواد مغذی حرارتزا به عنوان مهم ترین
هورمون کالریژنیک در بدن انسان عمل می کنند، چربی را به شدت با پراکندگی انرژی- نورآدرنالین میسوزانند.
شراب
شراب ق حاوی تیرامین است، که همانند هوردنین ذکر شده در بالا، بسیار مشابه با نورآدرنالین کالریژنیک
عمل میکند. مشتقات کاتچین و کوئرستین موجود در مشروب از کار انداختن تیرامین و نورآدرنالین داخلی ما
را مهار میکند، طوری که هر دو ماده میتوانند بطور موثرتر و برای مدت زمان طولانیتری چربی را تجزیه کنند.
این عامل نیز در پس فعالیت لاغری پروآنتوسیانیدین نهفته است، که در پاراگراف شراب سفید به آن اشاره شد.
به طور کلی، اینها مواد مشابهی هستند که در چای سبز و عصارههای خشک آن – به عنوان مثال، چای سبز
الیمپ – فراوانند، و مسئول لاغری و خواص سلامتی حرفهای از این گیاه با ارزش هستند.
همانطور که بطور مسلم توسط مطالعات کامل اخیر ثابت شده است، عنصر سلامت شراب ق، رسوراترول،
نیز که دارای خواص ضد سرطان است، به همان اندازه در کاهش وزن موثر است، این به احتمال زیاد با توجه
به توانایی آن در مهار تولید و فعالیت پروستاگلاندینها – هورمونهای بافتی که اثرات نورآدرنالین را محدود
میکنند و تقریبا برای فعالیت سلول های چربی ضروری هستند- است. رسوراترول متعلق به گروه شیمیایی
استیلبن، ترکیبات شبیه هورمونهای جنسی زنانه یعنی استروژن، است.
ادامه
گمان میرود که این عنصر به گیرنده های استروژن بافتها متصل میشود، اگر چه دارای فعالیت این هورمونها
نمیباشد، در نتیجه اثرات آنها کاهش مییابد. ترکیبات با فعالیت مشابه، به نام ضد استروژن، به طور کلی برای
اندام مفید هستند، از آنجایی که استروژن به تجمع چربی در اطراف نوک سینه ها – پدیده ای به نام لیپوماستیا
– و در امتداد الیاف کلاژن پوست – سلولیت، کمک میکند. به همین دلیل است که برخی از محققان پیشنهاد
میدهند که فعالیت لاغری رسوراترول نیز ممکن است تا حدی به خواص ضد استروژنی آن مربوط شود.
من خبرهای خوبی برای طرفداران نوشیدنیهای گیلاس بلند دارم … ودکای در حال حاضر مرسوم، با عصارهی
تازهی گریپ فروت میتواند به طور مشابه با شراب ق عمل کند. این عصاره حاوی همان اندازه از مجموعهی
مواد فعال در عمل است: نوراپینفرین جفت – اکتاپامین و سینفرین، مشتقات کورستین با عملکرد توسعه یافته،
و رسوراترول با خواص سلامتی و لاغری.
شایان ذکر است که سینفرین و اکتاپامین موجود ، نه تنها در گریپ فروت بلکه در تمام میوههای مرکب
(و بیشترین فراوانی در نارنج)، احتمالا با ارزشترین ترموژنیکها هستند، از آنجایی که فعالیت آنها نزدیکترین
شباهت را به نورآدرنالین داخلی ما دارد. آنها هستند که، در غالب عصاره خشک نارنج، معمولا پایه و اساس
ترموژنیکهای کپسولی را تشکیل میدهند، به عنوان مثال در مورد herm Line و hermo Speed.
اما، اجازه بدهید بیش از حد هیجان زده نشویم! دوستان عزیز – اعتدال، اعتدال، و یک بار دیگر اعتدال!

اطلاعات بیشتر
تلو تلو خوردن، بوی بد، کشیدگی صدا، همه و همه از علائم میگسارانی است که شاید بسیار در جامعه ایرانی
کمتر دیده شوند ولی کوچه و خیابانی در کشورهای دیگر از جمله غربی و دارای فرهنگ غربی نیست که
مستانشان در گوشه گوشه شهرهایشان کج و ناموزون تکیه بر دیوار و آدمی؛ چشماهایشان را خمار نکرده
باشند و دنیا را همچنان تلو تلو خودشان به لرزه در نیاورند.
پرداختن به موضوع مصرف الکل در ایران به دلیل برخی اظهارنظر مسؤلان و ارائه آمارهای عجیب که در نهایت
با تکذیب و انتقاد مواجه میشود و همچنین ایجاد کیلینیکهای ترک الکل بیشتر از هر زمانی دیگری ضرورت
پیدا کرد تا براین اساس با یکی از فعالان دانشگاهی که سالها در این زمنیه تجربه و کار اجرایی کرده است
مباحث و چالشهای وابستگی به الکل و الکلیسم را بررسی کنیم.
در این راستا با محمدباقر صابری زفرقندی مدیرکل سابق درمان و حمایتهای اجتماعی ستاد مبارزه با مواد
مخدر که زمانی نیز مدیرکل اسبق دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت بود و هم اکنون
رئیس کارگروه پیشگیری از خشونت معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه است درباره
میزان مصرف الکل در ایران و جهان پرداختیم که این گفتوگوی الکلی و تفصیلی پیش روی شماست.
چرا در کشور جمهوری اسلامی مصرف الکل باید وجود داشته باشد؟
زفرقندی: باید متوجه باشیم که هیچ کسی نمیتواند منکر مصرف الکل در بین برخی از افراد جامعه باشد. اصولاً
بنای جامعهای عاری از مواد مخدر و الکل حسب شواهد تاریخی و تجربی غیر ممکن است. وقتی در متون دینی و
فقهی در مورد بزه و ناهنجاری اجتماعی خاصی بحث میشود و برای آن حد و تعزیر مشخص میشود به این معنا
است که چنین ناهنجاریی غیر قابل ریشه کنی است و نباید انکار شود. بنابر این مصرف الکل در کنار سایر مواد
مخدر در هر جامعهای غیر قابل انکار و یا اجتناب ناپذیر است. به عبارتی نمیتوان هیچ کشوری را فرض کرد که
در آن کشور مصرف الکل وجود نداشته باشد
در مورد میزان و نحوه مصرف الکل در کشور آمارها و سخنان ضد و نقیضی بیان میشود. ارزیابی شما چیست؟
زفرقندی: بیان هیجانی برخی آمارها در مورد معضلات اجتماعی جای تعجب دارد. برخی اظهار نظرها و آمارها
در مورد الکل تصویری از جامعه را ترسیم میکند که گویا همه مردم ما عاشق و دل داده مصرف الکل هستند
و جوانان و نوجوانان ما در استخرهای مملو از شراب شب و روز میگذرانند و وانمود میشود که مردم و کشور
چنان در موضوع الکل مستاصل و درمانده شدند که راه نجات راه اندازی کیلینیکهای ترک الکل است.
سازمان بهداشت جهانی گزارشات منظمی را در مورد مصرف مواد و از جمله الکل در دنیا منتشر میکند. در
گزارش ۲۰۱۱ کشور ایران در رده بندی جهانی میزان مصرف الکل در رده ۱۶۶ قرار داشته است. بر اساس همان
گزارش، بیست کشور پُرمصرف الکل در جهان به ترتیب عبارتند از بلاروس، مولداوی، لیتوانی، روسیه، رومانی،
اوکراین، اندورا، مجارستان، جمهوری چک، اسلواکی، پرتغال، صربستان، گرانادا، لهستان، لتونی، فنلاند،
کره جنوبی، فرانسه، استرالیا و کرواسی اعلام شدند، طبق آمارهای دیگر آمریکاییها ۹ برابر، مردم کانادا
۱۰ برابر و ساکنان انگلستان ۱۲ برابر ایران الکل مصرف میکنند.
انتشار اینگونه آمارها چه مزیتی برای ما میتواند داشته باشد و حساسیت برخی از مسوولان نسبت به این آمارها چگونه ارزیابی میشود؟
زفرقندی: غلو در مورد مصرف مواد مخدر، الکل و حتی بزههای دیگری مانند رفتارهای جنسی خارج از ضوابط
خانوادگی و شرعی، خیانت، لواط، بیبند و باری جنسی، قتل، سرقت در بیان آمار و ارقام معلوم نیست که به
حل این معضلات در کشور کمک کند. سیاه نمایی وضعیت فرهنگی، اخلاقی و امنیتی کشور یاس و ناامیدی در
مردم ایجاد میکند و با انفعال جامعه اراده جمع برای رفع مشکلات بسیج نمیشود.
نکته کلیدی دیگری که در بررسی گزارشات سازمان جهانی بهداشت کمتر مورد توجه قرار میگیرد این است
که مصرف مشروبات الکلی در میان ملل مسلمان به دلیل حرمت شرعی آن، پایینتر از متوسط جهانی است.
محدودیتهای شرعی نکته بسیار مهمی است که در کاهش مصرف الکل در کشورهای اسلامی و به خصوص
ایران نقش کلیدی دارد. همین محدودیتهای شرعی و قانونی و توجه آحاد جامعه به وظایف دینی باعث شده
است که علیرغم مصرف محدود الکل، عوارض و معضلات عدیدهای که ناشی از وابستگی به الکل و الکلیسم
در جوامع دیگر وجود دارد در کشور ما بسیار کمتر دیده میشود.
ادامه
بنابراین متهم کردن کسی در این فرصت جایی ندارد. ولی در اظهار نظراتی که در مورد مصرف الکل در ایران
میشود عمداً یا سهواً به این عامل مهم فرهنگی اشارهای نمیشود و گاهی نیز احساس میشود که قرار
است اینگونه القا شود که محدودیتهای شرعی و قانونی حاکم در کشور ما عملاً بینتیجه بوده و به نوعی
مردم و مسوولان در اجرای قانون و احکام شرعی سرخورده و دچار احساس شکست شدند. ما در تبلیغات
بر علیه مصرف الکل به جای ارائه برخی آمارهای غیر مستند و اغراق آمیز میتوانیم به دست آوردهای
محدودیت اخلاقی، شرعی و قانونی در دسترسی و مصرف الکل اشاره کنیم.
آیا علیرغم محدودیتهای قانونی نظام قضایی و انتظامی ما توانستند در عدم مصرف الکل موفق عمل کنند؟
زفرقندی: اگر بخواهیم موفقیت را در این جستجو کنیم که در کشور مطلقاً شاهد مصرف الکل نباشیم البته
راه به خطا میرویم. حتی در مورد باور ادیان به حرمت مشروبات الکلی میدانیم که منع شرعی مصرف الکل
مخصوص مسلمانان است و در ایران مذاهب دیگری که منع شرعی برای مصرف الکل قائل نیستند رسمیت
دارند. نکته دیگر اینکه بین مصرف الکل با وابستگی به الکل و الکلیسم باید تفاوت قائل شد. هرچند ایجاد
وابستگی و نهایتاً الکلیسم از مصرف تفننی شروع میشود. با این حال آنچه در مصرف الکل از نگاه بهداشتی
مشکل آفرین است و لازم است مورد مداخله قرار گیرد وابستگی و نهایتاً الکلیسم است.
اگر از این منظر بخواهیم به موضوع نگاه کنیم میشود ادعا کرد که ما موفقیتهای بسیاری داشتیم. در مورد
تفاوت قائل شدن بین مصرف الکل برای مداخله و سیاستگذاری با وابستگی به الکل این ظرافت در قوانین
فقهی نیز لحاظ شده است. به اعتقاد فقهای بزرگوار خوردن مشروبی که مست کننده باشد حرام است و اگر
فردی در منظر عمومی در حال خوردن مشروب باشد و یا آثار روانی و رفتاری او در ملاء عام هویدا شود، حد
بر او جاری میشود. بنابراین اگر حدود و ثغور محدودیتهای قانونی نیز منطبق با نظرات فقهی باشد و نه
بیشتر و عملکرد نیروی انتظامی معطوف به برخورد با شبکههای تهیه و توزیع مشروبات الکلی و یا برخورد
با کانونهای سازماندهی شده برای وابسته کردن جوانان کشور با الکل باشد دست آوردههای قابل قبولی در این زمینه داشتیم.
چرا عدهای معتقد هستند محدودیتها در مورد مشروبات الکلی در کشور دست آوردی نداشته و باید این سیاست تغییر کند؟
زفرقندی: برخلاف نظر فوق و به استناد گزارشهای بین المللی محدودیتها اعم از قانونی و شرعی در مورد
الکل دستاوردهای بسیاری داشته است. اول اینکه کشورهای اسلامی در ردههای پایین میزان مصرف الکل
هستند. آمارها میگوید که سالانه میلیونها نفر در جهان به دلیل مصرف الکل جان خود را از دست میدهند.
طبق آمار سازمان بهداشت جهانی مصرف الکل سالانه سبب مرگ ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر در جهان است و
یک سوم بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت ناشی از مصرف الکل است.
مصرف الکل در جهان
در آمریکا سالانه ۲۲ هزار نفر فقط به دلیل حوادث رانندگی ناشی از مصرف الکل میمیرند. آیا در کشور ما
چنین مرگ و میرهایی وجود دارد؟ به نظر عزیزانی که اینگونه محدودیتها را غیر مفید میدانند سهم مصرف
الکل در نزدیک به سی هزار نفر مرگ و میر جادهای چقدر است؟ تحقیقا بسیار ناچیز!
در کشورهایی که دسترسی به الکل با محدودیتهای قانونی و شرعی همراه نیست و به خصوص در بین ۵
کشوری که بالاترین میزان مصرف الکل را در رده جهانی دارند بیش از ۳۰ درصد از مرگ و میرها ناشی از سوء
مصرف الکل بوده است. در حالیکه در رده بندی جهانی کمتر از ۶ درصد از مرگ و میرها ناشی از مصرف الکل
است. آیا آمارهای مرگ و میر در کشور ما نشان دهنده چنان فجایعی است؟
مصرف الکل در کنار گسترش حساسیتها، بروز بیماریهای قلبی و سرطان منجر به بروز سیروز کبدی در افراد
میشود. براساس گزارش وزارت بهداشت انگلیس، میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای کبدی در ۱۲ سال،
۴۰ درصد افزایش داشته است که با میزان مصرف الکل رابطه مستقیم داشته است.
با توجه به اینکه بیماریهای کبدی نسل جوان را هدف قرار میدهد نمایندگان مجلس انگلیس نیز ضمن انتقاد از
دولت این کشور به دلیل نادیده گرفتن عواقب فاجعه بار بیماریهای کبدی، خواستار افزایش مالیات بر مصرف الکل
و تدابیر پیشگیرانه در انگلیس شدند. همان چیزی که در کشورهای اسلامی و از جمله ایران محدودیت شرعی و
قانونی گفته میشود.
سیروز الکلی
همچنین سیروز الکلی شایعترین سیروز در آمریکا و قسمتهای وسیعی از اروپا است. سیروز الکلی فقط یکی
از پیامدهای متعدد مصرف دراز مدت الکل است و اغلب با سایر اشکال آسیب کبدی ناشی از الکل همراه است.
در حالیکه با استناد بر گزارش مراکز تخصصی گوارش و کبد شایعترین علت سیروز در ایران در مقایسه با غرب،
هپاتیت مزمن B است و این در حالی است که کشور ما توانسته از مناطق با شیوع متوسط به مناطق با شیوع
کم از نظر هپاتیت B، نزول پیدا کند.
خُب چه کسی میتواند این دست آوردهایی که با سلامتی و جان مردم ارتباط دارد را نادیده بگیرد. خیلی به جا
است تا در مورد میزان ابتلا به سیروز کبدی ناشی از مصرف الکل در مردم ایران در مقایسه با کشورهای دیگر
و حتی در مقایسه با قبل از انقلاب در کشور خودمان از مراکز درمانی و تحقیقاتی گوارش و کبد تحقیقی به عمل آورند.
برخی افراد مدعی شدند که در ایران بیشترین مصرف الکل به صورت عرق سگی است که درصد بالای الکل دارد. چرا؟
زفرقندی: البته تا جایی که بنده اطلاع دارم عرق سگی به مشروبات الکلی که در صد بالایی اتانول دارد اطلاق
میشود و این نوع مشروبات بیشتر در کشورهایی مانند روسیه به دلیل وضعیت جغرافیایی و سرمای شدید
مصرف میشود. احتمالاً آن کارشناس به نادرست مشروبات دست ساز را با عرق سگی اشتباه گرفتند.
همانگونه که گفته شد برخی برای مصارف شخصی و در برخی موارد باندهای سازماندهی شده و با نیات
سود جویانه اقدام به تولید مشروبات به صورت خانگی و آشپزخانهای میکنند. در این نوع مشروبات در کنار
اتانول میزانی از الکل چوب و یا متانول نیز تولید میشود.
مصرف متانول و یا همان الکل صنعتی بسیار سمی و منجر به عوارض جدی جسمی مانند کوری و حتی مرگ
میشود. همین امر باعث ایجاد مسمومیتهای تودهای در برخی شهرستانها و به خصوص در ایام خاصی رخ
دهد. بناباین بر خلاف نظر برخی از دوستان که ادعا میکنند در مورد الکل هیچ کاری صورت نگرفته است در سال
۸۶ وزارت بهداشت راهنمای درمان مسومیت با متانول را تدوین و به همه مراکز درمانی ابلاغ کرد. متاسفانه در
بسیاری از موارد به دلیل عدم آگاهی مردم و استفاده از الکل بیکیفیت و دست ساز سالانه شاهد مسمومیت
افرادی در کشور هستیم.
آیا انتظار میرود که با راه اندازی کلنیکهای تخصصی ترک الکل شاهد کاهش بیشتر شیوع مصرف الکل باشیم؟
زفرقندی: شیوع مصرف الکل علل و عوامل متعددی دارد از جمله همچنانکه اشاره شد وضعیت فرهنگی، اجتماعی
و اعتقادات دینی و مذهبی. میدانیم که ظاهراً فقط اسلام مصرف مسکرات را که الکل شناخته شدهترین آن است
حرام کرده است. حرمت شرعی و محدودیت و قبح اجتماعی از عوامل موثر و مفید در پیشگیری از مصرف الکل در
کشورهای اسلامی بوده است. ابزاری که متاسفانه نه تنها در کشور خودمان به آن بیتوجهی میشود بلکه
گاهی ناآگاهانه با نگاه تمسخر آمیز برخی افرادی که ظاهراً مسحور در فرهنگ غرب هستند نیز قرار میگیرد.
لذا برای پیشگیری از مصرف الکل، در کنار مبارزه قاطع، پیوسته و هوشمندانه با شبکههای سازمان یافته تهیه
و توزیع، تدوین قوانین سخت گیرانه برای جلوگیری از دسترسی آسان به مشروبات الکلی، محدودیتهای شدید
اجتماعی برای مصرف کنندگان در ملاء عام و یا در مشاغل مهم و حساس، تعیین مجازات برای حضور افراد تحت
تاثیر مسمومیت با الکل در جامعه به منظور صیانت از آحاد مردم – افزایش آگاهی و استفاده از آموزههای فرهنگی
در مورد مضرات الکل میتواند صورت پذیرد. به طور طبیعی همه مذاهب و ادیان و یا نظامهای سیاسی و حکومتی
منعی برای مصرف الکل ندارند و حتی در برخی مناسبات ملی و مذهبی و یا نشستهای فامیلی و جمعی مصرف
آن را توصیه نیز میکنند. پس برنامههای پیشگیری از مصرف الکل کار آسانی نخواهد بود.
اول
از طرفی همه مصرف کنندگان نیز تمایل و انگیزهای برای ترک ندارند. زمانی انگیزه برای ترک ایجاد میشود که فرد
مصرف کننده احساس کند که مصرف الکل در عملکرد شغلی، بین فردی و اجتماعی او تاثیر منفی گذاشته است.
بنابراین اصولاً افرادی که در مرحله وابستگی به الکل هستند در چند حالت ممکن است نیاز برای مراجعه به مراکز
درمانی پیدا کنند. اول کسانی که به دلیل مصرف اخیر دچار مسمومیت با الکل شده باشند. این مرحله در عرف به
نام مست شدن گفته میشود. افرادی که با مصرف الکل دچار مستی میشوند کنترل بر رفتار، گفتار و تفکر خود
را از دست میدهند. در حالت مستی هر لحظه امکان آسیب به خود فرد و یا دیگران وجود دارد. درگیری با مردم،
رانندگیهای پُرخطر، سقوط و آسیبهای جسمی و حتی مرگ پیامد این مرحله است.
خوشبختانه حتی در مقایسه با قبل از انقلاب امروزه در کمتر محلهای مردم شاهد جولان دادن اینگونه افراد در خیابانها
و معابر عمومی هستند و این مهم نیز میتواند از دستآوردهای ممنوعیتهای قانونی الکل در کشور باشد. درمان این
افراد صرفاً حمایتی و برای جلوگیری از آسیب به خود و دیگران است که معمولاً تا چند ساعتی که الکل از بدن دفع میشود
باید ادامه پیدا کند. مراقبت در این مرحله در محل خانواده و یا در نخستین مراکز درمانی امکان پذیر است و نیازی به مرکز
ویژهای ندارد.
دوم
کسانی هستند که در مرحله ترک و یا به اصطلاح سم زدایی نیاز به مراقبت درمانی دارند. مرحله ترک زمانی
ایجاد میشود که فرد به هر دلیلی مصرف الکل را کم و یا قطع کند، فارغ از اینکه تصمیم به ترک دائم داشته باشد
و یا نداشته باشد. برای افرادی که در مرحله ترک هستند خطر بروز تشنج و به مرحلهای که با کاهش سطح هوشیاری
مشخص میشود و به نام «دلیریم» شناخته میشود وجود دارد. مراقبتهای فوری و کافی که عموماً نیز مداخلات
دارویی است و به آسانی توسط کادر درمانی تمامی مراکز درمانی قابل انجام است باعث کاهش عوارض و مرگ
و میر ناشی از مرحله ترک میشود.
در این مرحله نیاز به تجویز دارو و مراقبت طبی وجود دارد و بهترین مکان برای ارائه اینگونه مراقبتها اورژانسها
و یا درمانگاههای شبانه روزی است که امکانات اولیه تجهیزات و پرسنلی را در اختیار دارند. لذا برای درمان در این
مرحله نیز نه تنها نیازی به کیلینیکهای خاصی وجود ندارد بلکه از نظر منطق بهداشتی و درمانی نیز وجود
کیلینیکهای خاص نه لازم است و نه مفید.
سوم
اینکه ممکن است فرد الکلی برای درمان عوارض ناشی از مصرف الکل نیاز به درمان داشته باشد. به عنوان
مثال دچار خونریزی گوارشی شده باشد و یا مبتلا به سیروز کبدی و یا کبد چرب شده باشد و یا اینکه به دلیل مستی
دچار حادثه شده باشد که نیاز به مداخلات جراحی پیدا کند. بدیهی است در این موارد نیز بیمارستانهای موجود به
طور عمومی تخصصهای لازم و تجهیزات کافی برای درمان را در اختیار دارند و راهنمایی بیماران در اینگونه موارد
به مراکزی غیر از مراکز بیمارستانی تخلف و تحقیقاً غیر قابل دفاع در صورت طرح شکایت در مراجع قانونی خواهد بود.
در کنار همه این موارد موضوع انگ زدایی در درمان نیز نکته مهمی است که نباید شرایطی فراهم شود که نیازمندان
به دلیل ترس از آنگ اجتماعی نخواهند و نتوانند برای درمان مراجعه کنند. حالت چهارمی نیز متصور است و آن اینکه
به دلیل مصرف الکل صنعتی فردی مسموم شده باشد که در این صورت به طریق اولی لازم است فرد مسموم به
مراکز مجهز مسمومیتها ارجاع شود. این نکته زمانی اهمیت بیشتری خواهد داشت که شایعترین علت مسومیت
با متانول یا همان الکل صنعتی در کشور ما مصرف اتانول و یا همان مشروبات الکلی خوراکی است.
تولید مشروبات الکلی
بنابراین همانگونه که اشاره شد در فرایند تولید مشروبات الکلی گاهی متانول نیز تولید میشود و فرد ناخواسته
دچار مسمومیت با الکل صنعتی میشود لذا و با توجه به جمیع جهات در حال حاضر ایجاد کیلینیکهای تخصصی
ترک الکل و یا آنگونه که برخی ادعا کردند سپردن درمان ترک الکل به کیلینیکهای MM را نه تنها مفید نمیدانم
بلکه میتواند به شدت ناکارآمد و باعث آسیب به سلامتی افراد شود. کافی است فقط مسمومیت با الکل صنعتی
به درستی و به موقع تشخیص داده نشود نتیجه اولیه اقدام دیر هنگام درمانی برای اینگونه مسمومین عوارض
جدی عصبی، کوری و مرگ خواهد بود.
در مورد ادعای برخی کارشناسان که ادعا کردند وزارت کشور نتوانسته در زمینه الکل کاری کند و پیشنهاد
واگذاری موضوع الکل به ستاد مبارزه با مواد مخدر را دادند چه نظری دارید؟
زفرقندی: البته بر خلاف ادعایی که مطرح شده موضوع واگذاری الکل و حتی قبل از آن سیگار به ستاد مبارزه با
مواد مخدر چندین بار مطرح و هر بار نیز با مخالفت جدی کارشناسی وزارت بهداشت و سایر دستگاههای مرتبط
و حتی اداره کل درمان دبیرخانه ستاد مذکور مواجه شده است. به نظر بنده به دلیل ضعف مزمن ساختاری و
کارشناسی دبیرخانه ستاد مبارزه با مواد مخدر نه تنها واگذاری الکل به آن دبیرخانه کمکی به حل مشکل نمیکند
بلکه میتواند موضوع را پیچیدهتر و سختتر کند.
تجربه ایجاد ساختارهایی ماننند اداره کل درمان و یا اداره کل پیشگیری در دبیرخانه ستاد تجربه خوبی است که
ادعا کنیم ایجاد ساختارهای موازی در کنار دستگاههایی که وظیفه قانونی و ذاتی برای کاری را دارند نه تنها غیر
مفید بلکه با ایجاد اصطکاک و تزاحم کاری باعث پِرت منابع نیز میشود.
مگر رییس کمیتههای تخصصی دبیرخانه ستاد دستگاههای اجرایی و متولی موضوع نیستند؟
زفرقندی: براساس قانون و فلسفه ایجاد ستاد مبارزه با مواد مخدر قاعدتاً باید تصمیم گیر اصلی در حوزه درمان
و کاهش آسیب مواد مخدر نظام سلامت باشد. با این حال وزارت بهداشت یا نخواسته و یا نتوانسته است از این
امکان قانونی و موثر خود استفاده کند و این کم کاری به مرور منجر به ایجاد ساختارهای موازی در دبیر خانه شده
است. حضور پُررنگ و یا کم رنگ وزارت بهداشت در حوزه درمان مواد مخدر و الکل نیز کاملاً وابستگی به سیاستهای
وزرای بهداشت داشته و دارد.
در مقطعی وزیر وقت بهداشت با تمام توان و در اجرای منویات رهبری بعد از ابلاغ سیاستهای کلی مبارزه
با مواد مخدر به حوزه درمان اعتیاد پیدا کرد. مسؤلانه و مقتدرانه نظام سلامت باعث ارتقای کمی و کیفی
بسیاری از برنامهها و از آن مهمتر جلوگیری از اجرای برخی تصمیمات و برنامههای ناصواب بود. برنامههایی
مانند دستگاههای خودپرداز سرنگ و کاندوم، تولید و توزیع بیحساب و کتاب شربت تریاک، مخالفت با برنامههای
جمع آوری موسمی معتادان، مخالفت با توسعه کمپهای درمانی غیر استاندارد و اصرار برای تدوین آییننامه
و دستورالعملهای بهداشتی برای اینگونه مراکز، تاکید بر تدوین برنامه جامع پایش و ارزشیابی مراکز درمان
سوء مصرف مواد، فعال شدن و تکلیف به دانشگاهها برای به حوزه درمان اعتیاد، اعمال نظر کارشناسی و اصرار
به تدوین برنامه جامع درمانی برای الکل بهدور از شتاب زدگی و سیاست زدگی از جمله نتایج مفید حضور فعال
وزارت بهداشت در آن مقاطع بود.
با این توصیفات کیلینیکهای تخصصی ترک الکل کمک چندانی نمیتوانند در این زمینه داشته باشند؟
زفرقندی: تکرار میکنم بر اسا س نظر کارشناسی ترک الکل با ترک مواد مخدر، متفاوت است و از نظر جسمی
میتواند برای مددجو خطر ساز شود. نمیتوان از کسی که وابسته به الکل است و به اصطلاح دائم الخمر است
به ناگهان الکل را گرفت. تشنج، فشار خون بالا و حتی خطر مرگ از پیامدهای آن است. به همین دلیل در مرحله
حاد ترک فرآیند حساس است که یا باید در بیمارستان افراد بستری شوند یا هر روز و شب توسط پزشک ویزیت
شوند تا داروهای آرام بخش و ضدتشنج مصرف کنند.
بعد از این مرحله نیز فرد دچار افسردگی شدید میشود و لذا باید با ولع مصرف و افسردگی مبارزه کرد که
مداخلات طولانی مدت تخصصی روان پزشکی و روانشناسی را میطلبد. کدام یک از این امور در مراکز ترک
اعتیاد قابل انجام است. کدام یک از مراکزی که به اسم کیلینیک درمان الکل مجوز فعالیت گرفتند میتوانند
چنین امکانی را فراهم کنند و با توجه به وجود مراکز درمانی فعال در کشور چه ضرورتی برای این کار وجود
دارد. در بهترین شرایط برخی از مراکز میتواند ادعا کند که با بیمارستانهای دیگر قرار داد همکاری امضا کردند.
ظاهراً برای هر مرکزی نیز نزدیک به ۲۵۰ ملیون تومان اعتبار در نظر گرفته شده است. برای امثال بنده اینگونه
حساب و کتابها مفهوم نیست و امیدوارم مسؤلان که چنین تصمیماتی را گرفته و اینگونه هزینههایی را میکنند
در برابر سؤالات احتمالی مراجع نظارتی بتوانند پاسخهای مناسب و قانع کنندهای ارائه کنند.
بزرگترین تهدیدی که جامعه در قبال الکل با آن مواجه است چیست؟
زفرقندی: در وحله اول بزرگنمایی غیر مستند و ایجاد نگرانی کاذب در جامعه و در بین مسولان در مورد میزان
و عوارض مصرف الکل در کشور است. جالب اینکه عموماً افراد ادعا میکنند که اطلاعات ما راجع به اعتیاد به
الکل در کشور کم است ولی نمیدانم با چه توجیهی در حد امراضی مانند دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی
در مورد شیوع الکل اظهار نگرانی میکنند.
در مرحله بعدی کم رنگ دیدن و یا ندیدن نقش آموزههای دینی و ملی در مراقبت افراد و کاهش مصرف
الکل است. به یاد دارم در ابتدایی که موضوع شربت تریاک مطرح و به اصرار کارشناسی وزارت بهداشت قبل از
توزیع و توسعه آن قرار شد ابتدا پایلوت شود یکی از دلایلی که معتادین به تریاک از شربت تریاک استقبال
نکرده بودند وجود الکل درآن ترکیب بود. میدانیم که شربت تریاک ترکیب در الکل بیست درصد است.
با این مثال میخواهم به نقش پررنگ بودن باورهای مذهبی و فرهنگی در کاهش بزههای اجتماعی اشاره کنم.
ارائه برخی از آمارها و ابراز نگرانیها میتواند مسیر درستی را که در ایجاد محدودیت در تهیه و توزیع الکل
ایجاد شده و یا انگیزههای شرعی برای عدم مصرف الکل را خدشهدار کند.
